วัดคูหาสวรรค์วรวิหาร

วัดคูหาสวรรค์วรวิหาร
ชื่อสามัญ	วัดคูหาสวรรค์
ที่ตั้ง	เลขที่ 233 ซอยเพชรเกษม 28 แยก 22 ถนนเพชรเกษม แขวงคูหาสวรรค์ เขตภาษีเจริญ กรุงเทพมหานคร 10160
ประเภท	พระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดวรวิหาร
นิกาย	มหานิกาย
เว็บไซต์	www.watkhuhasawan.org
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

วัดคูหาสวรรค์วรวิหาร เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดวรวิหาร สังกัดมหานิกาย ตั้งอยู่ในแขวงคูหาสวรรค์ เขตภาษีเจริญ กรุงเทพมหานคร เป็นวัดโบราณสร้างขึ้นตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา

ประวัติ

วัดคูหาสวรรค์วรวิหารเดิมมีชื่อว่า "วัดศาลาสี่หน้า" เป็นวัดโบราณสร้างมาตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยายังเป็นราชธานี แต่ไม่ปรากฏหลักฐานว่าใครเป็นผู้สร้าง สิ่งที่ยังคงหลงเหลือและแสดงความเป็นสิ่งของสมัยกรุงศรีอยุธยา คือ ลายหน้าบันสลักไม้ทั้งด้านหน้าและด้านหลังของพระอุโบสถ ปีกของหน้าบันเล็กตามหลังคาลดชั้นอีกด้านละสองปีก เป็นฝีมือช่างสมัยกรุงศรีอยุธยา และใบสีมาที่เป็นสีมาคู่ ทำด้วยหินทรายแดง ฝีมือช่างอยุธยาตอนปลาย ส่วนซุ้มสีมานั้นสร้างเพิ่มเติมขึ้นที่หลัง แบบเดิมใบสีมาประดิษฐานอยู่บนแท่นปูนเท่านั้น

ต่อมา พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชโปรดเกล้าฯ ให้บูรณะขึ้นใหม่แล้วทรงสถาปนาให้เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดวรวิหาร พร้อมทั้งเปลี่ยนนามวัดใหม่จากวัดศาลาสี่หน้าเป็น "วัดคูหาสวรรค์วรวิหาร" ตามหลักฐานรับรองสภาพวัดของกองพุทธศาสนสถาน สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ ปรากฏว่า วัดนี้ตั้งขึ้นและรับวิสุงคามสีมาเมื่อ พ.ศ. 2320

ลำดับเจ้าอาวาส

ลำดับเจ้าอาวาสวัดคูหาสวรรค์ นับแต่รัชกาลที่ 1 จนถึงปัจจุบัน เท่าที่ปรากฏเป็นหลักฐานทางราชการนับเรียงตามลำดับดังนี้

• พระราชาคณะ (ไม่ทราบราชทินนาม)
• พระครูฉิม
• พระครูด้วง
• พระสมุห์โพธิ์
• พระอธิการแก้ว
• พระอธิการหริ่ง
• พระอธิการสุข
• พระวิสุทธิสารเถร (ผ่อง ธมฺมโชติโก)
• พระเมตตาวิหารีเถร (ปัด ธมฺมสโร)
• พระวิเชียรมุนี (วิเชียร ธมฺมธโร)
• พระราชสิทธิวรคุณ (สุรินทร์ สุภปญฺโญ)
• พระครูศรีธรรมาทร (สมพงษ์ ฐิตปญฺโญ)

ประวัติศาสตร์

วัดคูหาสวรรค์มีมาตั้งแต่ สมัยอยุธยา ตอนปลาย โดยไม่รู้ว่าใครสร้าง สิ่งที่เหลืออยู่และแสดงให้เห็นสถาปัตยกรรมสมัยอยุธยาคือลายหน้าจั่วที่แกะสลักด้วยไม้ทั้งด้านหน้าและด้านหลัง พระอุโบสถ ปีกของหน้าจั่วขนาดเล็กตามหลังคาถูกลดต่ำลงสองปีกในแต่ละด้าน เป็นงานฝีมือของช่างฝีมือในสมัยอยุธยาและหิน เสมา (หินขอบวัด) ที่เป็นคู่สีที่ทำจากหินทรายสีแดง ฝีมือช่างอยุธยาตอนปลาย

ส่วนซุ้มเสมาก็สร้างในภายหลัง เสมาเดิมประดิษฐานอยู่บนแท่นซีเมนต์เท่านั้น

หลวงพ่อพงศ์ พระประธาน

พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ได้ทรงบูรณะทั้งวัดพร้อมกับพระราชทานชื่อจาก "วัดศาลาศรีนา" (วัดศาลาสี่หน้า) เป็นวัดคูหาสวรรค์ ("วัดถ้ำสวรรค์")

วัดนี้เคยมีพระพุทธรูปสำริดขนาดใหญ่ในศิลปะสมัยอยุธยาตอนต้น ต่อมารัชกาลที่ 1 ได้เชิญประดิษฐานเป็นพระประธานใน วัดโพธิ์ ที่ เกาะรัตนโกสินทร์ จนถึงปัจจุบัน

ปัจจุบันถือได้ว่าเป็นพระอารามหลวงชั้นตรีประเภท วรวิหาร

โดยทั่วไปแล้วพระอุโบสถจะไม่เปิดให้เข้าชมภายใน แต่มีสถาปัตยกรรมที่สวยงามและมองเห็นได้ชัดเจนจากเลียบคลอง บางกอกใหญ่

บริเวณใกล้เคียง

บริเวณรอบวัดมีสถานที่น่าสนใจมากมาย เช่น บ้านศิลปิน คลองบางหลวง ชุมชนริมน้ำคลองบางหลวง วัดกำแพงบางจาก ซึ่งเป็น สถานที่ท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม ทั้งหมด

ด้านหลังวัด (หน้าวัดเป็นคลอง) มีทางเดินเล็กๆ ขนานกับคลองบางกอกใหญ่ นำไปสู่โรงเรียนอนุบาลและประถมศึกษาในท้องถิ่น สุธรรมศึกษา ภายในโรงเรียนมีวัดร้างชื่อว่า "วัดสุวรรณคีรี" (วัดสุวรรณคีรี) สันนิษฐานว่าเป็นวัดโบราณที่มีมาตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนปลายเช่นกัน แต่ปัจจุบันเหลือเพียงพระพุทธรูปชื่อ "หลวงพ่อสุวรรณคีรี" ประดิษฐานอยู่ใน ศาลเจ้าแบบจีน วัดนี้ร้างมาตั้งแต่สมัย รัชกาลที่ 6 เนื่องจากไม่มีพระสงฆ์ประจำอยู่ และต่อมาได้รวมเข้ากับวัดคูหาสวรรค์ในที่สุด จนถึงทุกวันนี้ผู้คนก็ยังมาขอพรจากหลวงพ่อสุวรรณคีรีเพื่อความเป็นอยู่ที่ดี

อ้างอิง

• ประวัติวัดคูหาสวรรค์วรวิหาร เก็บถาวร 2009-04-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ วัดคูหาสวรรค์วรวิหาร
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

แหล่งข้อมูลอื่น

• วัดคูหาสวรรค์ เก็บถาวร 2010-05-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน