เขตปกครองคณะสงฆ์จังหวัดสระบุรี

เขตปกครองคณะสงฆ์จังหวัดสระบุรี เป็นเขตการปกครองคณะสงฆ์ไทยในระดับจังหวัด ที่เกิดขึ้นจากการจัดแบ่งตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พุทธศักราช 2505 ฉบับแก้ไข พุทธศักราช 2535 ที่จัดให้มีการปกครองในระดับต่าง ๆ ตั้งแต่มหาเถรสมาคมเป็นองค์กรปกครองสูงสุด มีเจ้าคณะใหญ่ เจ้าคณะภาค เจ้าคณะจังหวัด เจ้าคณะอำเภอ เจ้าคณะตำบล และเจ้าอาวาสเป็นลำดับสุดท้าย ในปัจจุบันในฝ่ายคณะสงฆ์มหานิกายมี พระธรรมปิฎก (ชวลิต ป.ธ.9) วัดพระพุทธบาท อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี เป็น เจ้าคณะจังหวัดสระบุรี

เจ้าคณะผู้ปกครองระดับจังหวัด

ประวัติ

รูปแบบการปกครองคณะสงฆ์ของไทย มีมาแต่ครั้งกรุงสุโขทัยที่จัดรูปแบบการปกครองเป็นฝ่ายคามวาสี และอรัญวาสี ซึ่งในสมัยอยุธยาก็ยังคงรูปแบบการปกครองนั้นมา จนกระทั่ง ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ก็ได้มีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงบ้างเล็กน้อยมาตามลำดับ จนถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว การปกครองคณะสงฆ์ก็ยังจัดโดยมีตำแหน่งเปรียบเทียบดังนี้

• สกลสังฆปริณายก ได้แก่ สมเด็จพระสังฆราช
• มหาสังฆนายก ได้แก่ เจ้าคณะใหญ่
• สังฆนายก ได้แก่ เจ้าคณะรอง
• มหาสังฆปาโมกข์ ได้แก่ เจ้าคณะมณฑล
• สังฆปาโมกข์ ได้แก่ เจ้าคณะจังหวัดที่เป็นพระราชาคณะ
• สังฆวาห ได้แก่ เจ้าคณะจังหวัดที่เป็นพระครู

ดังนั้นรูปแบบการปกครองคณะสงค์แต่เดิมในระดับจังหวัด จึงมีตำแหน่งเรียกว่า “สังฆปาโมกข์” มีหน้าที่ในการปกครองคณะสงค์ในระดับจังหวัด จนกระทั่งเมื่อมีการตรากฎหมาย พระราชบัญญัติลักษณะปกครองคณะสงฆ์ เก็บถาวร 2016-09-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ร.ศ. 121 พ.ศ. 2445อันกำหนดให้มีองค์กรมหาเถรสมาคมเป็นองค์กรปกครองสูงสุดของคณะสงฆ์ และพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2484 พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505 (ฉบับแก้ไข พ.ศ. 2535) จึงมีองค์กรมหาเถรสมาคมอันมีอำนาจในการปกครองบริการกิจการคณะสงฆ์สุด ทั้งมีตำแหน่งเจ้าคณะจังหวัดในการบริหารปกครองคณะสงฆ์ระดับภูมิภาคด้วย

อำนาจหน้าที่

เจ้าคณะจังหวัด (รวมถึงเจ้าคณะอำเภอ เจ้าคณะตำบล และเจ้าอาวาส) มีอำนาจหน้าที่การปกครองคณะสงฆ์ในจังหวัด ในเขตการปกครองของตน ให้เป็นไปตามพระธรรมวินัย และตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505 ฉบับแก้ไข พ.ศ. 2535 และกฎมหาเถรสมาคม ดังนี้

• ดำเนินการปกครองคณะสงฆ์ให้เป็นไปตามพระธรรมวินัย กฎหมาย กฎมหาเถรสมาคม ข้อบังคับ ระเบียบ คำสั่ง มติ ประกาศ พระบัญชาสมเด็จพระสังฆราช
• ควบคุมและส่งเสริมการรักษาความเรียบร้อยดีงาม การศาสนศึกษา การศึกษาสงเคราะห์ การเผยแผ่พระพุทธศาสนา การสาธารณูปการ และการสาธารณสงเคราะห์ ให้ดำเนินไปด้วยดี
• วินิจฉัยการลงนิคหกรรม วินิจฉัยข้ออุทธรณ์คำสั่ง หรือคำวินิจฉัย ตามลำดับชั้นสายปกครอง (จังหวัด / อำเภอ / ตำบล / เจ้าอาวาส)
• แก้ไขข้อขัดข้องของเจ้าคณะอำเภอ(ตำบล เจ้าอาวาส) ในจังหวัดเขตปกครองให้เป็นไปโดยชอบ
• ตรวจการและประชุมพระสังฆาธิการในเขตปกครอง ตั้งแต่ระดับจังหวัดลงไป

(อำนาจหน้าที่ เป็นทั้งในส่วนของเจ้าคณะอำเภอ เจ้าคณะตำบล และเจ้าอาวาสผู้ปกครองสงฆ์ เก็บถาวร 2012-06-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน)

เจ้าคณะจังหวัด

• พระธรรมปิฎก (ชวลิต อภิวฑฺฒโน ป.ธ.9) วัดพระพุทธบาท อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี เป็น เจ้าคณะจังหวัดสระบุรี
  • พระมหาวิเชียร ชาตวโร (ป.ธ.8) วัดพระพุทธบาทเลขานุการเจ้าคณะจังหวัดสระบุรี
• พระราชธีราภรณ์ (ประดิษฐ์ ฐิตเมโธ ป.ธ. 9) วัดพระพุทธฉาย ตำบลหนองปลาไหล อำเภอเมืองสระบุรี จังหวัดสระบุรี ให้ดำรงตำแหน่ง รองเจ้าคณะจังหวัดสระบุรี รูปที่ 1 (ตามมติมหาเถรสมาคม ครั้งที่ 25/2554 วันศุกร์ ที่ 30 กันยายน 2554)
  • พระมหารัตนชัย ปิยสีโล วัดกัลยาณบรรพต เลขานุการรองเจ้าคณะจังหวัด
• พระวิสิฐคณาภรณ์ (อาทิตย์ สิริวฑฺฒโน น.ธ. เอก) วัดมงคลชัยพัฒนา ตำบลห้วยบง อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสระบุรี ให้ดำรงตำแหน่ง รองเจ้าคณะจังหวัดสระบุรี รูปที่ 2 (ตามมติมหาเถรสมาคม ครั้งที่ 25/2554 วันศุกร์ ที่ 30 กันยายน 2554)
  • พระครูสมุห์สายทอง ปณฺฑิโต วัดเขาลาดวนาราม เลขานุการรองเจ้าคณะจังหวัด

ผู้ปกครองคณะสงฆ์ระดับจังหวัดสระบุรี
ที่	รายนาม/สมณศักดิ์	วัด	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ	หมายเหตุ
1	พระธรรมปิฎก (ชวลิต อภิวฑฺฒโน ป.ธ.9)	วัดพระพุทธบาท	พ.ศ. 2536	ปัจจุบัน
2	พระราชธีราภรณ์ (ประดิษฐ์ ฐิตเมโธ ป.ธ. 9)	วัดพระพุทธฉาย	พ.ศ. 2554	ปัจจุบัน	รองเจ้าคณะจังหวัด
3	พระวิสิฐคณาภรณ์ (อาทิตย์ สิริวฑฺฒโน น.ธ. เอก)	วัดมงคลชัยพัฒนา	พ.ศ. 2554	ปัจจุบัน	รองเจ้าคณะจังหวัด

วัดในเขตปกครองจังหวัดสระบุรี

• รายชื่อวัดในจังหวัดสระบุรี

แหล่งข้อมูลอื่น

• สำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดสระบุรี
• ปฏิทินศาสนา พ.ศ. 2554 (ข้อมูลประจำปี พ.ศ. 2554)
• สำนักงานเจ้าคณะจังหวัดสระบุรี เก็บถาวร 2011-11-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน