วัดคีรีวงศ์ (จังหวัดนครสวรรค์)

วัดคีรีวงศ์
ที่ตั้ง	ตำบลปากน้ำโพ อำเภอเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	มหานิกาย
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

วัดคีรีวงศ์ เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในตำบลปากน้ำโพ อำเภอเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์ มีพื้นที่ของวัดทั้งบนเขาและที่ราบ ประมาณ 280 ไร่ และยังเป็นที่ตั้งศูนย์เผยแผ่พระพุทธศาสนาจังหวัดนครสวรรค์ ในความอุปถัมภ์ของกรมการศาสนา และเป็นที่ตั้งอุทยานการศึกษา ศูนย์พัฒนาจิตเฉลิมพระเกียรติ รวมทั้งเป็นสำนัก ปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดแห่งที่ 1

วัดคีรีวงศ์สร้างในสมัยปลายกรุงสุโขทัย เดิมเป็นวัดร้างกลางป่าเขา ต่อมาเมื่อ พ.ศ. 2504 มีพระธุดงค์แสวงบุญมาพบ ภายหลังยังได้พบวัตถุโบราณ เช่น อิฐเก่า ใบเสมาเก่า พระพุทธรูปเก่าและฐานอุโบสถเก่า เป็นต้น จึงได้ชักชวนประชาชนสร้างกุฏิเล็ก ๆ ที่เชิงเขา 4–5 หลัง เมื่อ พ.ศ. 2507 กรมการศาสนาได้จัดส่งเจ้าหน้าที่ขึ้นมาสำรวจรังวัดจากหลักฐานวัตถุโบราณ ได้สำรวจรังวัดและทำแผนที่ไว้ได้พื้นที่วัดทั้งบนเขาและที่ราบ พ.ศ. 2508 คณะกรรมการผู้ริเริ่มสร้างวัดคีรีวงศ์ ซึ่งมีนายเปงซ้ง แซ่ตั้ง เป็นหัวหน้าได้ ไปขอพระสงฆ์จากเจ้าคณะ อำเภอเมืองฯ ที่วัดนครสวรรค์ เพื่อมาสร้างวัดคีรีวงศ์ คณะสงฆ์ได้ส่งพระมหาบุญรอด ปญฺญาวโร ให้มาสร้างวัดคีรีวงศ์ ตั้งเป็นวัดเมื่อวันที่ 8 มิถุนายน พ.ศ. 2519 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2520

อาคารและเสนาสนะที่สำคัญ ได้แก่ อุโบสถ สมเด็จพระพุทธโคดมจำลอง ศาลาพุทธานุภาพ วิหารหลวงพ่อโต และพระจุฬามณีเจดีย์ ซึ่งสร้างในสมัยศตวรรษที่ 19 เป็นองค์เจดีย์ขนาดใหญ่ตั้งอยู่บนยอดเขาด้านในเจดีย์ มีทั้งหมดสี่ชั้น