ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พิธีไหว้ครู"
อุฟุฟวย ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
ล ย้อนการแก้ไขของ 182.232.175.63 (พูดคุย) ไปยังรุ่นก่อนหน้าโดย 223.204.248.21 |
||
บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
[[ไฟล์:Wai khru ceremony Wachirawit School 2009.jpg|300px|thumb|พิธีไหว้ครูในโรงเรียนที่จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อปี พ.ศ. 2552]] |
|||
กาก |
|||
'''พิธีไหว้ครู''' เป็นพิธีกรรมที่เป็น[[ประเพณี]]ของไทยที่นิยมปฏิบัติมาแต่สมัยโบราณ แสดงถึงความระลึกถึงบุญคุณของ[[ครู]] การไหว้ครูเป็นการแสดงตนว่าขอเป็นศิษย์ของท่านโดยตรง |
|||
การไหว้ครูมีใช้ในหลายกิจกรรมเช่น การไหว้ครูในโรงเรียน พิธีกรรมของโรงเรียนใน[[วันครู]] [[ไหว้ครูรำมวย|การไหว้ครูมวย]] เป็นการไหว้ครูด้วยลีลาของศิลปะ[[มวยไทย]] เช่นเดียวกับ[[กระบี่กระบอง]] การไหว้ครู ก่อนการแสดงศิลปะดนตรี เช่น [[หนังตะลุง]] และการไหว้ครูในงานประพันธ์ เรียกว่า บทไหว้ครู หรือ [[อาเศียรวาท]] (อาเศียรพาท ก็ว่า) เป็นการกล่าวระลึกถึงบุญคุณครู และขอความเป็นมงคล |
|||
กาก |
|||
<ref name="Montri">{{citation|last=Tramote |first=Montri |title=Paying Homage to the Musical Teachers |periodical=Sawasdee| publisher=Thai Airways International |url=http://www.mahidol.ac.th/thailand/teacher.html|accessdate=2009-02-24}}.</ref> |
|||
== พิธีไหว้ครูในโรงเรียน == |
|||
กาก |
|||
โดยปรกติสถานศึกษามักจัดพิธีไหว้ครูขึ้นในวันพฤหัสบดีวันใดวันหนึ่งในราวเดือนพฤษภาคมหรือเดือนมิถุนายน |
|||
=== ดอกไม้ที่ใช้ในการไหว้ครู === |
|||
ในพิธีไหว้ครูนับตั้งแต่สมัยก่อน จะใช้ดอกไม้หลัก 3 อย่างในการทำพาน ซึ่งดอกไม้ ความหมายในการระลึกคุณครู ได้แก่ |
|||
# '''[[หญ้าแพรก]]''' สื่อถึง ขอให้เรียนได้เร็วเหมือนหญ้าแพรก ที่โตได้เร็วและทนต่อสภาพดินฟ้า อากาศ ทนต่อการเหยียบย่ำ ซึ่งเปรียบเสมือน คำสั่งสอนของครูบาอาจารย์ |
|||
# '''[[เข็ม (พืช)|ดอกเข็ม]]''' สื่อถึง ขอให้มีสติปัญญาเฉียบแหลม เหมือนชื่อของดอกเข็ม ซึ่งเป็นปริศนาธรรมว่า ครูต้องจัดการเรียนการสอนเพื่อปลูกฝังความคิด ให้นักเรียนนักศึกษาเป็นคนฉลาด(หัวแหลม) รู้จักวิเคราะห์วิจารณ์ |
|||
# '''[[ดอกมะเขือ]]''' สื่อถึง การเปรียบเทียบว่า มะเขือนั้น จะคว่ำดอกลงเสมอเมื่อจะออกลูก แสดงถึง นักเรียนที่จะเรียนให้ได้ผลดีนั้นต้องรู้จักอ่อนน้อม ถ่อมตน เป็นคนสุภาพเรียบร้อย เหมือนมะเขือที่โน้มลง |
|||
# '''[[ข้าวตอก]]''' เนื่องจากข้าวตอกเกิดจากข้าวเปลือกที่คั่วด้วยไฟอ่อนๆ ให้ร้อนเสมอกันจนถึงจุดหนึ่งที่เนื้อข้างในขยายออก จนดันเปลือกให้แยกออกจากกัน ได้ข้าวสีขาวที่ขยายเม็ดออกบาน ซึ่งสามารถนำไปประกอบพิธีกรรม หรือทำขนมต่างๆได้ ดังนั้น ข้าวตอกจึงเป็นสัญลักษณ์ของความมีระเบียบวินัย หากใครสามารถทำตามกฎระเบียบ เอาชนะความซุกซนและความเกียจคร้านของตัวเองได้ ก็จะเหมือนข้าวตอกสีขาวที่ถูกคั่วออกจากข้าวเปลือก<ref name="Montri" /> |
|||
=== สถานที่ === |
|||
# '''โต๊ะหมู่บูชา''' โดยตั้งไว้ที่สูงบนเวทีชิดด้านหลัง ข้างหน้ามีกระถางดอกไม้และธูปเทียน และ โต๊ะ เพื่อวางพานดอกไม้และธูปเทียนที่นำมาบูชา |
|||
# '''หนังสือ''' เพื่อให้ประธานเจิม โดยเอาหนังสือวางไว้บนพาน บนโต๊ะเล็กหน้าที่บูชา |
|||
# '''ที่นั่งประธาน และ คณาจารย์''' จัดไว้ข้าง ๆ ที่บูชา |
|||
<ref name="Montri" /> |
|||
=== พิธีการ === |
|||
# เมื่อประธานมาถึง ให้กราบทำความเคารพ จนกว่าคุณครูทุกท่านจะผ่านไปหมดทุกคน |
|||
# ให้ประธานจุดธูปเทียน นมัสการพระพุทธรูปที่แท่นหมู่บูชา |
|||
# เริ่มพิธีโดยการสวดมนต์ ตามด้วยเจิมหนังสือเพื่อความเป็นสิริมงคล |
|||
# หลังจากนั้นกล่าวคาถาไหว้ครู และวรรคแรกของคำไหว้ครู |
|||
# เมื่อกล่าวคำไหว้ครูเสร็จแล้ว ให้ว่าคาถาไหว้ครูตอนท้าย |
|||
# ตัวแทนนักเรียนกล่าวคำปฏิญาณตน |
|||
# ให้ตัวแทนของแต่ละห้องนำพานไปให้คุณครูแต่ละท่าน |
|||
<ref name="Montri" /> |
|||
== วันครู == |
|||
สำหรับในวันครู (วันที่ 14 มิถุนายนของทุกปี) เป็นวันที่มีการจัดพิธีไหว้ครูอีกอย่างหนึ่ง ผู้ร่วมงานคือบรรดาครูบาอาจารย์ที่สอนนักเรียนในปัจจุบัน มาร่วมไหว้ครูเพื่อรำลึกถึงบูรพาจารย์ผู้ประสิทธิ์ประสาทวิชาการให้ และมีการท่องบทไหว้ครูเป็นภาษาบาลี อาจมีครูอาวุโส เป็นประธานในงานด้วย |
|||
<ref>{{Citation |editor1-last= Janehutthakarnkij |editor1-first= Jongchai |editor2-last=Ratchaneekorn |editor2-first=Songsri |editor3-last=Siriwong |editor3-first=Komkrit |editor4-last=Trisonthi |editor4-first=Pattama |editor5-last=Poethong |editor5-first=Arunee |editor6-last=Getbenlittikul |editor6-first=Pranee |title=70 ปี เตรียมอุดมศึกษา (Triam Udom Suksa School 70th Anniversary) |place=Bangkok |publisher=Triam Udom Suksa School |year=2007 |isbn= |page=278}} {{th icon}}</ref><ref name="Gors-world">{{citation|first=Panrit|last=Daoruang|title=Wai Khru Ceremony|newspaper=Bangkok Post|date=8 July 2002|url=http://www.thailandlife.com/gors-world/wai-khru-ceremony.html}}.</ref> |
|||
== อ้างอิง == |
== อ้างอิง == |
||
* [http://school.obec.go.th/donyai/waikru.htm ประเพณีการไหว้ครู] |
* [http://school.obec.go.th/donyai/waikru.htm ประเพณีการไหว้ครู] |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 11:45, 13 มิถุนายน 2560
พิธีไหว้ครู เป็นพิธีกรรมที่เป็นประเพณีของไทยที่นิยมปฏิบัติมาแต่สมัยโบราณ แสดงถึงความระลึกถึงบุญคุณของครู การไหว้ครูเป็นการแสดงตนว่าขอเป็นศิษย์ของท่านโดยตรง
การไหว้ครูมีใช้ในหลายกิจกรรมเช่น การไหว้ครูในโรงเรียน พิธีกรรมของโรงเรียนในวันครู การไหว้ครูมวย เป็นการไหว้ครูด้วยลีลาของศิลปะมวยไทย เช่นเดียวกับกระบี่กระบอง การไหว้ครู ก่อนการแสดงศิลปะดนตรี เช่น หนังตะลุง และการไหว้ครูในงานประพันธ์ เรียกว่า บทไหว้ครู หรือ อาเศียรวาท (อาเศียรพาท ก็ว่า) เป็นการกล่าวระลึกถึงบุญคุณครู และขอความเป็นมงคล [1]
พิธีไหว้ครูในโรงเรียน
โดยปรกติสถานศึกษามักจัดพิธีไหว้ครูขึ้นในวันพฤหัสบดีวันใดวันหนึ่งในราวเดือนพฤษภาคมหรือเดือนมิถุนายน
ดอกไม้ที่ใช้ในการไหว้ครู
ในพิธีไหว้ครูนับตั้งแต่สมัยก่อน จะใช้ดอกไม้หลัก 3 อย่างในการทำพาน ซึ่งดอกไม้ ความหมายในการระลึกคุณครู ได้แก่
- หญ้าแพรก สื่อถึง ขอให้เรียนได้เร็วเหมือนหญ้าแพรก ที่โตได้เร็วและทนต่อสภาพดินฟ้า อากาศ ทนต่อการเหยียบย่ำ ซึ่งเปรียบเสมือน คำสั่งสอนของครูบาอาจารย์
- ดอกเข็ม สื่อถึง ขอให้มีสติปัญญาเฉียบแหลม เหมือนชื่อของดอกเข็ม ซึ่งเป็นปริศนาธรรมว่า ครูต้องจัดการเรียนการสอนเพื่อปลูกฝังความคิด ให้นักเรียนนักศึกษาเป็นคนฉลาด(หัวแหลม) รู้จักวิเคราะห์วิจารณ์
- ดอกมะเขือ สื่อถึง การเปรียบเทียบว่า มะเขือนั้น จะคว่ำดอกลงเสมอเมื่อจะออกลูก แสดงถึง นักเรียนที่จะเรียนให้ได้ผลดีนั้นต้องรู้จักอ่อนน้อม ถ่อมตน เป็นคนสุภาพเรียบร้อย เหมือนมะเขือที่โน้มลง
- ข้าวตอก เนื่องจากข้าวตอกเกิดจากข้าวเปลือกที่คั่วด้วยไฟอ่อนๆ ให้ร้อนเสมอกันจนถึงจุดหนึ่งที่เนื้อข้างในขยายออก จนดันเปลือกให้แยกออกจากกัน ได้ข้าวสีขาวที่ขยายเม็ดออกบาน ซึ่งสามารถนำไปประกอบพิธีกรรม หรือทำขนมต่างๆได้ ดังนั้น ข้าวตอกจึงเป็นสัญลักษณ์ของความมีระเบียบวินัย หากใครสามารถทำตามกฎระเบียบ เอาชนะความซุกซนและความเกียจคร้านของตัวเองได้ ก็จะเหมือนข้าวตอกสีขาวที่ถูกคั่วออกจากข้าวเปลือก[1]
สถานที่
- โต๊ะหมู่บูชา โดยตั้งไว้ที่สูงบนเวทีชิดด้านหลัง ข้างหน้ามีกระถางดอกไม้และธูปเทียน และ โต๊ะ เพื่อวางพานดอกไม้และธูปเทียนที่นำมาบูชา
- หนังสือ เพื่อให้ประธานเจิม โดยเอาหนังสือวางไว้บนพาน บนโต๊ะเล็กหน้าที่บูชา
- ที่นั่งประธาน และ คณาจารย์ จัดไว้ข้าง ๆ ที่บูชา
พิธีการ
- เมื่อประธานมาถึง ให้กราบทำความเคารพ จนกว่าคุณครูทุกท่านจะผ่านไปหมดทุกคน
- ให้ประธานจุดธูปเทียน นมัสการพระพุทธรูปที่แท่นหมู่บูชา
- เริ่มพิธีโดยการสวดมนต์ ตามด้วยเจิมหนังสือเพื่อความเป็นสิริมงคล
- หลังจากนั้นกล่าวคาถาไหว้ครู และวรรคแรกของคำไหว้ครู
- เมื่อกล่าวคำไหว้ครูเสร็จแล้ว ให้ว่าคาถาไหว้ครูตอนท้าย
- ตัวแทนนักเรียนกล่าวคำปฏิญาณตน
- ให้ตัวแทนของแต่ละห้องนำพานไปให้คุณครูแต่ละท่าน
วันครู
สำหรับในวันครู (วันที่ 14 มิถุนายนของทุกปี) เป็นวันที่มีการจัดพิธีไหว้ครูอีกอย่างหนึ่ง ผู้ร่วมงานคือบรรดาครูบาอาจารย์ที่สอนนักเรียนในปัจจุบัน มาร่วมไหว้ครูเพื่อรำลึกถึงบูรพาจารย์ผู้ประสิทธิ์ประสาทวิชาการให้ และมีการท่องบทไหว้ครูเป็นภาษาบาลี อาจมีครูอาวุโส เป็นประธานในงานด้วย [2][3]
อ้างอิง
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Tramote, Montri, "Paying Homage to the Musical Teachers", Sawasdee, Thai Airways International, สืบค้นเมื่อ 2009-02-24.
- ↑ Janehutthakarnkij, Jongchai; Ratchaneekorn, Songsri; Siriwong, Komkrit; Trisonthi, Pattama; Poethong, Arunee; Getbenlittikul, Pranee, บ.ก. (2007), 70 ปี เตรียมอุดมศึกษา (Triam Udom Suksa School 70th Anniversary), Bangkok: Triam Udom Suksa School, p. 278 (ไทย)
- ↑ Daoruang, Panrit (8 July 2002), "Wai Khru Ceremony", Bangkok Post.
แหล่งข้อมูลอื่น
- พิธีไหว้ครู จากเว็บไซต์ เทวาลัย
- วันไหวครู ประวัติวันไหว้ครู จาก เอ็มไทย