นกจู๋เต้นเขาหินปูน
| นกจู๋เต้นเขาหินปูน | |
|---|---|
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ 
| |
| ขาดข้อมูล (กรุณาคัดลอกจากหน้านี้ในวิกิพีเดียภาษาอังกฤษ มาที่หน้านี้): ขาดแม่แบบอนุกรมวิธาน ทำตามขั้นตอนด้านบนเพื่อสร้าง |
นกจู๋เต้นเขาหินปูน |
| สปีชีส์: | แม่แบบ:Taxonomy/นกจู๋เต้นเขาหินปูนนกจ |
| ชื่อทวินาม | |
| แม่แบบ:Taxonomy/นกจู๋เต้นเขาหินปูนนกจ | |
| Limestone wren-babbler | |
|---|---|
.jpg)
| |
Scientific classification 
| |
| Kingdom: | Animalia |
| Phylum: | Chordata |
| Class: | Aves |
| Order: | Passeriformes |
| Family: | Pellorneidae |
| Genus: | Gypsophila |
| Species: | G. crispifrons
|
| Binomial name | |
| Gypsophila crispifrons (Blyth, 1855)
| |
นกจู๋เต้นเขาหินปูน Greyish Limestone Babbler/Limestone wren-babbler ( Gypsophila crispifrons ) เป็น นกชนิดหนึ่ง ในวงศ์ Pellorneidae พบใน ประเทศจีน ลาว เมียนมา ไทย และ เวียดนาม ถิ่นอาศัยตามธรรมชาติของนกจู๋เต้นเขาหินปูน มีึความเฉพาะเจาะจงคือพบได้เฉพาะในป่าดิบชื้นกึ่งเขตร้อนและเขตร้อน บนภูเขาหินปูนเท่านั้น
ศัพทมูลวิทยา
ชื่อนกจู๋เต้น น่าจะมาจากคำผสมในภาษาไทยวนล้านนา ᨶ᩠ᨠᩫᨧᩩᨲᩮ᩠ᨶ᩶ นกจุเต้น (ซึ่งออกเสียง นก-จุ๋-เต้น) หมายถึง นกกระโดดไปทุกที่ [2]
อนุกรมวิธาน
นกจู๋เต้น ( Gypsophila crispifrons ) มี 3 ชนิดย่อย[2][3]
- นกจู๋เต้นกะเหรี่ยง G. c. crispifrons — กระจายพันธุ์ในเขตเขาหินปูนของเทือกเขาตะนาวศรีของไทยและพม่าตอนใต้ ตั้งแต่นครสวรรค์ กาญจนบุรี ตาก และภาคเหนือ ถึงรัฐมอญ เขตตะนาวศรี รัฐกะเหรี่ยง รัฐกะยา [4]
- นกจู๋เต้นล้านนา G. c. annamensis — พบในบริเวณเขาหินปูนของเวียดนาม ลาว และบางส่วนในมณฑลยูนนานและกว่างซีของจีน
- นกจู๋เต้นสระบุรี G. c. calcicola — เป็นนกเฉพาะถิ่น (endemic species) พบเฉพาะที่จังหวัดสระบุรี และเขตรอยต่อในจังหวัดใกล้เคียง ในเขตเขาหินปูนของป่าดงพญาเย็น -เขาใหญ่ เช่น บริเวณสถานีหินลับ อำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี [3] ซึ่งมีขนาดตัวเล็กกว่า G. c. crispifrons ที่อยู่ทางเทือกเขาตะนาวศรี และอาจแบ่งออกไปเป็นชนิดใหม่ ในชื่อสามัญคือ Rufous Limestone Babbler (Gypsophila calcicola)
ลักษณะทางชีววิทยาและพฤติกรรม
นกจู๋เต้นเขาหินปูน มีสีน้ำตาลเทาตลอดหัว ลำตัว และหาง มีลำคอเป็นริ้วขาวดำสลับกัน และคิ้วซีด ใต้ตาอาจมีแต้มสีส้มแดงเล็กน้อย ตลอดแนวจากหน้าผากถึงหลังเป็นเส้นขนมีแกนที่มีสีน้ำตาลอ่อนคล้ายเป็นจุด ๆ ดูเผิน ๆ คล้ายกับนกจู๋เต้นหางสั้น (Streaked Wren Babbler)
ประชากรนกจู๋เต้นเขาหินปูนในภาคเหนือของประเทศไทย มีความแตกต่างของปริมาณริ้วสีขาวที่ใบหน้าและลำคอ[5]
นกจู๋เต้นเขาหินปูนมักมักกระโดดหาอาหารใกล้พื้นดินมักอยู่ตามซอกหิน ในรอยแตกและรอยแยกของหินปูน และไม้พื้นล่าง ตามปกติจะพบหากินเป็นคู่ กินแมลงเป็นอาหารหลัก แต่ก็มีรายงานขึ้นต้นไม้สูงเพื่อกินน้ำหวานดอกไม้ด้วย เช่น ต้นทองหลาง เสียงร้องเป็นชุดโน้ตซ้ำ ๆ ที่มีเสียงดังแหลมสูง "อู่-วี้ด อู่-วี้ด" และมีเสียงค่อนข้างแหบ[5]
ถิ่นที่อยู่ การกระจายพันธุ์และนิเวศวิทยา
พบได้เฉพาะในป่าเขาหินปูนเท่านั้น ในที่ราบถึงระดับความสูงจากน้ำทะเล 915 เมตร[4]
นิเวศวิทยาและการอนุรักษ์
นกจู๋เต้นเขาหินปูน เป็นนกเพียงชนิดเดียวในประเทศไทยที่มีความเฉพาะเจาะจงต่อถิ่นอาศัยแบบเขาหินปูน ประชากรของมันจึงลดลงจากการที่ถิ่นอาศัยถูกทำลาย เนื่องจากยังคงมีการสัมปทานระเบิดเขาหินปูนเพื่อผลิตปูนซีเมนต์ เป็นเหตุในนกที่มีการกระจายพันธุ์แคบอย่าง นกจู๋เต้นสระบุรี (Rufous Limestone Babbler - G. c. calcicola) นั้นถูกจัดเป็นชนิดที่เสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ในบัญชีแดงของ IUCN แม้ในประเทศไทยจะมีเพียงนกชนิดเดียวที่อาศัยอยู่เฉพาะตามเขาหินปูน แต่มีสัตว์ขนาดเล็กอีกหลายชนิด โดยเฉพาะสัตว์เลื้อยคลาย ที่เป็นสัตว์ถิ่นเดียวและถูกคุกคามจากสัมปทานเขาหินปูนเช่นเดียวกัน[6]
ป่าเขาหินปูนที่พอจะเหลืออยู่ตามวัดต่าง ๆ ก็พอจะเป็นแหล่งอาศัยของนกจู๋เต้นและสัตว์อื่น ๆ ได้อยู่ แต่ค่านิยมในการปล่อยสัตว์เลี้ยงบริเวณวัดก็ดูจะเป็นภัยคุกคามที่ร้ายแรงพอตัว โดยเฉพาะแมวจรจัด ซึ่งในต่างประเทศที่มีการเก็บข้อมูล เป็นที่ทราบกันว่าสัตว์ท้องถิ่นถูกล่าจนเหลือจำนวนน้อยลงมากโดยแมวที่เลี้ยงแบบปล่อยนั่นเอง[6]
อ้างอิง
- ↑ BirdLife International (2012). "Gypsophila crispifrons". IUCN Red List of Threatened Species. 2012. Retrieved 26 November 2013.CS1 maint: ref=harv (link)
- ↑ 2.0 2.1 พันศาสตร์พันภาษา นกจู๋เต้น มาจากไหน สืบค้นเมื่อ 27 ธันวาคม 2563.
- ↑ 3.0 3.1 Avibase. Limestone Wren-Babbler (calcicola) สืบค้นเมื่อ 27 ธันวาคม 2563.
- ↑ 4.0 4.1 Birds of the Lower Northern Thailand Variable Limestone Babbler ( Gypsophila crispifrons (Blyth, 1855) ) สืบค้นเมื่อ 27 ธันวาคม 2563.
- ↑ 5.0 5.1 eBird Kalkdrossling สืบค้นเมื่อ 27 ธันวาคม 2563.
- ↑ 6.0 6.1 OKNation นกจู๋เต้นเขาหินปูน (Limestone Wren Babbler; Gypsophila crispifrons) กุมภาพันธ์ 2560.
- ปลอกคอ NJ & Robson, C. 2007 วงศ์ Timaliidae (Babblers) pp. 70–291 นิ้ว; del Hoyo, J., Elliott, A. & Christie, DA eds. Handbook of the Birds of the World, Vol. 12. Picathartes ถึงหัวนมและ Chickadees Lynx Edicions, Barcelona