จวงจื่อ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
จวงจื่อ

จวงจื่อ (จีนตัวเต็ม: 莊子; จีนตัวย่อ: 庄子; พินอิน: Zhuāngzi; อังกฤษ: Zhuangzi) เป็นจอมปราชญ์จีน มีชีวิตเมื่อประมาณ 2,300 ปีที่ล่วงมา ตรงกับยุคจั้นกว๋อ (战国）ท่านเป็นปราชญ์ใหญ่ผู้รังสรรค์แนวคิดอมตะที่ถูกจัดอยู่ในสำนักคิดปรัชญาเต๋า(道家） เป็นปราชญ์รุ่นหลังเล่าจื๊อ (老子）ผู้รจนาคัมภีร์เต้าเต๋อจิง (แต้จิ๋ว: เต๋าเต็กเก็ง;จีนตัวย่อ:道德经)ได้รับการยกย่องเป็นหนึ่งในสามจอมปราชญ์แห่งสำนักคิดฝ่ายเต๋า จวงจื่อได้สืบทอดและพัฒนาต่อยอดแนวคิดของเล่าจื๊อ แนวคิดของท่านถูกรวบรวมไว้ในชื่อหนังสือ ซึ่งเป็นชื่อเดียวกับท่าน คือ จวงจื่อ《庄子》

ประวัติ[แก้]

จวงจื่อ (庄子）ปรมาจารย์ฝ่ายเต๋า ลำดับถัดมาจากท่านเล่าจื๊อ (老子）ประวัติของท่านจวงจื่อไม่มีบันทึกไว้ชัดแจ้ง นักวิชาการจีนบันทึกไว้ว่า น่าจะเกิดในราวปี 369 ก่อน ค.ศ. และตายในราวปี 286 ก่อน ค.ศ. จวงจื่อ แซ่จวง ชื่อเดิมโจว（周）ชาวรัฐซ่ง (宋）มีชื่อเสียงในการเป็นนักคิด(思想家) นักปรัชญา (哲学家)และนักเขียน(文学家) เคยรับราชการตำแหน่งเล็กๆดูแลสวนต้นรัก ไม่นานก็ลาออก เป็นปราชญ์ฐานะยากจน แต่มีความสุขสงบใจ มีความเป็นอิสระเสรี ไม่ถูกผูกมัดจากกรอบของสังคมปุถุชน

แนวคิดสำคัญ[แก้]

ความอิสระเสรี อุดมคติครองชีวิตอย่างอิสรเสรีเป็นสิ่งที่จวงจื่อพัฒนาต่อยอดเพิ่มเติมจากท่านเล่าจื๊อ ในเต๋าเต็กเก็ง ภาวะ “อิสระเสรี” ของจวงจื่อ คล้ายกับภาวะ “ตื่นรู้บรรลุธรรม” ของนิกายเชน หรือภาวะ “พระอรหันต์” ของนิกายเถรวาท ภาวะอิสรเสรีเป็นมนุษย์ที่แท้ ภาวะหลุดพ้นจากกิเลสทั้งปวง เมื่อหลุดพ้นจากกิเลสทั้งปวงที่ปุถุชนเขามี เขาหลง เขายึดติด ชีวิตเราจึงมีเสรีภาพอย่างแท้จริง จวงจื่อสอนให้ล่องลอยไปตามครรลองของเต๋า (กฎธรรมชาติ) ตัวจวงจื่อเองก็ใช้ชีวิตอย่างสันโดษ โดยไปปลูกกระท่อมน้อยอยู่ในป่าใกล้เชิงเขาเสื้อผ้าขาดรองเท้าก็เป็นรูโหว่ จวงจื่อไม่เลือกชีวิตที่ร่ำรวย สูงศักดิ์ มีอำนาจ ท่านเลือกใช้ชีวิตสมถะ สันโดษ เพื่อที่จะมีอิสระเสรีตามวิถีธรรมชาติ

ไฟล์:Zhuangzi9.jpg
คำภีร์ของจวงจื่อ

ผลงาน[แก้]

"จวงจื่อ" 《庄子》ได้กลายเป็นหนึ่งในคัมภีร์อมตะแห่งลัทธิเต๋าอย่างเป็นทางการในราชวงศ์ถัง(ราวปี618-907) แนวการประพันธ์ของจวงจื่อ มักใช้รูปแบบเล่านิทานบรรยายอุดมคติของตน ทำให้ผู้อ่านเพลิดเพลินไปกับอารมณ์ของตนโดยไม่รู้สึกตัว กลวิธีการเขียนก็มีความพลิกแพลง ตื่นเต้น ลึกลับซับซ้อน เป็นหนึ่งในหนังสือที่เด่นที่สุดของหนังสือปรัชญาทั้งหลายในประวัติศาสตร์จีนและก็มีฐานะสำคัญในประวัติวรรณกรรมของจีน หนังสือเรื่อง "จวงจื่อ" ร่วมกับหนังสืออีกสองเรื่องได้แก่ "เต้าเต๋อจิง"《道德经》 หรือ "เล่าจื๊อ"《老子》และ"โจวอี้"หรือ"อี้จิง"《易经》รวมเป็นหนังสือสำคัญ 3 เล่มที่สะท้อนถึงคุณค่าของลัทธิเต๋า ซึ่งเป็นปรัชญาแนวธรรมชาตินิยมได้เป็นอย่างดีที่สุด

คัมภีร์จวงจื่อ[แก้]

หนังสือเรื่อง“จวงจื่อ” แบ่งเนื้อหาทั้งหมดเป็น 3 เล่ม ได้แก่ ความเรียงใน ความเรียงนอก และความเรียงปกิณกะ รวม 33 บทด้วยกัน ความเรียงในเป็นบทประพันธ์ของจวงจื้อ ส่วนความเรียงนอก และความเรียงปกิณกะ อาจเป็นบทประพันธ์ของลูกศิษย์และนักปราชญ์รุ่นหลัง

  • ความเรียงใน

1.อิสรจร (逍遙遊) 2.สรรพสิ่งคือหนึ่งเดียว(齊物論) 3.ความลับในการผดุงชีวิต(養生主) 4.โลกมนุษย์(人間世) 5.คุณธรรมที่แท้(德充符) 6.ปรมาจารย์ที่ยิ่งใหญ่(大宗師) 7.สิ่งที่คู่ควรกษัตริย์ราชา (應帝王)

  • ความเรียงนอก

8.พังผืดนิ้ว(駢拇) 9.เกือกเท้าม้า(馬蹄) 10.หีบสมบัติที่ถูกปล้นชิง(胠篋) 11.ปล่อยให้เป็นไป(在宥) 12.ฟ้าและดิน(天地) 13.วิถีแห่งฟ้า(天道) 14.วัฏจักรแห่งฟ้า(天運) 15.รั้งความปรารถนา(刻意) 16.ฟื้นธรรมชาติดั้งเดิม(繕性) 17.อุทกแห่งฤดูใบไม้ร่วง(秋水) 18.ความสุขที่แท้(至樂) 19.บำรุงเลี้ยงชีวิต(達生) 20.ไม้ใหญ่แห่งขุนเขา(山木) 21.เถียนจื่อฟัง(田子方) 22.ความรู้ท่องแดนเหนือ(知北遊)

  • ความเรียงปกิณกะ

23.เกิงซังฉู่(庚桑楚) 24.สีว์อู๋กุ่ย(徐無鬼) 25.เจ๋อหยัง(則陽) 26.สิ่งภายนอก(外物) 27.ถ้อยคำ(寓言) 28.สละราชบัลลังค์(讓王) 29.มหาโจรจื๋อ(盜跖) 30.กระบี่สามเล่ม(說劍) 31.ผู้เฒ่าหาปลา(漁父) 32.เลี่ยอี้ว์โค่ว(列禦寇) 33.ใต้หล้า(天下)

ตนฝันว่าเป็นผีเสื้อหรือตัวจวงจื่อกันแน่

ผลงานเด่น[แก้]

“จวงจื่อฝันเห็นผีเสื้อ” เป็นเรื่องที่จวงจื่อเล่าในหนังสือ《庄子》นั้น นับเป็นเรื่องที่คนรุ่นหลังนำมาอ้างอิงกันมากที่สุดเรื่องหนึ่ง กล่าว คือ”ครั้งหนึ่ง ข้าพเจ้าฝันไปว่าเป็นผีเสื้อโบยบินไปมาอย่างสบายใจ ไม่มีความวิตกกังวลใดๆ ผีเสื้อตัวนี้ไม่รู้เลยว่า มันคือจวงโจว(ชื่อเดิมของจวงจื่อ) แต่แล้วในทันใดก็ตื่นขึ้นรู้สึกตัวว่า ตัวคือจวงโจว ข้าพเจ้ารู้สึกว่า เป็นการยากที่จะบอกได้ว่า ตนเองเป็นจวงโจวที่ฝันไปว่าเป็นผีเสื้อตัวนั้น หรือว่า ผีเสื้อตัวนั้นฝันไปว่า มันเป็นจวงโจว ระหว่างผีเสื้อกับจวงโจวนั้น จะต้องแตกต่างกันแน่ๆ ”

อ้างอิง[แก้]

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ จวงจื่อ
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=จวงจื่อ&oldid=10473335"