ข้ามไปเนื้อหา

ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เสาวรส"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
SoupI (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
บรรทัด 15: บรรทัด 15:
}}
}}


'''เสาวรส''' หรือ '''กะทกรกฝรั่ง''' หรือ '''กะทกรกสีดา''' หรือ '''กะทกรกยักษ์''' ({{ชื่อวิทยาศาสตร์| Passiflora edulis}}, {{lang-en|Passionfruit}}, {{lang-es|Maracujá}}) เป็นไม้เถาเลื้อย ถิ่นกำเนิดอยู่ใน[[ทวีปอเมริกาใต้]] บริเวณ[[ประเทศบราซิล]] [[ปารากวัย]] [[อาร์เจนตินา]] ผลเป็นรูปกลม ผลอ่อนสีเขียว เมื่อสุกมีหลายสีแล้วแต่พันธุ์ ทั้งสีม่วง เหลือง ส้ม ชั้นในสุดของเปลือกเป็นเยื่อสีขาวที่เรียกรก ภายในมีเมล็ดสีดำจำนวนมาก อยู่ในเยื่อหุ้มเมล็ดเป็นถุง<ref>{{cite web|url=http://www.exoticfruitx.com/2011/08/passion-fruit-background-nutrition-preparation/|title=Passion Fruit: Background, Nutrition, Preparation|date=25 August 2011|publisher=Exotic Fruit for Health|accessdate=18 September 2011}}</ref> กลิ่นคล้าย[[ฝรั่ง]]สุก รสเปรี้ยวจัด บางพันธุ์มีรสอมหวาน

==การผสมเกสร==

การผสมเกสรนั้นจะใช้แมลงภู่เพื่อการผสมเกสรในเชิงการค้าใน[[ฟิลิปปินส์]] [[อินโดนีเซีย]] และ [[มาเลเซีย]] และส่วนอื่น ๆ ของ [[เอเชียตะวันออกเฉียงใต้]] นอกจาก นี้ ดอก[[เสาวรส]] ([[เสาวรส|Passiflora edulis flavicarpa]]) ถูกค้นพบว่าบานสัมพันธ์กันกับช่วงที่แมลงภู่กำลังแพร่หลาย แสดงให้เห็นว่าสิ่งมีชีวิตทั้งสองชนิดนี้วิวัฒนาการมาอย่างสัมพันธ์กัน<ref name="Mardan">Mardan, M., Yatim, Ismail, M. and Raji Khalid, Mohd. (1991). “Nesting Biology and Foraging Activity of Carpenter Bee on Passion Fruit”. Acta Hort. (ISHS) 288: 127-132 [http://www.actahort.org/books/288/288_15.htm].</ref>

== การกระจายพันธุ์ ==
มีการปลูกเสาวรสทางการค้าในหลายประเทศ เช่น [[อินเดีย]] [[ศรีลังกา]] [[นิวซีแลนด์]] ประเทศแถบ[[ทะเลแคริบเบียน]] [[บราซิล]] [[โคลอมเบีย]] [[โบลิเวีย]] [[เอกวาดอร์]] [[อินโดนีเซีย]] [[เปรู]] [[เปอร์โตริโก]] [[สาธารณรัฐโดมินิกัน]] [[สหรัฐอเมริกา]] [[อาร์เจนตินา]] [[ออสเตรเลีย]] [[แอฟริกาตะวันออก]] [[เม็กซิโก]] [[อิสราเอล]] [[คอสตาริกา]] [[แอฟริกาใต้]]และ[[โปรตุเกส]] ในประเทศไทยมีเสาวรสที่ปลูกทั่วไป 3 พันธุ์คือ พันธุ์สีม่วง เมื่อสุกเปลือกสีม่วง เนื้อในสีเหลือง รสอมหวานมากกว่าพันธุ์อื่นๆ แต่ไม่ค่อยต้านทานโรคในเขตร้อน พันธุ์สีเหลืองหรือเสาวรสสีทอง ผลแก่สีเหลือง รสเปรี้ยวมาก นิยมปลูกในเขตร้อน พันธุ์ผสม เมื่อสุกเป็นสีม่วงอมแดง รสเปรี้ยวจัด กลิ่นแรง
สามารถปักชำและเสียบยอดได้

