มาตางิ
 | บทความนี้ยังต้องการเพิ่มแหล่งอ้างอิงเพื่อพิสูจน์ความถูกต้อง |
 มาตางิกับหมีที่ถูกล่าในอำเภอคามิโกอานิ จังหวัดอากิตะ เมื่อ พ.ศ. 2509 | |
| ภูมิภาคที่มีประชากรอย่างมีนัยสำคัญ | |
|---|---|
จังหวัดอากิตะ · จังหวัดอาโอโมริ ประเทศญี่ปุ่น | |
| ภาษา | |
| ญี่ปุ่น (สึงารุ · อากิตะ) อดีต ภาษาย่อยมาตางิ[1] | |
| ศาสนา | |
| ศาสนาพุทธและลัทธิชินโต | |
| กลุ่มชาติพันธุ์ที่เกี่ยวข้อง | |
| ไอนุ[1][2] |
มาตางิ (ญี่ปุ่น: マタギ; โรมาจิ: Matagi) หมายถึง กลุ่มนักล่าสัตว์แถบภูมิภาคโทโฮกุ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศญี่ปุ่น พบได้ที่เมืองอานิ จังหวัดอากิตะ กระจายไปตามเขตป่าเทือกเขาชิรากามิซึ่งเป็นรอยต่อระหว่างจังหวัดอากิตะกับจังหวัดอาโอโมริ และพบได้บริเวณเมืองใกล้เคียง พบเขาล่ากวางและหมีมาตั้งแต่ยุคกลางเป็นต้นมา มีวัฒนธรรมใกล้เคียงกับชาวไอนุ ชนพื้นเมืองซึ่งอาศัยอยู่ทางตอนเหนือของประเทศ โดยเฉพาะวัฒนธรรมการบูชาหมี หลังคริสต์ศตวรรษที่ 19 เป็นต้นมา มีการผลิตปืนไรเฟิลในประเทศเพิ่มขึ้น ความจำเป็นในการล่าหมีก็ลดลง วัฒนธรรมมาตางิก็หดหายลงไปตามลำดับ ขณะที่ภาษาย่อยมาตางิ ซึ่งเป็นภาษาเฉพาะกลุ่ม ได้กลายเป็นภาษาสูญแล้ว[1]
โดยชื่อ มาตางิ เป็นคำไอนุ มาจากคำว่า มาตันกี (matangi) หรือ มาตันกีโตโน (matangitono) แปลว่า บุรุษแห่งเหมันตฤดู หรือ นายพราน จากการศึกษาของอี (Lee) และฮาเซงาวะ (Hasegawa) ระบุว่า มาตางิ เป็นผู้สืบสันดานจากนายพรานและชาวประมงไอนุซึ่งอพยพลงมาจากเกาะฮกไกโดลงสู่เกาะฮนชู เพื่อล่าสัตว์ให้กับกลุ่มชนที่ใช้ภาษาญี่ปุ่นในท้องถิ่น[3] พึงสังเกตจากการที่มาตางิใช้คำยืมจากภาษาไอนุสำหรับใช้เรียกชื่อสัตว์และภูมินามจำนวนมาก[4][5]
การล่าสัตว์ของมาตางิถือเป็นวิถีชีวิตมิใช่ล่าสัตว์เป็นเกมกีฬา พวกเขาเชื่อว่าสัตว์ป่าคือของขวัญที่เทพเจ้าแห่งขุนเขาประทานลงมา มาตางิมีกรรมวิธีจัดการเนื้อสัตว์และการแล่ โดยหลังการฆ่า มาตางิจะมีบทสวดเฉพาะ สัตว์ป่าเหล่านี้จะได้รับการบูชา ไม่มีชิ้นส่วนใดถูกทิ้ง และดวงวิญญาณจะได้รับการปลอบประโลมเพื่อกลับไปสู่ขุนเขาอีกครั้ง
มาตางิอาศัยอยู่ในหมู่บ้านขนาดเล็กแถบชายป่าชายเขาในภูมิภาคโทโฮกุ ที่อำเภอนิชิตสึงารุและนากัตสึงารุ จังหวัดอาโอโมริ อำเภอคิตาอากิตะและเซ็มโบกุ จังหวัดอากิตะ อำเภอวางะ จังหวัดอิวาเตะ อำเภอนิชิโอคิตามะและสึรูโอกะ จังหวัดยามางาตะ อำเภอมูรากามิและนากาอูโอนูมะ จังหวัดนีงาตะ พวกเขาประกอบอาชีพเกษตรกรรมในช่วงฤดูเพาะปลูกและฤดูเก็บเกี่ยว หากเป็นฤดูหนาวและต้นฤดูใบไม้ผลิ พวกเขาจะรวมตัวกันไปล่าสัตว์สัปดาห์ละครั้ง ปัจจุบันมาตางิบางคนขัดแย้งกับนักอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เพราะข้อกังวลด้านการตัดไม้ทำลายป่าและการลดจำนวนลงของสัตว์บางชนิด[6] มาตางิไม่สามารถล่าเลียงผาญี่ปุ่น เพราะเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง ส่วนการล่าหมียังคงดำเนินต่อไป หากแต่ต้องได้รับใบอนุญาตแบบพิเศษ
อ้างอิง
[แก้]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Itabashi, Yoshizo (2021). "The Origin and History of the Extinct Contact-Induced Language, Matagi". Advances in Religious and Cultural Studies. IGI Global. p. 245–264. doi:10.4018/978-1-7998-2959-1.ch011. ISBN 978-1-7998-2959-1.
- ↑ "マタギことば・やまことば". gari2.tuzikaze.com (ภาษาญี่ปุ่น). สืบค้นเมื่อ 2024-12-26.
- ↑ Tjeerd de Graaf "Documentation and Revitalisation of two Endangered Languages in Eastern Asia: Nivkh and Ainu" 18 March 2015
- ↑ Kudō Masaki (1989). Jōsaku to emishi. Kōkogaku Library #51. New Science Press. p. 134
- ↑ Tanigawa, Ken'ichi (1980). Collected works, vol. 1. pp. 324–325
- ↑ "Matagi: Hunters as Intermediaries Between 'Wild' and 'Domestic.'" Scott Schnell, Japan Anthropology Workshop, March 14, 2010
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ มาตางิ- Visit Shirakami
