วงปี่พาทย์นางหงส์
วงปี่พาทย์นางหงส์ คือวงปี่พาทย์ชนิดหนึ่งที่นำเอาวงปี่พาทย์ไม้แข็งมาประสมกับวงบัวลอย โดยเปลี่ยนแปลงรูปแบบดังนี้
- ใช้กลองมลายูมาตีแทนตะโพนและกลองทัด (บางที่ก็ใช้กลองทัดแทนกลองมลายู)
- ใช้ปี่ชวามาเป่าแทนปี่ใน
- เอาฆ้องเหม่งออก เพราะมีฉิ่งเป็นตัวควบคุมจังหวะแล้ว
เหตุที่ใช้ชื่อวงปี่พาทย์นี้ว่าวงปี่พาทย์นางหงส์ก็เนื่องจากเรียกตามชื่อเพลงที่เล่นคือเพลงเรื่องนางหงส์ โดยจะใช้เล่นเฉพาะงานอวมงคลเท่านั้น ปัจจุบันไม่ค่อยเป็นที่นิยม เพราะได้หันมานิยมวงปี่พาทย์มอญแทน
วงปี่พาทย์นางหงส์ เดิมเป็นวงที่ใช้บรรเลงในงานศพของสามัญชน ต่อมาได้นำมาบรรเลงในงานสวดพระอภิธรรมศพเจ้านาย และใช้ในตอนถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระศพ เมื่อครั้งงานพระบรมศพของสมเด็จพระศรีนครินทรา บรมราชชนนี สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มีพระประสงค์ให้นำวงปี่พาทย์นางหงส์ ของกรมศิลปากรมาประโคมย่ำยาม ต่อจากวงประโคมของงานเครื่องสูง สำนักพระราชวัง จึงนับเป็นครั้งแรกที่ได้นำวงปี่พาทย์นางหงส์มาใช้ในงานพระบรมศพด้วย
เพลงชุดนางหงส์
[แก้]เพลงที่บรรเลง เรียกว่า “ เพลงชุดนางหงส์” ประกอบด้วยเพลง
- เพลงนางหงส์ (หรือเพลงพราหมณ์เก็บหัวแหวน)
- เพลงสาวสอดแหวน
- เพลงแสนสุดสวาท
- เพลงแมลงปอ
- เพลงแมลงวันทอง
วงปี่พาทย์นางหงส์ สำนักการสังคีต กรมศิลปากร
[แก้]ดุริยางคศิลปินกลุ่มดุริยางค์ไทยสำนักการสังคีต กรมศิลปากร ผู้บรรเลงวงปี่พาทย์นางหงส์ (วงประโคมย่ำยาม) ในการพระศพ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์
ข้อมูลเพิ่มเติม
[แก้]การบรรเลงดนตรีไทยในงานพระศพ เก็บถาวร 2008-07-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน