ดูต้นฉบับสำหรับ สำนักพระราชวัง

{{กึ่งล็อก2}}
{{กล่องข้อมูล หน่วยงานของรัฐ 2
| ชื่อหน่วยงาน = [[ราชอาณาจักรไทย]]<br/>สำนักพระราชวัง
| ชื่อในภาษาแม่_1 =
| ชื่อในภาษาแม่_2 =
| ชื่อในภาษาแม่_ท =
| ตรา = Emblem of the Bureau of the Royal Household.svg
| ตรา_กว้าง = 90px
| ตรา_บรรยาย = เครื่องหมายราชการสำนักพระราชวังใน[[รัชกาลที่ 10]]
| ภาพ = Bureau of the Royal Household.jpg
| ภาพ_กว้าง = 250px
| ภาพ_บรรยาย = อาคารศาลาว่าการ[[พระราชวัง]]
| วันก่อตั้ง = [[5 พฤษภาคม]] [[พ.ศ. 2485]]
| สืบทอดจาก_1 = กระทรวงวัง
| สืบทอดจาก_2 =
| สืบทอดจาก_3 =
| สืบทอดจาก_4 =
| สืบทอดจาก_5 =
| สืบทอดจาก_6 =
| วันยุบเลิก =
| สืบทอดโดย =
| เขตอำนาจ =รองเลขาธิการพระราชวัง
| กองบัญชาการ = {{plainlist|[[พระบรมมหาราชวัง]] [[ถนนหน้าพระลาน]] แขวงพระบรมมหาราชวัง [[เขตพระนคร]]
|[[สนามเสือป่า]] [[ถนนอู่ทองใน]] แขวงดุสิต [[เขตดุสิต]] [[กรุงเทพมหานคร]]}}
| latd = |latm= |lats= |latNS=
| longd = |longm= |longs= |longEW=
| รหัสภูมิภาค =
| บุคลากร =
| งบประมาณ = 3,435.4143 ล้านบาท <small>([[พ.ศ. 2559]])</small><ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2558/A/091/17.PDF พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2559] เล่ม 132 ตอนที่ 91ก วันที่ 25 กันยายน 2558</ref>
| หัวหน้า1_ชื่อ = พลอากาศเอก [[สถิตย์พงษ์ สุขวิมล]] <ref> [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2561/E/055/2.PDF พระราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งเลขาธิการพระราชวังและผู้อำนวยการสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์] ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๕ ตอน ๕๕ ง พิเศษ หน้า ๒ ๑๒ มีนาคม ๒๕๖๑ </ref>
| หัวหน้า1_ตำแหน่ง = เลขาธิการพระราชวัง
| หัวหน้า2_ชื่อ = พันตำรวจเอก ธรรมนิธิ วนิชย์ถนอม<ref> [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/E/063/T_0001.PDF พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งข้าราชการในพระองค์และนายทหารราชองครักษ์พิเศษ] </ref>
| หัวหน้า2_ตำแหน่ง = รองเลขาธิการพระราชวังฝ่ายที่ประทับ ระดับ 11
| หัวหน้า3_ชื่อ = [[พันโท]] [[สมชาย กาญจนมณี]]
| หัวหน้า3_ตำแหน่ง = รองเลขาธิการพระราชวังฝ่ายนโยบายและแผนปฏิบัติการ
| หัวหน้า4_ชื่อ = พลอากาศตรี ธีระ เชียงทอง
| หัวหน้า4_ตำแหน่ง = รองเลขาธิการพระราชวัง
| หัวหน้า5_ชื่อ = พลอากาศเอก อำนาจ จีระมณีมัย<ref> [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/E/063/T_0001.PDF พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งข้าราชการในพระองค์และนายทหารราชองครักษ์พิเศษ] </ref>
| หัวหน้า5_ตำแหน่ง = รองเลขาธิการพระราชวังฝ่ายปฏิบัติการ ระดับ 11
| หัวหน้า6_ชื่อ = พลอากาศตรี สุพิชัย สุนทรบุระ
| หัวหน้า6_ตำแหน่ง = รองเลขาธิการพระราชวัง 
| ประเภทหน่วยงาน =
| ต้นสังกัด =
| กำกับดูแล = [[พระมหากษัตริย์ไทย]]
| ลูกสังกัด_1 = [[#การจัดแบ่งหน่วยงานภายในและฝ่ายธุรกรรมต่าง ๆ |''ดูในบทความ'']]
| ลูกสังกัด_2 =
| ลูกสังกัด_3 =
| ลูกสังกัด_4 =
| ลูกสังกัด_5 =
| ลูกสังกัด_6 =
| ลูกสังกัด_7 =
| ลูกสังกัด_8 =
| ลูกสังกัด_9 =
| เอกสารหลัก_1 =
| เอกสารหลัก_2 =
| เอกสารหลัก_3 =
| เอกสารหลัก_4 =
| เอกสารหลัก_5 =
| เอกสารหลัก_6 =
| เว็บไซต์ = [https://www.royaloffice.th/ www.royaloffice.th/]
| หมายเหตุ =
| แผนที่ =
| แผนที่_กว้าง =
| แผนที่_บรรยาย =
|หัวหน้า7_ตำแหน่ง=
}}
{{การเมืองไทย}}

'''สำนักพระราชวัง''' ({{langx|en|Bureau of the Royal Household; BRH}}) เป็นหน่วยราชการในพระองค์ มีฐานะเทียบเท่ากระทรวง ขึ้นตรงต่อ[[พระมหากษัตริย์]] มีอำนาจและหน้าที่รับผิดชอบราชการในพระองค์[[พระมหากษัตริย์]] และพระบรมวงศานุวงศ์ ตลอดจนดูแลรักษาทรัพย์สินและผลประโยชน์ในพระองค์[[พระมหากษัตริย์]] และมี[[เลขาธิการพระราชวัง]] เป็นผู้รับผิดชอบในการบริหารราชกิจราชการ

== ประวัติ ==
=== สมัยกรุงศรีอยุธยา ===
[[สำนักพระราชวัง]]เป็นส่วนราชการที่สืบเนื่องมาจากส่วนราชการสำคัญของบ้านเมืองมาแต่[[โบราณ]]กาล มีหลักฐานที่อาจทบทวนย้อนไปได้ถึง[[พ.ศ. 1893|พุทธศักราช 1893]] ในปีนั้น[[สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1|สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (พระเจ้าอู่ทอง)]] ได้ทรงสถาปนา[[กรุงศรีอยุธยา]]ขึ้นเป็นราชธานี ได้ทรงจัดระเบียบการปกครองในราชธานีเป็นสี่กรม หรือที่เรียกว่าจตุสดมภ์ ได้แก่

# '''กรมเมือง (หรือเวียง) ''' มีหน้าที่ปกครองท้องที่ดูแลสันติสุขของประชาราษฎร
# '''กรมวัง''' มีหน้าที่ดูแลฝ่ายพระราชสำนัก รวมทั้งพิพากษาถ้อยความของราษฎรเป็นการแบ่งเบาพระราชภาระของประมุขในหน้าที่พระราชทานความยุติธรรมไพร่ฟ้าข้าแผ่นดิน
# '''กรมคลัง''' มีหน้าที่ดูแลรับจ่ายผลประโยชน์ของแผ่นดิน
# '''กรมนา''' มีหน้าที่ดูแลการทำไร่ทำนา รักษาเสบียงอาหารสำหรับพระนคร

=== รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ===
จนกระทั่งเมื่อวันที่ [[1 เมษายน]] [[พ.ศ. 2438]] [[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ปฏิรูปการปกครองราชอาณาจักร แบ่งส่วนราชการระดับกระทรวงให้เป็นไปตามความจำเป็น และเหมาะสมแก่การปกครองประเทศยิ่งขึ้น กระทรวงเดิมในแบบจตุสดมภ์ทั้ง 6 ก็ให้คงอยู่ เพิ่มกระทรวงในหน้าที่ที่สมควรใหม่อีก 4 กระทรวง รวมเป็น 12 กระทรวงแต่ละกระทรวงมีเสนาบดีเป็นผู้รับผิดชอบในการบริหารราชการ

จากการปฏิรูปการปกครองในประเทศในครั้งนี้เอง โปรดเกล้าฯ ให้ส่วนราชการที่มีหน้าที่ปฏิบัติราชการในพระราชสำนัก ซึ่งแต่เดิมมีชื่อว่า '''กรมวัง''' หรือ '''จตุสดมภ์กรมวัง''' เป็นกระทรวงมีชื่อว่า '''กระทรวงวัง''' แต่โปรดเกล้าฯ ให้โอนงานที่เกี่ยวกับการพิจารณาพิพากษาอรรถคดีไปขึ้นอยู่กับกระทรวงยุติธรรมที่เพิ่งตั้งขึ้นมาใหม่ ดังนั้นส่วนราชการในจตุสดมภ์กรมวังที่มีชื่อว่า '''กรมพระตำรวจหลวงว่าความฎีกา''' อันเป็นกรมหนึ่ง ซึ่งสมัยก่อน ๆ ถือว่าเป็นส่วนราชการที่มีความสำคัญมากถึงกับในบางรัชกาลต้องโปรดเกล้าฯ ให้พระราชโอรสที่ทรงไว้วางพระราชหฤทัยที่สุดไปทรงกำกับราชการอยู่ เช่น ใน[[พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย|รัชกาลที่ 2]] โปรดเกล้าฯ ให้[[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว|พระเจ้าลูกยาเธอฯ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์]]ไปทรงกำกับราชการอยู่นั้น จึงสูญไปจากทำเนียบราชการแต่นั้นมา

เสนาบดีกระทรวงวังตามแผนปฏิรูปการปกครองใหม่ในครั้งนั้น ตัวเสนาบดีมิใช่สามัญชน ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้ [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม]] ครั้งยังดำรงพระอิสริยยศเป็น พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นประจักษ์ศิลปาคม ซึ่งดำรงตำแหน่งเสนาบดีจตุสดมภ์กรมวังอยู่ก่อนแล้ว เป็นเสนาบดีกระทรวงวังตามระบบการปกครองที่ปฏิรูปใหม่ จึงนับได้ว่าทรงเป็น "เสนาบดีกระทรวงวังพระองค์แรก"

การตั้งเสนาบดีกระทรวงใน[[รัชกาลที่ 5]] นั้น จะเห็นได้ว่าทรงพระราชดำริว่ากระทรวงวังนั้นสำคัญและปฏิบัติงานใกล้ชิดเบื้องพระยุคลบาทมาก จึงทรงเลือกสรรพระราชวงศ์ขึ้นดำรงตำแหน่งเสนาบดีสืบต่อกันมาหลายพระองค์

=== รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ===
[[ไฟล์:Lanchakon (1950, p. 65a).svg|thumb|left|ตราพระมหาเทพทรงพระนนทิการ เครื่องหมายราชการแห่งกระทรวงวังในอดีต]]
ต่อมาในรัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ปรับปรุงส่วนราชการต่าง ๆ ในกระทรวงวัง เพื่อให้เกิดความเหมาะสมแก่ราชการในพระองค์หลายประการ เช่น โปรดเกล้าฯ ให้ยกฐานะกรมมหาดเล็กหลวง ในกระทรวงวังขึ้นเป็นกรมอิสระ ขึ้นตรงต่อองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีผู้สำเร็จราชการมหาดเล็ก ([[เจ้าพระยารามราฆพ]]) เป็นผู้บังคับบัญชา มีกรมต่าง ๆ ที่หัวหน้ากรมเป็นข้าราชการขั้นอธิบดีขึ้นอยู่ 13 กรม ได้แก่

<table>
<tr>
<td>
# กรมบัญชาการกลางมหาดเล็ก
# กรมชาวที่
# กรมมหรสพ
# กรมเรือยนต์หลวง
# กรมรถยนต์หลวง
# กรมพระอัศวราช
# กรมแพทย์หลวง
</td>
<td>
<ol start=8>
<li>กรมโรงเรียนในพระบรมราชูปถัมภ์
<li>กรมตรวจมหาดเล็ก
<li>กรมมหาดเล็ก
<li>กรมช่างมหาดเล็ก
<li>กรมโขนหลวง
<li>กรมพิณพาทย์กลาง
</ol>
</td>
</table>

ส่วนทางกระทรวงวังก็ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีกรมขึ้น 20 กรม ได้แก่

<table>
<tr>
<td>
# กรมบัญชาการ
# กรมสารวัตรในพระราชสำนัก
# กรมทะเบียน
# กรมปลัดบัญชี
# กรมคลังราชการ
# กรมพระราชพิธี
# กรมภูษามาลา
# กรมสนมพลเรือน
# กรมวัง
# กรมรองาน
</td>
<td>
<ol start=11>
<li>กรมช้างต้น
<li>กรมพระตำรวจหลวงรักษาพระองค์
<li>กรมทหารรักษาวัง
<li>กรมพระนิติศาสตร์
<li>กรมศิลปากร
<li>กรมธรรมการ
<li>กรมสังฆการี
<li>กรมกัลปนา
<li>กรมราชบัณฑิต
<li>กรมวังในพระราชสำนักพระพันปีหลวง
</ol>
</td>
</table>

กรมในกระทรวงวังก็ดี กรมในมหาดเล็กก็ดี แม้หัวหน้ากรมจะมีฐานะเป็นอธิบดี แต่ก็มีหลายกรมเรียกชื่อเป็นอย่างอื่น เช่น
* กรมบัญชาการกลางมหาดเล็ก (หัวหน้ากรมมีตำแหน่งเป็นปลัดบัญชาการ)
* กรมอื่น ๆ ในสังกัดกรมมหาดเล็ก (หัวหน้ากรมมีตำแหน่งเป็นจางวาง ต่อท้ายตำแหน่งด้วยนามกรม) เช่น "กรมชาวที่" เรียกว่า จางวางกรมชาวที่ ยกเว้น "กรมโรงเรียนในพระบรมราชูปถัมภ์" เรียกตำแหน่งหัวหน้ากรมว่า ผู้บัญชาการโรงเรียนในกรมพระบรมราชูปถัมภ์

กรมในสังกัดกระทรวงวัง
* กรมบัญชาการ (หัวหน้ากรมมีตำแหน่งเป็นปลัดบัญชาการ)
* กรมวัง กรมพระราชพิธี กรมตำรวจรักษาพระองค์ กรมพระนิติศาสตร์ (หัวหน้ากรมมีตำแหน่งเป็นสมุห) โดยเรียกกันดังนี้
** สมุหพระราชมณเฑียร คือ อธิบดีกรมวัง
** สมุหพระตำรวจหลวง รักษาพระองค์ คือ อธิบดีกรม พระตำรวจหลวงรักษาพระองค์
** สมุหพระราชพิธี คือ อธิบดีกรมพระราชพิธี
** สมุหพระนิติศาสตร์ คือ อธิบดีกรมพระนิติศาสตร์
** สมุหบัญชีใหม่ คือ อธิบดีกรมปลัดบัญชี

กรมอื่นนอกจากนี้
* กรมใหญ่เรียกหัวหน้ากรมว่า '''อธิบดี'''
* กรมเล็กเรียกหัวหน้ากรมว่า '''เจ้ากรม'''

แต่ที่เรียกว่าผู้อำนวยการกรมก็มี นอกจากนั้นยังพระราชทานเกียรติยศแก่ กรมตำรวจหลวงรักษาพระองค์ กรมทหารรักษาพระองค์และกรมทหารรักษาวัง โดยทรงรับเข้าดำรงตำแหน่ง "สมเด็จพระตำรวจ" ในกรมพระตำรวจหลวงรักษาพระองค์ และตำแหน่ง "ผู้บังคับการพิเศษ" ในกรมทหารรักษาวังด้วย

สำหรับตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงวังนั้น ก็ยังคงใช้ราชทินนามบุคคลผู้เป็นเจ้ากระทรวงว่า '''"ธรรมธิกรณาธิบดี"''' อันเป็นราชทินนามที่สืบเนื่องมาแต่ "ธรรมาธิการ" ครั้งยังเป็นจตุสดมภ์อยู่ แม้ว่าจะได้แยกหน้าที่การพิจารณาพิพากษาอรรถคดี อันเป็นหน้าที่เดิมของจตุสดมภ์กรมวังไปเป็นหน้าที่ของกระทรวงยุติธรรมดังกล่าวมาแล้วก็ตาม

=== รัชกาลพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ===
ครั้นถึงรัชกาล[[พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ได้ทรงพระกรุณาโปรดกล้าฯ ให้โอนกรมธรรมการ กรมสังฆการี กรมราชบัณฑิต กรมกัลปนา และกรมศิลปากร ไปสังกัด[[กระทรวงศึกษาธิการ (ประเทศไทย)|กระทรวงธรรมการ]] และยุบฐานะกรมมหาดเล็กหลวงซึ่งแยกไปเป็นกรมพิเศษในรัชกาลที่ 6 ลงเป็นกรมสามัญสังกัดกระทรวงวังตามเดิม

ต่อมาเมื่อประเทศสยามได้มีการเปลี่ยนแปลงการปกครองจาก[[ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราช]]มาเป็น[[ระบอบประชาธิปไตย]] อันมี[[พระมหากษัตริย์]]เป็นประมุขแล้ว [[พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว]] จึงทรงประกาศพระบรมราชโองการ ณ วันที่ [[2 กรกฎาคม]] [[พ.ศ. 2475]] ให้เปลี่ยนชื่อ "กระทรวงวัง" เป็น "ศาลาว่าการพระราชวัง" แต่ครั้งถึงวันที่ [[9 ธันวาคม]] [[พ.ศ. 2476]] ก็กลับมามีฐานะเป็นกระทรวงขึ้นใหม่ตาม[[พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวงทบวงกรม พุทธศักราช 2476]] และมี "รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัง" เป็นเจ้ากระทรวง ซึ่งในพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวงทบวงกรมฉบับดังกล่าวนี้ ได้ตัดทอนส่วนราชการในกระทรวงวังออกเหลือ 7 กรม ได้แก่
# สำนักงานเลขานุการรัฐมนตรี
# สำนักงานปลัดกระทรวง
# กรมทหารรักษาวัง
# กรมพระคลังข้างที่
# กรมมหาดเล็กหลวง
# กรมราชเลขานุการในพระองค์
# กรมวัง

