ฟุตบอลผู้พิการถูกตัดแขนหรือขา

ฟุตบอลผู้พิการถูกตัดแขนหรือขา
	ผู้เล่นทีมชาติเฮติแข่งขันกับทีมซาร์แย็ง (Zaryen), ปอร์โตแปรงซ์ (9 มกราคม 2011)
สมาพันธ์สูงสุด	World Amputee Football Federation
ลักษณะเฉพาะ
ผู้เล่นในทีม	7 คน
หมวดหมู่	กีฬากลางแจ้ง, ประเภททีม
อุปกรณ์	ลูกฟุตบอล

ฟุตบอลผู้พิการถูกตัดแขนหรือขา (อังกฤษ: amputee football) เป็นกีฬาฟุตบอลสำหรับผู้พิการโดยมีผู้เล่นฝ่ายละเจ็ดคน (ผู้เล่นในสนามหกคนและผู้รักษาประตูหนึ่งคน) โดยผู้เล่นในสนามเป็นผู้ถูกตัดขาส่วนล่างหนึ่งข้าง และผู้รักษาประตูเป็นผู้ถูกตัดแขนส่วนล่างหนึ่งข้าง ผู้เล่นในสนามจะใช้ไม้ค้ำยัน (สวมปลายแขน) และเล่นโดยไม่ใช้ขาเทียม

ประวัติ[แก้]

เกมนี้ถูกสร้างโดยดอน เบ็นเนตต์ (Don Bennett) ชาวอเมริกันใน ค.ศ. 1982 ซึ่งได้รับแรงบันดาลใจจากการเตะลูกบาสเก็ตบอลโดยไม่ได้ตั้งใจขณะที่เขาใช้ไม้ค้ำยัน^[1] ต่อมากีฬานี้ได้พัฒนาเป็นเกมระดับนานาชาติโดยได้รับความช่วยเหลือจากบิล แบร์รี ผู้ฝึกสอนทีมฟุตบอลในปี 1985^[1]

ใน ค.ศ. 2023 มาร์ชิน ออแลกซือ (Marcin Oleksy) ชาวโปแลนด์กลายเป็นนักฟุตบอลผู้พิการถูกตัดแขนหรือขาคนแรกที่ได้รับรางวัลปุชกาชของฟีฟ่า (FIFA Puskás Award) สำหรับ "ประตูที่สวยที่สุดแห่งปี" ในพิธีมอบรางวัลฟุตบอลยอดเยี่ยมของฟีฟ่า 2022^[2]

ทั่วโลก[แก้]

มีสมาคมฟุตบอลผู้พิการถูกตัดแขนหรือขาหลายแห่งทั่วโลก ตัวอย่างเช่น สมาคมผู้พิการถูกตัดแขนหรือขาแห่งอังกฤษและสมาคมฟุตบอลผู้พิการถูกตัดแขนหรือขาแห่งไอร์แลนด์^[3] แต่ละองค์กรส่งเสริมความก้าวหน้าของกีฬาและเพิ่มการยอมรับของสังคม สมาคมฟุตบอลผู้พิการถูกตัดแขนหรือขาแห่งอังกฤษระบุอุดมการณ์หลักบนเว็บไซต์ของสมาคมว่า: "เป้าหมายของสมาคมฟุตบอลผู้พิการถูกตัดแขนหรือขาแห่งอังกฤษคือสนับสนุนผู้พิการถูกตัดแขนหรือขาทุกคน รวมถึงผู้พิการขาขาดแต่กำเนิดและบุคคลที่สามารถใช้แขน-ขาได้จำกัด ได้มีโอกาสเล่นฟุตบอลในระดับท้องถิ่น, ระดับประเทศ จนถึงในระดับสากล"^[4]

การแข่งขันหลัก[แก้]

ฟุตบอลโลกผู้พิการถูกตัดแขนหรือขา[แก้]

ดูบทความหลักที่: Amputee Football World Cup [en]

