วิกิพีเดีย:เกรียน
 | หน้านี้เป็นเพียงเรียงความ เป็นการสะท้อนความคิดเห็นหรือคำแนะนำของผู้มีส่วนร่วมพัฒนาวิกิพีเดีย ซึ่งอาจเป็นแนวคิดของกลุ่มส่วนใหญ่หรือส่วนน้อย มิใช่บทความสารานุกรมหรือหนึ่งในนโยบายและแนวปฏิบัติ โปรดใช้วิจารณญาณในการอ่าน |
เกรียน หรือภาษาอังกฤษใช้คำว่า โทรล (troll) หมายถึง ผู้พยายามขัดขวางนักเขียน ผู้ดูแลระบบ ผู้พัฒนา หรือบุคคลอื่น ๆ ที่พยายามสร้างสรรค์บทความเพื่อพัฒนาวิกิพีเดีย มิให้ใช้งานวิกิพีเดีย พฤติกรรมเกรียนเช่นนี้ถือว่าละเมิดกฎอย่างร้ายแรง ในการใช้งานบนระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต รวมไปถึงการตัดสินว่าบทความของผู้อื่นไม่ดีอย่างไม่เป็นกลาง (เพราะการตัดสินเช่นนี้ไม่ก่อให้เกิดประโยชน์อันใด กับวิกิพีเดีย เมื่อนักเขียนคนหนึ่งประเมินอย่างเด็ดขาด ว่าบทความนี้ไม่ดี ในขณะที่สมาชิกคนอื่น ๆ ส่วนมาก เห็นว่าการด่วนตัดสินเช่นนั้นเป็นการรุนแรงเกินไป)
พฤติกรรมเกรียน ไม่จัดว่าอยู่ในระดับเดียวกับการก่อกวน แต่การก่อกวนบางอย่างอาจถือว่าเป็นพฤติกรรมเกรียน การก่อกวน หมายถึง ผู้ใช้ที่ชื่นชอบในการทำให้หน้าเว็บเสียหาย ดูถูกผู้ใช้และสมาชิกนักเขียนคนอื่น ๆ ไปทั่ว หรือลงข้อมูลที่เป็นส่วนตัวในทางมิชอบ แต่พฤติกรรมเกรียนจะหมายถึง ผู้ที่จู่โจมวัฒนธรรมในบางจุดที่อ่อนแอของสังคมอื่น หรือพยายามทำให้ผู้อื่นรู้สึกเสียใจผ่านทางระบบเครือข่าย ยังมีรูปแบบหลายอย่างของผู้ที่ก่อกวน ที่ไม่นับว่าเป็นพฤติกรรมเกรียน อย่างเช่น ขโมยบทความ จู่โจมด้วยความเห็นที่เอนเอียง บิดเบือน ผู้ใช้ที่ไม่สุภาพ ไม่ถือว่าเป็นพฤติกรรมเกรียน
พื้นฐานความคิดของพวกเกรียนนี้ จะไม่สนใจการตอบสนองของนักเขียนคนอื่น ๆ ต่อบทความของตน ซึ่งแตกต่างกับสมาชิกนักเขียนทั่วไปคนอื่น ๆ บนวิกิพีเดียที่จะตอบสนองต่อความถูกต้อง ความน่าเชื่อถือ ความแม่นยำ ความครอบคลุมของเนื้อหา และคุณภาพอื่น ๆ ของบทความ ถ้าพวกเกรียนไม่ตอบสนองต่อบทความที่ไม่ถูกต้อง ก็ยากที่จะบ่งบอกได้ว่าพวกใดเป็นพวกเกรียน
คำจำกัดความของพฤติกรรมเกรียน
แนวคิดที่จะให้คำจำกัดความของพฤติกรรมเกรียนเป็นไปอย่างง่าย ๆ โดยธรรมชาติพวกเกรียนมักจะทำให้ความหมายผิดเพี้ยน หรือใช้ความพยายามอันหนึ่งอันใดในทางที่ทำลาย ไม่สร้างสรรค์ ซึ่งตามมาด้วยความเห็นที่ว่า อะไรคือเกรียน และพวกเกรียนทำอะไร แต่เป็นไปไม่ได้ ที่จะระบุว่าพฤติกรรมในทางที่ไม่สร้างสรรค์ บนวิกิพีเดียทุกอย่างเป็นพฤติกรรมเกรียน ด้วยเหตุนี้เองจึงไม่มีหน่วยงานที่มาทำการตรวจสอบพวกเกรียนโดยเฉพาะ
