อาเมะ โนะ อูซูเมะ

อาเมะ-โนะ-อูซูเมะ
	เทพีแห่งรุ่งอรุณ การทำสมาธิ และศิลปะ
	รูปปั้นของเทพีอาเมะ-โนะ-อูซูะเมะที่ศาลเจ้าอามะ-โนะ-อิวาโตะ
คู่ครอง	ซารูตาฮิโกะ โอกามิ
เทียบเท่าในกรีก	อีออส
เทียบเท่าในโรมัน	ออโรรา
เทียบเท่าในศาสนาฮินดู	อุษาเทวี

อาเมะ-โนะ-อูซูเมะ-โนะ-มิโกโตะ (ญี่ปุ่น: 天宇受売命, 天鈿女命; โรมาจิ: Ame-no-Uzume-no-Mikoto) เป็นเทพีแห่งรุ่งอรุณ ความรื่นเริง การทำสมาธิ และศิลปะในลัทธิชินโตของประเทศญี่ปุ่น และเป็นภรรยาของเทพซารูตาฮิโกะ โอกามิ เป็นเทพีที่มีชื่อเสียงจากความเกี่ยวข้องกับเรื่องราวการหลบซ่อนตัวของอามาเตราซุ โอมิกามิ เทพีแห่งดวงอาทิตย์ ชื่อของพระนางยังเรียกได้อีกชื่อเป็น อามะ-โนะ-อูซูเมะ และยังมีอีกชื่อว่า โอมินาโมนะ-โนะ-โอกามิ เทพแห่งอินาริ ซึ่งอาจจะมีที่มาจากความสัมพันธ์กับสามีของพระนาง^[2]^[3]

ตำนาน[แก้]

อามาเตราซุและถ้ำ[แก้]

เทพแห่งพายุซูซาโนโอะ น้องชายของเทพีอามาเตราซุ ได้ทำลายทุ่งนาของอามาเตราซุ ถลกหนังม้าขว้างไปที่เครื่องทอผ้าของพระนาง และสังหารหญิงรับใช้คนหนึ่งของพระนางอย่างโหดเหี้ยมเนื่องจากการวิวาทระหว่างทั้งสอง ฝ่ายเทพีอามาเตราซุโกรธมากและหนีไปหลบในถ้ำหินสวรรค์ อามะ-โนะ-อิวาโตะ โลกที่ไร้แสงสว่างจากดวงอาทิตย์พลันมืดมิดและเหล่าทวยเทพก็ไม่สามารถเกลี้ยกล่อมอามาเตราซุให้ออกจากที่ซ่อนได้

เทพีอูซูเมะผู้เฉลียวฉลาดจึงคว่ำถังน้ำใกล้ทางเข้าถ้ำและเริ่มร่ายรำบนนั้น ฉีกอาภรณ์ของพระนางออกต่อหน้าเทพองค์อื่น ๆ เหล่าเทพเห็นว่าตลกมากก็หัวเราะเสียงดัง^[4] ว่ากันว่าการร่ายรำนี้เป็นการริเริ่มของระบำคางูระ อันเป็นการร่ายรำในพิธีกรรมของญี่ปุ่น^[5]

เทพีอูซูเมะแขวนกระจกสัมฤทธิ์และมณีหยกขัดเงาที่งดงาม ฝ่ายเทพีอามาเตราซุได้ยินเสียงรื่นเริงด้านนอกจึงมองออกไปเพื่อดูว่าเกิดอะไรขึ้น เมื่อพระนางเปิดถ้ำก็เห็นมณีและเงาสะท้อนอันงดงามของพระนางบนกระจกที่เทพีอูซูเมะแขวนไว้บนต้นไม้ จึงค่อย ๆ เดินออกมาจากที่ซ่อนของพระนาง

ในขณะเดียวกัน เทพอาเมะ-โนะ-ทาจิการาโอะ-โนะ-มิโกโตะก็รีบเข้าไปปิดถ้ำที่อยู่ด้านหลังหลังพระนางเพื่อไม่ให้พระนางหนีกลับเข้าไปหลบข้างในได้อีก เทพอีกองค์ผูกเชือกวิเศษชิเมนาวะไว้ตรงทางเข้าถ้ำ^[6] เทพอาเมะ-โนะ-โคยาเนะ-โนะ-มิโกโตะและเทพอาเมะ-โนะ-ฟูโตดามะ-โนะ-มิโกโตะได้ขอร้องให้เทพีอามาเตราซุกลับมาเข้าร่วมกับเหล่าเทพอีกครั้ง พระนางตกลงและแสงสว่างก็กลับคืนสู่โลก

อูซูเมะและซารูตาฮิโกะ[แก้]

เทพอามาเตราซุสั่งให้เทพีอูซูเมะร่วมเดินทางไปส่งนินิงิ หลานชายของพระนางในการเดินทางมายังโลก ขบวนมุ่งหน้าไปที่อาเมะ-โนะ-อูกิฮาชิ ("สะพานลอยแห่งสวรรค์") เพื่อที่จะมุ่งหน้าไปยังโลก แต่เทพซารูตาฮิโกะขวางไว้ อูซูเมะเข้ามาหาและเกลี้ยกล่อมให้ซารูตาฮิโกะเปิดทางให้นินิงิผ่าน ในเรื่องเล่ากระแสอื่น อูซูเมะได้เข้าไปเกี้ยวพาราสีซารูตาฮิโกะ

ต่อมาอูซูเมะและซารูตาฮิโกะแต่งงานกัน ทั้งคู่เป็นต้นตระกูลของตระกูลซารูเมะ ^[7]^[8]^[9]

การสักการะ[แก้]

ปัจจุบันยังมีการสักการะเทพีอาเมะ-โนะอูซูเมะในฐานะเทพในลัทธิชินโต

มีศาลเจ้าหลายแห่งที่สร้างอุทิศให้กับเทพีอูซูเมะ เช่น ศาลเจ้าชิโยะ ศาลเจ้าสึบากิแห่งอเมริกา และศาลเจ้าสึบากิ^[10]^[11]

ความคล้ายคลึงกับศาสนาพราหมณ์[แก้]

นักนิรุกติศาสตร์ไมเคิล วิตเซลกล่าวว่าอูซูเมะมีความเกี่ยวข้องอย่างมากกับอุษาเทวี เทพีของศาสนาพราหมณ์ ซึ่งมีต้นแบบมาจากเทพี Hausos (*h₂éwsōs) ในเทพปรณัมของโปรโต-อินโด-ยูโรเปียน เทพีทั้งสององค์มีความคล้ายคลึงในหลายแง่มุม เช่น ถ้ำ (วลา/อิวาโตะ) และการเผยหน้าอกอันเป็นสัญลักษณ์ของมิตรภาพ วิตเซลเสนอว่าศาสนาญี่ปุ่นและศาสนาพราหมณ์มีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดมากกว่าเมื่อเทียบกับเทพปรณัมอื่นในกลุ่มที่วิตเซลเรียกว่า Laurasian mythology และที่มาของเทพปรณัมทั้งสองอาจสืบย้อนไปถึงยุคอินโด-อิหร่านเมื่อราว 2000 ปีก่อนคริสตกาล และทำให้เทพีอูซูเมะมีความคล้ายคลึงกับเทพีอีออสในเทพปรณัมกรีกและออโรราในเทพปรณัมโรมัน^[1]

อ้างอิง[แก้]

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 Witzel, Michael (2005). Vala and Iwato: The Myth of the Hidden Sun in India, Japan, and beyond (PDF).
↑ "Treasures of the Morikami". Morikami Museum and Japanese Gardens. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-07-21. สืบค้นเมื่อ 23 August 2012.
↑ "Iwato". Hamada City. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2 January 2014. สืบค้นเมื่อ 23 August 2012.
↑ Frédéric, Louis (2002). Japan Encyclopedia. Harvard University Press. pp. 27–28. ISBN 0-674-00770-0.
↑ Lancashire, Terence (2004). "From Spirit Possession to Ritual Theatre: A Potential Scenario for the Development of Japanese Kagura". Yearbook for Traditional Music. International Council for Traditional Music. 36: 90–108. ISSN 0740-1558. JSTOR 20058793.
↑ Addiss, Stephen; Groemer, Gerald; Rimer, Thomas, บ.ก. (2006). Traditional Japanese Arts And Culture: An Illustrated Sourcebook. University of Hawai'i Press. pp. 16–17. ISBN 978-0-8248-2878-3.
↑ Picken, Stuart D. B. (2004). Sourcebook in Shinto: Selected Documents (ภาษาอังกฤษ). Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-26432-0.
↑ Roberts, Jeremy (2009). Japanese Mythology A to Z (ภาษาอังกฤษ). Infobase Publishing. ISBN 978-1-4381-2802-3.
↑ Coulter, Charles Russell; Turner, Patricia (2013-07-04). Encyclopedia of Ancient Deities (ภาษาอังกฤษ). Routledge. ISBN 978-1-135-96397-2.
↑ "Tsubaki Grand Shrine of America". www.tsubakishrine.org. สืบค้นเมื่อ Nov 23, 2020.
↑ "Chiyo Shrine". Hikone Travel Guide. 5 September 2017. สืบค้นเมื่อ Nov 23, 2020.

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

[witzel-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 Witzel, Michael (2005). Vala and Iwato: The Myth of the Hidden Sun in India, Japan, and beyond (PDF).

