นยาซาแลนด์

รัฐในอารักขานยาซาแลนด์
พ.ศ. 2450–2507
ธงชาติ (พ.ศ. 2468–2507) ตราแผ่นดิน (พ.ศ. 2468–2507)
เพลงสรรเสริญพระบารมี:  ก็อดเซฟเดอะคิง (พ.ศ. 2450–2495) ก็อดเซฟเดอะควีน (พ.ศ. 2495–2507)
สถานะ	รัฐในอารักขาของจักรวรรดิบริติช
เมืองหลวง	ซอมบา
ภาษา	อังกฤษ (ราชการ) เจวา, โยอาว, ตัมบูกา, ลอมเว
การปกครอง	ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ
พระมหากษัตริย์
• พ.ศ. 2450–2453	พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 7
• พ.ศ. 2453–2479	พระเจ้าจอร์จที่ 5
• พ.ศ. 2479	พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 8
• พ.ศ. 2479–2495	พระเจ้าจอร์จที่ 6
• พ.ศ. 2495–2507	สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2
ขัหลวง
• พ.ศ. 2450–2451	วิลเลี่ยม แมนนิง
• พ.ศ. 2504–2507	กลิน สมอลวู้ด โจนส์
ก่อตั้ง
• ก่อตั้ง	6 กรกฎาคม พ.ศ. 2450
• สหพันธ์	1 สิงหาคม พ.ศ. 2496
• สหพันธ์ล่มสลาย	31 ธันวาคม พ.ศ. 2506
• ประกาศอิสรภาพ	6 กรกฎาคม พ.ศ. 2507
พื้นที่
• รวม	102,564 ตารางกิโลเมตร (39,600 ตารางไมล์)
ประชากร
• สำมะโนประชากร พ.ศ. 2467	6,930,000 คน
สกุลเงิน	ปอนด์เซาเทิร์นโรดีเซีย ปอนด์แอฟริกากลาง
เขตเวลา	UTC+2 (เขตเวลาแอฟริกากลาง)
ก่อนหน้า ถัดไป พ.ศ. 2450: รัฐในอารักขาแอฟริกากลาง พ.ศ. 2506: สหพันธรัฐโรดีเชีย และนยาซาแลนด์ พ.ศ. 2496: สหพันธรัฐโรดีเชีย และนยาซาแลนด์ พ.ศ. 2507: มาลาวี
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ	มาลาวี

นยาซาแลนด์ (อังกฤษ: Nyasaland; ออกเสียง: /ˈnjɑːsɑːlænd, naɪˈæsə-/) เป็นรัฐในอารักขาของจักรวรรดิบริติชที่ตั้งอยู่บนทวีปแอฟริกา ก่อตั้งขึ้นใน พ.ศ. 2450 เมื่ออดีตรัฐในอารักขาแอฟริกากลางของอังกฤษเปลี่ยนชื่อไปเป็นนยาซาแลนด์ ระหว่าง พ.ศ. 2496 ถึง พ.ศ. 2506 นยาซาแลนด์กลายเป็นส่วนหนึ่งของสหพันธรัฐโรดีเชียและนยาซาแลนด์ หลังจากที่สหพันธ์ล่มสลาย นยาซาแลนด์แยกตัวเป็นอิสระจากอังกฤษเมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2507 และเปลี่ยนชื่อเป็นมาลาวี

ประวัติศาสตร์ของนยาซาแลนด์เป็นที่เด่นชัดขึ้นจากการสูญเสียที่ดินรวมครั้งใหญ่ของชุมชนชาวแอฟริกันในช่วงต้นของยุคล่าอาณานิคม ในเดือนมกราคม พ.ศ. 2458 บาทหลวงจอห์น ชิลีเลเบได้ก่อกบฏขึ้นเพื่อต่อต้านการเลือกปฏิบัติต่อชาวแอฟริกันของคนขาว ทว่าไม่สำเร็จ กระนั้นผู้ปกครองอาณานิคมก็ทำการทบทวนนโยบายบางอย่างของตนเองใหม่ จากนั้นในคริสต์ทศวรรษที่ 1930 กลุ่มชนชั้นสูงของชาวแอฟริกันที่ได้รับการศึกษาจำนวนมาก ซึ่งหลายคนเคยศึกษาในสหราชอาณาจักร เริ่มมีบทบาททางการเมืองมากขึ้นและขึ้นมาเป็นแกนนำในการเรียกร้องอิสรภาพ พวกเขาได้ก่อตั้งสมาคมขึ้นหลายแห่ง และถัดมาใน พ.ศ. 2487 จึงได้รวมตัวกันเป็นรัฐสภาแอฟริกันแห่งนยาซาแลนด์ (NAC)

เมื่อนยาซาแลนด์ถูกบังคับให้ร่วมสหพันธรัฐกับโรดีเซียตอนใต้และโรดีเซียตอนเหนือใน พ.ศ. 2496 เหตุการณ์ความไม่สงบในเมืองจึงปะทุขึ้น เนื่องจากประชาชนในดินแดนนยาซาแลนด์ไม่ประสงค์เข้าร่วมสหพันธ์ดังกล่าว ความล้มเหลวของรัฐสภาฯ ในการป้องกันปัญหานี้ทำให้นยาซาแลนด์ล่มสลาย แต่หลังจากนั้นไม่นานคนรุ่นใหม่ที่อายุน้อยกว่าและมีความเข้มแข็งมากขึ้นก็ได้ฟื้น NAC ขึ้นมา ในที่สุดพวกเขาเชิญฮาสต์ติง บานดา กลับมา และนำประเทศไปสู่การประกาศเอกราชในฐานะประเทศมาลาวีใน พ.ศ. 2507