มาทิลดาแห่งแฟลนเดิร์ส

มาทิลดาแห่งแฟลนเดิร์ส
สมเด็จพระราชินีแห่งอังกฤษ
ดำรงพระยศ	25 ธันวาคม ค.ศ. 1066 – 2 พฤศจิกายน ค.ศ. 1083
ราชาภิเษก	11 พฤษภาคม ค.ศ. 1068
ประสูติ	ประมาณ ค.ศ.1031
สวรรคต	2 พฤศจิกายน ค.ศ. 1083 (พระชันมายุประมาณ 51 พรรษา)
ฝังพระศพ	แอบเบย์-ยูซ์-ดาม ก็อง, นอร์ม็องดี
พระราชสวามี	พระเจ้าวิลเลียมที่ 1 แห่งอังกฤษ
พระราชบุตร รายละเอียด	รอเบิร์ตที่ 2 ดยุกแห่งนอร์มังดี ริชาร์ดแห่งนอร์ม็องดี อาเดลิซา เซซิเลีย พระเจ้าวิลเลียมที่ 2 แห่งอังกฤษ คอนสแตนส์, ดัชเชสแห่งเบรอตาญ อาแดล, เคานเตสแห่งบลัวส์ พระเจ้าเฮนรีที่ 1 แห่งอังกฤษ
ราชวงศ์	แฟลนเดิร์ส
พระราชบิดา	บาลด์วินที่ 5 เคานต์แห่งฟลานเดอร์ส์
พระราชมารดา	อาแดลแห่งฝรั่งเศส, เคานต์เตสแห่งแฟลนเดิร์ส

ธรรมเนียมพระยศของ มาทิลดาแห่งแฟลนเดิร์ส
การทูล	Her Majesty The Queen Consort (ใต้ฝ่าละอองพระบาท)
การแทนตน	ข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับ	Your Majesty The Queen Consort (พระพุทธเจ้าข้า/เพคะ)

มาทิลดาแห่งแฟลนเดิร์ส สมเด็จพระราชินีแห่งอังกฤษ (ฝรั่งเศส: Mathilde; ดัตช์: Machteld; อังกฤษ: Matilda) เป็นบุตรสาวของบาลด์วินที่ 5 เคานต์แห่งฟลานเดอร์ส์ และได้รับการสวมมงกุฎเป็นพระราชินีคู่สมรสในพระเจ้าวิลเลียมที่ 1 แห่งอังกฤษ (ผู้พิชิต) ในวันที่ 11 พฤษภาคม ค.ศ. 1068 ไม่ที่เวสต์มินสเตอร์แอบบีย์ก็ในมหาวิหารวินเชสเตอร์ มาทิลดาสิ้นพระชนม์ในวันที่ 2 พฤศจิกายน ค.ศ. 1083 ที่กองในนอร์มองดี และถูกฝังในแอบบีย์ของพระตรีเอกานุภาพ ที่พระองค์เองเป็นผู้ก่อตั้ง ซึ่งรู้จักกันในชื่อแอบเบย์-ยูซ์-ดาม ในกอง ดัชชีนอร์มองดี

พระราชประวัติ

สายตระกูล

มาทิลดาแห่งฟลานเดอร์ส์ พระมเหสีของพระเจ้าวิลเลียมที่ 1 แห่งอังกฤษ (ผู้พิชิต) เสด็จพระราชสมภพราวปี ค.ศ. 1031 ในเคานตี้ฟลานเดอร์ส์ ที่ปัจจุบันนี้คือพื้นที่ส่วนหนึ่งของเบลเยียม, ฝรั่งเศส และเนเธอร์แลนด์ มาทิลดาเป็นลูกคนกลางและเป็นลูกสาวคนเดียวในบรรดาลูกสามคนของบาลด์วินที่ 5 เคานต์แห่งฟลานเดอร์ส์ กับอาเดลาแห่งฝรั่งเศส พระธิดาของพระเจ้ารอแบร์ต์ที่ 2 แห่งฝรั่งเศส มาทิลดามีพี่ชายหนึ่งคนกับน้องชายหนึ่งคน

มาทิลดาเป็นลูกหลานสายตรงของกษัตริย์แองโกลแซกซันผู้โด่งดัง พระเจ้าอัลเฟรดมหาราช พระธิดาคนสุดท้องของอัลเฟรด เอล์ฟธรีธ แต่งงานกับบาลด์วินที่ 2 เคานต์แห่งฟลานเดอร์ส์ สายบรรพบุรุษที่มาจากพระเจ้าอัลเฟรดมหาราช ผ่านเคานต์แห่งฟลานเดอร์ส์ ถึงมาทิลดา ถูกเปิดเผยให้วิลเลียมที่ 2 ดยุคแห่งนอร์มองดีทราบดั้งแต่เขาอายุ 8 ปี ลูกพี่ลูกน้องลำดับที่ 1 ที่อยู่ห่างกัน 1 ชั้นของวิลเลียม พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดผู้สารภาพ ที่ไม่มีพระโอรสธิดา ขึ้นครองบัลลังก์แห่งอังกฤษ ในปี ค.ศ. 1151 วิลเลียมไปเยี่ยมเยียนเอ็ดเวิร์ดผู้สารภาพ กษัตริย์แห่งอังกฤษ (และเป็นทายาทสายตรงของพระเจ้าอัลเฟรดมหาราช) และชัดเจนว่าเอ็ดเวิร์ดประกาศชื่อให้วิลเลียมเป็นทายาทของตน ทั้งที่มีผู้อ้างสิทธิ์ในบัลลังก์อังกฤษคนอื่นอีก วิลเลียมในเวลานั้นทะเยอทะยานที่จะได้เป็นทายาทและการแต่งงานกับมาทิลดาเป็นสิ่งหนึ่งที่จะช่วยเขาได้

ดัชเชสแห่งนอร์มองดี

ตำนานเล่าว่าตอนที่ทูตของวิลเลียม ดยุคแห่งนอร์มองดี (ต่อมาเป็นกษัตริย์แห่งอังกฤษในชื่อวิลเลียมผู้พิชิต) มาเพื่อขอเธอแต่งงาน มาทิลดามองว่าตนเองมีชาติกำเนิดที่สูงส่งมากเกินว่าจะสนใจแต่งงานกับเขา เนื่องจากเขาถูกว่าเป็นลูกนอกสมรส (วิลเลียมเป็นลูกชายที่ยังมีชีวิตของรอแบร์ต์ที่ 1 ดยุคแห่งนอร์มองดีกับอนุภรรยา แอร์เลวา) เรื่องราวเล่าว่าเมื่อการตอบสนองของเธอถูกแจ้งให้เขาทราบ วิลเลียมขี่ม้าจากนอร์มองดีมาบรูชส์ เจอตัวมาทิลดาระหว่างที่เธอกำลังเดินทางไปโบสถ์ กระชากเปียลากเธอลงมาจากม้า โยนเธอลงบนถนนต่อหน้าผู้ติดตามของเธอที่ตื่นตกใจ แล้วขี่ม้าจากไป อีกเวอร์ชันหนึ่งเล่าว่าวิลเลียมขี่ม้าไปที่บ้านของบิดาของมาทิลดาในลีลล์ กระชากเปียโยนเธอลงบนพื้นห้อง และไม่ตีก็เขย่าเธออย่างรุนแรงก่อนจากไป บิดาของเธอ บาลด์วิน ย่อมไม่พอใจกับเรื่องนี้ ทว่าก่อนที่ทั้งคู่จะชักดาบใส่กัน มาทิลดา ที่ชัดเจนว่าประทับใจกับการแสดงความรักใคร่ชอบพอ จบปัญหาด้วยการตัดสินใจแต่งงานกับวิลเลียม แม้แต่การแบนของพระสันตะปาปาลีโอที่ 9 (บนพื้นฐานที่ว่าเป็นการร่วมประเวณีของญาติที่ใกล้ชิดกัน) ก็ห้ามเธอไม่ได้

ในปี ค.ศ. 1051 ไม่ก็ 1052 วิลเลียมแต่งงานกับมาทิลดาแห่งฟลานเดอร์ส์โดยไม่มีการอนุมัติยินยอมจากพระสันตะปาปา ท้ายที่สุดในปี ค.ศ. 1159 ทั้งคู่ก็ได้รับการอนุมัติยินยอมจากพระสันตะปาปา แต่ทั้งวิลเลียมและมาทิลดาต้องสร้างแอบบีย์ในกองคนละแห่งเพื่อเป็นการสำนึกในบาป ซึ่งก็คือแอบเบย์-ยู-ซอมม์ส์ (ของนักบุญสตีเฟน) กับแอบเบย์-ยูซ์-ดาม (ของพระตรีเอกานุภาพ) วิลเลียมกับมาทิลดาซื่อสัตย์ต่อกันและไม่มีหลักฐานว่าวิลเลียมมีพระโอรสธิดานอกสมรส

วิลเลียมกับมาทิลดามีพระโอรสสี่คนกับพระธิดาอย่างน้อยห้าคน ทั้งที่มีภาระหน้าที่ในฐานะกษัตริยา แต่มาทิลดาคอยกำกับดูแลการอบรมสั่งสอนพระโอรสธิดาและเป็นที่รู้กันว่าพระโอรสธิดาของพระองค์ทุกคนได้รับการศึกษาอย่างดี พระธิดาของพระองค์ได้รับการศึกษาและได้รับการสอนให้อ่านภาษาละตินที่แอบเบย์-ยูซ์-ดาม (ของพระตรีเอกานุภาพ) ในกอง ส่วนพระโอรส ทรงให้ลองฟรองค์ ที่ต่อมาเป็นอาร์ชบิชอปแห่งแคนเทอร์บรีเป็นอาจารย์สอนพวกเขา

พระราชินีแห่งอังกฤษ

รูปปั้นมาทิลดาแห่งฟลานเดอร์ส์ หนึ่งในพระราชินีแห่งฝรั่งเศสและสตรีที่มีชื่อเสียง (ฝรั่งเศส: Reines de France et Femmes illustres) ทั้งสิบสองในสวนลักเซมเบิร์ก (ฝรั่งเศส: Jardin du Luxembourg) เมืองปารีส

ในเดือนมกราคมของปี ค.ศ. 1066 เอ็ดเวิร์ดผู้สารภาพสิ้นพระชนม์และแฮโรลด์ กอดวินสัน เอิร์ลแห่งเวสเซกซ์ บุคคลที่มีอำนาจที่สุดในอังกฤษรองจากกษัตริย์ถูกประกาศชื่อให้เป็นกษัตริย์แห่งอังกฤษโดยวิทัน สภาของกษัตริย์ เมื่อวิลเลียมทราบว่าแฮโรลด์ กอดวินสันได้รับการสวมมงกุฎเป็นกษัตริย์แห่งอังกฤษ พระองค์เริ่มต้นการเตรียมการอย่างระมัดระวังรอบคอบเพื่อรุกรานอังกฤษ ในช่วงฤดูร้อนของปี ค.ศ. 1066 พระองค์รวบรวมกองทัพและกองเรือที่จะใช้ในการรุกราน ขณะที่วิลเลียมกำลังเตรียมการรุกรานอังกฤษ มาทิลดาตกแต่งเรือลำหนึ่งด้วยทุนทรัพย์ของพระองค์เองและมอบมันให้กับวิลเลียม เรือลำนี้ โมรา กลายเป็นเรือธงของวิลเลียม วิลเลียมกับกองเรือของพระองค์ออกจากนอร์มองดีไปอังกฤษในวันที่ 27 กันยายน ค.ศ. 1066 มาทิลดาถูกแต่งตั้งเป็นผู้สำเร็จราชการแผ่นดินแห่งนอร์มองดีในช่วงที่วิลเลียมไม่อยู่ และเป็นตำแหน่งที่พระองค์มักครองยามที่วิลเลียมอยู่ในอังกฤษหลังจากขึ้นเป็นกษัตริย์

แฮโรลด์ กอดวินสัน พระเจ้าแฮโรลด์ที่ 2 แห่งอังกฤษ ถูกปราบและสังหารที่สมรภูมิเฮสติงส์ในวันที่ 14 ตุลาคม ค.ศ. 1066 ในวันคริสต์มาส ค.ศ. 1066 วิลเลียมได้รับการสวมมงกุฎเป็นพระเจ้าวิลเลียมที่ 1 แห่งอังกฤษที่เวสต์มินสเตอร์แอบบีย์ ในเดือนมีนาคมของปี ค.ศ. 1067 วิลเลียมกลับไปนอร์มองดีและยังคงอยู่ที่นั่นจนถึงต้นเดือนธันวาคม ค.ศ. 1067 ช่วงวันท้ายๆ ในนอร์มองดีนี่เองที่พระโอรสธิดาคนสุดท้องของมาทิลดากับวิลเลียม อนาคตพระเจ้าเฮนรีที่ 1 แห่งอังกฤษ มาอยู่ในครรภ์ มาทิลดาที่ตั้งครรภ์ออกจากนอร์มองดีไปอังกฤษในฤดูใบไม้ผลิของปี ค.ศ. 1068 พระองค์ได้รับการสวมมงกุฎเป็นพระราชินีในวันที่ 11 พฤษภาคม ค.ศ. 1068 ที่เวสต์มินสเตอร์แอบบีย์

ต่อมาในปี ค.ศ. 1068 มาทิลดาติดตามวิลเลียมไปสู้รบเพื่อปราบความไม่สงบในอังกฤษตอนเหนือ พระโอรสธิดาคนเดียวของพระองค์ที่เกิดในอังกฤษ อนาคตพระเจ้าเฮนรีที่ 1 ประสูติอาจจะในเดือนกันยายน ค.ศ. 1068 ในเซลบี ยอร์กเชอร์ ประเทศอังกฤษ เวลาส่วนใหญ่ของมาทิลดาถูกใช้ในนอร์มองดีที่พระองค์คอยดูแลกิจการภายในของดัชชีกับแอบบีย์ที่ทรงก่อตั้ง ในปี ค.ศ. 1080 พระองค์เป็นแม่ทูนหัวของอีดิธแห่งสกอตแลนด์ พระธิดาของพระเจ้ามัลคอล์มที่ 3 แห่งสกอตแลนด์กับนักบุญมาร์กาเร็ตแห่งสกอตแลนด์ ทารกน้อยอีดิธดึงผ้าคลุมผมของมาทิลดา ซึ่งถูกมองว่าเป็นลางบอกเหตุว่าพระองค์จะเป็นพระราชินีในวันหนึ่ง หลายปีต่อมา ชื่อแบบแองโกลแซกซัน อีดิธ ถูกเปลี่ยนเป็นชื่อแบบนอร์มัน มาทิลดา หลังการแต่งงานที่ทำให้ทารกน้อยกลายเป็นพระมเหสีคนแรกของพระโอรสของพระราชินีมาทิลด้า พระเจ้าเฮนรีที่ 1 แห่งอังกฤษ

หลุมฝังศพของมาทิลดาแห่งฟลานเดอร์ส์ที่แอบเบย์-ยูซ์-ดาม เมืองกอง

ในปี ค.ศ. 1077 พระโอรสคนโตของวิลเลียมกับมาทิลดา โรเบิร์ต (หรือรอแบร์ต์) ก่อกบฏต่อพระบิดา วิลเลียมมองว่าพระโอรสของพระองค์นั้นขี้เกียจ ยโส และไร้ประสิทธิภาพ ขณะที่มาทิลดานั้นรักโรเบิร์ต แม้พระโอรสของพระองค์จะทำผิดพลาด มาทิลดาสนับสนุนพระโอรสโดยการให้กำลังใจและทุนทรัพย์ ซึ่งย่อมทำให้วิลเลียมไม่พอใจ วิลเลียมปราบพระโอรสและมาทิลดาขอโทษในสิ่งที่พระองค์ทำลงไป แต่ความสัมพันธ์ของทั้งคู่ไม่กลับมาเป็นเหมือนเดิมอีก

ในปี ค.ศ. 1083 มาทิลดาล้มป่วย วิลเลียมรีบเดินทางจากอังกฤษมานอร์มองดีเพื่อมาอยู่ข้างเตียงสิ้นพระชนม์ของพระองค์ พระองค์สิ้นพระชนม์ในกอง ดัชชีนอร์มองดี ในวันที่ 2 พฤศจิกายน ค.ศ. 1083 ตอนพระชนมายุราว 52 พรรษา มาทิลดาถูกฝังที่แอบเบย์-ยูซ์-ดาม (ของพระตรีเอกานุภาพ) ในกองที่ก่อตั้งโดยมาทิลดากับวิลเลียมในตอนที่ทั้งคู่แต่งงานกัน หลุมฝังศพของพระองค์อยู่ที่หลังโบสถ์ ใต้หินสีดำที่จารึกข้อความรำลึกถึงพระองค์

