หม่อมเจ้าพระศีลวราลังการ (เนตร)
| หม่อมเจ้าพระศีลวราลังการ (หม่อมเจ้าเนตร ปัทมสิงห์) | |
|---|---|
| ฐานันดร | หม่อมเจ้า |
| ราชวงศ์ | ราชวงศ์จักรี |
| ข้อมูลส่วนพระองค์ | |
| ประสูติ | พ.ศ. 2377 |
| สิ้นชีพิตักษัย | 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2457 (81 ปี) |
| พระบิดา | พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบัว |
| พระมารดา | หม่อมชะมด ปัทมสิงห์ ณ อยุธยา |
| พระชายา | หม่อมพลอย คชเสนี |
| พระบุตร | หลวงกิจจานุรักษ์ (หม่อมราชวงค์ครบ ปัทมสิงห์) หม่อมราชวงค์ผล ปัทมสิงห์ |
หม่อมเจ้าพระศีลวราลังการ มีพระนามเดิมว่าหม่อมเจ้าเนตร ประสูติปี พ.ศ. 2377 ในสมัยรัชกาลที่ 3 ทรงเป็นพระโอรสในพระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบัว ต้นราชสกุลปัทมสิงห์ กับ หม่อมชะมด ธิดาเจ้าพระยามหาโยธา (ทอเรียะ คชเสนี)
เมื่อทรงพระเยาว์ หม่อมเจ้าเนตรมักเที่ยวเตร่ ไม่เข้ารับราชการ ต่อมาทรงหนีไปผนวชที่เมืองมอญ เมื่อเสด็จกลับเมืองไทยทรงไปประทับที่วัดบวรนิเวศวิหาร และย้ายมาประทับที่วัดชนะสงครามราชวรมหาวิหารได้หลายพรรษา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเห็นว่ามีศรัทธาจริงจึงได้พระราชทานนิตยภัตไตรปีตามอย่างหม่อมเจ้าพระ[1]
เมื่อไฟไหม้พระปรางค์ภายในวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในคืนวันที่ 9 กรกฎาคม พ.ศ. 2446 หม่อมเจ้าพระเนตรทรงเป็นคนแรกที่เข้าไปทอดพระเนตรพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรด้วยทรงเป็นห่วง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงยกย่องว่ามีเป็นผู้ความกตัญญู ถึงในวันที่ 10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2446 จึงทรงตั้งเป็นหม่อมเจ้าพระศีลวราลังการ ที่พระราชาคณะ มีนิตยภัตราคาเดือนละ 4 ตำลึง[2]
หม่อมเจ้าพระศีลวราลังการประชวรโรคชรา สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2457 ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ชันษา 81 ปี[3][4] นับเป็นเจ้านายพระชันษายืนพระองค์หนึ่งในราชวงศ์จักรี
หม่อมเจ้าพระศีลวราลังการมีพระอนุชาร่วมพระมารดาคือหม่อมเจ้าโต ปัทมสิงห์ ทรงเสกสมรสกับหม่อมพลอย คชเสนี ธิดาพระยาเกียรติ์ (ตะโดด) บุตรเจ้าพระยามหาโยธา (พญาทอเรียะ) โอรสคือ
- หลวงกิจจานุรักษ์ (หม่อมราชวงค์ครบ ปัทมสิงห์)
- หม่อมราชวงค์ผล ปัทมสิงห์[5]
อ้างอิง[แก้]
- ↑ สมมอมรพันธุ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ. เรื่องตั้งพระราชาคณะผู้ใหญ่ในกรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม ๑. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2545. 197 หน้า. หน้า 91, 95. ISBN 974-417-530-3
- ↑ "การตั้งตำแหน่งสมณศักดิ์ พระราชาคณะ, พระครู, เปรียญ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 20 (34): 586–587. 22 พฤศจิกายน ร.ศ. 122. สืบค้นเมื่อ 17 กันยายน พ.ศ. 2561. Check date values in:
|accessdate=, |date=(help) - ↑ "ข่าวสิ้นชีพิตักษัย" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 31 (0 ง): 406. 24 พฤษภาคม 2457. สืบค้นเมื่อ 17 กันยายน 2561. Check date values in:
|accessdate=, |date=(help) - ↑ "แก้คำผิด ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๓๑ ตอนที่ ๘ ข่าวสิ้นชีพิตักษัย หน้า ๔๐๖" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 31 (0 ง): 406. 31 พฤษภาคม 2457. สืบค้นเมื่อ 17 กันยายน 2561. Check date values in:
|accessdate=, |date=(help) - ↑ ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จฯ กรมพระยา, ลำดับสกุลคชเสนี กับ โบราณคดีมอญ ๒๕๐๘