วัดพระนอน (จังหวัดแพร่)

สำหรับสถานที่อื่นที่มีชื่อเดียวกัน ดูที่ วัดพระนอน

วัดพระนอน
ชื่อสามัญ	วัดพระนอน, วัดม่วงคำ, วัดต้นม่วง
ที่ตั้ง	ตำบลในเวียง อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	มหานิกาย
สถานีย่อยพระพุทธศาสนา

วัดพระนอน เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในตำบลในเวียง อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่

ประวัติ

ตามตำนานเล่าว่าวัดพระนอนสร้างโดยเจ้าพระยาชัยชนะสงครามและพระนางเจ้าอู่ทองศรีพิมพาเมื่อ จ.ศ. 236 อย่างไรก็ดีสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติระบุตั้งวัดเมื่อ พ.ศ. 1320

แต่เดิมนั้นวัดนี้มีพระพุทธรูปปางไสยาสน์ คือพระนอนซึ่งองค์จริงนั้นเป็นหินยาวขนาดหกศอก ต่อมาเจ้าปู่ท้าวคำ ซึ่งเป็นพระอัยกาของเจ้าพระยาชัยชนะสงคราม เห็นว่าไม่ปลอดภัย จึงสั่งให้สร้างพระนอนองค์ใหญ่ครอบองค์เดิมไว้ และช่วยกันตกแต่งพระพุทธรูปนอนองค์ใหม่ให้สวยงาม พอดีมีกองทัพพม่ามารุกรานเมืองโกศัย ชาวเมืองตื่นกลัวพากันอพยพหลบลี้ตามป่าเขา โดยยังมิทันได้ฉลองพระพุทธรูปนอน เจ้าพระยาชัยชนะสงครามได้ออกศึกและสวรรคตในสนามรบ นางพิมพาจึงได้ลงมือสร้างวัดพระนอนและเจดีย์ขึ้น แล้วจารึกในแผ่นทองคำ

เมื่อนครโกศัยไม่มีเจ้าเมืองปกครอง วัดพระนอนจึงถูกละทิ้งเป็นวัดร้างเป็นเวลานานเท่าใดไม่ปรากฏ ชาวบ้านได้พบต้นไม้ใหญ่เป็นต้นมะม่วงขึ้นปกคลุมพระนอนคล้ายกับร่ม ชาวบ้านได้บูรณะวัดและตั้งชื่อใหม่ว่า วัดม่วงคำ และในการบูรณะครั้งนั้นได้พบแผ่นทองคำจารึกของพระนางพิมพาจึงทำให้รู้ว่าแต่เดิมคือวัดพระนอนที่สร้างสำเร็จในเดือนเก้าเหนือขึ้นสิบห้าค่ำ ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อ พ.ศ. 2336

อาคารเสนาสนะ

อุโบสถซึ่งสร้างแบบสมัยเชียงแสนไม่ได้เจาะหน้าต่างแต่ทำผนังเป็นช่องแสงแทน มีลวดลายแบบอยุทธยาตอนปลายผูกเป็นลายก้านขดและมีภาพรามเกียรติ์ประกอบ วิหารมีชายคาไม้ฉลุโดยรอบและหลังคาประดับด้วย ไม้แกะสลักเป็นรูปพญานาคบริเวณหน้าจั่ว พระพุทธรูปนอนปางสีหไสยาสน์ซึ่งเป็นพระพุทธรูปปูนปั้น มีความยาว 5 เมตร ลงรักปิดทองตลอดองค์ เจดีย์ตั้งอยู่ด้านหลังอุโบสถ เป็นเจดีย์ทรงระฆังคว่ำรูป 8 เหลี่ยม มีพระพุทธรูปอยู่ 4 ด้าน