รัฐซาบะฮ์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก รัฐซาบาห์)
รัฐซาบะฮ์
Flag of Sabah
ธง
Coat of arms of Sabah
ตราอาร์ม
สมญา: 
เนอเกอรีดีบาวะฮ์บายู[1]
ดินแดนใต้สายลม[2]
คำขวัญ: 
ซาบะฮ์มาจูจายา[3]
ให้ซาบะฮ์รุ่งเรือง[3]
เพลง: ซาบะฮ์ตานะฮ์ไอร์กู[4]
ซาบะฮ์ บ้านเกิดของข้า
   รัฐซาบะฮ์ ใน    ประเทศมาเลเซีย
   รัฐซาบะฮ์ ใน    ประเทศมาเลเซีย
OpenStreetMap
แผนที่
พิกัด: 5°15′N 117°0′E / 5.250°N 117.000°E / 5.250; 117.000พิกัดภูมิศาสตร์: 5°15′N 117°0′E / 5.250°N 117.000°E / 5.250; 117.000
ประเทศมาเลเซีย
ก่อตั้งภายใต้จักรวรรดิบรูไนคริสต์ศตวรรษที่ 15
บอร์เนียวเหนือของบริติช1882
ญี่ปุ่นรุกราน1942
บริติชคราวน์โคโลนี15 กรกฎาคม 1946
มีอำนาจปกครองตนเอง31 สิงหาคม 1963[5][6][7][8]
เข้าร่วมกับมาเลเซีย[9]16 กันยายน 1963[10]
เมืองหลัก
(และเมืองใหญ่สุด)
โกตากีนาบาลู
เขตการปกครอง
การปกครอง
 • องค์กรสภานิติบัญญัติแห่งรัฐซาบะฮ์
 • ผู้ว่าราชการจูฮาร์ มาฮีรุดดิน
 • หัวหน้ารัฐมนตรีฮาจีจี นูร์
(GRS–PNBERSATU)
พื้นที่[11]
 • ทั้งหมด73,904 ตร.กม. (28,534 ตร.ไมล์)
ความสูงจุดสูงสุด (เขากีนาบาลู)4,095 เมตร (13,435 ฟุต)
ประชากร
 (2018)[11]
 • ทั้งหมดเพิ่มขึ้น 3,900,000 (อันดับที่ 2) คน
 • ความหนาแน่น52 คน/ตร.กม. (130 คน/ตร.ไมล์)
ประชากร (2010)[12]
 • กลุ่มชาติพันธุ์
 • ภาษาย่อยบอร์เนียว • มลายูซาบะฮ์ • กาดาซัน-ดูซุน • แคะ
ภาษาชนกลุ่มน้อยอื่น ๆ
ดัชนี
 • เอชดีไอ (2019)0.710 (สูง) (อันดับที่ 15)[13]
 • TFR (2019)1.4[11]
 • จีดีพี (2019)85,647 ล้านริงกิต[11]
เขตเวลาUTC+8 (เวลามาตรฐานมาเลเซีย[14])
รหัสไปรษณีย์88xxx[15] ถึง 91xxx[16]
รหัสโทรศัพท์087 (อำเภอตอนใน)
088 (โกตากีนาบาลูกับกูดัต)
089 (ลาฮัดดาตู, ซันดากัน และตาเวา)[17]
รหัส ISO 3166H (MY-12, 47–49)[18]
ทะเบียนพาหนะSA, SAA, SAB, SAC, SY (ชายฝั่งตะวันตก)
SB (บิวฟอร์ต)
SD (ลาฮัดดาตู)
SK (กูดัต)
SS, SSA, SM (ซันดากัน)
ST, STA, SW (ตาเวา)
SU (เกอนีเงา)[19]
ชื่อเดิมบอร์เนียวเหนือ
ภาษาราชการ
การจราจรซ้ายมือ
แรงดันไฟฟ้า230 โวลต์, 50 เฮิร์ซ
สกุลเงินริงกิตมาเลเซีย (RM/MYR)
เว็บไซต์เว็บไซต์ทางการ Edit this at Wikidata

ซาบะฮ์[20] หรือ ซาบาห์[20] (มลายู: Sabah, ออกเสียง [saˈbah]) เป็นรัฐในประเทศมาเลเซียที่ตั้งอยู่บนเกาะบอร์เนียวตอนเหนือ ในภูมิภาคมาเลเซียตะวันออก ซาบะฮ์มีชายแดนทางตะวันตกเฉียงใต้ดิดกับรัฐซาราวักของประเทศมาเลเซีย และทางใต้ติดกับจังหวัดกาลีมันตันเหนือของประเทศอินโดนีเซีย ดินแดนสหพันธ์ลาบวนตั้งอยู่บนเกาะไม่ห่างจากชายฝั่งรัฐ รัฐซาบะฮ์มีชายแดนทางทะเลทางตะวันตกติดกับเวียดนามและทางเหนือและตะวันออกติดกับฟิลิปปินส์ เมืองหลักของรัฐคือโกตากีนาบาลู ศูนย์กลางเศรษฐกิจของรัฐ และที่ตั้งรัฐบาลรัฐซาบะฮ์ เมืองสำคัญในรัฐนี้ได้แก่ซันดากันและตาเวา จากสำมะโน ค.ศ. 2015 รัฐนี้มีประชากร 3,543,500 คน[21] และมีการประมาณการใน ค.ศ. 2019 ที่มากกว่า 3.9 ล้านคน

ประวัติ[แก้]

ในช่วงแรกระบบการเมืองยังไม่ค่อยชัดเจนนัก จะเด่นเฉพาะพวกอิบัน และพวกที่อาศัยอยู่ตามชายฝั่งทะเล และได้รับอิทธิพลของศาสนาอิสลามเข้ามาทำให้เริ่มมีระบบแบบแผนในการดำเนินของกลุ่มที่รับมา ส่วนพวกที่อยู่ตอนในนั้นก็ยังไม่มีการแบ่ง เป็นชนชั้นปกครอง ประชาชน และทาส การได้รับอิทธิพลจากรัฐบรูไน ซึ่งมีระบบการปกครองแบบมีสุลต่าน และการเข้ามาของชาติอาณานิคมหลังจากนั้นก็เกิดระบบการปกครองที่เริ่มชัดเจนขึ้น โดยอังกฤษได้ให้อำนาจ หัวหน้าของชุมชนปกครองอย่างอิสระ แต่ให้อยู่ภายใต้การดูแลของอังกฤษ

ความสัมพันธ์นานาชาติ[แก้]

รัฐซาบะฮ์มีความสัมพันธ์เป็นรัฐ/จังหวัดพี่น้องกับมณฑลเจียงซีในประเทศจีน[22][23][24] และจังหวัดราชบุรีในประเทศไทย[25]

อ้างอิง[แก้]

  1. "Mengenai Sabah" [About Sabah] (ภาษามาเลย์). Sabah State Government. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 19 May 2016. สืบค้นเมื่อ 19 May 2016.
  2. "About Sabah". Sabah State Government. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 20 May 2016. สืบค้นเมื่อ 20 May 2016.
  3. 3.0 3.1 "The Meaning of the Sabah State Crest". Sabah State Government. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 10 June 2014. สืบค้นเมื่อ 10 June 2014.
  4. "Lagu-Lagu Patriotik" [Patriotic Songs] (ภาษามาเลย์). Sabah State Government. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 20 May 2016. สืบค้นเมื่อ 20 May 2016.
  5. The Report: Sabah 2011. Oxford Business Group. 2011. pp. 10–143. ISBN 978-1-907065-36-1.
  6. "The National Archives DO 169/254 (Constitutional issues in respect of North Borneo and Sarawak on joining the federation)". The National Archives. 1961–1963. สืบค้นเมื่อ 23 April 2015.
  7. Philip Mathews (28 February 2014). Chronicle of Malaysia: Fifty Years of Headline News, 1963–2013. Editions Didier Millet. pp. 15–. ISBN 978-967-10617-4-9.
  8. Frans Welman (9 March 2017). Borneo Trilogy Volume 1: Sabah. Booksmango. pp. 159–. ISBN 978-616-245-078-5. สืบค้นเมื่อ 28 May 2013.
  9. "Malaysia Act 1963 (Chapter 35)" (PDF). The National Archives. United Kingdom legislation. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 14 November 2012. สืบค้นเมื่อ 12 August 2011.
  10. the Governments of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, Federation of Malaya, North Borneo, Sarawak and Singapore (1963). Agreement relating to Malaysia between United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, Federation of Malaya, North Borneo, Sarawak and Singapore . p. 1 – โดยทาง Wikisource.
  11. 11.0 11.1 11.2 11.3 "Sabah @ a Glance". Department of Statistics, Malaysia. สืบค้นเมื่อ 29 December 2017.
  12. "Total population by ethnic group, administrative district and state, Malaysia" (PDF). Department of Statistics, Malaysia. 2010. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 27 February 2012. สืบค้นเมื่อ 25 February 2016.
  13. "Subnational Human Development Index (2.1) [Sabah – Malaysia]". Global Data Lab of Institute for Management Research, Radboud University. สืบค้นเมื่อ 12 November 2018.
  14. Helmer Aslaksen (28 June 2012). "Time Zones in Malaysia". Department of Mathematics, Faculty of Science, National University of Singapore. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 21 May 2016. สืบค้นเมื่อ 21 May 2016.
  15. "Postal codes in Sabah". cybo.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 August 2016. สืบค้นเมื่อ 12 July 2016.
  16. "Postal codes in Semporna". cybo.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 August 2016. สืบค้นเมื่อ 12 July 2016.
  17. "Area codes in Sabah". cybo.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 August 2016. สืบค้นเมื่อ 12 July 2016.
  18. "State Code". Malaysian National Registration Department. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 19 May 2017. สืบค้นเมื่อ 19 May 2017.
  19. Teh Wei Soon (23 March 2015). "Some Little Known Facts On Malaysian Vehicle Registration Plates". Malaysian Digest. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 July 2015. สืบค้นเมื่อ 12 July 2016.{{cite web}}: CS1 maint: unfit URL (ลิงก์)
  20. 20.0 20.1 "ประกาศสำนักงานราชบัณฑิตยสภา เรื่อง กำหนดชื่อประเทศ ดินแดน เขตการปกครอง และเมืองหลวง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 139 (พิเศษ 205 ง). 1 กันยายน 2565.
  21. "Population by States and Ethnic Group". Department of Information, Ministry of Communications and Multimedia, Malaysia. 2015. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 12 February 2016. สืบค้นเมื่อ 12 February 2015.
  22. Rodelio Junjun Taucan (21 April 2019). "Shafie Meterai Mou Wujud Wilayah Kembar Dengan Jiangxi, China" [Shafie Seals MoU Forming Sister Territory With Jiangxi, China] (ภาษามาเลย์). Borneo Today. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 27 September 2019. สืบค้นเมื่อ 27 September 2019.
  23. "Sabah, Jiangxi sign friendship pact". The Borneo Post. 22 April 2019. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 27 September 2019. สืบค้นเมื่อ 27 September 2019.
  24. "Looking to Jiangxi for industrial boost". Bernama. Daily Express. 22 April 2019. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 27 September 2019. สืบค้นเมื่อ 27 September 2019.
  25. "คู่ความสัมพันธ์เมืองพี่เมืองน้องระหว่างไทยกับต่างประเทศ (ณ วันที่31พฤษภาคม 2561)" [Sister relations between Thailand and foreign countries (As of 31 May 2018)] (PDF). Foreign Affairs Division Office of the Permanent Secretary Ministry of Interior, Thailand. p. 3. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 27 September 2019. สืบค้นเมื่อ 17 December 2019.

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]