พฤติกรรมเกรียน จะมีเจตนาร้ายอย่างชัดแจ้ง ในความพยายามที่จะขัดขวางการพัฒนาบทความบนวิกิพีเดีย
- ความดื้อรั้นหัวแข็ง ไม่ถือว่าเป็นพฤติกรรมเกรียน
- ความเห็นที่ขัดแย้ง ไม่ถือว่าเป็นพฤติกรรมเกรียน
- อคติที่มีต่อนักเขียน หรือพยายามที่จะปกป้องบทความอย่างแข็งกร้าว ไม่ถือว่าเป็นพฤติกรรมเกรียน
- ตั้งชื่อ โหวต หรือขอให้ทำอย่างหนึ่งอย่างใดโดยสำคัญผิด ไม่ถือว่าเป็นพฤติกรรมเกรียน
- ความพยายามก่อกวนด้วยโปรแกรมที่ เป็นพฤติกรรมเกรียน
พฤติกรรมเหล่านี้ทำให้สมาชิกผู้อื่น มีความต้องการที่จะให้มีการลงโทษพวกเกรียน ซึ่งการลงโทษเหล่านี้ ไม่มีวิธีดำเนินการด้วยวิธีการใดวิธีการหนึ่งโดยชัดเจน จึงต้องพึงระลึกไว้เสมอ ก่อนที่จะทำการกล่าวหาใครว่ามีพฤติกรรมเกรียน
เมื่อคุณพยายามตัดสินคนใดคนหนึ่งว่ามีพฤติกรรมเกรียน ต้องสันนิษฐานไว้เบื้องต้นก่อนว่า พวกเขานั้นสมาชิกนักเขียนวิกิพีเดียปกติ
อธิบายที่ข้อผิดพลาดให้พวกเขาเข้าใจอย่างสุภาพ และมีเหตุผล ชี้ให้เห็นถึงข้อตกลงบนวิกิพีเดีย รูปแบบมาตรฐานและสิ่งที่เกี่ยวข้อง ผ่านทางการอภิปราย
อย่าเพิ่งสรุปว่าพวกเขามีพฤติกรรมเกรียน จนกว่าพวกเขาจะแสดงให้เห็นอย่างชัดเจนแล้วว่าไม่สามารถ หรือไม่ประสงค์ที่จะรับฟังเหตุผล
หรือแสดงความเป็นกลางระหว่างสมาชิกนักเขียนคนอื่น และถึงแม้ว่าจะเป็นในกรณีนั้น ก็ให้เงียบไว้ดีกว่า แล้วให้สมาชิกโดยรวมบนวิกิพีเดียตัดสิน
จะดีกว่ากล่าวหาว่าใครเป็นพวกเกรียน ซึ่งมีแต่จะสร้างความสับสนให้มากขึ้น ให้จำให้ขึ้นใจว่า "อย่ากัดผู้มาใหม่"
รูปของพฤติกรรมเกรียน
นี่เป็นเพียงตัวอย่างพฤติกรรมเกรียน แต่ไม่ได้หมายความว่าผู้ที่ขัดขวางผู้อื่น ด้วยวิธีการอื่นใดนอกเหนือจากนี้ จะไม่นับว่าเป็นพวกเกรียน พฤติกรรมเกรียนนั้น สำคัญที่เจตนา
การเตือนบทความ
รูปแบบตัวอย่างของพฤติกรรมเกรียน
- ตั้งใจใส่ความในบทความ
- ส่งข้อความที่มีจุดประสงค์หลักเพื่อสร้างความขัดแย้ง
โดยบทความที่ให้ร้ายมักจะมาจากนักเขียนที่มีวิสัยทัศน์แคบ หรือนักเขียนที่มีความเห็นตรงกันข้าม และเชื่อโดยสนิทใจว่าบทความที่ตนไม่เห็นด้วยมาจากพวกเกรียน อย่างไรก็ตามผู้นั้นก็ไม่ได้อภิปรายกับสมาชิกท่านอื่น แต่กลับยืนกรานความเห็นของตนฝ่ายเดียว โดยไม่มีการผ่อนผัน
ไม่ใช่ทุกบทความที่มีความขัดแย้งอย่างรุนแรง ในการอภิปรายจะเป็นเกรียน คำจำกัดความของพฤติกรรมเกรียนในกรณีนี้ ไม่ใช่ในเรื่องเนื้อหาบทความ แต่เป็นพฤติกรรมในการอภิปรายบทความ ปฏิเสธหลักฐานจากการค้นคว้า สืบค้นอ้างอิง ความเห็นที่เป็นกลางจากการอภิปราย และการประนีประนอม สำหรับผู้ที่กำลังอยู่ในระหว่างตั้งใจพัฒนาบทความ บางครั้งอาจถูกผู้อื่นมองว่ามีพฤติกรรมเกรียนก็เป็นได้ ผู้ที่ถูกเข้าใจผิดว่าเป็นพวกเกรียน อาจปฏิเสธที่จะประนีประนอม ในกรณีนี้การประนีประนอม อาจไม่ใช่ทางออกที่ดีที่สุด
บทความเพิ่มเติมที่ไม่เกี่ยวข้อง
- บทความเสริมบางอย่างสร้างขึ้น และอัปโหลดภาพขึ้นไปด้วยจุดประสงค์ที่ไม่สร้างสรรค์ ต่อนักอ่านหรือสมาชิกนักเขียนท่านอื่น ๆ อย่างเช่น รูปที่ถือว่า ไม่เหมาะสม กรณีนี้จะถือเป็นการก่อกวนมากกว่า
- ถ้าใจความของบทความเสริมเห็นได้ชัดว่ามีเจตนาร้าย แต่พยายามทำกลมกลืนกับบทความหลัก ในกรณีจะถือว่าเป็นพฤติกรรมเกรียน
เทคนิคที่เป็นที่โปรดปรานของพวกเกรียน
- ติดป้ายว่าบทความนี้เป็นบทความที่สมควรลบทิ้ง ทั้งที่เห็นได้ชัดว่าบทความดังกล่าวเป็นบทความสารานุกรมถูกต้อง
- เสนอบทความที่ไม่สมบูรณ์เป็นบทความยอดเยี่ยม แล้วใส่รายชื่อแหล่งอ้างอิงที่ไม่เกี่ยวข้อง หรือไม่น่าเชื่อถือมาเสริม
- เสนอตัวเป็นผู้ดูแล ทั้งที่เห็นได้ชัดว่ายังไม่ถึงเกณฑ์คุณสมบัติขั้นต่ำ ที่ต้องการสำหรับการเสนอตัว
- พยายามแก้ไขบทความที่ถูกต้องตามหลักวิกิพีเดียอยู่แล้ว และใส่ป้ายคำเตือนสุดท้ายเรื่องการก่อกวน กับผู้ใช้ทั่วไปท่านอื่นอย่างต่อเนื่อง
ในกรณีที่เราจะพิจารณาว่าสิ่งใดเห็นได้ชัดหรือสิ่งใดไม่น่าชื่อถือ เราจะหมายถึงทุกคนพิจารณาอยู่บนพื้นฐานของเจตนาที่ดี และให้การยอมรับซึ่งกันและกัน แต่ระวังในบางครั้ง บางสิ่งที่อาจเห็นได้ชัดในสายตาของคุณ อาจเป็นสิ่งที่ยังคลุมเครือในสายตาคนอื่น และการกล่าวหาว่านักเขียนท่านอื่นเป็นพวกเกรียน เพราะเพียงแค่เขาไม่เห็นด้วยกับคุณ จะทำให้เกิดความขัดแย้ง และเป็นผลเสียต่อวิกิพีเดียอย่างมาก
- โดยทั่วไปแม้ว่าพฤติกรรมของบางคน จะเป็นการละเมิดข้อตกลงบนวิกิพีเดีย แต่อาจเป็นเพียงว่าผู้นั้นไม่ได้ใส่ใจที่จะอ่านข้อตกลงก่อน พยายามชี้ให้เห็นถึงข้อตกลงพื้นฐานบนวิกิพีเดีย แล้วดูการตอบสนอง ถ้าเขายอมรับหรือพยายามเสนอข้อตกลงใหม่ ที่พอรับฟังได้ อาจไม่ถือว่าเป็นพฤติกรรมเกรียน
- แต่ถ้าพวกเขาประกาศว่าข้อตกลงนี้ไม่ถูกต้อง โดยไม่พยายามที่จะให้เหตุผลสนับสนุน หรือปฏิเสธข้อตกลงเอาดื้อ ๆ อาจถือว่าเป็นพฤติกรรมเกรียน
ให้จำไว้เสมอว่า วิกิพีเดียไม่ใช่เรื่องขาวกับดำ บางครั้งจึงเป็นการยากที่จะให้ผู้ใช้หน้าใหม่เข้าใจ ระบบข้อตกลงที่ซับซ้อนที่วิกิพีเดียใช้ บางครั้งทางออกที่ดีที่สุด คือ ให้ผู้ใช้หน้าใหม่ไปดูที่หน้าข้อตกลง ที่สมาชิกท่านอื่นที่มีความคุ้นเคยกับวิกิพีเดียมากกว่า จะให้คำแนะนำได้
คำถามไร้สาระ
อีกรูปแบบหนึ่งของพฤติกรรมเกรียน คือ ถามคำถามที่เห็นคำตอบอยู่แล้วชัด ๆ บ่อย ๆ ถ้าผู้ใช้ใดเริ่มตั้งคำถามประเภทนี้ คุณอาจแนะนำให้เขาไปดูที่โต๊ะช่วยเหลือ แต่ถ้ายังไม่เป็นผล ให้พยายามอธิบายอย่างสุภาพว่าคุณเองก็อยากจะช่วย แต่ยุ่งเกินกว่าจะมาตอบคำถามพวกนี้
แต่ถ้าพวกนั้นเริ่มบ่นว่า คุณไม่ยอมช่วยเหลือเลย ทั้งที่คุณพยายามเต็มที่แล้ว ในกรณีนี้อาจมีความเป็นไปได้ว่าพวกที่ตั้งคำถามไร้สาระนี้ เป็นพวกเกรียน หรือไม่ก็อาจจะเป็นเพียงพวกขี้เกียจ หรือสับสนอย่างแรง สิ่งที่สำคัญที่สุดสำหรับเราคือ ต้องใจเย็นไว้ก่อน ระลึกไว้เสมอว่าวิกิพีเดียเป็นสารานุกรมเสรี ให้แสดงความเป็นมิตรและความรู้ที่เป็นประโยชน์จะดีกว่า ถึงแม้ว่าพวกนี้จะไม่หยุดตั้งคำถาม อาจจะเป็นการดีกว่าถ้าคุณไม่ต้องไปสนใจแล้วหันไปทำอย่างอื่นซักพัก หลังจากที่คุณได้พยายามให้ความช่วยเหลือมาแล้วครั้งหนึ่ง
เกรียนหัวหมอ
แนวคิดหลักของพฤติกรรมเกรียน คือขัดขวาง สิ่งที่น่ารำคาญที่สุดอย่างหนึ่งคือ พวกเกรียนที่ค้นพบวิธีขัดขวางรูปแบบใหม่ที่ไม่ได้ละเมิดข้อตกลง
ซึ่งไม่ว่าคุณจะให้คำนิยามที่ดีแค่ไหนในพฤติกรรมเกรียน ยังไง ๆ ก็ยังมีช่องว่างอยู่ดี
- ถ้าเมื่อใดเข้าในกรณีนี้ ผู้ใช้คนนั้นยังคงขัดขวางอย่างต่อเนื่อง โดยที่ไม่มีความสุภาพ ไม่อภิปราย ไม่มีความเป็นกลาง หรือความพยายามที่จะแก้ปัญหาอย่างสันติก็นับได้ว่าเป็นพฤติกรรมเกรียน
- เมื่อเกิดความขัดแย้งประเภทนี้ พวกนี้มักจะเขียนหยิบยกกฎมาให้ดู ทั้งที่ในใจกลับแฝงเจตนาร้าย ซึ่งหลายครั้งในกรณีเช่นนี้ จะนับว่าเป็นพฤติกรรมเกรียน