=== สำนักพระราชวัง ===
ต่อมาเมื่อวันที่ [[10 สิงหาคม]] [[พ.ศ. 2478]] ได้มี[[พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวงทบวงกรม แก้ไขเพิ่มเติม พุทธศักราช 2478]] โดยพระราชบัญญัติฉบับนี้เอง ได้เปลี่ยนฐานะของกระทรวงวังลงเป็นทบวง มีฐานะเป็นกรม เทียบเท่าทบวง มีชื่อว่า '''"สำนักพระราชวัง"''' และให้อยู่ในบังคับบัญชาของรัฐมนตรีโดยตรง มีเลขาธิการพระราชวัง (ระดับ 11 เทียบเท่าปลัดกระทรวง) รับผิดชอบในการบริหารราชการ สำหรับกรมในสังกัดก็ยุบลงเป็นกองบ้าง แผนกบ้าง เว้นบางกรมไปสังกัดกระทรวงอื่น เช่น
* กรมทหารรักษาวัง โอนไปสังกัด [[กระทรวงกลาโหม (ประเทศไทย)|กระทรวงกลาโหม]] (ปัจจุบันได้แก่[[กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กรักษาพระองค์]] ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว สังกัดกรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กรักษาพระองค์ กองทัพบก)
* กรมราชเลขานุการในพระองค์ แยกไปตั้งเป็นทบวงการเมืองอิสระมีฐานะเทียบกรมเรียกว่า "สำนักราชเลขานุการในพระองค์" ต่อมาเปลี่ยนนามเป็น '''"[[สำนักราชเลขาธิการ]]"''''

นอกจากนี้ยังได้โอนราชการในหน้าที่ต่าง ๆ อีกหลายหน้าที่ไปสังกัดกรมอื่น เช่น โอนงานในหน้าที่การช่างที่เรียกว่า "กรมวังนอก" ตลอดจนงานที่เกี่ยวกับนาฏศิลป์และดุริยางคศิลป์ อันได้แก่กองพิณพาทย์หลวง กองดุริยางค์หลวง โขนหลวงและละครหลวง ไปสังกัด[[กรมศิลปากร]] [[กระทรวงศึกษาธิการ (ประเทศไทย)|กระทรวงธรรมการ]] (ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น[[กระทรวงศึกษาธิการ (ประเทศไทย)|กระทรวงศึกษาธิการ]])

เมื่อได้ยุบกระทรวงวังเป็นสำนักพระราชวังแล้ว ได้มีพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการตามความจำเป็นและเหมาะสมแก่การปฏิบัติภารกิจหลายครั้ง ในช่วงเวลาที่[[พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร]] ยังทรงพระเยาว์และประทับอยู่ในต่างประเทศ ได้มีการพิจารณาเห็นว่าภารกิจของสำนักพระราชวังมีน้อย ก็ปรับปรุงหนักไปทางตัดทอน ครั้นต่อมาเมื่อ[[พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร]] บรรลุพระราชนิติภาวะ และเสด็จฯ นิวัติมาประทับในราชอาณาจักรเป็นการถาวรเมื่อวันที่ 2 ธันวาคม พ.ศ. 2494 และได้บริหารราชการในฐานะพระประมุขแล้ว รัฐบาลก็เห็นความจำเป็นที่จะต้องเพิ่มทั้งปริมาณและคุณภาพให้มากขึ้น เพื่อเพียงพอที่จะสนองรองรับพระราชกรณียกิจได้

ตามพระราชกฤษฎีกาจัดวางระเบียบราชการในสำนักพระราชวังและสำนักราชเลขานุการในพระองค์ พุทธศักราช 2478 ฉบับลงวันที่ [[14 สิงหาคม]] [[พ.ศ. 2478]] ได้กำหนดให้มีกองในสังกัด 4 กอง ได้แก่
1. สำนักงานเลขานุการ (4 แผนก)
* แผนกสารบรรณ
* แผนกหมายและทะเบียน
* แผนกคลัง
* แผนกพัสดุ

2. กองมหาดเล็ก (3 แผนก)
* แผนกกลาง
* แผนกรับใช้
* แผนกชาวที่

3. กองวังและพระราชพิธี (3 แผนก)
* แผนกตำรวจวัง
* แผนกพระราชพิธี
* แผนกพระราชพาหนะ

4. สำนักงานพระคลังข้างที่ (ไม่มีการแบ่งหน่วยงานในสังกัด)

ต่อมาได้มีพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการในพระองค์ พ.ศ. 2560 ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2560<ref name=":0">[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/A/048/1.PDF พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการในพระองค์ พ.ศ. 2560]</ref> ให้มีการจัดระเบียบบริหารราชการในพระองค์ และมีพระราชกฤษฎีกาจัดระเบียบราชการและการบริหารงานบุคคลของราชการในพระองค์ พ.ศ. 2560 กำหนดให้มี "สำนักพระราชวัง" มีหน้าที่เกี่ยวกับราชการในพระองค์ทั่วไป การเลขานุการในพระองค์ การจัดการพระราชวังและงานพระราชพิธี การดูแลรักษาทรัพย์สินของพระมหากษัตริย์และการอื่นตามพระราชอัธยาศัย<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/A/051/1.PDF พระราชกฤษฎีกาจัดระเบียบราชการและการบริหารงานบุคคลของราชการในพระองค์ พ.ศ. 2560]</ref>

