พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปิยบุตร

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปิยบุตร
พระวรวงศ์เธอ ชั้น 4 พระองค์เจ้าชั้นตรี
ประสูติ	6 ตุลาคม พ.ศ. 2433
สิ้นพระชนม์	6 มกราคม พ.ศ. 2464 (30 ปี)
ราชสกุล	จักรพันธุ์
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์
พระมารดา	หม่อมราชวงศ์ปุ้ย จักรพันธุ์

จางวางโท พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปิยบุตร เป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์ ประสูติแต่หม่อมราชวงศ์ปุ้ย จักรพันธุ์

พระประวัติ

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปิยบุตร ประสูติเมื่อวันที่ 6 ตุลาคม พ.ศ. 2433 พระอิสริยยศเมื่อแรกประสูติเป็นหม่อมเจ้า เป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์ ประสูติแต่หม่อมราชวงศ์หญิงปุ้ย จักรพันธุ์ (ราชสกุลเดิม : ไพฑูรย์) พระธิดาหม่อมเจ้าชายจุ้ย ไพฑูรย์ ซึ่งเป็นพระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นสนิทนเรนทร์

ในสมัยรัชกาลที่ 5 หม่อมเจ้าปิยบุตรทรงเป็นกรรมการทวีปัญญาสโมสร ซึ่งเป็นสโมสรที่สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ สยามมกุฎราชกุมารทรงก่อตั้งขึ้น

พ.ศ. 2447 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดพระราชทานที่สร้างวังบริเวณตำบลสนามกระบือ ตอนใกล้คลองรอบกรุง 6 วัง พระราชทานพระราชนัดดา 6 พระองค์ โดยวังทั้ง 6 สร้างให้หันหน้าวังออกคนละด้าน ด้านละ 3 วัง หลังวังติดกันเป็นคู่ๆ ดังนี้

• วังกรมหมื่นอนุพงษ์จักรพรรดิ์ คู่กับ วังกรมหมื่นอนุวัตน์จาตุรนต์
• วังหม่อมเจ้าดนัยวรนุช คู่กับ วังหม่อมเจ้าดรุณวัยวัฒน์
• วังหม่อมเจ้าปิยบุตร คู่กับ วังหม่อมเจ้าทศศิริวงศ์

เมื่อมีการตัดถนนผ่านบริเวณใกล้เคียงที่ตั้งวัง จึงให้ชื่อถนนนี้ตามสถานที่สำคัญที่อยู่บริเวณนี้ และเพื่อเป็นอนุสรณ์ถึงเรื่องราวของสถานที่บริเวณนี้ในอดีตว่า ถนนหลานหลวง

ในสมัยรัชกาลที่ 6 หม่อมเจ้าปิยบุตร จักรพันธุ์ทรงดำรงตำแหน่งรองอธิบดีกรมมหาดเล็ก

หม่อมเจ้าปิยบุตร จักรพันธุ์ สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 6 มกราคม พ.ศ. 2464 ด้วยพระโรคไข้หวัดใหญ่

ต่อมาพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้สถาปนาพระโอรสธิดาในเจ้าฟ้าที่ที่มารดามิได้เป็นเจ้าทุกพระองค์เป็น พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า เมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2470 หม่อมจ้าปิยบุตร จึงได้รับการสถาปนาเป็น พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปิยบุตร

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปิยบุตร สมรสกับหม่อมสุวรรณ จักรพันธุ์ ณ อยุธยา และหม่อมสนม จักรพันธุ์ ณ อยุธยา (สกุลเดิม : ณ มหาชัย) มีโอรสและธิดา 6 คน

หม่อมสุวรรณ จักรพันธุ์ ณ อยุธยา

1. หม่อมราชวงศ์ปิยสุวรรณ จักรพันธุ์
2. หม่อมราชวงศ์พันธ์ปรี จักรพันธุ์

หม่อมสนม จักรพันธุ์ ณ อยุธยา

1. หม่อมราชวงศ์ปรีย์พจน์พดุง จักรพันธุ์
2. หม่อมราชวงศ์หญิงปรุงสมร จักรพันธุ์
3. หม่อมราชวงศ์หญิงอรสนม จักรพันธุ์
4. หม่อมราชวงศ์นิยมสิริ จักรพันธุ์

พงศาวลี

พงศาวลีของพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปิยบุตร

16. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช               8. (=24.) พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย                       17. สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี               4. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                             18. เงิน แซ่ตัน               9. สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี                       19. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์               2. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์                                   20. พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว               10. สมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์                       21. เจ้าจอมมารดาทรัพย์ ในรัชกาลที่ 3​               5. สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี                             22. บุศย์               11. หม่อมน้อย ศิริวงศ์ ณ อยุธยา                       23. แจ่ม               1. พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปิยบุตร                                         24. (=8.) พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย               12. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นสนิทนเรนทร์                       25. เจ้าจอมมารดาทับทิม ในรัชกาลที่ 2               6. หม่อมเจ้าจุ้ย ไพฑูรย์                             3. หม่อมราชวงศ์ปุ้ย จักรพันธุ์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. ๒๔๕๔ – เครื่องราชอิสริยาภรณ์รัตนวราภรณ์ (ร.ว.) (ฝ่ายหน้า)‎
• พ.ศ. 2459 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)
• พ.ศ. – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.)
• พ.ศ. 2455 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์วชิรมาลา (ว.ม.ล.)
• พ.ศ. ไม่ปรากฏ – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 3 (ว.ป.ร.3)