== การใช้ประโยชน์ ==
[[ไฟล์:Passion fruit wine at Morad Winery in Israel.jpg|thumb|[[ไวน์]]หรือ 'sicar' ทำจากเสาวรสใน[[อิสราเอล]]]]
ผลสุกของเสาวรสนำมาทำน้ำผลไม้และ[[ไวน์]] หรือเติมลงในน้ำผลไม้ชนิดอื่นเพื่อเพิ่มกลิ่น<ref name="GRIN">{{cite web |url=http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?26962 |title=''Passiflora edulis'' Sims |work=Germplasm Resources Information Network |publisher=United States Department of Agriculture |date=2007-06-25 |accessdate=2010-01-07}}</ref>
ในทวีปอเมริกาใต้รับประทานเปลือกของเสาวรสสุก หรือนำไปปั่นรวมกับน้ำตาลและน้ำเสาวรสเป็นเครื่องดื่มที่เรียก Refresco นำเนื้อเสาวรสไปทำขนมได้หลายชนิดทั้ง[[เค้ก]] [[ไอศกรีม]] [[แยม]] [[เยลลี]] ยอดเสาวรสนำไปแกงหรือกินกับบบน้ำพริกลล เมล็ดนำไปสกัดน้ำมันพืช ทำ[[เนยเทียม]] เปลือกนำไปสกัดสาร[[เพกทิน]]หรือนำมาตากแห้งเป็นอาหารสัตว์ เปลือกเสาวรสที่อ่อนบางพันธุ์มีสารประกอบไซยาไนต์เล็กน้อยโดยเฉพาะผลสีม่วง แต่เมื่อนำเปลือกมาทำแยมด้วยความร้อนสูง สารประกอบไซยาไนต์จะหายไป <ref>{{Cite journal
| last1=Chassagne
| first1=David
| last2=Crouzet
| first2=Jean C.
| last3=Bayonove
| first3=Claude L.
| last4=Baumes
| first4=Raymond L.
| date=18 December 1996| title= Identification and Quantification of Passion Fruit Cyanogenic Glycosides
| doi=10.1021/jf960381t
| journal = Journal of Agricultural and Food Chemistry
| volume = 44
| issue = 12
| pages=3817
| publisher = American Chemical Society
| unused_data=DUPLICATE DATA: doi=10.1021/jf960381t
}}</ref>
การใช้ประโยชน์ในประเทศต่างๆมีดังนี้
* [[บราซิล]] มูสเสาวรสเป็นของหวานที่พบได้ทั่วไป เมล็ดเสาวรสนิยมใช้แต่งหน้าเค้ก ในการปรุง[[Caipirinha]] นิยมใช้เสาวรสแทนมะนาว
* [[โคลอมเบีย]] เป็นผลไม้ที่สำคัญในการทำน้ำผลไม้และขนม เรียกเสาวรสว่า "Maracuyá"
* [[สาธารณรัฐโดมินิกัน]]เรียกเสาวรสว่า ''chinola'' ใช้ทำน้ำผลไม้และใช้แต่งรสไซรับ กินเป็นผลไม้สดกับน้ำตาล
* [[ฮาวาย]] ทั้งเสาวรสสีม่วงและสีเหลืองใช้กินเป็นผลไม้ น้ำเชื่อมรสเสาวรสใช้แต่งหน้าน้ำแข็ง ไอศกรีม และใช้เป็นส่วนผสมในเค้ก คุกกี้ แยม เยลลี่ เนย
* [[อินโดนีเซีย]] มีเสาวรสสองชนิด คือชนิดสีขาวกับสีเหลือง สีขาวกินเป็นผลไม้ สีเหลืองใช้ทำน้ำผลไม้ และเคียวกับน้ำตาลเป็นไซรับ
* [[นิวซีแลนด์]] และ [[ออสเตรเลีย]] นิยมกินผลสดเป็นอาหารเช้าในช่วงฤดูร้อน เช่นทำฟรุตสลัด เสาวรสใช้ทำขนมหลายอย่าง เช่นแต่งหน้าเค้ก pavlova ไอศกรีม ใช้แต่งรสชีสเค้ก และมีน้ำอัดลมรสเสาวรสในออสเตรเลีย
* [[ปารากวัย]] ใช้ทำน้ำผลไม้ ใช้ผสมในเค้กมูส ชีสเค้ก ใช้แต่งรสโยเกิร์ตและคอกเทล
* [[เม็กซิโก]] ใช้ทำน้ำผลไม้หรือรับประทานผลกับพริกป่นและน้ำเลมอน
* [[เปอร์โตริโก]] เรียกเสาวรสว่า "Parcha" นิยมใช้เป็นยาลดความดัน<ref>{{cite news
| last =
| first =
| title = Make Choosing Good Food for High Blood Pressure an Easy and Exciting Experience
| work = highbloodpressureinfo.org
| publisher = Site Build It!
| date =
| url = http://www.highbloodpressureinfo.org/food-for-high-blood-pressure.html
| accessdate = 2010-08-13 }}</ref> ใช้ทำน้ำผลไม้ ไอศกรีมหรือเพสตรี
* [[เปรู]]ใช้เสาวรสทำขนมหลายชนิดรวมทั้ง[[ชีสเค้ก]] ใช้ทำน้ำผลไม้ ผสมใน [[ceviche]] และ[[คอกเทล]]
* [[ฟิลิปปินส์]]รับประทานเป็นผลไม้ มีขายทั่วไปแต่ไม่เป็นที่นิยมมาก
* [[แอฟริกาใต้]] เสาวรสรู้จักกันในชื่อ Granadilla ใช้แต่งรสโยเกิร์ต น้ำอัดลม กินเป็นผลไม้หรือใช้แต่งหน้าเค้ก
* [[ศรีลังกา]] นิยมดื่มน้ำเสาวรสเป็นน้ำผลไม้ <ref>[http://www.tastespotting.com/detail/10971 Passion fruit cordial Faluda and Sri Lankan food - TasteSpotting]</ref>
* [[สหรัฐอเมริกา]] ใช้ผสมในน้ำผลไม้ผสม
* [[เวียดนาม]] รับประทานเสาวรสปั่นกับน้ำผึ้งและน้ำแข็ง

== สารอาหาร ==
{{nutritionalvalue
{{nutritionalvalue
| name=เสาวรสดิบ ผลสีม่วง
| name=เสาวรสดิบ ผลสีม่วง
บรรทัด 96: บรรทัด 39:
}}
}}


ผลเ
ผลเสาวรสสุกมี[[บีตา-แคโรทีน]] [[โพแทสเซียม]]และ[[ใยอาหาร]]สูง น้ำเสาวรสมีวิตามินซีมากและเหมาะสำหรับผู้ที่มีความดันโลหิตสูง<ref>{{cite news
| last =
| first =
| title = Passionfruit
| work = organicfood.com
| publisher = WSPA
| date =
| url = http://www.organicfood.com.au/Content_Common/pg-passinfruit-information.seo
| accessdate = 2008-08-25 }}</ref> ผลสีเหลืองใช้ในอุตสาหกรรมน้ำผลไม้ ส่วนผลสีม่วงนิยมบริโภคสด เสาวรสมี[[ไลโคพีน]] ในชั้น[[เพอริคาร์บ]].<ref>Evangelia Mourvaki, Stefania Gizzi, Ruggero Rossi, Stefano Rufini, "Passionflower Fruit—A "New" Source of Lycopene?", Journal of Medicinal Food. Spring 2005: 104-106.</ref>
== ภาพของเสาวรส ==
<gallery>
<gallery>
<!-- ไฟล์:Passion Fruit444.jpg
<!-- ไฟล์:Passion Fruit444.jpg

รุ่นแก้ไขเมื่อ 12:07, 12 สิงหาคม 2561

เสาวรส
เสาวรสสีม่วงจากออสเตรเลียทั้งผลและผ่าตามขวาง
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร: Plantae
ไม่ได้จัดลำดับ: Angiosperms
ไม่ได้จัดลำดับ: Eudicots
ไม่ได้จัดลำดับ: Rosids
อันดับ: Malpighiales
วงศ์: Passifloraceae
สกุล: Passiflora
สปีชีส์: P.  edulis
ชื่อทวินาม
Passiflora edulis
Sims, 1818
เสาวรสดิบ ผลสีม่วง
คุณค่าทางโภชนาการต่อ 100 กรัม (3.5 ออนซ์)
พลังงาน406 กิโลจูล (97 กิโลแคลอรี)
23.38 g
น้ำตาล11.20 g
ใยอาหาร10.4 g
0.70 g
2.20 g
วิตามิน
วิตามินเอ
(8%)
64 μg
ไรโบเฟลวิน (บี2)
(11%)
0.130 มก.
ไนอาซิน (บี3)
(10%)
1.500 มก.
โฟเลต (บี9)
(4%)
14 μg
วิตามินซี
(36%)
30.0 มก.
แร่ธาตุ
แคลเซียม
(1%)
12 มก.
เหล็ก
(12%)
1.60 มก.
แมกนีเซียม
(8%)
29 มก.
ฟอสฟอรัส
(10%)
68 มก.
โพแทสเซียม
(7%)
348 มก.
สังกะสี
(1%)
0.10 มก.

Nutrient values and weights are for edible portion.
ประมาณร้อยละคร่าว ๆ โดยใช้การแนะนำของสหรัฐสำหรับผู้ใหญ่
แหล่งที่มา: USDA FoodData Central

ผลเ

อ้างอิง

  • นิดดา หงส์วิวัฒน์ และทวีทอง หงส์วิวัฒน์. ผลไม้ 111 ชนิด: คุณค่าอาหารและการกิน. กทม. แสงแดด. 2550

แหล่งข้อมูลอื่น