กระทรวงการคลัง (ญี่ปุ่น)

กระทรวงการคลัง

財務省 Zaimuchō
อาคารกระทรวงการคลัง
ภาพรวมหน่วยงาน
ก่อตั้ง	01 มิถุนายน พ.ศ. 2544
หน่วยงานก่อนหน้า	กระทรวงพระคลังมหาสมบัติ (จนถึง พ.ศ. 2544)
เขตอำนาจ	ญี่ปุ่น
สำนักงานใหญ่	3-1-1 คาซูมิงาเซกิ เขตชิโยดะ โตเกียว 100-8940 ประเทศญี่ปุ่น
ต้นสังกัดหน่วยงาน	รัฐบาลญี่ปุ่น
เว็บไซต์	www.mof.go.jp

กระทรวงการคลัง (ญี่ปุ่น: 財務省; โรมาจิ: Zaimushō; ทับศัพท์: ไซมุโช) เป็นกระทรวงที่มีฐานะเป็นคณะรัฐมนตรีในรัฐบาลญี่ปุ่น โดยใช้ชื่อ "กระทรวงพระคลังมหาสมบัติ (ญี่ปุ่น: 大蔵省; โรมาจิ: Ōkurashō)" จนถึงปี พ.ศ. 2544 มีผู้บริหารสูงสุดคือรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง (ญี่ปุ่น: 財務大臣; โรมาจิ: Zaimu Daijin) ซึ่งจะถูกเลือกในบรรดาสมาชิกรัฐสภาโดยนายกรัฐมนตรี

ภาพรวม

ทางเข้ากระทรวงการคลัง

กระทรวงการคลังได้ถือกำเนิดขึ้นครั้งแรกเมื่อช่วงศตวรรษที่ 6 ในยุคญี่ปุ่นโบราณ ได้มีการสถาปนาตำแหน่งพระคลังมหาสมบัติ (ญี่ปุ่น: 大蔵; โรมาจิ: Ōkura) ขึ้นเพื่อดูแลพระคลัง จวบจนถึงช่วงการฟื้นฟูเมจิได้มีการก่อตั้งกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ (ญี่ปุ่น: 大蔵省; โรมาจิ: Ōkurashō) เป็นหนึ่งในหน่วยงานราชการที่มีอำนาจหน้าที่ในการเงินสาธารณะและกิจการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเงิน

กระทรวงพระคลังมหาสมบัติได้รับการยกย่องว่าเป็นกระทรวงที่มีอิทธิพลมากที่สุดในรัฐบาลญี่ปุ่น แต่หลังจากเรื่องอื้อฉาวทางการเงินในช่วงปี พ.ศ. 2533 กระทรวงฯ ได้สูญเสียอำนาจในการกำกับดูแลการธนาคารต่อสำนักงานบริการทางการเงินที่ได้ก่อตั้งขึ้นมาใหม่ นอกจากนี้ยังสูญเสียอำนาจแทบทั้งหมดในการควบคุมนโยบายทางการเงินของธนาคารแห่งประเทศญี่ปุ่นเมื่อรัฐสภาได้ผ่านกฎหมายธนาคารแห่งประเทศญี่ปุ่นในปี พ.ศ. 2541 และในเดือนมกราคม พ.ศ. 2544 ได้มีการเปลี่ยนชื่อเป็นกระทรวงการคลัง (ญี่ปุ่น: 財務省; โรมาจิ: Zaimushō) จนถึงปัจจุบัน

แม้ว่าจะมีการเปลี่ยนชื่อก็ตาม ชาวญี่ปุ่นยังคงใช้ศัพท์ "โอกูระ-ไดจิน (รัฐมนตรีฯ พระคลังมหาสมบัติ)" เพื่อกล่าวถึงบุคคลผู้ซึ่งควบคุมการเงิน (เช่นแม่บ้านที่ดูแลการเงินของครอบครัว)

ส่วนราชการ

กระทรวงการคลังมีการแบ่งส่วนราชการออกเป็นทั้งหมด 6 กรมดังนี้:

• สำนักงานเลขาธิการรัฐมนตรี (ญี่ปุ่น: 大臣官房; โรมาจิ: Daijin Kanbō)
• กรมงบประมาณ (ญี่ปุ่น: 主計局; โรมาจิ: Shukei Kyoku)
• กรมภาษี (ญี่ปุ่น: 主計局; โรมาจิ: Shukei Kyoku)
• กรมศุลกากรและพิกัดอัตราศุลกากร (ญี่ปุ่น: 関税局; โรมาจิ: Kanzei Kyoku)
• กรมการเงิน (ญี่ปุ่น: 理財局; โรมาจิ: Risai Kyoku)
• กรมต่างประเทศ (ญี่ปุ่น: 国際局; โรมาจิ: Kokusai Kyoku)

สถาบันการบริหารอิสระ

สถาบันการบริหารอิสระ (ญี่ปุ่น: 独立行政法人; โรมาจิ: Dokuritsu Gyōsei Hōjin) ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงการคลังได้แก่:

• กองกษาปณ์ญี่ปุ่น
• สำนักงานการพิมพ์แห่งชาติ
• สถาบันการวิจัยการกลั่นเบียร์แห่งชาติ
• บริษัทนิปปอนระบบยกเว้นภาษีสินค้าอัตโนมัติจำกัด
• องค์กรพิเศษในโอกาสงานนิทรรศการโลก พ.ศ. 2513
• สำนักงานการเงินเพื่อการเคหะญี่ปุ่น