ภาษาตาตาร์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ภาษาตาตาร์
татарча / tatarça / تاتارچا
ประเทศที่มีการพูด รัสเซีย ไซบีเรีย จีน ตุรกี โปแลนด์ ยูเครน ฟินแลนด์ และเอเชียกลาง
จำนวนผู้พูด 8 ล้านคน  (ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา
ตระกูลภาษาอัลไตอิก[1]
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการ สาธารณรัฐตาตาร์สถาน
รหัสภาษา
ISO 639-1 tt
ISO 639-2 tat
ISO 639-3 tat

ภาษาตาตาร์ เป็นภาษากลุ่มเติร์ก ตระกูลยูราล-อัลไตอิก พูดโดยชาวตาตาร์ จัดเป็นภาษารูปคำติดต่อ มีผู้พูดในบางส่วนของยุโรป รัสเซีย ไซบีเรีย จีน ตุรกี โปแลนด์ ยูเครน ฟินแลนด์ และเอเชียกลาง เป็นภาษาราชการของสาธารณรัฐตาตาร์สถาน เขียนด้วยอักษรซีริลลิกโดยมีอักษรเฉพาะที่ไม่ได้ใช่ในภาษากลุ่มสลาวิก

การแพร่กระจายทางภูมิศาสตร์[แก้]

มีผู้พูดในรัสเซีย เอเชียกลาง ยูเครน โปแลนด์ จีน ฟินแลนด์และตุรกี ภาษาตาตาร์เป็นภาษาแม่ของผู้พูดภาษาบัศกีร์ 400,000 คน โดยเฉพาะที่อยู่ในยูฟา ชาวตาตาร์ 94% และชนกลุ่มอื่นที่อยู่ในตาตาร์สถาน 7% อ้างว่ารู้ภาษาตาตาร์ ใน พ.ศ. 2545]][2]

สถานะการเป็นภาษาราชการ[แก้]

ภาษาตาตาร์เป็นภาษาราชการของสาธารณรัฐตาตาร์สถาน อักษรทางการของภาษาตาตาร์เป็นอักษรซีริลลิกและเพิ่มตัวอักษรที่ไม่พบในภาษากลุ่มสลาฟอื่นๆ บางครั้งงมีการใช้อักษรอื่นๆ เช่น อักษรละติน และอักษรอาหรับ การใช้ในการตีพิมพ์และในอินเทอร์เน็ตเป็นอักษรซีริลลิก แต่ในที่ๆภาษาตาตาร์ไม่ได้เป็นภาษาราชการ อักษรที่ใช้ขึ้นกับความถนัดของผู้เขียน

ภาษาตาตาร์เสมือนเป็นภาษาราชการในรัสเซียเมื่อ พ.ศ. 2460 แต่เฉพาะในสาธารณรัฐโซเวียตสังคมนิยมตาตาร์-บัศกีร์ และเป็นภาษาราชการในรัฐอีเดล-ยูราล

การใช้ภาษาตาตาร์เริ่มลดลงตั้งแต่ พ.ศ. 2473 ใน พ.ศ. 2523 ไม่มีการสอนในโรงเรียนในเมือง มีแต่ในโรงเรียนในชนบท ผู้พูดภาษาตาตาร์มีโอกาสเข้าเรียนในมหาวิทยาลัยน้อย เพราะในมหาวิทยาลัยสอนเป็นภาษารัสเซีย อย่างไรก็ตาม ภาษาตาตาร์ยังไม่จัดว่าเป็นภาษาใกล้ตาย เพราะมีการสอนด้วยภาษาตาตาร์ระดับสูงในตาตาร์สถาน การใช้ภาษาตาตาร์เป็นภาษาเขียนพบเฉพาะในหมู่ผู้พูดภาษาตาตาร์

สำเนียง[แก้]

ภาษาตาตาร์มีสำเนียงหลักสามสำเนียงคือ สำเนียงตะวันตก (Mişä) สำเนียงกลาง (ใช้ทั่วไป) และสำเนียงตะวันออก (ไซบีเรียนตาตาร์) แต่ละสำเนียงยังแบ่งเป็นสำเนียงย่อยได้อีก

ภาษารัสเซียมีอิทธิพลต่อภาษาตาตาร์ มีการใช้คำและวลีภาษารัสเซียด้วยไวยากรณ์ภาษาตาตาร์ หรือมีการใช้ไวยากรณ์ภาษารัสเซียในหนังสือภาษาตาตาร์

ภาษาตาตาร์ไซบีเรียเป็นสำเนียงที่ต่างจากภาษาตาตาร์ที่ใช้ในการเขียน สำเนียงนี้เคยใช้เป็นภาษาเขียนในช่วงก่อน พ.ศ. 2473 หลังจากนั้นจึงเปลี่ยนมาใช้ภาษารัสเซีย ภายในสำเนียงนี้เองยังมีความแตกต่างทางด้านไวยากรณ์.[3]โดยเฉพาะไซบีเรียตะวันตก ส่วนภาษาของชาวชูเลียม ตาตาร์ ถือเป็นภาษาเอกเทศต่างหาก

ตาตาร์ในรัสเซีย[แก้]

มีผู้พูดภาษาตาตาร์ในรัสเซียราว 5,300,000 คน โดยเป็นชาวตาตาร์ 4,500,000 คน ส่วนที่เหลือเป็นชาวบัศกีร์ 520,000 คน ชาวรัสเซีย 130,000 คน ชาวชูวาส 70,000 คน ชาวมาริส 42,000 คน ชาวอุดเมิร์ธ และมอร์ดวินส์ มีชาวพื้นเมืองที่พูดภาษาตาตาร์ในตาตาร์สถาน ได้แก่ ชาวอาเซอรี ชาวคาซัค ชาวอาร์เมเนีย และชาวยิว

ไวยากรณ์[แก้]

ภาษาตาตาร์เป็นภาษารูปคำติดต่อเช่นเดียวกับภาษากลุ่มเตอร์กิกอื่นๆ

ประวัติ[แก้]

บรรพบุรุษของภาษาตาตาร์คือภาษาโบลการ์ที่ตายแล้วและภาษาเคียปชัก ภาษาตาตาร์ไครเมียไม่ถือเป็นภาษาใกล้เคียง สำเนียงที่ใช้เป็นมาตรฐานสำหรับการเขียนคือสำเนียงกลางที่ใช้ในตาตาร์สถานและสำเนียงโบราณ ทั้งสองสำเนียงนี้อยู่ในภาษากลุ่มเคียปชักซึ่งเป็นกลุ่มย่อยของภาษากลุ่มเตอร์กิก ภาษาตาตาร์ได้รับอิทธิพลจากภาษากลุ่มคอเคเซียน ภาษากลุ่มสลาฟ และภาษากลุ่มฟินโน-อูกริก ที่ใช้พูดในบริเวณแม่น้ำโวลการ์มาก

สัทวิทยา[แก้]

ระบบเสียงสระ[แก้]

ภาษาตาตาร์มีเครื่องหมายแทนเสียงสระ 16 ตัว เช่นเดียวกับภาษากลุ่มเตอร์กิกอื่นๆ ภาษาตาตาร์มีการเปลี่ยนเสียงสระ สระบางตัวแยกเป็นสระหน้าและสระหลังด้วย สระหน้า: ä [æ~ə], â [æ], e [e], é [ɛ], i [i], ó [ø], ö [œ], ü [y] สระหลัง: a [ɑ~ʌ], á [ɑ], í [ɯɪ], ı [ɯ~ɨ:], o [o~o:], u–ú [u]

ระบบเสียงพยัญชนะ[แก้]

หน่วยเสียงในภาษาตาตาร์ส่วนใหญ่ใกล้เคียงหรือเหมือนกับภาษากลุ่มเตอร์กิกอื่นๆ เสียง /f/, /x/ และ /ʒ/ เป็นเสียงที่ยืมมาจากภาษาอาหรับและภาษาในยุโรปตั้งแต่ยุคกลาง ส่วนเสียง /v/ ยืมมาในพุทธศตวรรษที่ 25 ความแตกต่างระหว่างเสียง /h/ และ /x/ เริ่มเกิดขึ้นเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 15 เมื่อมีการใช้คำ อัลลอหฺ และการได้รับอิทธิพลจากภาษาอาหรับและภาษาเปอร์เซีย ในยุคที่อยู่ภายใต้การปกครองของสหภาพโซเวียต การปรากฏของเสียง /h/ ลดลงมาก

ริมฝีปาก ริมฝีปากกับฟัน ฟัน ปุ่มเหงือก หลังปุ่มเหงือก เพดานแข็ง เพดานอ่อน ลิ้นไก่ เส้นเสียง
เสียงระเบิด [ p ] [ b ] [ t ] [ d ] [ k ] [ ɡ ] [ q ]
เสียงนาสิก [ m ] [ n ] [ ŋ ]
เสียงเสียดแทรก [ f ] [ v ] [ s ] [ z ] [ ʃ ]
[ ɕ ]		 [ ʒ ]
[ ʑ ]		 [ ɣ ] [ h ]
เสียงรัว [ r ]
เสียงเปิด [ j ]
เสียงเปิดข้างลิ้น [ l ]

ระบบการเขียน[แก้]

ภาษาตาตาร์มีประวัติการเขียนด้วยอักษรหลายชนิด การเขียนเริ่มแรกประยุกต์มาจากภาษาโบลการ์ ซึ่งใช้อักษรออร์คอนก่อน พ.ศ. 1463 ต่อจากนั้น เปลี่ยนมาใช้อักษรอาหรับ จนถึง พ.ศ. 2471 ในช่วง พ.ศ. 2470 – 2481 ใช้อักษรละติน ส่วนในรัสเซียและในตาตาร์สถานได้เปลี่ยนมาใช้อักษรซีริลลิก ต่อมาในราว พ.ศ. 2543 ได้มีการปรับปรุงการเขียนด้วยอักษรละตินใหม่และเป็นที่นิยมใช้ทางอินเทอร์เน็ต แต่มีใช้ในรัสเซียน้อยเพราะมีกฎหมายบังคับให้ทุกภาษาในรัสเซียต้องเขียนด้วยอักษรซีริลลิก

อ้างอิง[แก้]

  1. ↑ "[1] Ethnologue"
  2. ↑ Russian Census 2002. 6. Владение языками (кроме русского) населением отдельных национальностей по республикам, автономной области и автономным округам Российской Федерации(Knowledge of languages other than Russian by the population of republics, autonomous oblast and autonomous districts)(รัสเซีย)
  3. ↑ Information about Siberian Tatar

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

การเรียนภาษา[แก้]

สื่อ[แก้]

ประวัติศาสตร์และวรรณคดี[แก้]


พจนานุกรม[แก้]

ดึงข้อมูลจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ภาษาตาตาร์&oldid=6659929"