[2] "Treasures of the Morikami". Morikami Museum and Japanese Gardens. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-07-21. สืบค้นเมื่อ 23 August 2012.

[3] "Iwato". Hamada City. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2 January 2014. สืบค้นเมื่อ 23 August 2012.

[:0-4] Frédéric, Louis (2002). Japan Encyclopedia. Harvard University Press. pp. 27–28. ISBN 0-674-00770-0.

[5] Lancashire, Terence (2004). "From Spirit Possession to Ritual Theatre: A Potential Scenario for the Development of Japanese Kagura". Yearbook for Traditional Music. International Council for Traditional Music. 36: 90–108. ISSN 0740-1558. JSTOR 20058793.

[6] Addiss, Stephen; Groemer, Gerald; Rimer, Thomas, บ.ก. (2006). Traditional Japanese Arts And Culture: An Illustrated Sourcebook. University of Hawai'i Press. pp. 16–17. ISBN 978-0-8248-2878-3.

[7] Picken, Stuart D. B. (2004). Sourcebook in Shinto: Selected Documents (ภาษาอังกฤษ). Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-26432-0.

[8] Roberts, Jeremy (2009). Japanese Mythology A to Z (ภาษาอังกฤษ). Infobase Publishing. ISBN 978-1-4381-2802-3.

[9] Coulter, Charles Russell; Turner, Patricia (2013-07-04). Encyclopedia of Ancient Deities (ภาษาอังกฤษ). Routledge. ISBN 978-1-135-96397-2.

[10] "Tsubaki Grand Shrine of America". www.tsubakishrine.org. สืบค้นเมื่อ Nov 23, 2020.

[11] "Chiyo Shrine". Hikone Travel Guide. 5 September 2017. สืบค้นเมื่อ Nov 23, 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

ด ค ก เทพปกรณัมญี่ปุ่น
ตำราเทพปกรณัม	โคจิกิ นิฮนโชกิ ฟูโดกิ คูจิกิ โคโงชูอิ ฮตสึมาสึตาเอะ นิฮนเรียวอิกิ คนจากูโมโนงาตาริชู ชิงโตชู บุตสึโซซูอิ
เทพปกรณัมการสร้างญี่ปุ่น	โคโตอามัตสึกามิ อาเมะ-โนะ-มินากานูชิ คามิโยะ (คามิโยนานาโยะ) คูนิอูมิ คามิอูมิ อิซานามิ อิซานางิ คางุตสึจิ วาตัตสึมิ
เทพปกรณัมทากามางาฮาระ	อามาเตราซุ ซูซาโนโอะ สึกูโยมิ อาเมะ-โนะ-อูซูเมะ
เทพปกรณัมอิซูโมะ	ยามาตะ โนะ โอโรจิ ฮาเระแห่งอินาบะ โอกูนินูชิ คูนิ-ยูซูริ โคโตชิโรนูชิ ทาเกมินากาตะ
เทพปกรณัมฮีวงะ	เท็นซงโคริน นินิงิ โคโนฮานาซากูยะ-ฮิเมะ โฮเดริ โฮโอริ โทโยตามะ-ฮิเมะ อูงายาฟูกิอาเอซุ
ยุคมนุษย์	จักรพรรดิจิมมุ ทางิชิมิมิ เค็ชชิฮาจิได
สถานที่ในเทพปกรณัม	อาขิฮาระ โนะ นากัตสึกูนิ อามะ-โนะ-อิวาโตะ เกาะโอโนโงโระ เน-โนะ-กูนิ รีวงู-โจ ทากามางาฮาระ โยมิ
อาวุธในเทพปกรณัม	อาเมโนนูโฮโกะ คูซานางิ โนะ สึรูงิ ทตสึกะ โนะ สึรูงิ
บุคคลสำคัญในศาสนาพุทธ	อามิดาเนียวไร (พระอมิตาภพุทธะ) ดารูมะ (พระโพธิธรรม) ห้าตถาคต
เจ็ดเทพเจ้าโชคลาภ	เบ็นไซเต็ง บิชามงเต็ง ไดโกกูเต็ง เอบิซุ ฟูกูโรกูจุ โฮเต จูโรจิง คิชโชเต็ง
สิ่งมีชีวิตในตำนาน	มังกร คัปปะ คิตสึเนะ (ปีศาจจิ้งจอก) โอนิ เท็งงุ โยไก ยูเร
อื่น ๆ	ชินิงามิ ศาสนารีวกีว อามามิคิว ราชวงศ์เท็งซง เทพปรณัมไอนุ คามุย คามุย-ฮูจิ ฮาชินาว-อุก-คามุย
เทพชินโต เทพปรณัมญี่ปุ่นในวัฒนธรรมสมัยนิยม เทพเจ้าญี่ปุ่น วัตถุศักดิ์สิทธิ์ ศาสนาญี่ปุ่น