วัดม่วง (จังหวัดพระนครศรีอยุธยา)
| วัดม่วง | |
|---|---|
 | |
 | |
| ที่ตั้ง | ตำบลโพธิ์สามต้น อำเภอบางปะหัน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา |
| ประเภท | วัดราษฎร์ |
| นิกาย | มหานิกาย |
| พระประธาน | หลวงพ่อทอง |
| เจ้าอาวาส | พระมหาพรณรงค์ เขมวโร |
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา | |
วัดม่วง เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในตำบลโพธิ์สามต้น อำเภอบางปะหัน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีที่ดิน 16 ไร่ 1 งาน 52 ตารางวา ปัจจุบันมีพระมหาพรณรงค์ เขมวโร ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาส
วัดม่วงสร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2355 สมัยต้นรัตนโกสินทร์ ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ไม่มีหลักฐานปรากฎว่าใครผู้สร้างวัดม่วง ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อ พ.ศ. 2357[1] ตั้งชื่อวัดตามชื่อหมู่บ้าน คือ บ้านม่วง ตลอดระยะเวลาที่สร้างวัดขึ้นมาชาวบ้านม่วงก็ได้ดูแลอุปถัมภ์พระภิกษุสามเณรและวัดตลอดมา ไม่ปรากฎว่าเคยมีช่วงเวลาใดที่เป็นวัดร้าง จากคำบอกเล่า หม่อมเจ้าเกษรได้บูรณปฏิสังขรณ์ขึ้นในระยะเวลาใกล้เคียงกับที่เจ้าพระยาภูธราภัย (นุช บุณยรัตพันธุ์) ที่สมุหนายก สมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ดำเนินการบูรณปฏิสังขรณ์วัดเขาดิน (วัดวรนายกรังสรรค์เจติยบรรพตาราม)
กรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนวัดม่วงเป็นโบราณสถาน เมื่อ พ.ศ. 2541 โบราณสถานที่สำคัญคือวิหาร โบสถ์ และเจดีย์ ภายในวิหารมีภาพจิตรกรรมฝาผนังและที่ประตูหน้าต่าง เขียนด้วยสีฝุ่นบนผนังที่มีการรองพื้นและขัดเรียบเป็นมัน เขียนเรื่องราวพุทธประวัติ ทศชาติชาดก ไตรภูมิ ปฐมสมโพธิ และเรื่องสุภาษิต มีจารึกว่าภาพจิตรกรรมเขียนเมื่อ พ.ศ. 2444
ปูชนียวัตถุที่สำคัญได้แก่ พระประธานในอุโบสถ เป็นพระพุทธรูปเก่าแก่คู่มากับวัด ชาวบ้านเรียก หลวงพ่อทอง เป็นพระพุทธรูปปางสะดุ้งมาร พระประธานในพระวิหาร ชาวบ้านเรียก หลวงพ่อเพชร เป็นพระพุทธรูปปางสะดุ้งมาร และเจดีย์ซึ่งมีขนาดใหญ่โตพอสมควร ขนาดฐานกว้างด้านละ 4 เมตร[2]