ไนตริกออกไซด์
| ไนตริกออกไซด์ | |
|---|---|
| |
 |
 |
| ชื่อตาม IUPAC | Nitric oxide |
| ชื่อเรียกตามระบบ | Oxidonitrogen(•)[1] (additive) |
| ชื่ออื่น | Nitrogen monoxide Nitrogen(II) oxide |
| เลขทะเบียน | |
| เลขทะเบียน CAS | [10102-43-9][CAS] |
| PubChem | |
| EC number | |
| UN number | 1660 |
| DrugBank | DB00435 |
| KEGG | |
| ChEBI | |
| RTECS number | QX0525000 |
| ATC code | R07 |
| SMILES | |
| InChI | |
| Gmelin Reference | 451 |
| ChemSpider ID | |
| 3DMet | B00122 |
| คุณสมบัติ | |
| สูตรโมเลกุล | NO |
| มวลโมเลกุล | 30.01 g mol−1 |
| ลักษณะทางกายภาพ | Colourless gas |
| ความหนาแน่น | 1.3402 g dm−3 |
| จุดหลอมเหลว |
−164 °C, 109 K, -263 °F |
| จุดเดือด |
−152 °C, 121 K, -242 °F |
| ความสามารถละลายได้ ใน น้ำ | 74 cm3 dm−3 |
| ดัชนีหักเหแสง (nD) | 1.0002697 |
| โครงสร้าง | |
| รูปร่างโมเลกุล | linear (point group C∞v) |
| อุณหเคมี | |
| Std enthalpy of formation ΔfH |
90.29 kJ mol−1 |
| Standard molar entropy S |
210.76 J K−1 mol−1 |
| Pharmacology | |
| ชีวปริมาณออกฤทธิ์ | good |
| Routes of administration |
การสูดดม |
| Metabolism | ทางหลอดเลือดฝอยย่อยที่ปอด |
| Elimination half-life |
2–6 วินาที |
| ความอันตราย | |
| MSDS | External MSDS |
| การจำแนกของ EU |  O  T
|
| NFPA 704 |
 0
3
3
OX
|
| R-phrases | R8, R23, R34, R44 |
| S-phrases | (S1), S17, S23, S36/37/39, S45 |
| สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน | |
| Dinitrogen pentoxide Dinitrogen tetroxide | |
| หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa | |
| สถานีย่อย:เคมี | |
ไนตริกออกไซด์ (Nitric oxide; NO) หรือไนโตรเจนออกไซด์[2] หรือไนโตรเจนมอนอกไซด์ เป็น โมเลกุล ที่มีสูตรทางเคมีคือ NO เป็นอนุมูลอิสระ[3] ที่อยู่ในรูปของก๊าซ สามารถเคลื่อนที่ได้ดีในเซลล์ ทั้งบริเวณที่ชอบน้ำและไม่ชอบน้ำ และมีความสำคัญในทางอุตสาหกรรม ไนตริกออกไซด์เป็นผลพลอยได้ของการเผาไหม้สารอินทรีย์ในบริเวณที่มีอากาศ เช่นเครื่องยนต์ โรงงานอุตสาหกรรมที่ใช้เชื้อเพลิงจากฟอสซิล และเกิดขึ้นตามธรรมชาติระหว่างการเกิดฟ้าผ่า พืชสามารถสังเคราะห์ NO ขึ้นได้โดยวิถีกระบวนการสร้างและสลายที่ใช้อาร์จินีน หรือไนไตรต์ เอนไซม์ที่เกี่ยวข้องที่สำคัญในพืช ได้แก่ nitrate reductase (NR) ซึ่งเปลี่ยนไนไตรต์เป็น NO โดยมีโมลิบดินัมเป็นโคแฟกเตอร์ เอนไซม์อีกตัวหนึ่งที่เกี่ยวข้องคือ xanthine oxidoreductase ซึ่งมีโมลิบดินัมและโคบอลต์เป็นองค์ประกอบด้วย [4]
ผลต่อพืช[แก้]
_(white)_in_the_cytoplasm_(green)_of_clusters_of_conifer_cells_one_hour_after_mechanical_agitation.jpg)
