ข้ามไปเนื้อหา

การสุขาภิบาล

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ตัวอย่างของโครงสร้างพื้นฐานของการสุขาภิบาล: ฝักบัว, ห้องน้ำแห้งโถส้วมสองหลุมปัสสาวะแยก (อังกฤษ: double-vault urine-diverting dry toilet (UDDT)) และ โถ ปัสสาวะไม่ใช้น้ำในเมืองลิมา,ประเทศเปรู
โรงบำบัดน้ำเสีย, ออสเตรเลีย
ตัวอย่างสำหรับการขาดการสุขาภิบาล: ห้องส้วมใช้บ่อซีเมนต์ซ้อนกันที่ไม่ถูกสุขลักษณะในชุมชน Kalibari ในเมือง Mymensingh, ประเทศบังคลาเทศ

การสุขาภิบาล (อังกฤษ: sanitation) เป็นวิธีการทางสุขอนามัยของการส่งเสริมสุขภาพโดยผ่านการป้องกันมนุษย์มิให้สัมผัสกับภัยจากปฏิกูล เช่นเดียวกับการบำบัดและการกำจัดที่เหมาะสมของของเสียและน้ำเสีย. ภัยนั้นอาจเป็นทั้งตัวการของโรคทางกายภาพ, ทางจุลินทรีย์ชีวภาพ, ทางชีววิทยาหรือทางเคมี. ปฏิกูลที่สามารถก่อปัญหาสุขภาพได้ได้แก่ อุจจาระของมนุษย์หรือมูลของสัตว์, ปฏิกูลของแข็ง, น้ำทิ้งจากครัวเรือน(น้ำเสีย, สิ่งโสโครก, ปฏิกูลอุตสาหกรรมและปฏิกูลเกษตรกรรม. วิธีการทางสุขอนามัยในการป้องกันอาจเป็นการใช้วิธีการทางวิศวกรรม (เช่น การบำบัดน้ำเสีย, การบำบัดสิ่งปฏิกูล, การระบายน้ำท่วมจากพายุ, การจัดการปฏิกูลของแข็ง, การจัดการอุจจาระ), เทคโนโลยีเรียบง่าย (เช่น ส้วมหลุม, ส้วมแห้ง, UDDT, และถังเกรอะ) หรือแม้แต่การปฏิบัติสุขลักษณะส่วนตัวง่ายๆ (เช่นการล้างมือด้วยสบู่, การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม).

องค์การอนามัยโลกระบุว่า

"การสุขาภิบาลโดยทั่วไปหมายถึงการจัดหาสิ่งอำนวยความสะดวกและการบริการสำหรับการกำจัดที่ปลอดภัยของปัสสาวะและอุจจาระของมนุษย์. การสุขาภิบาลที่ไม่เพียงพอเป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดโรคทั่วโลกและการปรับปรุงการสุขาภิบาลเป็นที่รู้จักกันว่าจะมีผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพทั้งในครัวเรือนและในทั้งชุมชน. คำว่า 'การสุขาภิบาล' ยังหมายถึงการบำรุงรักษาของสภาพทางสุขอนามัย, ผ่านการบริการเช่นการเก็บขยะและการกำจัดน้ำเสีย[1].

การสุขาภิบาลประกอบด้วยสี่รายการวิศวกรรมโครงสร้างพื้นฐานเหล่านี้ (แม้ว่าอันแรกเท่านั้นที่มักจะมีการเชื่อมโยงอย่างมากกับคำว่า "สุขา+อภิบาล"):

  • ระบบการจัดการของเสีย
  • ระบบการจัดการน้ำเสีย
  • ระบบการจัดการปฏิกูลของแข็ง
  • ระบบระบายน้ำสำหรับน้ำฝน, ที่มักถูกเรียกว่าการระบายน้ำจากพายุฝน

แม้จะมีความจริงที่ว่าการสุขาภิบาลรวมถึงการบำบัดน้ำเสีย, ทั้งสองคำนี้มักจะถูกใช้เคียงข้างกัน: คนมีแนวโน้มที่จะพูดถึงเรื่องการสุขาภิบาลและการจัดการน้ำเสียซึ่งเป็นเหตุผลที่ว่าทำไมจะต้องมีการแบ่งแยกในหัวข้อย่อยในบทความนี้. คำว่าการสุขาภิบาลได้รับการเชื่อมต่อกับหลายตัวอธิบายเพื่อให้คำว่าการสุขาภิบาลอย่างยั่งยืน, การสุขาภิบาลที่ปรับปรุงแล้ว, การสุขาภิบาลที่ยังไม่ปรับปรุง, การสุขาภิบาลสิ่งแวดล้อม, การสุขาภิบาลนสถานที่ทำงาน, การสุขาภิบาลนิเวศวิทยา, การสุขาภิบาลแห้ง ทั้งหมดนี้ถูกใช้ในปัจจุบัน. การสุขาภิบาลควรได้รับพูดถึงว่าเป็นวิธีการที่เป็นระบบซึ่งรวมถึงการเก็บรวบรวม/การบรรจุ, การลำเลียง/การขนส่ง, การบำบัดและการกำจัดหรือนำมาใช้ใหม่[2].

การจัดการน้ำเสีย

[แก้]

การจัดเก็บรวบรวม

[แก้]

สำหรับรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับหัวข้อนี้ ดูน้ำเสีย

เทคโนโลยีการสุขาภิบาลมาตรฐานในพื้นที่เขตเมืองคือการจัดเก็บรวบรวมน้ำเสียในท่อระบายน้ำ, การบำบัดมันในโรงบำบัดน้ำเสียเพื่อนำมาใช้ใหม่หรือกำจัดมันในแม่น้ำ, ทะเลสาบหรือในทะเล. ท่อระบายน้ำจะรวมเข้ากับท่อระบายน้ำฝนหรือแยกออกต่างหากเป็นท่อระบายน้ำสุขาภิบาล. ท่อระบายน้ำแบบรวมกันมักจะพบในภาคกลาง, ส่วนที่เก่าหรือพื้นที่ในเมือง. ฝนที่ตกหนักและการบำรุงรักษาไม่เพียงพอสามารถทำให้ท่อระบายน้ำแบบรวมกันมีน้ำล้นออกมา ทำให้ของเสียหลุดออกมาสู่สภาพแวดล้อม. งานด้านอุตสาหกรรมมักจะปล่อยน้ำเสียลงไปในท่อระบายน้ำ, ซึ่งสามารถทำให้การบำบัดน้ำเสียยุ่งยากขึ้นเว้นแต่อุตสาหกรรมจะมีการบำบัดก่อนปล่อยพวกมันออกมา[3].

ค่าใช้จ่ายในการลงทุนที่สูงของระบบรวบรวมน้ำเสียแบบเดิมเป็นเรื่องยากที่จะจ่ายสำหรับประเทศกำลังพัฒนาหลายประเทศ. บางประเทศจึงมีการส่งเสริมระบบรวบรวมน้ำเสียทางเลือกเช่นการระบายน้ำทิ้งแบบคอนโดมิเนียม, ซึ่งใช้ท่อที่มีขนาดที่เล็กกว่าที่ระดับความลึกที่ต่ำกว่าด้วยรูปแบบที่แตกต่างจากเครือข่ายการระบายน้ำทิ้งแบบเดิม.

การบำบัด

[แก้]

สำหรับรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับหัวข้อนี้ ดูน้ำเสีย ของเสีย.

การบำบัดที่ส่วนกลาง

[แก้]

ในประเทศพัฒนาแล้ว การบำบัดน้ำเสียในเขตเทศบาลเมืองมีการทำอยู่ในขณะนี้อย่างกว้างขวาง, แต่ยังไม่เป็นสากล (สำหรับภาพรวมของเทคโนโลยี ดูการบำบัดน้ำเสีย). ในประเทศกำลังพัฒนา น้ำเสียส่วนใหญ่ยังคงถูกปล่อยออกโดยที่ยังไม่ได้รับการรักษาเข้าสู่สภาพแวดล้อม. ยกตัวอย่างเช่น, ในลาตินอเมริกามีประมาณ 15% เท่านั้นของน้ำเสียที่ถูกเก็บรวบรวมจะได้รับการบำบัด (ดูน้ำและสุขาภิบาลในละตินอเมริกา)

การบำบัด on-site, การกระจายการบำบัดออกจากศูนย์กลาง

[แก้]

ในพื้นที่ชานเมืองและชนบทหลายแห่ง, ครัวเรือนจำนวนมากยังไม่ได้เชื่อมต่อกับท่อระบายน้ำ. พวกเขาปล่อยน้ำเสียของพวกเขาเข้าสู่ถังส้วมหรือชนิดอื่นๆของการสุขาภิบาล on-site. ระบบ on-site จะรวมพื้นที่หลายแห่งเพื่อใช้ระบายน้ำเข้าไปด้วย, ซึ่งต้องใช้พื้นที่อย่างมากของแผ่นดิน. นี้จะทำให้ระบบบำบัดน้ำเสียไม่เหมาะสมสำหรับเมืองส่วนใหญ่.

พื้นที่ชุ่มน้ำที่สร้างขึ้นด้วยมือมนุษย์เป็นอีกตัวอย่างหนึ่งสำหรับตัวเลือกการบำบัดที่เป็นไปได้ในการกระจายออกจากศูนย์กลาง.

การกำจัดหรือการนำกลับมาใช้ใหม่ของน้ำเสียที่ได้รับการบำบัดแล้ว

[แก้]

การนำมาใช้ใหม่ของน้ำเสียที่ยังไม่ได้รับการบำบัดหรือได้รับการบำบัดบางส่วนในภาคเกษตรที่มีการชลประทานเป็นเรื่องธรรมดาในประเทศกำลังพัฒนาทั้งหลาย. การนำมาใช้ใหม่สำหรับน้ำเสียที่บำบัดแล้วในการจัดสวน, โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสนามกอล์ฟ, การเกษตรที่มีการชลประทานและสำหรับใช้ในอุตสาหกรรมจะกลายเป็นที่แพร่หลายมากขึ้น.

ประเภทของการสุขาภิบาล

[แก้]

คำว่าการสุขาภิบาลเชื่อมต่อกับคำอธิบายต่างๆที่มีความหมายเป็นบางประเภทของระบบสุขาภิบาลดังนี้:

สุขาภิบาลแห้ง

[แก้]

คำว่า "สุขาภิบาลแห้ง" จะค่อนข้างเข้าใจผิดว่าสุขาภิบาลจะรวมถึงการล้างมือและไม่สามารถจะ "แห้ง" ได้. ความหมายที่แม่นยำยิ่งขึ้นจะเป็น "การบริหารจัดการอุจจาระแห้ง". เมื่อมีคนพูดถึง "การสุขาภิบาลแห้ง" พวกเขามักจะหมายถึงระบบสุขาภิบาลที่มีห้องสุขาแห้งที่มีโถปัสสาวะแยกต่างหาก, โดยเฉพาะอย่างยิ่งห้องน้ำแห้งปัสสาวะแยก (UDDT)[4].

การสุขาภิบาลเชิงนิเวศวิทยา

[แก้]

การสุขาภิบาลเชิงนิเวศวิทยา, มักจะเรียกว่า Ecosan, เป็นวิธีการหนึ่ง, มากกว่าจะเป็นเทคโนโลยีหรืออุปกรณ์ที่ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะด้วยความปรารถนาที่จะ "ครบวงจร" (ส่วนใหญ่สำหรับสารอาหารและสารอินทรีย์) ระหว่างการสุขาภิบาลและการเกษตรในลักษณะที่ปลอดภัย. พูดอีกทีหนึ่ง : "ระบบ Ecosan จะรีไซเคิลอย่างปลอดภัยสำหรับแหล่งที่มาของอุจจาระ (ธาตุอาหารจากพืชและสารอินทรีย์) เพื่อการผลิตพืชในลักษณะที่การใช้ทรัพยากรไม่หมุนเวียนจะมีน้อยที่สุด". เมื่อได้รับการออกแบบและดำเนินการอย่างเหมาะสม, ระบบ Ecosan จะให้ความปลอดภัยที่ถูกสุขลักษณะ, ประหยัด, และระบบครบวงจรเพื่อการแปลงอุจจาระของมนุษย์ให้เป็นสารอาหารกลับไปยังดิน, และแปลงน้ำให้กลับไปยังแผ่นดิน. Ecosan จะถูกเรียกว่าการสุขาภิบาลที่มุ่งเน้นทรัพยากรอีกด้วย.

การสุขาภิบาลสิ่งแวดล้อม

[แก้]

การสุขาภิบาลสิ่งแวดล้อมเป็นการควบคุมปัจจัยสิ่งแวดล้อมที่สร้างการเชื่อมโยงกับส่งผ่านเชื้อโรค. หมวดย่อยนี้เป็นการจัดการของเสียแบบแข็ง, การบำบัดน้ำและน้ำเสีย, การบำบัดของเสียจากอุตสาหกรรมและการควบคุมเสียงและมลพิษ.

การสุขาภิบาลที่ปรับปรุงแล้วและยังไม่ได้ปรับปรุง

[แก้]

การสุขาภิบาลที่ปรับปรุงแล้วและยังไม่ได้ปรับปรุงหมายถึงการบริหารจัดการของอุจจาระของมนุษย์ในระดับครัวเรือน. คำศัพท์นี้เป็นตัวบ่งชี้ที่ใช้ในการอธิบาย 'เป้าหมายของการพัฒนาแห่งสหัสวรรษ' ในการสุขาภิบาล, โดย 'โครงการร่วมตรวจสอบสำหรับน้ำประปาและสุขาภิบาล' ของ WHO/UNICEF.

การขาดสุขาภิบาล

[แก้]

การขาดสุขาภิบาลหมายถึงการที่ไม่มีการสุขาภิบาล. ในแง่การปฏิบัติ มันมักจะหมายถึงการขาดห้องน้ำหรือการขาดห้องสุขาที่ถูกสุขอนามัยที่ทุกคนน่าจะต้องการที่จะใช้อย่างสมัครใจ. ผลจากการขาดสุขาภิบาลมักจะมีการถ่ายอุจจาระในที่สาธารณะ (และการถ่ายปัสสาวะในที่สาธารณะ แต่การนี้เป็นที่กังวลน้อยกว่า) ที่มีปัญหาต่อสุขภาพของประชาชนที่เกี่ยวข้องอย่างร้ายแรง.

การสุขาภิบาลในสถานที่

[แก้]

การสุขาภิบาลภายในสถานเป็นการเก็บรวบรวมและการบำบัดของเสียจะถูกดำเนินการในสถานที่ที่เก็บมัน. ตัวอย่างเช่นการใช้ส้วมหลุม, ถังบำบัดน้ำเสีย, และถัง Imhoff.

การสุขาภิบาลอย่างยั่งยืน

[แก้]

การสุขาภิบาลอย่างยั่งยืนเป็นคำที่ได้ถูกกำหนดให้กับห้าเกณฑ์ของความยั่งยืนโดย'พันธมิตรสุขาภิบาลอย่างยั่งยืน'. เพื่อที่จะมีความยั่งยืน, ระบบสุขาภิบาลจะต้องเป็นไม่เพียงแต่ (i) มีศักยภาพทางเศรษฐกิจ (ii) ได้รับการยอมรับทางสังคม, และ (iii) เหมาะสมในทางเทคนิคและ (iv) ในทางสถาบัน, มันก็ควรยัง (v) ปกป้องสภาพแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ[5]. วัตถุประสงค์หลักของระบบสุขาภิบาลคือการป้องกันและการส่งเสริมสุขภาพของมนุษย์โดยการจัดหาสภาพแวดล้อมที่สะอาดและทำลายวงจรของการเกิดโรค.

การกำจัดของเสียที่เป็นของแข็ง

[แก้]

สำหรับรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับหัวข้อนี้ ดู'การจัดการของเสีย'

หลุมฝังกลบ Hiriya, อิสราเอล

การกำจัดของเสียที่เป็นของแข็งจะดำเนินการมากที่สุดในหลุมฝังกลบ, แต่การเผา, การรีไซเคิล, การหมักและการแปลงเป็นเชื้อเพลิงชีวภาพก็ยังทำอยู่เช่นกัน. ในกรณีของการฝังกลบ, ประเทศที่ก้าวหน้าแล้วมักจะมีหลักเกณฑ์ที่เข้มงวดสำหรับการกลบหน้าทุกวัน (อังกฤษ: daily cover) ด้วยดิน, ในขณะที่ประเทศด้อยพัฒนาปกติจะขึ้นอยู่กับหลักเกณฑ์ที่เข้มงวดน้อย[6]. ความสำคัญของการกลบหน้าทุกวันอยู่ที่การลดลงของการติดต่อและการแพร่กระจายของเชื้อโรค. การกลบหน้าทุกวันยังช่วยลดการปล่อยกลิ่นและลดการการจายขยะเนื่องจากลมพัด. ในทำนองเดียวกัน, ประเทศที่พัฒนาแล้วมักจะมีข้อกำหนดสำหรับการปิดผนึกปริมณฑลของการฝังกลบด้วยดินเหนียวเพื่อลดการย้ายถิ่นของน้ำชะขยะที่อาจไปปนเปื้อนน้ำใต้ดิน (และด้วยเหตุนี้เป็นอันตรายต่อบางแหล่งของน้ำดื่ม).

เมื่อเลือกการเผา, การปล่อยมลพิษทางอากาศ, รวมทั้งส่วนประกอบของสารพิษบางอย่างเป็นผลที่ไม่พึงประสงค์ต่อผู้อยู่อาศัย. การรีไซเคิลและการแปลงเป็นเชื้อเพลิงชีวภาพเป็นตัวเลือกที่ยั่งยืนที่โดยทั่วไปมีค่าใช้จ่ายในวงจรชีวิตที่เหนือกว่า, โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อผลกระทบของระบบนิเวศทั้งหมดถูกนำมาพิจารณา[7]. ค่าของการหมักในท้ายที่สุดจะถูกจำกัดโดยความต้องการของตลาดสำหรับผลิตภัณฑ์จากการหมัก.

การเตรียมอาหาร

[แก้]
ส่วนเตรียมอาหารของร้านอาหารที่ทันสมัย

สำหรับรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับหัวข้อนี้ ดู'ความปลอดภัยของอาหาร'

การสุขาภิบาลภายในอุตสาหกรรมอาหารหมายถึงการปรนนิบัติที่เพียงพอของพื้นผิวที่สัมผัสอาหารโดยกระบวนการที่มีประสิทธิภาพในการทำลายเซลล์ของจุลินทรีย์ของพืชที่มีความสำคัญต่อสุขภาพของประชาชน, และในการลดจำนวนของจุลินทรีย์ที่ไม่พึงประสงค์อื่นๆอย่างมีนัยสำคัญ แต่ไม่ส่งผลกระทบด้านลบต่ออาหารหรือความปลอดภัยของสำหรับผู้บริโภค (องค๋การอาหารและยาสหรัฐ, รหัสของกฎระเบียบของรัฐบาลกลาง, หมายเลข 21CFR110, สหรัฐอเมริกา). ระเบียบวิธีการปฏิบัติงานด้านสุขาภิบาลมีผลบังคับใช้สำหรับอุตสาหกรรมอาหารในประเทศสหรัฐอเมริกา, ซึ่งถูกควบคุมโดย 9 CFR ส่วน 416 ร่วมกับ 21 CFR ส่วน 178.1010. ในทำนองเดียวกันในประเทศญี่ปุ่น, สุขอนามัยอาหารจะต้องมีผ่านการปฏิบัติตามกฎหมายสุขาภิบาลอาหาร[8].

ในอุตสาหกรรมอาหารและชีวเวชภัณฑ์, คำว่า "เครื่องสุขภัณฑ์" หมายความว่าอุปกรณ์ที่สามารถทำความสะอาดได้อย่างเต็มที่โดยใช้การทำความสะอาดในสถานที่ (อังกฤษ: clean-in-place (CIP)) และฆ่าเชื้อในสถานที่ (อังกฤษ: sterilization-in-place (SIP)): ที่สามารถปล่อยทิ้งได้ทั้งหมดจากสารละลายและของเหลวทำความสะอาดอื่นๆ. การออกแบบควรจะมีจำนวนของ deadleg (หมายถึงส่วนของท่อ ซึ่งอยู่ในระบบ ที่มีของเหลวขังนิ่งไม่เคลื่อนที่ ทำให้เกิดการเพิ่มจำนวนของจุลินทรีย์ และมีโอกาสการปนเปื้อนไปกับผลิตภัณฑ์[9]) น้อยที่สุดหรือบริเวณทำความสะอาดมีความสับสนวุ่นวายเกินกว่าที่จะชะล้างสิ่งสกปรกที่ติดค้างอยู่ได้[10]. โดยทั่วไป, ในการปรับปรุงความสามารถในการทำความสะอาด, อุปกรณ์นี้จะทำจากสแตนเลสสตีล 316L (โลหะผสมที่มีโมลิบดีนัมจำนวนน้อย). พื้นผิวมักจะมีการขัดด้วยไฟฟ้าให้มีความขรุขระของผิวที่มีประสิทธิภาพหนาน้อยกว่า 0.5 ไมโครเมตรเพื่อลดความเป็นไปได้ของการยึดเกาะของแบคทีเรีย.

ผลกระทบต่อสุขภาพ

[แก้]
สิ่งมีชีวิตตัวบ่งชี้สำหรับมลพิษอุจจาระในน้ำหรือน้ำเสีย: แบคทีเรีย E. coli ภายใต้กล้องขยาย

สำหรับการพัฒนาทางสังคมและเศรษฐกิจใดๆ, การสุขาภิบาลอย่างเพียงพอร่วมกับสุขอนามัยที่ดีและน้ำสะอาดเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อสุขภาพที่ดี. การขาดสุขอนามัยที่เหมาะสมทำให้เกิดโรค. ส่วนใหญ่ของโรคที่เกิดจากการสุขาภิบาลมีความสัมพันธ์โดยตรงกับความยากจน. การขาดน้ำสะอาดและสุขอนามัยที่ไม่ดีได้ก่อให้เกิดโรคต่างๆและการแพร่กระจายของโรค. สุขาภิบาลเป็นสิ่งสำคัญมากเพื่อให้มีสุขภาพที่ดี. หนึ่งในโรคที่สำคัญที่สุดที่เกิดขึ้นจากการสุขาภิบาลที่ไม่ดีคือโรคท้องร่วง. การเสียชีวิตที่เกิดจากการท้องเสียคาดว่าจะอยู่ระหว่าง 1.6 และ 2.5 ล้านคนทุกปี. ส่วนใหญ่ของผู้ได้รับผลกระทบคือเด็กอายุต่ำกว่าห้าขวบ. โรคอื่นๆที่เกิดจากการสุขาภิบาลที่ไม่ดีรวมถึง โรคพยาธิใบไม้ในเลือด, ริดสีดวงตาและการติดเชื้อหนอนในลำไส้ (helminthiases).

การสุขาภิบาลที่ไม่ดีเป็นผลให้เด็กมีน้ำหนักต่ำกว่าปกติเกือบร้อยละ 50 ตั้งแต่มันมีการเชื่อมโยงโดยตรงกับโรคท้องร่วง. เด็กที่ทุกข์ทรมานจากโรคท้องร่วงมีความเสี่ยงที่จะกลายเป็นมีน้ำหนักต่ำซึ่งทำให้พวกเขามีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคอื่นๆ เช่นการติดเชื้อทางเดินหายใจเฉียบพลันและโรคมาลาเรีย. การขาดการสุขาภิบาลเป็นปัญหาร้ายแรงที่มีผลกระทบต่อประเทศกำลังพัฒนาและประเทศระหว่างการเปลี่ยนผ่านส่วนใหญ่.

ความสำคัญของการแยกอุจจาระและของเสียอยู่ในความพยายามที่จะป้องกันไม่ให้เกิดโรคที่สามารถส่งผ่านทางของเสียของมนุษย์, ซึ่งทำให้เสียใจทั้งกับประเทศที่พัฒนาแล้วเช่นเดียวกับประเทศที่กำลังพัฒนาในดีกรีที่แตกต่างกัน. มันคาดว่าสูงถึง 5 ล้านคนตายในแต่ละปีจากโรคที่มากับน้ำที่สามารถป้องกันได้[11], เป็นผลมาจากการปฏิบัติด้านสุขาภิบาลและด้านสุขอนามัยไม่เพียงพอ. ผลกระทบของการสุขาภิบาลมีผลกระทบต่อสังคมของผู้คนตลอดประวัติศาสตร์[12]. การสุขาภิบาลเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับชีวิตที่มีสุขภาพดี[13].

โรคที่เกี่ยวข้องและเงื่อนไขที่เกิดจากการขาดสุขาภิบาลและสุขอนามัยรวมถึง:

  • โรคที่มากับน้ำ, ที่สามารถปนเปื้อนน้ำดื่ม
  • โรคติดต่อทางโดยเส้นทางอุจจาระ-ช่องปาก
    • การติดเชื้อพยาธิในลำไส้ (หนอน) - ประมาณสองพันล้านคนทั่วโลกได้ติดเชื้อพยาธิที่ไปกับดิน. พวกมันจะถูกส่งมาโดยการวางไข่ในอุจจาระของมนุษย์ซึ่งเป็นผลให้ปนเปื้อนดินในพื้นที่ที่มีการสุขาภิบาลไม่ดี[14].
  • การเจริญเติบโตเป็นแคระในเด็ก
  • การขาดสารอาหาร, โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเด็ก

รายชื่อของโรคที่อาจจะทำให้ลดลงได้ด้วยการเข้าถึงที่เหมาะสมกับการปฏิบัติด้านสุขาภิบาลและสุขอนามัยจะมีรายการที่ยาวมาก. ยกตัวอย่างเช่นในประเทศอินเดีย, 15 โรคถูกเรียงลำดับลงไปซึ่งอาจจะถูกขีดฆ่าออกโดยการสุขาภิบาลที่ปรับปรุงแล้ว[15]:

  • โรคโลหิตจาง, ขาดสารอาหาร
  • โรคพยาธิไส้เดือน (ประเภทหนึ่งของการติดเชื้อหนอนในลำไส้)
  • Campylobacteriosis
  • อหิวาตกโรค
  • สารพิษไซยาโนแบคทีเรีย
  • ไข้เลือดออก
  • โรคตับอักเสบ
  • โรคไข้สมองอักเสบญี่ปุ่น (JE)
  • โรคฉี่หนู
  • มาลาเรีย
  • กลากเกลื้อนหรือโรคผิวหนังเกิดจากเชื้อรา
  • หิด
  • โรคพยาธิใบไม้ในเลือด
  • ริดสีดวงตา
  • ไทฟอยด์และไข้รากสาดเทียมลำไส้

โปลิโอในความเป็นจริงโรคอื่นที่เกี่ยวข้องกับสุขาภิบาลและสุขอนามัยที่ไม่เหมาะสม

การเข้าถึงทั่วโลกที่กำลังปรับปรุง

[แก้]

เป้าหมายการพัฒนาแห่งสหัสวรรษ (MDGs) ของสหประชาชาติจะรวมถึงเป้าหมายเพื่อลดลงครึ่งหนึ่งของสัดส่วนของคนที่ไม่สามารถเข้าถึงสุขอนามัยขั้นพื้นฐานในปี 2015. ในเดือนธันวาคมปี 2006, สมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติประกาศว่าปี 2008 จะเป็น "ปีสากลแห่งการสุขาภิบาล", เพื่อระลึกถึงความคืบหน้าที่ช้าในการไปสู่เป้าหมายทางสุขาภิบาลของ MDGs[16]. ปีดังกล่าวมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาความตระหนักและการดำเนินการเพิ่อให้ได้ตามเป้าหมาย. ความกังวลที่ชัดเจนคือ:

  • การลบทิ้งความอัปยศรอบๆการสุขาภิบาล, เพื่อที่ว่าความสำคัญของการสุขาภิบาลสามารถกล่าวถึงได้ง่ายขึ้นและในทางสาธารณะยิ่งขึ้น
  • การเน้นเพื่อการลดความยากจน, สุขภาพและผลประโยชน์อื่นๆที่ไหลจากสุขอนามัยที่ดีขึ้น, การจัดสุขาภิบาลและการบำบัดน้ำเสียในครัวเรือน

'โครงการตรวจสอบร่วมกันสำหรับน้ำประปาและสุขาภิบาล' (JMP) ของ WHO และองค์การยูนิเซฟได้กำหนดนิยามของคำว่าสุขาภิบาลที่ปรับปรุงแล้วดังนี้[17]:

  • ห้องน้ำชักโครก หรือส้วมแบบชักโครก/เทน้ำล้างลงไปยังหลุมส้วมที่มีการเชื่อมต่อกับระบบระบายน้ำสุขาภิบาลหรือระบบบำบัดน้ำเสีย
  • หลุมส้วมที่ปรับปรุงแล้วมีช่องระบายอากาศ
  • หลุมส้วมมีแผ่นปิด
  • ห้องน้ำหมัก

เจเอ็มพีเผยแพร่รายงานการประมาณที่อัปเดตทุกสองปีเกี่ยวกับประเภทต่างๆของแหล่งน้ำดื่มและสิ่งอำนวยความสะดวกด้านสุขาภิบาลในระดับชาติ, ระดับภูมิภาคและระดับโลก. ในเดือนมีนาคม 2012, JMP เผยแพร่อัปเดตล่าสุด[18]. ตามนิยามข้างต้น, 1.8 พันล้านคนได้ใช้การสุขาภิบาลที่ปรับปรุงแล้วในปี 2010 มากว่าในปี 1990, ทำให้อัตราร้อยละของผู้ที่ใช้สุขาภิบาลที่ปรับปรุงแล้วถึง 63% ทั่วโลก. อย่างไรก็ตาม โลกยังคงหลุดจากเป้าหมายการสุขาภิบาลตามโปรแกรมของ 'เป้าหมายการพัฒนาสหัสวรรษ'. 2.5 พันล้านคนยังขาดสุขาภิบาลที่ปรับปรุงแล้ว[19]. ตาม JMP, ถ้าแนวโน้มปัจจุบันยังคงต่อเนื่อง, ในปี 2015 2.4 พันล้านคนจะขาดการเข้าถึงสิ่งอำนวยความสะดวกของสุขาภิบาลที่ปรับปรุงแล้ว. ร้อยละ 15 ของประชากรที่ยังคงถ่ายอุจจาระกลางแจ้ง, หมายถึงการถ่ายอุจจาระในสนาม, ป่า, พุ่มไม้, กลางแหล่งน้ำหรือที่ว่างเปล่าที่เปิดโล่งอื่นๆ. ตัวเลขนี้เท่ากับ 1.1 พันล้านคน. แม้ว่าสัดส่วนของคนที่ถ่ายอุจจาระกลางแจ้งจะลดลง, จำนวนที่แน่นอนยังคงอยู่ที่มากกว่าหนึ่งพันล้านเป็นเวลาหลายปี, เนื่องจากการเติบโตของประชากร[20]. ในปี 2011 มูลนิธิบิลและเมลินดาเกตส์เปิดตัว 'ประดิษฐกรรมห้องสุขาแบบท้าทาย'เพื่อส่งเสริมวิธีที่ปลอดภัยกว่าและมีประสิทธิภาพมากกว่าในการบำบัดน้ำเสียของมนุษย์. โปรแกรมมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาเทคโนโลยีที่อาจช่วยลดช่องว่างทางด้านสุขอนามัยของโลก.

ผลที่ออกมานี้นำเสนอความเสี่ยงต่อสุขภาพของประชาชนอย่างมีนัยสำคัญเมื่อของเสียอาจปนเปื้อนน้ำดื่มและก่อให้เกิดรูปแบบที่คุกคามชีวิตจากโรคอุจจาระร่วงกับทารก. เมืองส่วนใหญ่ไม่สามารถจ่ายเงินสำหรับสร้างระบบระบายน้ำเสียหรือระบบบำบัดน้ำเสีย, อย่างที่ Sunita Narain เขียนออกมาในนิตยสารD+C Development and Cooperation. การสุขาภิบาลที่ปรับปรุงแล้ว, รวมทั้งการล้างมือและการทำน่ำให้บริสุทธิ์, สามารถช่วยชีวิตเด็ก 1.5 ล้านคนที่ตายจากโรคอุจจาระร่วงในแต่ละปี[21].

การวิจัยจาก'สถาบันพัฒนาโพ้นทะเล'แนะนำว่าการสุขาภิบาลและการส่งเสริมสุขอนามัยจำเป็นจะต้องถูก"ผลักดัน" อย่างหนักในการพัฒนา, ถ้า MDG ด้านสุขำภิบาลจะต้องตอบสนอง. ในปัจจุบันการส่งเสริมสุขาภิบาลและสุขอนามัยส่วนใหญ่ดำเนินการผ่านสถาบันเกี่ยวกับน้ำ. การวิจัยแย้งว่ามี, ในความเป็นจริง, หลายสถาบันที่ควรดำเนินกิจกรรมเพื่อพัฒนาสุขาภิบาลและสุขอนามัยให้ดีขึ้นในประเทศกำลังพัฒนา. ตัวอย่างเช่นสถาบันการศึกษาสามารถสอนเกี่ยวกับสุขอนามัย, และสถาบันสุขภาพสามารถอุทิศทรัพยากรให้กับงานในเชิงป้องกัน (เพื่อหลีกเลี่ยง, เช่น, การระบาดของอหิวาตกโรค)[22]. นอกจากนี้ยังมีองค์กรภาคประชาสังคมทีบริจาคโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็นในขณะที่รัฐบาลกลางไม่สามารถทำเช่นนั้นด้วยตัวเองได้. ในประเทศกานา, มีเป็นองค์กรใหณ่สำหรับโปรแกรมเหล่านั้น, เรียกว่า CONIWAS (ความร่วมมือขององค์กรพัฒนาเอกชนเรื่องน้ำและการสุขาภิบาล) ตามที่ได้รายงานในนิตยสาร D+C Development and Cooperation.

โครงการวิจัยเชิงประสานงานด้านการสุขาภิบาลรวมโดยการนำของชุมชน (CLTS) ของ สถาบันการศึกษาเพื่อการพัฒนา (IDS) เป็นวิธีการที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิงเพื่อการสุขาภิบาลในชนบทของประเทศกำลังพัฒนาและได้แสดงให้เห็นถึงความสำเร็จที่สัญญาไว้อย่างมากในขณะที่โปรแกรมการสุขาภิบาลในชนบทแบบดั้งเดิมได้ล้มเหลว. CLTS เป็นวิธีการสุขาภิบาลชนบทที่ไม่ได้รับการอุดหนุนทางการเงินที่อำนวยความสะดวกชุมชนในการรับรู้ปัญหาของการถ่ายอุจจาระกลางแจ้งและทำกิกรรมการจัดเก็บรวบรวมในการทำความสะอาดและกลายเป็น "ปราศจากการถ่ายอุจจาระกลางแจ้ง". มันใช้วิธีนำโดยชุมชนเช่นการทำแผนที่แบบมีส่วนร่วมและการวิเคราะห์ทางเดินระหว่างอุจจาระถึงปากเพื่อเป็นมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปฏิบัติ. นโยบาย IDS แนะนำว่าในหลายประเทศ MDG สำหรับสุขาภิบาลจะออกนอกเส้นทางและถามถึงวิธีการที่ CLTS จะสามารถใช้เป็นแนวทางและแพร่กระจายในขนาดใหญ่ในหลายประเทศและภูมิภาคในพื้นที่ที่การถ่ายอุจจาระในที่โล่งยังคงชนะอยู่[23].

ประวัติ

[แก้]

ข้อมูลเพิ่มเติม: ประวัติศาสตร์ของน้ำประปาและสุขาภิบาล

หลักฐานเก่าแก่ที่สุดของการสุขาภิบาลเมืองจะห็นได้ในหะรัปปา, Mohenjo-Daro, และที่ค้นพบเมื่อเร็ว ๆ นี้ Rakhigarhi แห่งอารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ. แผนของเมืองเหล่านี้ได้รวมระบบสุขาภิบาลเมืองแห่งแรกของโลก. ภายในเมือง, บ้านแต่ละหลังหรือกลุ่มของบ้านจะได้รับน้ำจากบ่อ. จากห้องหนึ่งที่ดูเหมือนจะได้รับสร้างสำรองไว้สำหรับการอาบน้ำ, น้ำเสียจะถูกพาไปท่อระบายน้ำที่ปิดไว้, ซึ่งเรียงรายถนนสายหลัก.

เมืองโรมันและโรมันวิลล่ามีองค์ประกอบของระบบสุขาภิบาล, การส่งมอบน้ำในถนนของเมืองเช่นเมืองปอมเปอี, และการสร้างทางระบายหินและทางระบายน้ำที่ทำจากไม้ในการเก็บรวบรวมและระบายทิ้งน้ำเสียจากพื้นที่ประชากรหนาแน่น, เช่นระบายจาก Cloaca Maxima ลงไปสู่แม่น้ำไทเบอร์ในกรุงโรม. แต่มีบันทึกเล็กๆของสุขาภิบาลอื่นๆในส่วนใหญ่ของยุโรปจนถึง'ยุคกลางสูง'. สภาวะที่ไม่มีสุขาภิบาลและการแออัดยัดเยียดได้มีอยู่แพร่หลายไปทั่วยุโรปและเอเชียในช่วงยุคกลาง, เป็นผลให้เกิดการระบาดกลียุคที่เกิดขึ้นเป็นระยะๆเช่นโรคระบาดจัสติเนียน (ปี 541-542) และกาฬโรค (ปี 1347-1351) ซึ่งฆ่าคนหลายสิบล้านคนและ สังคมที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรุนแรง[24].

มีการตายของทารกและเด็กที่สูงมากในยุโรปตลอดยุคกลาง, เนื่องจากไม่เพียงแต่จะมีข้อบกพร่องในการสุขาภิบาลเท่านั้นแต่เนื่องจากแหล่งอาหารที่ไม่เพียงพอสำหรับประชากรซึ่งได้ขยายตัวเร็วกว่าการเกษตร[25]. เรื่องนี้ถูกซับซ้อนมากขึ้นจากสงครามที่เกิดขึ้นบ่อยและการแสวงหาผลประโยชน์ของพลเรือนโดยผู้ปกครองเผด็จการ.

อ้างอิง

[แก้]
  1. who.int
  2. Tilley, E., Ulrich, L., Lüthi, C., Reymond, Ph. and Zurbrügg, C. (2014). Compendium of Sanitation Systems and Technologies (2nd Revised Edition). Swiss Federal Institute of Aquatic Science and Technology (Eawag), Duebendorf, Switzerland
  3. Environmental Biotechnology: Advancement in Water And Wastewater Application, edited by Z. Ujang, IWA Proceedings, Malaysia (2003)
  4. "AKUT Sustainable Sanitation in Peru". 13 October 2014. สืบค้นเมื่อ 21 October 2014.
  5. SuSanA (2008). Towards more sustainable sanitation solutions - SuSanA Vision Document. Sustainable Sanitation Alliance (SuSanA)
  6. George Tchobanoglous and Frank Kreith Handbook of Solid Waste Management, McGraw Hill (2002)
  7. William D. Robinson, The Solid Waste Handbook: A Practical Guide, John Wiley and sons (1986)
  8. Japan External Trade Organization. "Food Sanitation Law in Japan" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 1 March 2008.
  9. http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/3196/dead-leg[ลิงก์เสีย]
  10. Treatment of deadleg plumbing areas
  11. Gleick, P. (2002) Dirty Water: Estimated Deaths from Water-Related Diseases 2000-2020, Pacific Institute for Studies in Development, Environment, and Security
  12. Ehlers, Victor (1943). Municipal and rural sanitation. New York: McGraw-Hill book company, inc.
  13. George, Rose (2008). The Big Necessity: The Unmentionable Worls of Human Waste and Why it Matters. New York: Metropolitan Books/Henrey Holt and Company.
  14. WHO (2014) Soil-transmitted helminth infections, Fact sheet N°366
  15. "Article in Hindustan Times: 15 diseases India can stamp out by improving sanitation". 1 October 2014. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-09-09. สืบค้นเมื่อ 21 October 2014.
  16. "Peri-urban Water and Sanitation Services". Springer. 2010.
  17. WHO and UNICEF types of improved drinking-water source on the JMP website เก็บถาวร 2011-01-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, WHO, Geneva and UNICEF, New York, accessed on June 10, 2012
  18. WHO and UNICEF Progress on Drinking-water and Sanitation: 2012 Update เก็บถาวร 2012-03-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, WHO, Geneva and UNICEF, New York
  19. WHO and UNICEF Progress on Drinking-water and Sanitation: 2012 Update เก็บถาวร 2012-03-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, WHO, Geneva and UNICEF, New York, page 2
  20. WHO and UNICEF Progress on Drinking-water and Sanitation: 2012 Update เก็บถาวร 2012-03-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, WHO, Geneva and UNICEF, New York, page 5
  21. World Health Organization and UNICEF. Progress on Drinking Water and Sanitation: Special Focus on Sanitation.
  22. "Sanitation and Hygiene: knocking on new doors" (PDF). Overseas Development Institute. 2006. สืบค้นเมื่อ 2007. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  23. 'Beyond Subsidies - Triggering a Revolution in Rural Sanitation' Institute of Development Studies (IDS) In Focus Policy Brief 10 July 2009.
  24. Carlo M. Cipolla, Before the Industrial Revolution: European Society and Economy 1000-1700, W.W. Norton and Company, London (1980) ISBN 0-393-95115-4
  25. Burnett White, Natural History of Infectious Diseases