== การจัดแบ่งหน่วยงานภายในและฝ่ายธุรกรรมต่าง ๆ ==
=== ก่อน พ.ศ. 2560 ===
ก่อนปี พ.ศ. 2560 สำนักพระราชวัง แบ่งหน่วยงานออกเป็น 16 กอง ประกอบด้วย<ref>[http://www.palaces.thai.net/new/brh/about/brh_statement_web/001.htm พระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการสำนักพระราชวัง พ.ศ. 2541]</ref>
* '''สำนักงานเลขานุการกรม''' รับผิดชอบงานบริหารทั่วไป งานสารบรรณ งานประชาสัมพันธ์ งานกฎหมาย งานห้องสมุด จัดทำและรักษาทะเบียนพระบรมวงศานุวงศ์ ทะเบียนผู้ได้รับพระราชทานพระมหากรุณาธิคุณในการต่าง ๆ และงานอื่น ๆ
* '''กองการเจ้าหน้าที่''' รับผิดชอบการบริหารงานบุคคล
* '''กองคลัง''' รับผิดชอบการบริหารการคลัง
* '''กองงานส่วนพระองค์''' รับผิดชอบในการปฏิบัติงานเฉพาะกิจตามที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ มอบหมาย และดำเนินการเกี่ยวกับการถวายความสะดวกในเขตพระราชฐานที่ประทับ บันทึกภาพนิ่ง ภาพยนตร์เกี่ยวกับพระราชกรณียกิจ และวีดิทัศน์ส่วนพระองค์ จัดทำรายการวิทยุของสถานีวิทยุ อ.ส. พระราชวังดุสิต แบ่งออกเป็น 5 ฝ่าย คือ
** ฝ่ายธุรการ
** ฝ่ายสถานีวิทยุ อ.ส. พระราชวังดุสิต
** ฝ่ายช่างภาพส่วนพระองค์
** ฝ่ายภาพยนตร์ส่วนพระองค์
** ฝ่ายไฟฟ้าและน้ำประปา สวนจิตรลดา
* '''กองกิจการในพระองค์ [[พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว|พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว]]''' รับผิดชอบงานส่วนพระองค์ใน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทั้งงานฝ่ายพระราชวัง และงานฝ่ายราชเลขานุการ
*'''กองงานส่วนพระองค์ ใน[[พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว|พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว]]''' รับผิดชอบงานเลขานุการในพระองค์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จัดทำหมายพิธีการ ดำเนินงานพระราชกุศลและพระราชานุเคราะห์ในกิจการต่าง ๆ ประชาสัมพันธ์และเผยแพร่พระราชกรณียกิจ และปฏิบัติงานโครงการในพระองค์ ปฏิบัติงานเกี่ยวกับราชสำนักและงานพระราชฐาน กำกับดูแลและบริหารสายวิทยาการเกี่ยวกับการบูรณะและอนุรักษ์ที่ประทับในเขตที่ประทับ[[พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว|พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว]] ปฏิบัติงานกิจการพิเศษอื่น ๆ ในพระองค์ และปฏิบัติงานร่วมกับหรือสนับสนุนการปฏิบัติงานของหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้องหรือที่ได้รับมอบหมาย<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2558/A/089/5.PDF กฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการสำนักพระราชวัง (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๕๘]</ref>
* '''กองมหาดเล็ก''' รับผิดชอบด้านการรับใช้ในกิจการส่วนพระองค์ต่าง ๆ ทุกประเภท ทั้งในพระราชฐานที่ประทับ และในสถานที่ที่เสด็จฯ ทุกแห่ง ดูแลรักษาสิ่งของเครื่องใช้ส่วนพระองค์ ดำเนินการประกอบเครื่องเสวยจัดโต๊ะเสวย จัดอาหารและปฏิบัติในการพระราชทานเลี้ยง แบ่งออกเป็น 6 ฝ่าย คือ
** งานธุรการ
** ฝ่ายในพระองค์
** ฝ่ายมหาดเล็ก
** ฝ่ายวรภาชน์
** ฝ่ายมหาดเล็กพิธี
** ฝ่ายห้องเครื่อง
* '''กองวัง''' รับผิดชอบในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการถวายอารักขา แด่องค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ พระบรมวงศานุวงศ์ชั้นผู้ใหญ่ และรักษาความเรียบร้อย ความสงบ และความปลอดภัยสถานที่ทั้งในพระราชฐานและในส่วนของที่ประทับ รวมทั้งในการเสด็จฯ ณ สถานที่อื่น ๆ, ตระเตรียมการพร้อมรับเสด็จและรับรองพระบรมวงศานุวงศ์ ราชอาคันตุกะ แขกผู้มีเกียรติชาวต่างประเทศ และผู้ที่ได้รับพระราชทานพระราชวโรกาสโปรดให้เข้าเฝ้าฯ, รองรับนำชมพระบรมมหาราชวัง, การประดิษฐ์ดอกไม้ เย็บปักถักร้อย และการประกอบอาหารสำหรับถวายทรงนมัสการ ทรงใช้ และใช้ราชการในงานพระราชพิธี พระราชกุศลและงานอื่น ๆ แบ่งออกเป็น 6 ฝ่าย คือ
** งานธุรการ
** ฝ่ายตำรวจวัง
** ฝ่ายรับรองพระบรมมหาราชวัง
** ฝ่ายพระราชฐานชั้นใน
** ฝ่ายกรมวังประจำที่ประทับ
** ฝ่ายตำรวจหลวงรักษาพระองค์
* '''กองพระราชพิธี''' รับผิดชอบการจัดงานพระราชพิธี งานพระราชกุศล งานรัฐพิธีและงานพิธีต่าง ๆ ให้ถูกต้องตามราชประเพณี ดูแลรักษาเครื่องราชกกุธภัณฑ์ และปูชนียวัตถุสำคัญต่าง ๆ
** งานธุรการ
** ฝ่ายราชูปโภค
** ฝ่ายพิธีการ
** ฝ่ายศุภรัต
** ฝ่ายสนมพลเรือน
** ฝ่ายบูรณะราชภัณฑ์
* '''กองชาวที่''' รับผิดชอบดูแลบำรุงรักษาตกแต่ง ทำความสะอาดพระที่นั่ง พระตำหนัก ตลอดจนสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ ในเขตพระราชฐาน และพระราชฐานที่ประทับ รวมถึงพระบรมมหาราชวัง
** งานธุรการ
** ฝ่ายพระราชฐานที่ประทับ
** ฝ่ายพระบรมมหาราชวัง
** ฝ่ายราชพัสดุชาวที่
** ฝ่ายพระราชฐานต่างจังหวัด
* '''กองธุรการที่ประทับ''' รับผิดชอบในงานธุรการของส่วนราชการทางฝ่ายที่ประทับ ควบคุมดูแลการเบิกจ่ายเงินใช้สอยประจำวัน และค่าใช้จ่ายในการพระราชกุศลส่วนพระองค์ งานวางผังออกแบบควบคุมการก่อสร้างและงานช่างบำรุงรักษาซ่อมแซมอาคารสถานที่ต่าง ๆ งานช่างบำรุงรักษาซ่อมและ'''งานโครงการส่วนพระองค์ สวนจิตรลดา''' '''โครงการส่วนพระองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี''' '''โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ.) '''
* '''กองบำรุงรักษาราชอุทยาน''' รับผิดชอบการตัดตกแต่งต้นไม้ภายในเขตพระราชฐานและสถานที่ที่อยู่ภายในการรับผิดชอบของสำนักพระราชวัง ดูแลระบบสุขาภิบาล ระบบกำจัดน้ำเสีย ดูแลรักษาเครื่องจักรกลทางการเกษตร วิจัย พัฒนาและขยายพันธุ์พืช
* '''กองพระราชพาหนะ''' รับผิดชอบรถยนต์หลวงและเรือยนต์หลวง ที่ใช้ในงานต่าง ๆ ดูแลรักษารับผิดชอบ รถยนต์พระที่นั่ง เรือยนต์พระที่นั่ง รถยนต์พระประเทียบ เรือยนต์พระประเทียบ ขบวนรถยนต์หลวง และพาหนะใช้สอยต่าง ๆ
* '''กองแพทย์หลวง''' รับผิดชอบงานด้านการสาธารณสุข ควบคุม ดูแล จัดเตรียมเวชภัณฑ์ต่าง ตลอดจนพาหนะที่ใช้ในการสาธารณสุข วิเคราะห์และวิจัยโรคต่าง ๆ ดูแลรักษาผู้ที่มารับการตรวจ จัดเตรียมแพทย์และเวชภัณฑ์เพื่อตามเสด็จในพื้นที่ต่าง ๆ และจัดเตรียมยาพระราชทานตามที่มีบุคคลขอพระราชทานมา
* '''กองศิลปกรรม'''<ref>{{Cite web |url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/00139339.PDF |title=กฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการสำนักพระราชวัง พ.ศ. ๒๕๔๗ &#91;ออกตามความในพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. ๒๕๓๔&#93; |access-date=2015-05-16 |archive-date=2012-01-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120112162609/http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/00139339.PDF |url-status=dead }}</ref> เป็นหน่วยงานภายในที่จัดตั้งขึ้นเพิ่มเติมเมื่อปีพ.ศ. ๒๕๔๗ รับผิดชอบงานด้านการบูรณะซ่อมแซมสิ่งของเครื่องใช้ในพระราชพิธี เครื่องราชภัณฑ์ เครื่องราชภัณฑ์ เครื่องราชูปโภค งานประณีตศิลป์ พระตำหนัก และองค์พระที่นั่งต่าง ๆ ตลอดจนปูชนียวัตถุต่าง ๆ อันเป็นของพระมหากษัตริย์ที่อยู่ในความดูแลของราชสำนัก

