ผลต่างระหว่างรุ่นของ "รถไฟรางเดี่ยว"
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
|||
บรรทัด 15: | บรรทัด 15: | ||
== ชนิดและลักษณะทางเทคนิค == |
== ชนิดและลักษณะทางเทคนิค == |
||
[[Image:Schwebebahn ueber Strasse.jpg|thumb|right|[[Wuppertal Schwebebahn]] โมโนเรลแบบแขวนไว้กับราวขบวนแรกของโลก]] |
|||
รถโมโนเรล สามารถจำแนกตามการจัดวางได้สองแบบคือแบบวางคร่อมราว (straddle-beam) กับแบบแขวนไว้กับราว (suspended) |
รถโมโนเรล สามารถจำแนกตามการจัดวางได้สองแบบคือแบบวางคร่อมราว (straddle-beam) กับแบบแขวนไว้กับราว (suspended) |
||
รูปแบบโมโนเรลที่นิยมใช้มากที่สุดในทุกวันนี้คือแบบวางคร่อมราว โดยใช้ราวแบบ[[เหล็กกล้า]]หรือ[[คอนกรีตเสริมแรง]]ในความกว้างประมาณสองถึงสามฟุต ราวจะถึงตรึงด้วยยางจากด้านบนและด้านข้าง เพื่อความมั่นคงและมีแรงเคลื่อน โดยโมโนเรลรูปแบบนี้เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลายโดยบริษัทของเยอรมนีอย่าง ALWEG |
|||
รถแบบคร่อมราว จะมีลักษณะเป็นรถล้อยางธรรมดา ซึ่งล้อยางจะติดตั้งไว้ที่ด้านใต้ท้องรถ กับที่กะบังข้างตัวรถ เพื่อให้ตัวรถสามารถหนีบยึดไว้กับราวคอนกรีตที่มีความกว้างราว ๆ 0.6-0.9 เมตรได้ รถแบบดังกล่าวถูกนำไปใช้แพร่หลายโดยบริษัทอัลเวก (ALWEG) สำหรับรถแบบแขวนไว้กับราว จะมีแคร่ล้อเหล็กซึ่งวิ่งบนราวเหล็ก ใต้แคร่จะแขวนตู้โดยสารไว้ ระบบดังกล่าวถูกบุกเบิกและนำไปใช้แพร่หลายโดยกลุ่มองค์กรเพื่อการศึกษาธุรกิจแห่งฝรั่งเศส (SAFEGE) และมีการใช้ที่เมืองวูปแปร์ตัล บาร์เมน และเอเบอร์เฟล ประเทศเยอรมนี |
รถแบบคร่อมราว จะมีลักษณะเป็นรถล้อยางธรรมดา ซึ่งล้อยางจะติดตั้งไว้ที่ด้านใต้ท้องรถ กับที่กะบังข้างตัวรถ เพื่อให้ตัวรถสามารถหนีบยึดไว้กับราวคอนกรีตที่มีความกว้างราว ๆ 0.6-0.9 เมตรได้ รถแบบดังกล่าวถูกนำไปใช้แพร่หลายโดยบริษัทอัลเวก (ALWEG) สำหรับรถแบบแขวนไว้กับราว จะมีแคร่ล้อเหล็กซึ่งวิ่งบนราวเหล็ก ใต้แคร่จะแขวนตู้โดยสารไว้ ระบบดังกล่าวถูกบุกเบิกและนำไปใช้แพร่หลายโดยกลุ่มองค์กรเพื่อการศึกษาธุรกิจแห่งฝรั่งเศส (SAFEGE) และมีการใช้ที่เมืองวูปแปร์ตัล บาร์เมน และเอเบอร์เฟล ประเทศเยอรมนี |
||