พระโอรสธิดา

1. โรเบิร์ต (หรือรอแบร์ต์) เคอร์โธส ประสูติในปี ค.ศ. 1052/4 สืบทอดต่อจากพระบิดาเป็นดยุคแห่งนอร์มองดี ทรงแต่งงานกับซีบิลลา บุตรสาวของเจฟฟรีย์ เคานต์แห่งคอนแวร์ซาโน มีทายาท และสิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1134/5
2. ริชาร์ด ประสูติก่อนปี ค.ศ. 1054 (ไม่ก็ 1056) ว่ากันว่าถูกตั้งเป็นดยุคแห่งเแบร์เนย์ ในนอร์มองดี สิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1075 ไม่ก็ 1081 ขณะกำลังล่าสัตว์ในนิวฟอเรสต์ แฮมป์เชอร์
3. เซซิเลีย ประสูติในปี ค.ศ. 1054/5 และปฏิญาณตนเป็นแม่ชีที่แอบบีย์ของพระตรีเอกานุภาพ กอง ที่พระมารดาของพระองค์ก่อตั้ง ต่อมาได้รับเลือกเป็นพระอธิการิณีแห่งกอง และสิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1126 ที่กอง
4. อาเดลิซา อาจจะประสูติในปี ค.ศ. 1055 ทรงรับผ้าคลุมผมเป็นแม่ชีตั้งแต่อายุยังน้อย อาจจะสิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1066
5. พระเจ้าวิลเลียมที่ 2 แห่งอังกฤษ หรือวิลเลียม รูฟัส เสด็จพระราชสมภพในช่วงปี ค.ศ. 1056 ถึง 1060 สืบทอดต่อจากพระบิดาเป็นกษัตริย์แห่งอังกฤษ และสิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1100 ไม่อภิเษกสมรส
6. คอนสแตนส์ ประสูติในปี ค.ศ. 1057 ไม่ก็ 1061 แต่งงานกับอาลันที่ 4 แฟร์กองต์ ดยุคแห่งบริตทานี และสิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1090 อาจจะถูกวางยาพิษโดยข้ารับใช้
7. อาเดลา ประสูติในปี ค.ศ. 1062 แต่งงานกับสตีเฟน บุตรชายของธีโอบาลด์ที่ 3 เคานต์แห่งบลัวส์ มีทายาท หนึ่งในนั้นคือพระเจ้าสตีเฟนแห่งอังกฤษ และสิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1137 ไม่ก็ 1138
8. พระเจ้าเฮนรีที่ 1 แห่งอังกฤษ หรือเฮนรี บูแคล์ก เสด็จพระราชสมภพในปี ค.ศ. 1068 สืบทอดต่อจากพระเชษฐาเป็นกษัตริย์แห่งอังกฤษ และแย่งชิงเอาดัชชีนอร์มองดีมาจากพระเชษฐา โรเบิร์ต อภิเษกสมรสกับ (1) มาทิลดา พระธิดาของพระเจ้ามัลคอล์มที่ 3 แห่งสกอตแลนด์ มีทายาท (2) อาเดลิซา บุตรสาวของจูฟเฟรย์ที่ 7 เคานต์แห่งลูแวง ไม่มีทายาท และสิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1135
9. อากาธา หรือเอลกิวา อาจประสูติในปี ค.ศ. 1064 แต่งงานผ่านตัวแทนกับอัลฟองโซที่ 6 กษัตริย์แห่งกาลิเซียและเลออน แต่สิ้นพระชนม์ก่อนปี ค.ศ. 1074 ก่อนการแต่งงานจะถูกทำให้สมบูรณ์
10. มาทิลดา สิ้นพระชนม์โดยไม่แต่งงานก่อนปี ค.ศ. 1112

แหล่งข้อมูล

1. http://www.unofficialroyalty.com/matilda-of-flanders-queen-of-england/
2. http://www.newworldencyclopedia.org/entry/Matilda_of_Flanders
3. https://thefreelancehistorywriter.com/2012/05/10/matilda-of-flanders-queen-of-england-and-duchess-of-normandy/
4. Weir, Alison. Britain's Royal Family: The Complete Genealogy