สกุลผักบุ้ง

สกุลผักบุ้ง
ผักบุ้ง (Ipomoea aquatica)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
ไม่ได้จัดลำดับ:	Angiosperms
ไม่ได้จัดลำดับ:	Eudicots
ไม่ได้จัดลำดับ:	Asterids
อันดับ:	Solanales
วงศ์:	Convolvulaceae
เผ่า:	Ipomoeeae
สกุล:	Ipomoea L. 1753
ชนิด
มากกว่า 500 ชนิด
ชื่อพ้อง
ชื่อพ้อง Acmostemon Pilg. Batatas Choisy Bonanox Raf. Calonyction Choisy Calycantherum Klotzsch Diatremis Raf. Dimerodisus Gagnep. Exogonium Choisy Mina Cerv. Parasitipomoea Hayata Pharbitis Choisy Quamoclit Mill. Quamoclit Moench

Ipomoea muricata

สกุลผักบุ้ง (Ipomoea, มาจากคำภาษากรีก ipos แปลว่า หนอน และ homoios แปลว่า คล้าย) เป็นสกุลที่ใหญ่ที่สุดในวงศ์ผักบุ้ง มีมากกว่า 500 ชนิด กระจายพันธุ์ในเขตร้อนและเขตอบอุ่น ชื่อสามัญของสกุลนี้คือ มอร์นิงกลอรี (morning glory) สกุลนี้มีลักษณะเป็นไม้เถาล้มลุกหรือไม้พุ่ม ใบเรียงเวียน เรียบหรือจักเป็นพู ดอกออกเป็นแบบช่อกระจุก ส่วนมากออกตามซอกใบ กลีบเลี้ยงมี 5 กลีบ ติดทน ดอกรูปแตรหรือรูประฆัง ปลายจักตื้น ๆ หรือเกือบเรียบ มีแถบกลางกลีบชัดเจน เกสรเพศผู้ 5 อัน ส่วนมากขนาดไม่เท่ากัน จุดติดก้านชูอับเรณูกับหลอดกลีบมีขนหรือต่อม อับเรณูไม่บิดเวียน เรณูเป็นหนามละเอียด จานฐานดอกรูปวงแหวน รังไข่มี 2-4 ช่อง ก้านเกสรเพศเมียเรียวยาว ยอดเกสรจัก 2 พู เป็นตุ่ม เกสรเพศผู้และเพศเมียส่วนมากไม่ยื่นพ้นปากหลอดกลีบ ผลแห้งแตก ส่วนมากมี 4 หรือ 6 ซีก แต่ละซีกมีเมล็ดเดียว รูปสามเหลี่ยมหรือคล้ายครึ่งวงกลม

พืชหลายชนิดในสกุลผักบุ้งนิยมปลูกเป็นไม้ประดับ บางชนิดนิยมนำมารับประทาน เช่น มันเทศ (Ipomoea batatas) และผักบุ้ง (Ipomoea aquatica) ชาวพื้นเมืองในทวีปอเมริกาใช้พืชบางชนิดในสกุลนี้เป็นสมุนไพรพื้นบ้านและยาที่ออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท

ตัวอย่างชนิด

• ชมจันทร์ (Ipomoea alba)
• ผักบุ้ง, ผักบุ้งไทย, ผักบุ้งจีน (Ipomoea aquatica)
• ผักบุ้งขัน (Ipomoea asarifolia)
• มันเทศ (Ipomoea batatas)
• ผักบุ้งรั้ว (Ipomoea cairica)
• จิงจ้อแดง (Ipomoea hederifolia)
• ผักบุ้งทะเล (Ipomoea pes-caprae)
• ขยุ้มตีนหมา (Ipomoea pes-tigridis)
• คอนสวรรค์ (Ipomoea quamoclit)

แหล่งข้อมูลอื่น

• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ สกุลผักบุ้ง
• ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Ipomoea ที่วิกิสปีชีส์