รถโมโนเรล ขับเคลื่อนด้วยกระแสไฟฟ้าที่ส่งผ่านรางที่สามหรือรางไฟ (third rail) แต่บางครั้งอาจใช้เครื่องยนต์ดีเซลขับเคลื่อน ในอดีตก็มีการใช้เครื่องจักรไอน้ำในการขับเคลื่อนรถโมโนเรล ในรถโมโนเรลที่ทันสมัยขึ้น อาจใช้สนามแม่เหล็กยกรถให้ลอยเหนือราวแล้วผลักให้วิ่งไป เรียกว่า[[รถไฟพลังแม่เหล็ก]]หรือแมกเลฟ (MAGLEV) เช่นที่ประเทศญี่ปุ่น เมืองเซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน เป็นต้น อย่างไรก็ตาม ราวเกาะสำหรับรถไฟแมกเลฟอาจจะกว้างมากจนไม่อาจเรียกว่าราวเกาะแบบโมโนเรลก็ได้<ref>{{cite web|last=Svensson|first=Einar|title=Definition and Description of Monorail|url=http://www.urbanaut.com/Definition%2520and%2520Description%2520of%2520Monorail.pdf|accessdate=16 August 2012}}</ref><ref>{{cite web|last=society|first=monorail|title=definition of monorail|url=http://www.monorails.org/tmspages/WhatIs.html|publisher=monorail society|accessdate=16 August 2012}}</ref> |
รถโมโนเรล ขับเคลื่อนด้วยกระแสไฟฟ้าที่ส่งผ่านรางที่สามหรือรางไฟ (third rail) แต่บางครั้งอาจใช้เครื่องยนต์ดีเซลขับเคลื่อน ในอดีตก็มีการใช้เครื่องจักรไอน้ำในการขับเคลื่อนรถโมโนเรล ในรถโมโนเรลที่ทันสมัยขึ้น อาจใช้สนามแม่เหล็กยกรถให้ลอยเหนือราวแล้วผลักให้วิ่งไป เรียกว่า[[รถไฟพลังแม่เหล็ก]]หรือแมกเลฟ (MAGLEV) เช่นที่ประเทศญี่ปุ่น เมืองเซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน เป็นต้น อย่างไรก็ตาม ราวเกาะสำหรับรถไฟแมกเลฟอาจจะกว้างมากจนไม่อาจเรียกว่าราวเกาะแบบโมโนเรลก็ได้<ref>{{cite web|last=Svensson|first=Einar|title=Definition and Description of Monorail|url=http://www.urbanaut.com/Definition%2520and%2520Description%2520of%2520Monorail.pdf|accessdate=16 August 2012}}</ref><ref>{{cite web|last=society|first=monorail|title=definition of monorail|url=http://www.monorails.org/tmspages/WhatIs.html|publisher=monorail society|accessdate=16 August 2012}}</ref> |
||
== สถิติที่น่าสนใจ == |
== สถิติที่น่าสนใจ == |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 23:45, 28 ธันวาคม 2555
โมโนเรล (monorail) เป็นระบบขนส่งทางรางชนิดหนึ่ง ต่างจากระบบเดิมแทนที่จะมีราวเหล็กสองราวประกอบเป็นราง กลับมีลักษณะเป็นราวเหล็กเส้นเดียวให้รถวิ่งผ่าน คำว่าโมโนเรลมีมาตั้งแต่ พ.ศ. 2440[1] โดยออยเกน ลังเกน (Eugen Langen) วิศวกรชาวเยอรมัน โดยสมาสคำว่า mono-เดี่ยว และ rail-ราวเหล็กสำหรับประกอบรางรถไฟ เข้าด้วยกัน
รถที่ใช้กับโมโนเรล จะวิ่งบนทางที่มีขนาดแคบกว่าตัวรถ[2]โดยอาจมีครีบสำหรับกอดรัดให้ตัวรถติดกับทางไว้ก็ได้ นิยมใช้เป็นระบบขนส่งมวลชนขนาดกลาง จำนวนคนไม่มาก ต่างจากระบบรถไฟฟ้ารางหนัก (heavy rail) ซึ่งขนส่งคนได้ในปริมาณที่มากกว่า
ความแตกต่างจากระบบขนส่งรูปแบบอื่น
โมโนเรลแตกต่างจากรถรางและระบบรางเบา โมโนเรลสมัยใหม่มักจะมีการแบ่งพื้นที่จากช่องทางอื่นและคนเดินเท้าอย่างชัดเจน โมโนเรลสามารถเคลื่อนและรองรับได้ด้วยที่รองรับน้ำหนักเพียงส่วนเดียวแตกต่างจากระบบอื่น นอกจากนี้โมโนเรลยังไม่ต้องมีการรับไฟฟ้าจากเสาสาลี่อีกด้วย
ประวัติ
ในปี พ.ศ. 2363 อิวาน เอลมานอฟ (Ivan Elmanov) นักประดิษฐ์ชาวรัสเซีย ได้คิดดัดแปลงรางรถไฟธรรมดาที่เคยมีราวเหล็กสองราว ให้เหลือราวเหล็กเพียงเส้นเดียว ในเวลาต่อมา แนวคิดดังกล่าวถูกนำไปปรับใช้ที่อังกฤษในปีต่อมา โดยได้นำไปใช้ที่ท่าเรือเดปฟอร์ด (Deptford Dockyard) กรุงลอนดอน และทางรถไฟสายเชสฮันต์ (Chesthunt) ซึ่งใช้สำหรับขนส่งหินจากเหมืองขุดหิน พร้อมไปกับการขนส่งคนโดยสารอีกด้วย ทางรถไฟสายเชสต์ฮันต์ ถือเป็นทางรถไฟราวเดี่ยวสายแรกที่ขนส่งคนโดยสารสายแรกของโลก[3][4]
ในยุคแรก ๆ ทางรถโมโนเรลเป็นราวเหล็กรูปปากแตรคู่สำหรับให้ครีบล้อเกาะ แทนระบบเดิมที่ให้ล้อวางบนราวเหล็กสองเส้น บางทีอาจนำตู้โดยสารลงไปแขวนไว้กับล้อที่ติดบนราว แล้วให้ไหลไปตามราวก็ได้ เช่นที่เมืองวูปแปร์ตัล (Wuppertal) ประเทศเยอรมนี ในเวลาต่อมา รถโมโนเรลได้มีการพัฒนาให้มีล้อสองชุด ชุดหนึ่งทำหน้าที่ประคองตัวรถ อีกชุดทำหน้าที่ขับเคลื่อน รถโมโนเรลได้มีการใช้แพร่หลายมากขึ้นโดยลำดับ โดยในปี พ.ศ. 2499[5]ได้มีการทดสอบรถโมโนเรลที่เมืองฮูสตัน รัฐเทกซัส ให้หลังจากนั้นก็มีการนำไปติดตั้งที่สวนสนุกดิสนีย์แลนด์[6] รวมไปถึงใช้เป็นระบบขนส่งมวลชนในกรุงโตเกียวอีกด้วย
ชนิดและลักษณะทางเทคนิค
รถโมโนเรล สามารถจำแนกตามการจัดวางได้สองแบบคือแบบวางคร่อมราว (straddle-beam) กับแบบแขวนไว้กับราว (suspended)
รูปแบบโมโนเรลที่นิยมใช้มากที่สุดในทุกวันนี้คือแบบวางคร่อมราว โดยใช้ราวแบบเหล็กกล้าหรือคอนกรีตเสริมแรงในความกว้างประมาณสองถึงสามฟุต ราวจะถึงตรึงด้วยยางจากด้านบนและด้านข้าง เพื่อความมั่นคงและมีแรงเคลื่อน โดยโมโนเรลรูปแบบนี้เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลายโดยบริษัทของเยอรมนีอย่าง ALWEG
รถแบบคร่อมราว จะมีลักษณะเป็นรถล้อยางธรรมดา ซึ่งล้อยางจะติดตั้งไว้ที่ด้านใต้ท้องรถ กับที่กะบังข้างตัวรถ เพื่อให้ตัวรถสามารถหนีบยึดไว้กับราวคอนกรีตที่มีความกว้างราว ๆ 0.6-0.9 เมตรได้ รถแบบดังกล่าวถูกนำไปใช้แพร่หลายโดยบริษัทอัลเวก (ALWEG) สำหรับรถแบบแขวนไว้กับราว จะมีแคร่ล้อเหล็กซึ่งวิ่งบนราวเหล็ก ใต้แคร่จะแขวนตู้โดยสารไว้ ระบบดังกล่าวถูกบุกเบิกและนำไปใช้แพร่หลายโดยกลุ่มองค์กรเพื่อการศึกษาธุรกิจแห่งฝรั่งเศส (SAFEGE) และมีการใช้ที่เมืองวูปแปร์ตัล บาร์เมน และเอเบอร์เฟล ประเทศเยอรมนี
รถโมโนเรล ขับเคลื่อนด้วยกระแสไฟฟ้าที่ส่งผ่านรางที่สามหรือรางไฟ (third rail) แต่บางครั้งอาจใช้เครื่องยนต์ดีเซลขับเคลื่อน ในอดีตก็มีการใช้เครื่องจักรไอน้ำในการขับเคลื่อนรถโมโนเรล ในรถโมโนเรลที่ทันสมัยขึ้น อาจใช้สนามแม่เหล็กยกรถให้ลอยเหนือราวแล้วผลักให้วิ่งไป เรียกว่ารถไฟพลังแม่เหล็กหรือแมกเลฟ (MAGLEV) เช่นที่ประเทศญี่ปุ่น เมืองเซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน เป็นต้น อย่างไรก็ตาม ราวเกาะสำหรับรถไฟแมกเลฟอาจจะกว้างมากจนไม่อาจเรียกว่าราวเกาะแบบโมโนเรลก็ได้[7][8]
สถิติที่น่าสนใจ
- สายรถโมโนเรลที่มีคนโดยสารมากที่สุด: กรุงโตเกียว มีผู้โดยสาร 311,856 คนต่อวันทำงาน (ปี 2553)[9]
- สายรถโมโนเรลที่ยาวที่สุด: เมืองฉงชิ่ง (สาย 2 และ 3) ระยะทาง 55.6 กิโลเมตร
- สายรถไฟพลังแม่เหล็กที่ยาวที่สุด: เมืองเซี่ยงไฮ้ ระยะทาง 30.5 กิโลเมตร
- สายรถโมโนเรลแบบคร่อมราวที่ยาวที่สุด: เมืองฉงชิ่ง สาย 3 ระยะทาง 39.1 กิโลเมตร
- สายรถโมโนเรลแบบแขวนที่ยาวที่สุด: เมืองชิบะ, ระยะทาง 15.2 กิโลเมตร
- สายรถโมโนเรลที่เก่าแก่ที่สุดและยังใช้งานอยู่: ชเวเบบาห์น วูปแปร์ตัล (Schwebebahn Wuppertal) สร้าง พ.ศ. 2444
อ้างอิง
- ↑ "Etymology Online entry for monorail". Etymonline.com. สืบค้นเมื่อ 2010-09-11.
- ↑ "Monorail Society, What is a monorail?". Monorails.org. สืบค้นเมื่อ 2010-09-11.
- ↑ Finchley Society (1997-06-26). "Finchley Society Annual General Meeting Minutes" (PDF). สืบค้นเมื่อ 2009-04-03.
- ↑ Today in Science History. "June 25 - Today in Science History". สืบค้นเมื่อ 2009-04-03.
- ↑ "First U.S. Monorail Has Trial Run." Popular Mechanics, June 1956, p. 77.
- ↑ "Disneyland Adds Submarine and Monorail". Popular Mechanics. 1959. สืบค้นเมื่อ 21 December 2010.
{{cite journal}}
: ไม่รู้จักพารามิเตอร์|month=
ถูกละเว้น (help) - ↑ Svensson, Einar. "Definition and Description of Monorail" (PDF). สืบค้นเมื่อ 16 August 2012.
- ↑ society, monorail. "definition of monorail". monorail society. สืบค้นเมื่อ 16 August 2012.
- ↑ http://www.tokyo-monorail.co.jp/company/profile.html