การถอดอักษรไทยเป็นอักษรโรมัน

การถอดอักษรไทยเป็นอักษรโรมัน เป็นหลักการถอดตัวอักษรไทยเป็นอักษรโรมัน ทั้งนี้ ในปัจจุบัน การถอดอักษรไทยเป็นอักษรโรมันแบบถ่ายเสียงอย่างเป็นทางการโดยราชบัณฑิตยสถาน ใช้ในสำหรับหนังสือและสิ่งพิมพ์ของรัฐบาล และป้ายชื่อถนนต่าง ๆ ในประเทศไทย รูปแบบใหม่ประกาศใช้เมื่อ 11 มกราคม พ.ศ. 2542

ความเป็นมา

การถอดอักษรไทยเป็นโรมัน พ.ศ. 2482

• การถอดอักษรไทยเป็นโรมัน ตามประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องการถอดอักษรไทยเป็นโรมัน เมื่อวันที่ 6 มีนาคม 2482

เมื่อวันที่ 19 ตุลาคม พ.ศ. 2485 รัฐบาลได้ออกประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องการเขียนชื่อไทยเป็นอักษรโรมัน โดยมีเนื้อความว่า

โดยเหตุที่ข้าราชการหรือพ่อค้าไทยที่มีความจำเปนต้องติดต่อกับชาวต่างประเทส อาดต้องเขียนชื่อและนามสกุลของตนด้วยอักสรโรมันเพื่อประโยชน์แก่การติดต่อเช่นนั้น ปรากดว่าบางคนได้บิดผันวิธีเขียนไห้ผู้อ่านรู้สึกว่าไม่ใช่คนไทย การกะทำเช่นนั้นไม่เหมาะสมแก่การรักสาวัธนธัมของชาติ

คนะรัถมนตรีจึงลงมติเปนเอกฉันท์ ไห้ประกาสว่า การใช้อักสรโรมันเขียนชื่อและนามสกุลนั้น จะต้องเขียนไห้อ่านได้สำเนียงตรงกับนามสกุลไนภาสาไทยเสมอ จะไปบิดผันหรือตัดทอนเปลี่ยนแก้ไห้กลายเปนชื่อต่างชาติโดยไม่ตรงกับสำเนียงไทยไม่ได้เปนอันขาด

ประกาส นะ วันที่ ๑๙ ตุลาคม ๒๔๘๕

จอมพล ป. พิบูลสงคราม

— ประกาสสำนักนายกรัถมนตรี เรื่องการเขียนชื่อไทยเปนอักสรโรมัน

การถอดอักษรไทยเป็นอักษรโรมัน พ.ศ. 2542

• การถอดอักษรไทยเป็นอักษรโรมันแบบถ่ายเสียง พ.ศ. 2542

การถอดอักษรไทยเป็นอักษรโรมันแบบถ่ายเสียง พ.ศ. 2542

ตารางเทียบตัวอักษร

พยัญชนะ		สระ
อักษรไทย อักษรโรมัน พยัญชนะต้น พยัญชนะสะกด ก k k ข kh k ฃ kh k ค kh k ฅ kh k ฆ kh k ง ng ng จ ch t ฉ ch t ช ch t ซ s t ฌ ch t ญ y n ฎ d t ฏ t t ฐ th t ฑ d หรือ th t ฒ th t ณ n n ด d t ต t t ถ th t ท th t ธ th t น n n บ b p ป p p ผ ph p ฝ f p พ ph p ฟ f p ภ ph p ม m m ย y - ร r n ฤ rue, ri, roe - ฤๅ rue - ล l n ฦ lue - ฦๅ lue - ว w - ศ s t ษ s t ส s t ห h - ฬ l n ฮ h -		อักษรไทย อักษรโรมัน –ะ, –ั, รร (มีตัวอักษรอื่นตาม), –า a รร (ไม่มีตัวอักษรตาม) an –ำ am –ิ, –ี i –ึ, –ื ue –ุ, –ู u เ–ะ, เ–็, เ– e แ–ะ, แ– ae โ–ะ, –, โ–, เ–าะ, –อ o เ–อะ, เ–ิ, เ–อ oe เ–ียะ, เ–ีย ia เ–ือะ, เ–ือ uea –ัวะ, –ัว, –ว– ua ใ–, ไ–, –ัย, ไ–ย, –าย ai เ–า, –าว ao –ุย ui โ–ย, –อย oi เ–ย oei เ–ือย ueai –วย uai –ิว io เ–็ว, เ–ว eo แ–็ว, แ–ว aeo เ–ียว iao

การวิพากษ์วิจารณ์

การถอดอักษรไทยเป็นอักษรโรมันแบบถ่ายเสียงของราชบัณฑิตยสถาน มีจุดประสงค์เขียนไว้ในประกาศว่า เพื่อให้อ่านคำไทยในตัวอักษรโรมันได้ใกล้เคียงกับคำเดิม แต่ก็ได้รับการวิพากษ์ว่ายังไม่ดีเพียงพอสำหรับชาวต่างชาติในการอ่านภาษาไทย เนื่องจาก

• ไม่มีสัญลักษณ์หรือระบบแทนเสียงวรรณยุกต์
• สระสั้นและสระยาว ใช้ตัวอักษรเดียวกัน เช่น อะ และ อา ใช้ ตัวอักษร a
• เสียง /pʰ/ (ผ, พ, ภ) แทนด้วยตัวอักษร ph ทำให้อ่านผิดว่าเป็น /f/ เหมือนคำในภาษาอังกฤษ
• เสียงสระ "โอะ โอ" กับ "เอาะ ออ" ใช้ตัวอักษร o เหมือนกัน เช่น คำว่า "พล" และ "พร" เขียนเหมือนกันเป็น phon, คำว่า "ชล", "โชน", "ช่อน" และ "ชอน" เขียนเหมือนกันเป็น chon
• เสียง /tʰ/ (ฐ, ฑ, ฒ, ถ, ท, ธ) แทนด้วยตัวอักษร th ทำให้อ่านผิดว่าเป็น /θ/ หรือ /ð/ เหมือนคำในภาษาอังกฤษ
• เสียง /tɕ/ (จ) แทนด้วยตัวอักษร ch ทำให้อ่านผิดว่าเป็น /tɕʰ/ เช่น คำว่า "จล" และ "ชล" เขียนเหมือนกันเป็น chon

นอกจากนี้ ถึงแม้ระบบของราชบัณฑิตยสถานจะที่ใช้ในเอกสารราชการเกือบทั้งหมด แต่ก็มีการเขียนคำทับศัพท์ในรูปแบบอื่น เพื่อหลีกเลี่ยงเสียงที่เพี้ยนไปจากเสียงภาษาไทย และเลี่ยงความหมายที่ไม่ดีในภาษาอังกฤษและภาษาอื่น เช่นคำว่า "ธง" หรือ "ทอง" เมื่อทับศัพท์ตามระบบราชบัณฑิตทั้งสองคำจะสะกดได้คำว่า "thong" ซึ่งในภาษาอังกฤษหมายถึง ธอง (กางเกงชั้นในประเภทหนึ่ง) จึงเลี่ยงไปใช้คำว่า "tong" แทน

อ้างอิง

• ต้นฉบับประกาศของราชบัณฑิตยสถาน
• "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง หลักเกณฑ์การถอดอักษรไทยเป็นอักษรโรมันแบบถ่ายเสียง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา (ภาษาThai). 116 (37 ง): 11. 1999-05-11.{{cite journal}}: CS1 maint: unrecognized language (ลิงก์)

ดูเพิ่ม

• ทิงลิช
• ISO 11940

แหล่งข้อมูลอื่น

• thai2english.com ถอดอักษรไทยออนไลน์ ตามการอ่านเสียง, ตามหลักราชบัณฑิตฯ, ตามสัทอักษรสากล ฯลฯ
• โปรแกรมถอดอักษรไทยสำหรับวินโดวส์ โดย ผศ.ดร.วิโรจน์ อรุณมานะกุล