NO เป็นพิษต่อการสังเคราะห์ด้วยแสงและระดับของคลอโรฟิลล์ในพืช ต่อมาจึงพบว่า NO มีผลต่อการส่งสัญญาณในพืช ซึ่ง NO จะกระตุ้นผ่านตัวส่งสัญญาณตัวที่สอง เช่น cAMP และ CADPR ดังเช่นการกระตุ้นให้มีการเพิ่มระดับของแคลเซียมในเซลล์ยาสูบในสภาวะที่มีแรงดันออสโมติกสูง [4] เมื่อพืชได้รับแรงกดดันทั้งจากสิ่งที่มีและไม่มีชีวิต จะกระตุ้นการสร้าง NO ขึ้นผ่านทางวิถีไนไตรต์หรือวิถีอาร์จินีน NO ที่เกิดขึ้นจะทำงานได้สองทาง ทางหนึ่งไปกระตุ้นตัวส่งสัญญาณตัวที่สอง cGMP/cADPR ซึ่งจะไปกระตุ้นช่องผ่านเข้าออกของแคลเซียมเพื่อเพิ่มปริมาณแคลเซียมอิสระภายในเซลล์ หรือผ่านกระบวนการอื่น ๆ ที่ไม่เกี่ยวข้องกับ cGMP เช่นการกระตุ้นด้วยไนโตรเจนปฏิกิริยา (Reactive nitrogen species; RNS) ผลจากการกระตุ้นดังกล่าวนี้จะไปมีผลต่อการแสดงออกของยีนที่เกี่ยวข้อง และสุดท้ายจะส่งผลต่อการทำงานของกรดแอบไซซิก กรดซาลิไซลิก กรดจัสโมนิก และเอทิลีน [4]
อ้างอิง[แก้]
- ↑ "Nitric Oxide (CHEBI:16480)". Chemical Entities of Biological Interest (ChEBI). UK: European Bioinformatics Institute.
- ↑ {New Oxford Dictionary for Scientific Writers and Editors; http://old.iupac.org/publications/books/rbook/Red_Book_2005.pdf}[ลิงก์เสีย]
- ↑ Principles and Applications of ESR Spectroscopy , Anders Lund,Masaru Shiotani,Shigetaka Shimada 2010
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Arasimowicz, M., and Floryszak-Wieczorek, J. 2007. Nitric acid as a bioactive signailing molecule in plant stress responses. Plant Science. 172, 876 – 887
อ่านเพิ่มเติม[แก้]
- Butler A. and Nicholson R.; "Life, death and NO." Cambridge 2003. ISBN 978-0-85404-686-7.
- van Faassen, E. E.; Vanin, A. F. (eds); "Radicals for life: The various forms of Nitric Oxide." Elsevier, Amsterdam 2007. ISBN 978-0-444-52236-8.
- Ignarro, L. J. (ed.); "Nitric oxide:biology and pathobiology." Academic Press, San Diego 2000. ISBN 0-12-370420-0.
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
- International Chemical Safety Card 1311
- National Pollutant Inventory – Oxides of nitrogen Fact Sheet เก็บถาวร 2004-02-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- 1998 Nobel Prize in Physiology/Medicine for discovery of NO's role in cardiovascular regulation เก็บถาวร 2002-01-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Nitric Oxide and its Role in Diabetes, Wound Healing and Peripheral Neuropathy เก็บถาวร 2009-06-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Microscale Gas Chemistry: Experiments with Nitrogen Oxides
- Your Brain Boots Up Like a Computer – new insights about the biological role of nitric oxide.
- Assessing The Potential of Nitric Oxide in the Diabetic Foot
- New Discoveries About Nitric Oxide Can Provide Drugs For Schizophrenia
- Nitric Oxide at the Chemical Database เก็บถาวร 2009-09-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน