จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
สยามานุสสติ เป็นคำโคลงพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชนิพนธ์ไว้ ณ พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน เมื่อวันเสาร์ที่ 27 เมษายน พ.ศ. 2461 และได้พระราชทานแก่ทหารอาสาสมัยสงครามโลกครั้งที่ 1 ต่อมาได้มีการนำโคลงนี้มาแต่งเป็นเพลงปลุกใจ ซึ่งประพันธ์ทำนองโดยนารถ ถาวรบุตร
พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชนิพนธ์โคลงสยามานุสสติมาจาก คำขวัญปลุกใจของอังกฤษในช่วงสงครามโลกครั้งที่หนึ่งที่ว่า "What stands if Freedom fall?
Who dies if England live?"[1]
คำโคลงพระราชนิพนธ์เดิม
[แก้]
ลายพระหัตถ์โคลงพระราชนิพนธ์สยามานุสสติ
| ๏ รักราช จงจิตน้อม
|
|
ภักดี ท่านนา
|
| รักชาติ กอบกรณีย์
|
|
แน่วไว้
|
| รักศาสน์ กอบบุญตรี
|
|
สุจริต ถ้วนเทอญ
|
| รักศักดิ์ จงจิตให้
|
|
โลกซร้องสรรเสริญฯ
|
| ๏ ยามเดินยืนนั่งน้อม
|
|
กะมล
|
| รำลึกถึงเทศตน
|
|
อยู่ยั้ง
|
| เปนรัฎฐะมณฑล
|
|
ไทยอยู่ สราญฮา
|
| ควรถนอมแน่นตั้ง
|
|
อยู่เพี้ยงอวสานฯ
|
| ๏ ใครรานใครรุกด้าว
|
|
แดนไทย
|
| ไทยรบจนสุดใจ
|
|
ขาดดิ้น
|
| เสียเนื้อเลือดหลั่งไหล
|
|
ยอมสละ สิ้นแล
|
| เสียชีพไป่เสียสิ้น
|
|
ชื่อก้องเกียรติงามฯ
|
| ๏ หากสยามยังอยู่ยั้ง
|
|
ยืนยง
|
| เราก็เหมือนอยู่คง
|
|
ชีพด้วย
|
| หากสยามพินาศลง
|
|
ไทยอยู่ ได้ฤๅ
|
| เราก็เหมือนมอดม้วย
|
|
หมดสิ้นสกุลไทยฯ
|
นารถ ถาวรบุตรได้ประพันธ์เพลงสยามานุสสติขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2482 เพื่อใช้ประกอบภาพยนตร์เรื่อง "ค่ายบางระจัน" ของบริษัทศรีกรุงภาพยนตร์ ซึ่งส่วนของเนื้อร้องนั้น ได้ตัดเอาบทพระราชนิพนธ์สยามานุสสติบทที่ 3 และบทที่ 4 มาใช้ โดยสลับเอาบทที่ 4 มาร้องก่อนแล้วจึงค่อยร้องบทที่ 3 ในลำดับถัดไป ดังนี้
[1]
| ๏ หากสยามยังอยู่ยั้ง
|
|
ยืนยง
|
| เราก็เหมือนอยู่คง
|
|
ชีพด้วย
|
| หากสยามพินาศลง
|
|
ไทยอยู่ ได้ฤๅ
|
| เราก็เหมือนมอดม้วย
|
|
หมดสิ้นสกุลไทยฯ
|
| ๏ ใครรานใครรุกด้าว
|
|
แดนไทย
|
| ไทยรบจนสุดใจ
|
|
ขาดดิ้น
|
| เสียเนื้อเลือดหลั่งไหล
|
|
ยอมสละ สิ้นแล
|
| เสียชีพไป่เสียสิ้น
|
|
ชื่อก้องเกียรติงามฯ
|
ปัจจุบันทำนองเพลงนี้มีการบรรเลงและบันทึกเสียงด้วยวงโยธวาทิต นอกจากนี้มีการใช้ในสื่อ เช่นสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย กรมประชาสัมพันธ์ ใช้ต้นฉบับทำนองซึ่งทำขึ้นเป็นการเฉพาะกิจบรรเลงด้วยวงดุริยางค์สากล กรมศิลปากร (เรียบเรียงและอำนวยเพลงโดย ครูชลหมู่ ชลานุเคราะห์) เป็นสัญลักษณ์เปิดนำรายการข่าวต้นชั่วโมงและข่าวหลักของสถานีมากว่า 50 ปี
ส่วนสถานีวิทยุโทรทัศน์กองทัพบกช่อง 5 ได้นำเพลงนี้มาใช้ในการเปิดสถานีออกอากาศประจำวัน จนถึงประมาณปี พ.ศ. 2540[2]
ในปี พ.ศ. 2565 ได้มีการจัดกิจกรรมเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว เนื่องในวันสมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า 25 พฤศจิกายน โดยมูลนิธิพระบรมราชานุสรณ์ พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ในพระบรมราชูปถัมภ์ วชิราวุธวิทยาลัย สมาคมนักเรียนเก่าวชิราวุธวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์ และมูลนิธิสุนทราภรณ์ ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2565 ณ หอวชิราวุธานุสรณ์และอาคารนวมภูมินทร์ วชิราวุธวิทยาลัย สามารถรับชมได้ทาง Youtube โดยค้นหา “สยามานุสติ สุนทราภรณ์”
.jpg)