ข้ามไปเนื้อหา

จังหวัดเกลเดอร์ลันด์

พิกัด: 52°04′N 5°57′E / 52.06°N 5.95°E / 52.06; 5.95
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก เกลเดอร์ลันด์)
เกลเดอร์ลันด์
ธงของเกลเดอร์ลันด์
ธง
ตราราชการของเกลเดอร์ลันด์
ตราอาร์ม
เพลง: โอนส์แค็ลเดอร์ลันด์
("เกลเดอร์ลันด์ของพวกเรา")
ที่ตั้งของจังหวัดเกลเดอร์ลันด์ในประเทศเนเธอร์แลนด์
ที่ตั้งของจังหวัดเกลเดอร์ลันด์ในประเทศเนเธอร์แลนด์
พิกัด: 52°04′N 5°57′E / 52.06°N 5.95°E / 52.06; 5.95
ประเทศเนเธอร์แลนด์
เมืองหลักอาร์เนม
เมืองใหญ่สุดไนเมเคิน
การปกครอง
 • King's Commissionerเกลเมินส์ กอร์นีลเยอ
พื้นที่
 • พื้นดิน4,971.76 ตร.กม. (1,919.61 ตร.ไมล์)
 • พื้นน้ำ164.75 ตร.กม. (63.61 ตร.ไมล์)
อันดับพื้นที่ที่ 1
ประชากร
 (2009)
 • พื้นดิน1,999,135 คน
 • อันดับที่ 4
 • ความหนาแน่น400 คน/ตร.กม. (1,000 คน/ตร.ไมล์)
 • อันดับความหนาแน่นที่ 6
รหัส ISO 3166NL-GE
ศาสนา(1999)โปรเตสแตนต์ ร้อยละ 31
โรมันคาทอลิก ร้อยละ 29
เว็บไซต์www.gelderland.nl

เกลเดอร์ลันด์ (ดัตช์: Gelderland) เป็นจังหวัดในประเทศเนเธอร์แลนด์ ตั้งอยู่ตอนกลาง-ตะวันออกของประเทศ มีมาตั้งแต่จักรวรรดิโรมัน เมืองหลักของจังหวัดชื่อเมืองอาร์เนม มีเมืองสำคัญอื่นเช่นเมืองไนเมเคินและอาเพลโดร์นที่มีขนาดใกล้เคียงกัน จังหวัดเกลเดอร์ลันด์เป็นจังหวัดที่มีพื้นที่ใหญ่ที่สุดในประเทศ มีพื้นที่ราว 5,136 ตารางกิโลเมตรโดยมีผืนน้ำ 169 ตารางกิโลเมตร มีประชากร 2,084,478 คนเมื่อเดือนพฤศจิกายน 2019[1]

ประวัติศาสตร์

[แก้]

ตำนานพื้นบ้านเล่าว่า ราว ค.ศ. 878 ขุนนางแห่งพอนต์นามว่า วิชาร์ด และลูโพลด์ ได้ต่อสู้กับมังกรไฟและได้ใช้หอกแทงมังกรร้าย ก่อนมังกรจะสิ้นใจได้ส่งเสียงคำรามเป็นครั้งสุดท้ายซ้ำๆว่า "เกลเรอ เกลเรอ" ขุนนางทั้งสองได้สถาปนาเมืองใหม่ขึ้นเพื่อเป็นการรำลึกถึงวีรกรรมครั้งนี้ชื่อ เมืองเกลเดิร์น (ซึ่งปัจจุบันอยู่ในประเทศเยอรมนี ใกล้ชายแดนประเทศเนเธอร์แลนด์)[2] เมืองนี้ได้เป็นที่มาของการตั้งชื่อเคานต์เกลเดอร์ส ในเนเธอร์แลนด์ ซึ่งอยู่ภายใต้การปกครองของจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ปรากฎในหลักฐานทางประวัติศาสตร์ครั้งแรกในบันทึกของเจราร์ดที่ 3 แห่งวาสเซินเบิร์กเมื่อปี ค.ศ. 1096

ต่อมา เคานต์เกลเดอร์สขยายใหญ่ขึ้นจากการผนวกรวมกับเคานต์ซุตเพนผ่านการแต่งงานของขุนนางผู้ครองแคว้น ทำให้เกลเดอร์สมีอิทธิพลยิ่งใหญ่ตามแถบแม่น้ำไรน์ แม่น้ำวาล แม่น้ำเมิซ และแม่น้ำไอส์เซิล จึงเป็นเคานต์ที่มีความสำคัญในยุคกลาง เป็นแหล่งผลประโยชน์ที่สำคัญของจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์

หลังจากนั้น เคานต์ได้ผนวกรวมกับเมืองไนเมเคิน ยกระดับขึ้นเป็นดัชชีเมื่อปี ค.ศ. 1339 ด้วยการสถาปนาของจักรพรรดิลูทวิชที่ 4 มีศูนย์กลางการปกครองอยู่ที่เมืองยือริช (Jülich) ต่อมาเมื่อดัชชีเบอร์กันดีเรืองอำนาจขึ้นในแถบนี้ ดัชชีเกลเดอร์สกลับไม่ยอมตกอยู่ใต้อำนาจของเบอร์กันดี แต่ในที่สุดต้องมาตกอยู่ใต้การปกครองของเบอร์กันดีที่ตกเป็นของราชวงศ์ฮาพส์บวร์คเมื่อจักรพรรดิคาร์ลที่ 5 บีบบังคับให้เจ้านครต้องยกเมืองให้เมื่อปี ค.ศ. 1543[3]

ดัชชีเกลเดอร์สเข้าร่วมกับสาธารณรัฐดัตช์ในการปฏิวัติต่อต้านการปกครองของพระเจ้าเฟลิเปที่ 2 แห่งสเปน จนได้รับเอกราชในปี ค.ศ. 1648 หลังจากนั้น ถูกพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 แห่งฝรั่งเศสยึดครองเป็นระยะเวลาสั้นๆในปี ค.ศ. 1672 และเมืองหลวงของดัชชี คือ เกลเดิร์น ตกเป็นของปรัสเซียในปี ค.ศ. 1713 ต่อมาเมื่อจักรพรรดินโปเลียนยึดครองเนเธอร์แลนด์ในช่วง ค.ศ. 1795 เกลเดอร์สตกเป็นของฝรั่งเศสโดยปริยาย ก่อนที่จะได้รับอิสรภาพอีกครั้งเมื่อจักรวรรดิฝรั่งเศสล่มสลายเมื่อจักรพรรดินโปเลียนแพ้สงครามและเนเธอร์แลนด์มีการก่อตั้งเป็นราชอาณาจักรอย่างเป็นทางการในปี ค.ศ. 1815 ซึ่งเกลเดอร์สได้กลายเป็นจังหวัดหนึ่งของประเทศนับตั้งแต่นั้น[3]

เนเธอร์แลนด์ถูกเยอรมนียึดครองในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 และช่วงท้ายสงคราม ทหารพลร่มของฝ่ายสัมพันธมิตรได้ต่อสู้กับทหารนาซี เยอรมนีอย่างดุเดือดที่ยุทธการที่อาร์เนม เป็นช่วงเวลาสำคัญที่นำมาสู่การปลดปล่อยเนเธอร์แลนด์ในสงครามโลกครั้งนี

ภูมิศาสตร์

[แก้]

เกลเดอร์ลันด์แบ่งเขตการปกครองออกเป็น 54 เทศบาล ซึ่งสามารถแบ่งกลุ่มได้เป็น 4 กลุ่ม (COROP) ได้แก่

  • กลุ่มเวลูเวอ (Veluwe)
    • อาเพลโดร์น
    • บาร์เนเวลด์
    • เอเด
    • เอลบูร์ก
    • เอเป
    • แอร์เมโล
    • ฮาร์เดอร์ไวค์
    • ฮาทเทม
    • แฮร์เดอร์
    • ไนเคิร์ก
    • นุนสเปต
    • โอลเดบรูก
    • พุทเทิน
    • สเคอร์เพ็นเซล
    • โฟร์สท์
    • วาเคินนิงเงิน
  • กลุ่มตะวันตกเฉียงใต้
    • อูเริน
    • คูเลมบอร์ก
    • เกลเดอร์มาลเซิน
    • ลิงเงวาล
    • มาสดรีล
    • เนเดอร์-เบทูเวอ
    • เนไรเนิน
    • ทีล
    • เวสท์มาสเอ็นวาล
    • ซาลท์บอมเมล
  • กลุ่มหัวมุม (Achterhoek)
    • อาลเทิน
    • เบร์กเคลลันด์
    • บรงค์โฮรสท์
    • บรูมเมิน
    • ดูทินเคิม
    • โลเคิม
    • มงต์แฟร์ลันด์
    • โอสท์เกลเรอ
    • เอาเดอ ไอส์เซิลสเทร็ก
    • วินเทอร์สไวค์
    • ซุทเพน
  • กลุ่มอาร์เนม-ไนเมเคิน
    • อาร์เนม
    • ไนเมเคิน
    • เบิร์กเอนดาล
    • เบอนิงเงิน
    • ดูสบูร์ก
    • ดรูเทิน
    • ดุยเวิน
    • เฮอเมิน
    • ลิงเงวาร์ด
    • โอเฟอร์เบทูเวอ
    • เรนคุม
    • เรเดิน
    • ไรน์วาร์เดน
    • โรเซนดาล
    • เวสเทอร์โฟร์ท
    • ไวเคิน
    • เซเฟนาร์

วัฒนธรรม

[แก้]

เกลเดอร์ลันด์มีพิพิธภัณฑ์จำนวนมากตั้งอยู่ภายในตัวจังหวัด ไม่ว่าจะเป็นพิพิธภัณฑ์อาร์เนม พิพิธภัณฑ์ฟาลค์โฮฟที่ไนเมเคิน พระราชวังเฮทโลที่อาเพลโดร์น นอกจากนี้ยังมีโรงละคร ลานคอนเสิร์ต และสนามฟุตบอลหลายแห่ง

วัฒนธรรม

[แก้]

เกลเดอร์ลันด์มีพิพิธภัณฑ์จำนวนมากตั้งอยู่ภายในตัวจังหวัด ไม่ว่าจะเป็นพิพิธภัณฑ์อาร์เนม พิพิธภัณฑ์ฟาลค์โฮฟที่ไนเมเคิน พระราชวังเฮทโลที่อาเพลโดร์น นอกจากนี้ยังมีโรงละคร ลานคอนเสิร์ต และสนามฟุตบอลหลายแห่ง

อ้างอิง

[แก้]
  1. https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/37230ned/table
  2. Geldersche volksalmanak Volumes 21-22; Nijhoff & son; 1855
  3. 3.0 3.1 "Gelderland". Britannica.com. สืบค้นเมื่อ 13 July 2015.