ซามูเอล จอห์นสัน

ภาพวาด ซามูเอล จอห์นสัน โดยเซอร์โจชัว เรโนลด์

ซามูเอล จอห์นสัน รู้จักกันในชื่อ ดร. จอห์นสัน (อังกฤษ: Samuel Johnson) (18 กันยายน พ.ศ. 2252 - 13 ธันวาคม พ.ศ. 2327 เป็นนักพจนานุกรม นักวิจารณ์และกวี เกิดที่เมืองลิชฟิลด์ สแตฟอร์ดไชร์ ตอนกลางของประเทศอังกฤษ เป็นบุตรชายของเจ้าของร้านขายหนังสือ เข้ารับการศึกษาที่มหาวิทยาลัยลิชฟิลด์และออกซ์ฟอร์ดแต่ลาออกก่อนได้รับปริญญาเพื่อมาเป็นครู ในปี พ.ศ. 2280 จอห์นสันย้ายไปอยู่ที่กรุงลอนดอนทำงานเป็นนักหนังสือพิมพ์ หลังจากปี พ.ศ. 2290 ไปอีก 8 ปี จอห์นสันได้เขียนงานพจนานุกรม “พจนานุกรมภาษาอังกฤษ” (Dictionary of English Language) ซึ่งมีนิยามคำศัพท์มากถึง 40,000 คำโดยมีตัวอย่างประกอบการใช้คำด้วยพร้อมข้อความอ้างอิงต่างๆ มากกว่า 100,000 รายการ พจนานุกรมของจอห์นสันกลายเป็นพจนานุกรมภาษาอังกฤษมาตรฐานที่ใช้กันยาวนานจนกระทั่งมีการตีพิมพ์พจนานุกรมใหม่ คือ Oxford English Dictionary ขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2427

ในปี พ.ศ. 2302 จอห์นสันได้ออกวารสารเชิงจริยธรรมที่โด่งดังชื่อ “เดอะแรมเบลอร์” (The Rambler) และในปี พ.ศ. 2311 เขียนงานร้อยแก้วเกี่ยวกับอบิสซิเนียเรื่อง “ราสเซลลาส์” (Rassellas)

ต่อมาในปี พ.ศ. 2314 จอห์นสันได้รับเบี้ยยังชีพจากราชสำนักทำให้เขาสามารถเข้าสู่แวดวงของสมาคมบรรณโลกและกลายเป็นบุคคลสำคัญในสังคม โดยเฉพาะสมาคมนักอักษรศาสตร์ที่เขาเป็นผู้ร่วมก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2307 ในปีถัดมา จอห์นสันเริ่มตีพิมพ์งานชุดเช็คสเปียร์ ปี พ.ศ. 2315 ได้เริ่มงานออกหนังสือเล่มเล็กเกี่ยวกับการเมือง พ.ศ. 2315 ได้ออกเดินทางกับเจมส์ บอสเวลล์ไปทัศนาจรสก็อตแลนด์และกลับมาเริ่มเขียนหนังสือเรื่อง “ชีวิตของกวี” (Lives of the Poets) ระหว่าง พ.ศ. 2322-24)

ชื่อเสียงของจอนห์สันในด้านความเป็นนักสนทนาในยุคนั้นได้บดบังชื่อเสียงในความสามารถด้านอักษรศาสตร์ของเขาเองเกือบหมดสิ้น หากไม่มี เจมส์ บอสเวลล์ นักเขียนชาวสก็อตผู้เป็นเพื่อนสนิทเป็นผู้เปิดเผยผลงานในสมาคมนักอักษรศาสตร์ของเขาในหนังสือชีวประวัติ "Life of Samuel Johnson" ซึ่งตีพิมพ์เมื่อ พ.ศ. 2324 ก็คงไม่มีใครทราบถึงความสามารถที่แท้จริงของเขา

ซามูเอล จอนห์สัน มีชีวิตอยู่ระหว่างรัชสมัยของพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระสมัยกรุงศรีอยุธยาและรัชสมัยของพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกในยุครัตนโกสินทร์ตอนต้น