=== หลังปี พ.ศ. 2560 ===
ในปี พ.ศ. 2560 ได้มีพระราชกฤษฎีกาจัดระเบียบราชการและการบริหารงานบุคคลของราชการในพระองค์ พ.ศ. 2560 กำหนดให้มีส่วนราชการ ดังนี้<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/A/051/1.PDF พระราชกฤษฎีกาจัดระเบียบราชการและการบริหารงานบุคคลของราชการในพระองค์ พ.ศ. ๒๕๖๐]</ref>
* ศาลาว่าการสำนักพระราชวัง ภายหลังเป็นกรมบังคับการสำนักพระราชวัง
* [[กรมราชเลขานุการในพระองค์]]
* กรมกิจการในพระบรมวงศานุวงศ์
* กรมมหาดเล็ก
* กรมสนับสนุน
* กรมกิจการพิเศษ
* ส่วนราชการอื่นตามที่กำหนดโดยประกาศสำนักพระราชวัง

ต่อมาในปี พ.ศ. 2565 ได้มีพระราชกฤษฎีกาฯ ฉบับที่ 2 โดยกำหนดส่วนราชการในสำนักพระราชวัง ดังนี้<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2565/A/008/T_0001.PDF พระราชกฤษฎีกาจัดระเบียบราชการและการบริหารงานบุคคลของราชการในพระองค์ (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๕]</ref>
* สำนักงานผู้บังคับบัญชาสำนักพระราชวัง
* กรมบังคับการสำนักพระราชวัง
* กรมมหาดเล็ก 904
* กรมกิจการใน[[สมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี|สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี]]
* กรมสนับสนุน
* กรมราชเลขานุการในพระองค์
* กรมกิจการในพระบรมวงศานุวงศ์
* กรมกิจการพิเศษ
* ส่วนราชการอื่นตามที่กำหนดโดยประกาศสำนักพระราชวัง

== ผู้บริหาร ==
=== เสนาบดีกระทรวงวัง ===
{| border="1" cellpadding="5" cellspacing="1" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; text-align:center; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|- style="background:#cccccc"
| '''ลำดับ''' || '''รูป'''  || '''รายพระนาม/รายนาม''' || '''เริ่มวาระ''' || '''สิ้นสุดวาระ''' || '''หมายเหตุ'''
|- 
| 1
| [[ไฟล์:Prince Prachaksinlapakhom.jpg|100px]]
| [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม]]
| พ.ศ. 2438
| 25 สิงหาคม พ.ศ. 2439
| -
|-
| rowspan="2" | 2
| rowspan="2" | [[ไฟล์:Jayanta Mongkol.jpg|100px]]
| rowspan="2" | [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นมหิศรราชหฤทัย]]
| 25 สิงหาคม พ.ศ. 2439<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=เล่ม 13|issue=ตอน 21|pages=หน้า 221|title=พระบรมราชโองการ ประกาศเปลี่ยนตำแหน่งเสนาบดี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2439/021/221.PDF|date=26 สิงหาคม 2439|accessdate=1 สิงหาคม 2562|language=ไทย}}</ref>
| 31 สิงหาคม พ.ศ. 2439
| ผู้แทนเสนาบดีกระทรวงวัง
|-
| 1 กันยายน พ.ศ. 2439<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=เล่ม 13|issue=ตอน 23|pages=หน้า 239|title=พระบรมราชโองการ ประกาศคงตำแหน่งผู้สืบเสนาบดี กระทรวงวัง|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2439/023/239.PDF|date=6 กันยายน 2439|accessdate=1 สิงหาคม 2562|language=ไทย}}</ref>
| 18 กันยายน พ.ศ. 2441
| เสนาบดีกระทรวงวัง
|-
| 3
| [[ไฟล์:พระองค์เจ้าโสณบัณฑิต.jpg|100px]]
| [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนพิทยลาภพฤฒิธาดา]]
| 19 กันยายน พ.ศ. 2541<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=เล่ม 15|issue=ตอน 26|pages=หน้า 270|title=พระบรมราชโองการ ประกาศเปลี่ยนตำแหน่งเสนาบดี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2441/026/271.PDF|date=25 กันยายน พ.ศ. 2541|accessdate=1 สิงหาคม 2562|language=ไทย}}</ref>
| 9 มิถุนายน พ.ศ. 2448<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=เล่ม 22|issue=ตอน 11|pages=หน้า 228|title=ประกาศตั้งเสนาบดีกระทรวงวัง และตั้งผู้แทนเสนาบดีกระทรวงโยธาธิการ|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/011/200_1.PDF|date=18 มิถุนายน 2448|accessdate=1 สิงหาคม 2562|language=ไทย}}</ref>
| -
|-
| -
| [[ไฟล์:Emblem of the Bureau of the Royal Household.svg|100px]]
| [[พระยาเพ็ชรพิไชย (เจิม อมาตยกุล)]]
| 10 มิถุนายน พ.ศ. 2448
| 12 มิถุนายน พ.ศ. 2448
| รักษาราชการแทนเสนาบดีกระทรวงวัง
|-
| 4
| [[ไฟล์:Naritsaranuwattiwong - 001.jpg|100px]]
| [[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์]]
| 13 มิถุนายน พ.ศ. 2448<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=เล่ม 22|issue=ตอน 11|pages=หน้า 200|title=ประกาศเปลี่ยนตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงวัง|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/012/228.PDF|date=11 มิถุนายน 2448|accessdate=1 สิงหาคม 2562|language=ไทย}}</ref> 
| กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2452
| -
|-
| rowspan="2" | -
| [[ไฟล์:Sommot Amonphan.png|100px]]
| [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสมมตอมรพันธุ์]]
| rowspan="2" | กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2452
| rowspan="2" | 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2453
| rowspan="2" | รักษาราชการแทนเสนาบดีกระทรวงวัง
|-
| [[ไฟล์:เจ้าพระยาธรรมาธิกรณาธิบดี (หม่อมราชวงศ์ปุ้ม มาลากุล).jpg|100px]]
| [[เจ้าพระยาธรรมาธิกรณาธิบดี (หม่อมราชวงศ์ปุ้ม มาลากุล)]] 
|-
| 5
| [[ไฟล์:พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์.jpg|100px]]
| [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์]]
| 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2453<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=เล่ม 27|issue=ตอน ก|pages=หน้า 24|title=พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงวัง|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2453/A/24.PDF|date=29 พฤษภาคม 2453|accessdate=1 สิงหาคม 2562|language=ไทย}}</ref>
| 14 เมษายน พ.ศ. 2456
| -
|-
| 6
| [[ไฟล์:เจ้าพระยาธรรมาธิกรณาธิบดี (หม่อมราชวงศ์ปุ้ม มาลากุล).jpg|100px]]
| [[เจ้าพระยาธรรมาธิกรณาธิบดี (หม่อมราชวงศ์ปุ้ม มาลากุล)]]
| 15 เมษายน พ.ศ. 2456<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=เล่ม 30|issue=ตอน ก|pages=หน้า 23|title=พระบรมราชโองการ ประกาศ เลื่อนและตั้งตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงวัง|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2456/A/23.PDF|date=15 เมษายน 2456|accessdate=1 สิงหาคม 2562|language=ไทย}}</ref>
| 23 กรกฎาคม พ.ศ. 2469
| -
|-
| rowspan="2" | 7
| rowspan="2" | [[ไฟล์:เจ้าพระยาวรพงษ์พิพัฒน์.jpg|100px]]
| rowspan="2" | [[เจ้าพระยาวรพงศ์พิพัฒน์ (หม่อมราชวงศ์เย็น อิศรเสนา)]]
| 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2469<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=เล่ม 43|issue=ตอน 0 ก|pages=หน้า 240|title=พระบรมราชโองการ ประกาศ เปลี่ยนเสนาบดีกระทรวงวังและรวมกรมมหาดเล็กเข้าในกระทรวงวัง|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/A/240.PDF|date=25 กรกฎาคม 2469|accessdate=1 สิงหาคม 2562|language=ไทย}}</ref>
| 31 มีนาคม พ.ศ. 2470
| ผู้รั้งตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงวัง
|-
| 1 เมษายน พ.ศ. 2470<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=เล่ม 43|issue=ตอน 0 ก|pages=หน้า 722|title=พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งเสนาบดีกระทรวงยุติธรรม เสนาบดีกระทรวงวัง และเสนาบดีกระทรวงธรรมการ กับอธิบดีศาลฎีกา|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/A/722.PDF|date=20 มีนาคม 2469|accessdate=1 สิงหาคม 2562|language=ไทย}}</ref>
| พ.ศ. 2475
| เสนาบดีกระทรวงวัง
|-
|}

=== ผู้สำเร็จราชการพระราชวัง ===
ต่อมามีการเปลี่ยนแปลงการปกครอง วันที่ 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2475 จึงเปลี่ยนชื่อ "กระทรวงวัง" เป็น "ศาลาว่าการพระราชวัง"
{| border="1" cellpadding="5" cellspacing="1" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; text-align:center; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|- style="background:#cccccc"
| '''ลำดับ''' || '''รูป'''  || '''รายนาม''' || '''เริ่มวาระ''' || '''สิ้นสุดวาระ''' 
|-
| 1
| [[ไฟล์:เจ้าพระยาวรพงษ์พิพัฒน์.jpg|100px]]
| [[เจ้าพระยาวรพงศ์พิพัฒน์ (หม่อมราชวงศ์เย็น อิศรเสนา)]]
| พ.ศ. 2475
| พ.ศ. 2476
|-
|}

=== รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัง ===
วันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2476 กลับมามีฐานะเป็นกระทรวงขึ้นใหม่ตามพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวงทบวงกรม พุทธศักราช 2476
{| border="1" cellpadding="5" cellspacing="1" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; text-align:center; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|- style="background:#cccccc"
| '''ลำดับ''' || '''รูป'''  || '''รายนาม''' || '''เริ่มวาระ''' || '''สิ้นสุดวาระ''' 
|-
| 1
| [[ไฟล์:เจ้าพระยาวรพงษ์พิพัฒน์.jpg|100px]]
| [[เจ้าพระยาวรพงศ์พิพัฒน์ (หม่อมราชวงศ์เย็น อิศรเสนา)]]
| พ.ศ. 2476
| พ.ศ. 2477
|-
|}

=== เลขาธิการพระราชวัง ===
หลังจากการปรับปรุงฐานะเป็นสำนักพระราชวัง เมื่อ พ.ศ. 2478 ผู้ดำรงตำแหน่งเลขาธิการพระราชวัง<ref>{{Cite web |url=http://www.brh.thaigov.net/information/infor/a/a4/data.pdf |title=สำเนาที่เก็บถาวร |access-date=2016-09-15 |archive-date=2009-02-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090205020059/http://brh.thaigov.net/information/infor/a/a4/data.pdf |url-status=dead }}</ref> ได้แก่
{| border="1" cellpadding="5" cellspacing="1" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; text-align:center; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|- style="background:#cccccc"
| '''ลำดับ''' || '''รูป'''  || '''รายนาม''' || '''เริ่มวาระ''' || '''สิ้นสุดวาระ''' 
|-
| 1
| [[ไฟล์:Emblem of the Bureau of the Royal Household.svg|100px]]
| [[พระยาชาติเดชอุดม (หม่อมราชวงศ์โป๊ะ มาลากุล)]]
| 1 เมษายน พ.ศ. 2478
| 31 มกราคม พ.ศ. 2490
|-
| 2 
| [[ไฟล์:Emblem of the Bureau of the Royal Household.svg|100px]]
| [[หม่อมทวีวงศ์ถวัลยศักดิ์ (หม่อมราชวงศ์เฉลิมลาภ ทวีวงศ์)|พลตรี หม่อมทวีวงศ์ถวัลยศักดิ์ (หม่อมราชวงศ์เฉลิมลาภ ทวีวงศ์)]]
| 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2490
| 6 สิงหาคม พ.ศ. 2509
|-
| 3
| [[ไฟล์:Gun Israsena.jpg|100px]]
| [[กัลย์ อิศรเสนา ณ อยุธยา|ดร.กัลย์ อิศรเสนา ณ อยุธยา]]
| 7 สิงหาคม พ.ศ. 2509 
| 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2521
|-
| 4
| [[ไฟล์:พูนเพิ่ม ไกรฤกษ์.jpg|100px]]
| [[พูนเพิ่ม ไกรฤกษ์]]
| 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2521 
| 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2530
|-
| 5
| [[ไฟล์:นายแก้วขวัญ.png|100px]]
| [[แก้วขวัญ วัชโรทัย]]
| 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2530 
| 15 กันยายน พ.ศ. 2559
|-
| 6
| [[ไฟล์:Emblem of the Bureau of the Royal Household.svg|100px]]
| [[รองศาสตราจารย์]] [[ดร.]] [[จิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา]]
| 23 กันยายน พ.ศ. 2559 
| 12 มีนาคม พ.ศ. 2561
|-
| 7
| 
| [[พลอากาศเอก]] [[สถิตย์พงษ์ สุขวิมล]]
| 12 มีนาคม พ.ศ. 2561 
| ปัจจุบัน
|-
|}

== ดูเพิ่ม ==
* [[กรมราชเลขานุการในพระองค์]]
* [[สำนักงานทรัพย์สินพระมหากษัตริย์]]

== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}

== แหล่งข้อมูลอื่น ==
* [https://www.royaloffice.th/ เว็บไซต์หน่วยราชการในพระองค์] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190801135020/https://www.royaloffice.th/ |date=2019-08-01 }}
* [http://www.palaces.thai.net/index_brh.htm เว็บไซต์สำนักพระราชวัง 1]
* [http://www.brh.thaigov.net เว็บไซต์สำนักพระราชวัง 2] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080209114956/http://brh.thaigov.net/ |date=2008-02-09 }}
* [https://www.royaloffice.th/about-royaloffice/%e0%b8%aa%e0%b8%b3%e0%b8%99%e0%b8%b1%e0%b8%81%e0%b8%9e%e0%b8%a3%e0%b8%b0%e0%b8%a3%e0%b8%b2%e0%b8%8a%e0%b8%a7%e0%b8%b1%e0%b8%87/ ข้อมูลของสำนักพระราชวัง] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190824191727/https://www.royaloffice.th/about-royaloffice/%e0%b8%aa%e0%b8%b3%e0%b8%99%e0%b8%b1%e0%b8%81%e0%b8%9e%e0%b8%a3%e0%b8%b0%e0%b8%a3%e0%b8%b2%e0%b8%8a%e0%b8%a7%e0%b8%b1%e0%b8%87/ |date=2019-08-24 }}

{{ส่วนราชการในพระองค์}}
{{กระทรวงในประเทศไทย}}{{ตำแหน่งในคณะรัฐมนตรีไทย}}
[[หมวดหมู่:สำนักพระราชวัง|*]]
[[หมวดหมู่:ส่วนราชการในพระองค์]]
[[หมวดหมู่:ราชสำนักไทย]]
[[หมวดหมู่:องค์การที่ก่อตั้งในปี พ.ศ. 2485]]