วัดละหาร (จังหวัดนนทบุรี)

วัดละหาร
ชื่อสามัญ	วัดละหาร, วัดลาว, วัดราชบัญหาร, วัดราชบันหาร, วัดราชบรรหาร
ที่ตั้ง	เลขที่ 17 หมู่ที่ 2 ถนนเทศบาล 4 ตำบลโสนลอย อำเภอบางบัวทอง จังหวัดนนทบุรี 11110
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	มหานิกาย
เจ้าอาวาส	พระครูสิริธรรมภาณ (สุเทพ อภิเทโว)
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

วัดละหาร เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในหมู่ที่ 2 ตำบลโสนลอย อำเภอบางบัวทอง จังหวัดนนทบุรี

ประวัติ

วัดละหารสร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2321 เจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก (พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช) ได้ยกกองทัพไปเวียงจันทน์ ได้นำครอบครัวชาวเวียงจันทน์เข้ามากรุงธนบุรี สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชโปรดเกล้าฯ ให้ครอบครัวชาวเวียงจันทน์ที่เป็นชาวพวนมาอยู่ที่บางบัวทอง จึงเกิดชุมชนชาวลาวพวนเป็นชุมชนใหญ่ ในเวลาต่อมา ชาวชุมชนได้ร่วมใจกันสร้างวัดขึ้น โดยระยะแรกเรียกว่า วัดลาว ต่อมาในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้พบหลักฐานซึ่งเขียนชื่อวัดว่า วัดราชบัญหาร บ้างสะกดว่า วัดราชบันหาร หรือ วัดราชบรรหาร จนปัจจุบันได้เรียกเพี้ยนมาเป็น "วัดละหาร" วัดนี้ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อ พ.ศ. 2470 วัดได้เปิดสอบพระปริยัติธรรมแผนกธรรมตั้งแต่ พ.ศ. 2489 และแผนกบาลีเริ่มเปิดตั้งแต่ พ.ศ. 2496 เป็นต้นมา นอกจากนี้ยังเป็นศูนย์พุทธศาสนาวันอาทิตย์ ศูนย์สงเคราะห์พุทธมามกะประจำอำเภอบางบัวทอง และศูนย์อบรมประชาชนประจำตำบล

อาคารเสนาสนะ

อุโบสถเป็นอาคารทรงโรง คอนกรีตเสริมเหล็ก ขนาด 5 ห้อง หลังคาลด 2 ชั้น ตับหลังคามี 3 ตับ หลังคามุงด้วยกระเบื้องเกล็ดเต่าสีส้มออกแดง ด้านหน้าและด้านหลังเป็นมุขคลุมชานชาลาทั้ง 2 ด้าน ที่หน้ามุขทั้งด้านหน้าและด้านหลังทำชายคายื่นออกมาเป็นพาไล รับกับชายคาของตับหลังคาตับสุดท้ายของหลังคามุขด้านข้างทั้ง 2 ข้าง ด้านหน้าจึงไม่มีรวงผึ้งและสาหร่าย คงมีคันทวยรับชายคาของหลังคาตับสุดท้ายที่หน้ามุขทั้ง 2 ด้าน หน้าบันเป็นรูปเทพนมครึ่งองค์อยู่ในกรอบรูปพุ่มข้าวบิณฑ์ ล้อมด้วยลายกระหนกก้านขดออกช่อหัวโต ใช้กระจกสีฟ้าเป็นการลงพื้น หน้าบันคอสองเป็นลายกระหนกเปลวก้านขด หน้าบันด้านหลังมีรูปแบบเหมือนหน้าบันด้านหน้า ด้านนอกมีกำแพงแก้วเป็นกำแพงสูง ด้านบนทำเป็นลูกกรงโปร่ง มีประตูกำแพงแก้ว ด้านบนทำเป็นลูกกรงโปร่ง มีประตูกำแพงแก้ว 4 ประตู ประตูด้านหน้าทางทิศตะวันออก 1 ประตู ประตูด้านหลังทางทิศตะวันตก 1 ประตู ประตูด้านข้างทางทิศเหนือและทิศใต้ด้านละ 1 ประตู ภายในอุโบสถประดิษฐานพระประธานเป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัยประทับนั่งศิลปะสมัยสุโขทัย

วิหารหลวงพ่อป่าเลไลยก์หลังเดิม พระอธิการต่วนและศิษย์ นำโดยขุนพิทักษ์ปทุมมาศ (สิงห์โต สามวัง) นายกเทศมนตรีเมืองบางบัวทองคนแรกและชาวบางบัวทอง ได้ร่วมกันสร้างวิหารและหล่อพระพุทธรูปปางป่าเลไลยก์ขึ้น เป็นอาคารจัตุรมุข หลังคาไม่มีชั้นลด ต่อปีกนกออกเป็นพาไลทั้ง 4 ด้าน เป็นอาคารก่ออิฐฉาบปูน เครื่องบนเป็นปูน ช่อฟ้า ใบระกา และหางหงส์เป็นปูนประดับกระจกสีทอง หน้าบันปูนทั้ง 4 ด้าน ปั้นเป็นรูปเทพนมอยู่ในกรอบรูปพัดยอดแหลมออกลายก้านขดล้อมเทพนม หลังคามุงกระเบื้องเกล็ดเต่าเป็นพื้นสีน้ำเงิน มีสีส้มเป็นกรอบและสีเหลือง เป็นริ้วในระหว่างกรอบ ภายในวิหารประดิษฐานพระพุทธรูปปางป่าเลไลยก์

วิหารหลวงพ่อป่าเลไลยก์หลังใหม่เป็นอาคารจัตุรมุข 2 ชั้น ยอดเป็นเจดีย์ทรงกลม โดยก่อเป็นอาคารรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส มีมุขยื่นจากผนังทั้ง 4 ด้าน เหนืออาคารสี่เหลี่ยมมีพระเจดีย์ทรงระฆังเป็นยอดของวิหารจัตุรมุขด้วย มีกำแพงแก้วล้อมพระเจดีย์ทั้ง 4 ด้าน มุมกำแพงแก้วมีพานพุ่มขนาดใหญ่ตั้งบูชาพระเจดีย์

ศาลาการเปรียญเป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก 4 ชั้น หลังคาทรงไทยมี 3 มุข ชั้นล่างเป็นที่บำเพ็ญกุศลและรักษาศีลปฏิบัติธรรมของอุบาสกอุบาสิกา ชั้นบนอีก 3 ชั้นเป็นส่วนที่ใช้ประกอบกิจกรรมต่าง ๆ ของวัดและเป็นอาคารเรียนพระปริยัติธรรมของพระภิกษุสามเณรและสำนักเรียนพระปริยัติธรรมวัดละหาร

รายนามเจ้าอาวาส

• 1–4 รูป ไม่ปรากฏนามและประวัติ พ.ศ. 2329–2418
• พระอธิการหอม พ.ศ. 2419–2439
• พระอธิการต่วน อุตตโม พ.ศ. 2440–2480
• พระอธิการวินัยธรมี (เปรียญ) พ.ศ. 2481–2483
• พระครูนนทปรีชา (เปลี่ยน ชุตินฺธโร) พ.ศ. 2484–2514
• พระครูภัทรนนทคุณ (อ้น ภทฺทสาโร) พ.ศ. 2515–2525
• พระราชนันทมุนี (สำรวย อาภากโร) พ.ศ. 2525–2555
• พระครูสิริธรรมภาณ (สุเทพ อภิเทโว) พ.ศ. 2555–ปัจจุบัน