อารยสมาช
 แสตมป์อารยสมาชในปีค.ศ.2000 | |
| คําขวัญ | "कृण्वन्तो विश्वमार्यम्" Make the world noble! |
|---|---|
| ก่อตั้ง | 10 เมษายน 1875 บอมเบย์, Bombay Presidency, บริติชราช (ปัจจุบันคือมุมไบ, รัฐมหาราษฏระ, อินเดีย) |
| ผู้ก่อตั้ง | Dayananda Saraswati |
| ประเภท | องค์กรศาสนา |
| สถานะตามกฎหมาย | มูลนิธิ |
| วัตถุประสงค์ | การศึกษา, ศาสนศึกษา, จิตวิญญาณ, การปฏิรูปสังคม |
| สํานักงานใหญ่ | นิวเดลี, เดลี, ประเทศอินเดีย |
| พิกัด | 26°27′00″N 74°38′24″E / 26.4499°N 74.6399°Eพิกัดภูมิศาสตร์: 26°27′00″N 74°38′24″E / 26.4499°N 74.6399°E |
พื้นที่ให้บริการ | ทั่วโลก |
ภาษาทางการ | ภาษาฮินดี |
องค์กรแม่ | श्रीमती परोपकारिणी सभा – Shreemati Paropkarini Sabha |
| เว็บไซต์ | http://www.thearyasamaj.org |
อารยสมาช (Arya Samaj; ภาษาสันสกฤต: आर्य समाज, ārya samāja; ภาษาปัญจาบ: ਆਰਯ ਸਮਾਜ) หรือ สมาคมของชาวอารยัน เป็นสมาคมของผู้นับถือศาสนาฮินดูโดยสวามีทยานันทะ สรัสวตีเป็นผู้ก่อตั้งที่บอมเบย์เมื่อ 10 เมษายน พ.ศ. 2418[1] เพื่อรวบรวมชาวฮินดูให้เป็นปึกแผ่น ปฏิรูปศาสนาฮินดูและฟื้นฟูสังคมของชาวฮินดู เพื่อต่อสู้กับอารยธรรมตะวันตก แนวคิดของสวามีทยานันทะ สรัสวตีนั้นตำหนิระบบวรรณะที่ปฏิบัติในสมัยหลัง และต่อต้านการแต่งงานในวัยเด็ก
อารยสมาชมีรากฐานที่มั่นคงในภูมิภาคปัญจาบ และยังได้เชิญชวนชาวอินเดียที่นับถือศาสนาอิสลามมาเข้าร่วมพิธีศุทธิเพื่อกลับมานับถือศาสนาฮินดูดังเดิม การกระทำของสมาคมนี้ทำให้การแตกแยกทางศาสนาในอินเดียมีมากขึ้น หลังจากสวามีทยานันทะ สรัสวตีถึงแก่กรรมเมื่อ พ.ศ. 2426 อารยสมาชในปัญจาบ อุตตรประเทศ และราชสถานได้สร้างโรงเรียนมัธยมทยานันทะ แองโกลเวทที่เมืองลาฮอร์เมื่อ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2429 ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากชาวฮินดูอย่างกว้างขวาง และได้ขยายการศึกษาถึงระดับอุดมศึกษาใน พ.ศ. 2432 ภายหลัง อารยสมาชได้แตกออกเป็น 2 กลุ่มคือกลุ่มสายกลางมีอำนาจด้านการจัดการศึกษา และพวกหัวรุนแรงที่เน้ยเผยแพร่ความเชื่อทางศาสนาฮินดู
อารยสมาชขยายตัวอย่างรวดเร็ว มีการก่อตั้งองค์กรในชื่ออารยสมาชทั้งในและนอกประเทศอินเดีย มีการดำเนินงานเพื่อปกป้องชุมชนฮินดูอย่างเต็มที่และได้ส่งผู้แทนไปเปลี่ยนศาสนาแก่ผู้ที่เคยนับถือศาสนาฮินดูและถูกบังคับให้นับถือศาสนาอิสลามในรัฐเกรละ รวมทั้งรณรงค์การเปลี่ยนศาสนาให้กับชาวมัลกนะ ราชปุตที่เคยถูกบังคับให้เปลี่ยนศาสนาเช่นกัน อย่างไรก็ตาม เมื่ออารยสมาชเข้าร่วมในการต่อต้านรัฐบาลมากขึ้น เช่น การต่อต้านผู้ปกครองในแคว้นไฮเดอราบาด เมื่อ พ.ศ. 2482 และการต่อต้านรัฐบาลในแคว้นสินธ์ใน พ.ศ. 2489 อารยสมาชจึงถูกปราบปรามจนอ่อนกำลังลง
อ้างอิง[แก้]
- ปิยนาค บุญนาค. อารยสมาช ใน สารานุกรมประวัติศาสตร์สากลสมัยใหม่: เอเชีย เล่ม 1 อักษร A-B ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กทม.ราชบัณฑิตยสถาน. 2539. หน้า 258 - 260
- ↑ Hastings, James (2003). Encyclopedia of Religion and Ethics, Part 3. Kessinger Publishing. p. 57. ISBN 0-7661-3671-X.
{{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์|coauthors=ถูกละเว้น แนะนำ (|author=) (help)[ลิงก์เสีย]
ดูเพิ่ม[แก้]
- Pt. Chamupati, M.A., Ten Commandments of Arya Samaj, New Delhi: D.A.V. Publications (2001)
- J.T.F. Jordens, Dayanada Saraswati, Delhi: Oxford University Press (1978).
- Lajpat Rai, The Arya Samaj: An Account of its Aims, Doctrine and Activities, with a Biographical Sketch of the Founder, D.A.V. College Managing Committee, New Delhi (1915), ISBN 978-81-85047-77-5.
- Lajpat Rai, A History of the Arya Samaj, (Rep.) New Delhi (1993), ISBN 81-215-0578-X
- M. Ruthven, Fundamentalism: A Very Short Introduction, Oxford University Press, USA (2007), ISBN 978-0-19-921270-5.
- J.M. Sharma, Swami Dayanand: A Biography, USB Publishers Distributors Ltd., India (1998), ISBN 81-7476-212-4.
- Rajender Sethi, "Rashtra Pitamah Swami Dayanand Saraswati" published by M R Sethi Educational Trust Chandigarh
- The Origin, Scope and Mission of the Arya Samaj, by Ganga Prasad Upadhyaya. Published by Arya Samaj, 1954.
- The Arya Samaj: , by Vaidyanath Shastri. Published by Sarvadeshik Arya Pratinidhi Sabha, 1967.
- The Arya Samaj and Indian Nationalism, 1875–1920, by Dhanpati Pandey. Published by S. Chand, 1972.
- A Critical Study of the Contribution of the Arya Samaj to Indian Education, by Saraswati Shantipriya Pandit. Published by Sarvadeshik Arya, Pratinidhi Sabha, 1975.
- Arya Samaj and Indians Abroad, by Nardev Vedalankar, Manohar Somera. Published by Sarvadeshik Arya Pratinidhi Sabha, 1975.
- The Arya Samaj: Hindu Without Hinduism, by D. Vable. Published by Vikas, 1983. ISBN 0-7069-2131-3.
- Social Movements and Social Change: A Study of Arya Samaj and Untouchables in Punjab, by Satish Kumar Sharma. Published by B.R. Publishing, 1985.
- Arya Samaj and the Freedom Movement: 1875–1918, by Kripal Chandra Yadav, Krishan Singh Arya. Manohar Publications, 1988. ISBN 81-85054-42-8.
- Arya Samaj Movement in India, 1875–1947, by Gulshan Swarup Saxena. Published by Commonwealth Publishers, 1990. ISBN 81-7169-045-9.
- Rashtra Pitamah Swami Dayanand Saraswati by Rajender Sethi, published by M R Sethi Educational Trust Chandigarh
- "Hinduism Today" by R. M. Chopra, 2009.