ไนตริกออกไซด์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ไนตริกออกไซด์
Skeletal formula of nitric oxide with bond length
Skeletal formula showing three lone pairs and one unpaired electron
Skeletal formula showing three lone pairs and one unpaired electron
Space-filling model of nitric oxide
Space-filling model of nitric oxide
ชื่อตาม IUPAC Nitric oxide
ชื่อเรียกตามระบบ Oxidonitrogen(•)[1] (additive)
ชื่ออื่น Nitrogen monoxide

Nitrogen(II) oxide

เลขทะเบียน
เลขทะเบียน CAS [10102-43-9][CAS]
PubChem 145068
EC number 233-271-0
UN number 1660
DrugBank DB00435
KEGG D00074
ChEBI 16480
RTECS number QX0525000
ATC code R07AX01
SMILES
 
InChI
 
Gmelin Reference 451
ChemSpider ID 127983
3DMet B00122
คุณสมบัติ
สูตรโมเลกุล NO
มวลโมเลกุล 30.01 g mol−1
ลักษณะทางกายภาพ Colourless gas
ความหนาแน่น 1.3402 g dm−3
จุดหลอมเหลว

−164 °C, 109 K, -263 °F

จุดเดือด

−152 °C, 121 K, -242 °F

ความสามารถละลายได้ ใน น้ำ 74 cm3 dm−3
ดัชนีหักเหแสง (nD) 1.0002697
โครงสร้าง
รูปร่างโมเลกุล linear (point group Cv)
อุณหเคมี
Std enthalpy of
formation
ΔfHo298
90.29 kJ mol−1
Standard molar
entropy
So298
210.76 J K−1 mol−1
Pharmacology
ชีวปริมาณออกฤทธิ์ good
Routes of
administration
การสูดดม
Metabolism ทางหลอดเลือดฝอยย่อยที่ปอด
Elimination
half-life
2–6 วินาที
ความอันตราย
MSDS External MSDS
การจำแนกของ EU Oxidizing Agent O Toxic T
NFPA 704
0
3
3
OX
R-phrases R8, R23, R34, R44
S-phrases (S1), S17, S23, S36/37/39, S45
สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน
ไนโตรเจนออกไซด์ที่เกี่ยวข้อง
Dinitrogen pentoxide

Dinitrogen tetroxide
Dinitrogen trioxide
Nitrogen dioxide
Nitrous oxide

หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa
สถานีย่อย:เคมี

ไนตริกออกไซด์ (Nitric oxide; NO) หรือไนโตรเจนออกไซด์[2] หรือไนโตรเจนมอนอกไซด์ เป็น โมเลกุล ที่มีสูตรทางเคมีคือ NO เป็นอนุมูลอิสระ[3] ที่อยู่ในรูปของก๊าซ สามารถเคลื่อนที่ได้ดีในเซลล์ ทั้งบริเวณที่ชอบน้ำและไม่ชอบน้ำ และมีความสำคัญในทางอุตสาหกรรม ไนตริกออกไซด์เป็นผลพลอยได้ของการเผาไหม้สารอินทรีย์ในบริเวณที่มีอากาศ เช่นเครื่องยนต์ โรงงานอุตสาหกรรมที่ใช้เชื้อเพลิงจากฟอสซิล และเกิดขึ้นตามธรรมชาติระหว่างการเกิดฟ้าผ่า พืชสามารถสังเคราะห์ NO ขึ้นได้โดยวิถีกระบวนการสร้างและสลายที่ใช้อาร์จินีน หรือไนไตรต์ เอนไซม์ที่เกี่ยวข้องที่สำคัญในพืช ได้แก่ nitrate reductase (NR) ซึ่งเปลี่ยนไนไตรต์เป็น NO โดยมีโมลิบดินัมเป็นโคแฟกเตอร์ เอนไซม์อีกตัวหนึ่งที่เกี่ยวข้องคือ xanthine oxidoreductase ซึ่งมีโมลิบดินัมและโคบอลต์เป็นองค์ประกอบด้วย [4]

ผลต่อพืช[แก้]

การผลิตไนตริกออกไซด์
การผลิตและการแพร่กระจายของไนตริกออกไซด์ (NO) (สีขาว) ในไซโตพลาสซึม (สีเขียว) ของกลุ่มเซลล์ต้นสนโคนิเฟอร์

NO เป็นพิษต่อการสังเคราะห์ด้วยแสงและระดับของคลอโรฟิลล์ในพืช ต่อมาจึงพบว่า NO มีผลต่อการส่งสัญญาณในพืช ซึ่ง NO จะกระตุ้นผ่านตัวส่งสัญญาณตัวที่สอง เช่น cAMP และ CADPR ดังเช่นการกระตุ้นให้มีการเพิ่มระดับของแคลเซียมในเซลล์ยาสูบในสภาวะที่มีแรงดันออสโมติกสูง [4] เมื่อพืชได้รับแรงกดดันทั้งจากสิ่งที่มีและไม่มีชีวิต จะกระตุ้นการสร้าง NO ขึ้นผ่านทางวิถีไนไตรต์หรือวิถีอาร์จินีน NO ที่เกิดขึ้นจะทำงานได้สองทาง ทางหนึ่งไปกระตุ้นตัวส่งสัญญาณตัวที่สอง cGMP/cADPR ซึ่งจะไปกระตุ้นช่องผ่านเข้าออกของแคลเซียมเพื่อเพิ่มปริมาณแคลเซียมอิสระภายในเซลล์ หรือผ่านกระบวนการอื่น ๆ ที่ไม่เกี่ยวข้องกับ cGMP เช่นการกระตุ้นด้วยไนโตรเจนปฏิกิริยา (Reactive nitrogen species; RNS) ผลจากการกระตุ้นดังกล่าวนี้จะไปมีผลต่อการแสดงออกของยีนที่เกี่ยวข้อง และสุดท้ายจะส่งผลต่อการทำงานของกรดแอบไซซิก กรดซาลิไซลิก กรดจัสโมนิก และเอทิลีน [4]

อ้างอิง[แก้]

  1. "Nitric Oxide (CHEBI:16480)". Chemical Entities of Biological Interest (ChEBI). UK: European Bioinformatics Institute.
  2. {New Oxford Dictionary for Scientific Writers and Editors; http://old.iupac.org/publications/books/rbook/Red_Book_2005.pdf}[ลิงก์เสีย]
  3. Principles and Applications of ESR Spectroscopy , Anders Lund,Masaru Shiotani,Shigetaka Shimada 2010
  4. 4.0 4.1 4.2 Arasimowicz, M., and Floryszak-Wieczorek, J. 2007. Nitric acid as a bioactive signailing molecule in plant stress responses. Plant Science. 172, 876 – 887

อ่านเพิ่มเติม[แก้]

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]