ข้ามไปเนื้อหา

อเล็คซันเดอร์ ฟ็อน ฮุมบ็อลท์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
อเล็คซันเดอร์ ฟ็อน ฮุมบ็อลท์
Alexander von Humboldt
ฮุมบ็อลท์ใน ค.ศ. 1843
เกิด14 กันยายน ค.ศ. 1769
เบอร์ลิน, ราชอาณาจักรปรัสเซีย ราชอาณาจักรปรัสเซีย
เสียชีวิต6 พฤษภาคม ค.ศ. 1859(1859-05-06) (89 ปี)
เบอร์ลิน, ราชอาณาจักรปรัสเซีย
สมาพันธรัฐเยอรมัน
สุสานปราสาทเทเกิล
สัญชาติเยอรมัน
มีชื่อเสียงจากชีวภูมิศาสตร์, Kosmos (ค.ศ. 1845–1862), Humboldt Current, Humboldtian science, Berlin Romanticism[1]
รางวัลCopley Medal (ค.ศ. 1852)
อาชีพทางวิทยาศาสตร์
สาขาภูมิศาสตร์
ได้รับอิทธิพลจากชาลส์ ดาร์วิน, อัลเฟรด วอลเลซ, เฮนรี ทอโร, วอลต์ วิทแมน, ราล์ฟ เอเมอร์สัน, จอห์น มิวร์, วอชิงตัน เออร์วิง
ลายมือชื่อ

ฟรีดริช วิลเฮ็ล์ม ไฮน์ริช อเล็คซันเดอร์ ฟ็อน ฮุมบ็อลท์ (เยอรมัน: Friedrich Wilhelm Heinrich Alexander von Humboldt) เป็นชาวปรัสเซียเชื้อชาติเยอรมันผู้เป็นทั้งนักภูมิศาสตร์, นักธรรมชาติวิทยา, นักสำรวจ และผู้เสนอปรัชญาในยุคโรแมนติกที่ทรงอิทธิพล[2] เขาเป็นบุคคลสำคัญผู้วางรากฐานวิชาชีวภูมิศาสตร์ และยังผลักดันการวัดทางกายภาพภูมิประเทศอย่างเป็นระบบในระยะยาวซึ่งเป็นกลายรากฐานของการเฝ้าสังเกตสภาพอากาศและสนามแม่เหล็กภูมิศาสตร์สมัยใหม่[3][4]

ระหว่าง ค.ศ. 1799–1804 เขาเดินทางไปทั่วทั้งภูมิภาคลาตินอเมริกาเพื่อทำการสำรวจและจัดทำงานบรรยายภูมิภาคนี้อย่างละเอียดด้วยวิธีการและมุมมองสมัยใหม่ งานบรรยายของเขาตลอดช่วงการเดินทางนี้ได้ถูกเผยแพร่ต่อสาธารณะและได้รับการตีพิมพ์หลายครั้งตลอด 21 ปี ฮุมบ็อลท์ถือเป็นหนึ่งในกลุ่มคนแรก ๆ ที่เสนอทฤษฎีว่าผืนแผ่นดินรอบ ๆ มหาสมุทรแอตแลนติกเคยเชื่อมต่อกันในยุคดึกดำบรรพ์ เขายังเป็นบุคคลแรกที่อธิบายปรากฏการณ์และสาเหตุของสภาพอากาศที่จะเปลี่ยนแปลงจากน้ำมือมนุษย์ โดยจัดทำข้ออธิบายไว้สองครั้งใน ค.ศ. 1800 และ ค.ศ. 1831 โดยอาศัยข้อมูลที่เขารวบรวมไว้จากการเฝ้าสังเกตตลอดการเดินทาง[5]

อเล็คซันเดอร์ ฟ็อน ฮุมบ็อลท์ เกิดในกรุงเบอร์ลิน ราชอาณาจักรปรัสเซีย ในครอบครัวคริสต์นิกายลูเทอแรน เขาเป็นบุตรของอเล็คซันเดอร์ เกออร์ค ฟ็อน ฮุมบ็อลท์ (Alexander Georg) ตระกูลฮุมบ็อลท์ถือเป็นตระกูลชั้นนำของพอเมอเรเนียที่มีความใกล้ชิดกับดยุกแห่งเบราน์ชไวค์ บิดาของเขาร่ำรวยอย่างมากจากการที่ได้รับสัญญาสัมปทานการออกสลากกินแบ่งของรัฐและสัญญาอนุญาตให้จำหน่ายยาสูบ[6] บิดาของเขาสมรสสองครั้ง ครั้งแรกกับลูกสาวของนายพลชาวปรัสเซีย และครั้งที่สองใน ค.ศ. 1766 กับมารี-เอลีซาแบ็ต กอลง (Marie-Elisabeth Colomb) ภริยาหม้ายของบารอนฮ็อลเวอเดอ (Hollwede) ซึ่งเธอมีบุตรชายที่เกิดกับบารอนโฮลล์เวเดอติดมาด้วย

การถึงแก่กรรมของบิดาใน ค.ศ. 1779 ได้ทิ้งสองพี่น้องฮุมบ็อลท์ให้อยู่ในความดูแลของมารดา กอลงเป็นสตรีที่ได้รับการอบรมมาดีและมีความเฉลียวฉลาด เธอตั้งความหวังในอนาคตของเด็กทั้งสองไว้สูงมาก เธอได้จ้างครูสอนพิเศษระดับนักคิดในยุคเรืองปัญญาอย่างนายแพทย์มาร์คุส แฮทซ์ (Marcus Herz) และนักพฤกษศาสตร์คาร์ล ลูทวิช วิลเดอโน (Karl Ludwig Willdenow) มาเป็นครูของสองพี่น้อง[7] เธออยากจะให้ลูกทั้งสองโตขึ้นเพื่อรับราชการในปรัสเซีย[8]

อ้างอิง

[แก้]
  1. Helmut Thielicke, Modern Faith and Thought, William B. Eerdmans Publishing, 1990, p. 174.
  2. Malcolm Nicolson, "Alexander von Humboldt and the Geography of Vegetation," in: A. Cunningham and N. Jardine (eds.), Romanticism and the Sciences, Cambridge University Press, 1990, pp. 169–188; Michael Dettelbach, "Romanticism and Resistance: Humboldt and "German" Natural Philosophy in Natural Philosophy in Napoleonic France," in: Robert M. Brain, Robert S. Cohen, Ole Knudsen (eds.), Hans Christian Ørsted and the Romantic Legacy in Science: Ideas, Disciplines, Practices, Springer, 2007; Maurizio Esposito, Romantic Biology, 1890–1945, Routledge, 2015, p. 31.
  3. Love, J.J. (2008). "Magnetic monitoring of Earth and space" (PDF). Physics Today. February: 31–37. doi:10.1063/1.2883907. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2019-07-28. สืบค้นเมื่อ 29 June 2015.
  4. Thomson, A. (2009), "Von Humboldt and the establishment of geomagnetic observatories", IAEA-INIS
  5. Paul,, Hawken,. Drawdown : the most comprehensive plan ever proposed to reverse global warming. p. 24. ISBN 9781524704650. OCLC 973159818.{{cite book}}: CS1 maint: extra punctuation (ลิงก์)
  6. De Terra 1955, p. 5.
  7. Nicolson 1995, p. xvi.
  8. Wulf 2015, pp. 13, 17.