หลวงพรตพิทยพยัต (พรต เดชา)

หลวงพรตพิทยพยัต
เกิด	พรต เดชา 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2438
สัญชาติ	ไทย
การศึกษา	วิทยาศาสตร์บัณฑิต วิทยาลัยบริสตอล
อาชีพ	อาจารย์
องค์การ	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
คู่สมรส	คุณหญิงเลี่ยม พรตพิทยพยัต

ศาสตราจารย์พรต เดชา หรือ อำมาตย์โท ศาสตราจารย์ หลวงพรตพิทยพยัต เกิดเมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2438 เป็นอาจารย์ชาวไทย เริ่มดำรงตำแหน่งเป็นอาจารย์พิเศษสังกัดกระทรวงศึกษาธิการ พรตเคยดำรงตำแหน่งสำคัญทางการศึกษาเป็นคณบดีคณะอักษรศาสตร์และวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยในช่วง พ.ศ. 2478 - 2483 และหัวหน้าแผนกปรุงยา คณะแพทยศาสตร์และศิริราชพยาบาล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ประวัติ

พรต เดชา เกิดเมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2438 เข้ารับการศึกษา ณ โรงเรียนสวนกุหลาบ ต่อมาได้เข้าศึกษาต่อในสาขาวิชาวิทยาศาสตร์ ณ มหาวิทยาลัยบริสตอล ภายหลังสำเร็จการศึกษาแล้วได้ดำรงตำแหน่งอาจารย์พิเศษ สังกัดกระทรวงศึกษาธิการ เมื่อวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2463 ในระหว่างนั้นได้เป็นอาจารย์พิเศษทำการสอนในหลายโรงเรียน ต่อมาเมื่อวันที่ 4 ตุลาคม ปีเดียวกัน ได้ย้ายมาเป็นอาจารย์ประจำโรงเรียนมัธยมวัดเบญจมบพิตร รับผิดชอบในวิชาคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ และได้รับพระราชทานยศเป็นรองอำมาตย์เอกในวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2466

ต่อมาก็ได้เลื่อนยศเป็นอำมาตย์โทและได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น "หลวงพรตพิทยพยัต" เมื่อวันที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2464 และได้ย้ายมาเป็นอาจารย์ในคณะอักษรศาสตร์และวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2471 รับผิดชอบงานสอนวิชาฟิสิกส์แก่นิสิตเตรียมแพทย์ เตรียมเภสัชศาตร์ และสอนวิชาฟิสิกส์และคณิตศาสตร์แก่นิสิตวิทยาศาสตร์ และนิสิตวิศวกรรมศาสตร์ ต่อมาได้รับทุนจากมูลนิธิร็อกเกอะเฟลเลอร์ไปศึกษาต่อในชั้นดุษฎีบัณฑิต ณ มหาวิทยาลัยบริสตอล ประเทศอังกฤษ ในสาขาวิทยาศาสตร์ และได้เปิดทำการสอนในวิชาสเปกโทสโคปีแก่นิสิตวิทยาศาสตร์ในเวลาต่อมา

พรตดำรงตำแหน่งเป็นคณบดีคณะอักษรศาสตร์และวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยในช่วง พ.ศ. 2478 - 2483 และหัวหน้าแผนกปรุงยา คณะแพทยศาสตร์และศิริราชพยาบาล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. 2475 - 2476 และถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 3 มิถุนายน พ.ศ. 2483 ขณะเล่นกอล์ฟ ณ สนามดุสิต ด้วยอาการเส้นเลือดในสมองแตก สิริอายุรวม 45 ปี

อนุสรณ์สถาน

อนุสาวรีย์หลวงพรต-ท่านเลี่ยมที่โรงเรียนพรตพิทยพยัต ในสมัยก่อน

• โรงเรียนพรตพิทยพยัต
• อนุสาวรีย์หลวงพรต-ท่านเลี่ยม ตั้งอยู่ภายใน อุทยานหลวงพรต-ท่านเลี่ยม ตัวอนุสาวรีย์นั้นวางศิลาฤกษ์ ในวันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2525 แต่ตัวอุทยานก่อสร้างในยุคต่อมานำโดย นายเฉลียว พงศาปาน ผู้บริหารในยุคนั้น

ดูเพิ่ม

• โรงเรียนพรตพิทยพยัต
• เลี่ยม พรตพิทยพยัต