ค.ศ.	เจ้าภาพ	ผลการแข่งขัน
ค.ศ.	เจ้าภาพ	ชนะเลิศ	รองชนะเลิศ	อันดับ 3
1998	แมนเชสเตอร์ (อังกฤษ)	รัสเซีย	อุซเบกิสถาน	บราซิล
2000	ซีแอตเทิล (สหรัฐ)	บราซิล	รัสเซีย	ยูเครน
2001	รีโอเดจาเนโร (บราซิล)	บราซิล	รัสเซีย	อังกฤษ
2002	โซชี (รัสเซีย)	รัสเซีย	บราซิล	อุซเบกิสถาน
2003	ทาชเคนต์ (อุซเบกิสถาน)	รัสเซีย	ยูเครน	บราซิล
2005	รีโอเดจาเนโร (บราซิล)	บราซิล	รัสเซีย	อังกฤษ
2007	อันทัลยา (ตุรกี)	อุซเบกิสถาน	รัสเซีย	ตุรกี
2010	เกรสโป (อาร์เจนตินา)	อุซเบกิสถาน	อาร์เจนตินา	ตุรกี
2012	คาลีนินกราด (รัสเซีย)	อุซเบกิสถาน	รัสเซีย	ตุรกี
2014	กูเลียกัน (เม็กซิโก)	รัสเซีย	แองโกลา	ตุรกี
2018	ซานฮวนเดโลสลาโกส (เม็กซิโก)	แองโกลา	ตุรกี	บราซิล
2022	อิสตันบูล (ตุรกี)	ตุรกี	แองโกลา	อุซเบกิสถาน

ฟุตบอลผู้พิการถูกตัดแขนหรือขาชิงแชมป์แห่งชาติยุโรป[แก้]

ดูบทความหลักที่: European Amputee Football Championship [en]

ค.ศ.	เจ้าภาพ	ผลการแข่งขัน
ค.ศ.	เจ้าภาพ	ชนะเลิศ	รองชนะเลิศ	อันดับ 3
1999	เคียฟ (ยูเครน)	บราซิล	รัสเซีย	อุซเบกิสถาน
2008	อิสตันบูล (ตุรกี)	รัสเซีย	ตุรกี	อังกฤษ
2017	อิสตันบูล (ตุรกี)	ตุรกี	อังกฤษ	โปแลนด์
2021	กรากุฟ (โปแลนด์)	ตุรกี	สเปน	โปแลนด์

การแข่งขันชิงแชมป์แห่งชาติรายการอื่น[แก้]

ค.ศ.	รายการแข่งขัน	เจ้าภาพ	วันที่	ชนะเลิศ	รองชนะเลิศ	อันดับ 3
2006	Volgograd Open Championships	วอลโกกราด	24–30 กันยายน	รัสเซีย	อังกฤษ	อุซเบกิสถาน
2007	1st All-Africa Amputee Soccer Tournament	ฟรีทาวน์	กุมภาพันธ์	กานา	ไลบีเรีย	เซียร์ราลีโอน
2017	6th Amp Futbol Cup	วอร์ซอ	24–25 มิถุนายน	อังกฤษ	โปแลนด์	ญี่ปุ่น

กติกา[แก้]

กติกาอย่างเป็นทางการของฟีฟ่าคือ:^[5]

ผู้พิการหมายถึงบุคคลที่ 'ถูกตัด' ที่หรือใกล้กับบริเวณข้อเท้าหรือข้อมือ
ผู้เล่นในสนามอาจมีสองมือแต่มีขาเดียว ในขณะที่ผู้รักษาประตูอาจมีสองเท้าแต่มีมือเดียว
เกมนี้เล่นโดยใช้ไม้ค้ำโลหะและไม่ใส่ขาเทียม ข้อยกเว้นเพียงอย่างเดียวคือผู้พิการขาขาดทั้งสองข้างอาจเล่นโดยใส่ขาเทียมข้างหนึ่งได้
ผู้เล่นไม่สามารถใช้ไม้ค้ำเพื่อเคลื่อนไปข้างหน้า ควบคุม หรือปิดกั้นลูกบอล การกระทำดังกล่าวจะถูกลงโทษในลักษณะเดียวกับการทำแฮนด์บอล อย่างไรก็ตาม การสัมผัสโดยไม่ตั้งใจระหว่างไม้ค้ำกับลูกบอลสามารถทำได้
ผู้เล่นต้องไม่ใช้แขนขาที่เหลืออยู่ของข้างที่พิการเพื่อเล่น ควบคุม หรือปิดกั้นลูกบอลโดยสมัครใจ การกระทำดังกล่าวจะถูกลงโทษในลักษณะเดียวกับการทำแฮนด์บอล อย่างไรก็ตาม สามารถสัมผัสโดยบังเอิญระหว่างส่วนปลายแขนขาข้างที่ขาดและลูกบอลได้
ต้องใส่สนับแข้ง
การใช้ไม้ค้ำกระทำกับผู้เล่นฝ่ายตรงข้ามจะถูกไล่ออกจากเกมและให้เป็นลูกโทษสำหรับทีมตรงข้าม
ขนาดของสนามแข่งขันสูงสุดคือ 70 x 60 เมตร
ขนาดของประตูสูงสุดคือ สูง 2.2 เมตร x กว้าง 5 เมตร x ลึก 1 เมตร
ใช้ลูกฟุตบอลมาตรฐานฟีฟ่า
เกมประกอบด้วยสองครึ่งเวลา ครึ่งละ 25 นาที (แปรผันตามทัวร์นาเมนต์) โดยมีช่วงพักระหว่างกลาง 10 นาที
ทั้งสองทีมสามารถขอเวลานอกได้ 2 นาทีต่อเกม
กฎการล้ำหน้าใช้ไม่ได้กับฟุตบอลผู้พิการถูกตัดแขนหรือขา
กติกาสากลกำหนดให้ทีมประกอบด้วยผู้เล่นในสนามหกคนและผู้รักษาประตูหนึ่งคน อย่างไรก็ตามบางทัวร์นาเมนต์ต้องการทีมที่มีผู้เล่นในสนามสี่คน และผู้รักษาประตูหนึ่งคน เช่นกรณีในประเทศเซียร์ราลีโอน
ผู้รักษาประตูไม่ได้รับอนุญาตให้ออกจากพื้นที่ของตน หากกรณีนี้เกิดขึ้นโดยจงใจ ผู้รักษาประตูจะถูกไล่ออกจากเกมและทีมตรงข้ามได้เตะลูกโทษ
สามารถเปลี่ยนตัวได้ไม่จำกัดจำนวน ณ เวลาใดก็ได้ระหว่างเกม

อ้างอิง[แก้]

↑ ^1.0 ^1.1 "History of the Game". World Amputee Football Federation.
↑ Summerscales, Robert (12 กุมภาพันธ์ 2023). "Polish Amputee Marcin Oleksy Wins 2022 FIFA Puskas Award". FanNation. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 27 กุมภาพันธ์ 2023. สืบค้นเมื่อ 27 กุมภาพันธ์ 2023.
↑ "Irish Amputee Football Association". IAFA. 7 ธันวาคม 2015. สืบค้นเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2016.
↑ "England Amputee Football Association". Theeafa.co.uk. สืบค้นเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2016.
↑ "Amputee football – The Rules of the Game". FIFA.com. 4 กุมภาพันธ์ 2016. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 เมษายน 2012. สืบค้นเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2016.

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

worldamputeefootball.org. World ampuree football news.
American Amputee Soccer Association. History of the game [archived 2021-02-02; cited 2023-03-02].

[dis-1] 1.0 ^1.1 "History of the Game". World Amputee Football Federation.

[2] Summerscales, Robert (12 กุมภาพันธ์ 2023). "Polish Amputee Marcin Oleksy Wins 2022 FIFA Puskas Award". FanNation. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 27 กุมภาพันธ์ 2023. สืบค้นเมื่อ 27 กุมภาพันธ์ 2023.

[3] "Irish Amputee Football Association". IAFA. 7 ธันวาคม 2015. สืบค้นเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2016.

[4] "England Amputee Football Association". Theeafa.co.uk. สืบค้นเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2016.

[5] "Amputee football – The Rules of the Game". FIFA.com. 4 กุมภาพันธ์ 2016. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 เมษายน 2012. สืบค้นเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]