แฮย์ ซอกอวือ
"แฮย์ ซอกอวือ" (โปแลนด์: Hej, Sokoły) หรือ "แฮย์ ซอกอลือ" (ยูเครน: Гей, со́коли; แปลว่า เฮ้ย เจ้านกเหยี่ยว) หรือชื่อดั้งเดิมว่า "ชัลซาอูกราอีนอว์" (โปแลนด์: Żal za Ukrainą; แปลว่า โหยหายูเครน) หรือ "นาแชลอแนย์อูกราอีแญ" (โปแลนด์: Na zielonej Ukrainie; แปลว่า ในยูเครนอันเขียวขจี) เป็นเพลงพื้นบ้านโปแลนด์เพลงหนึ่ง เนื้อร้องมีหลายฉบับ แต่ละฉบับมีรายละเอียดแตกต่างกันเล็กน้อย ใจความหลักบรรยายถึงชายหนุ่มคนหนึ่งซึ่งเป็นทหารคอสแซก (หรือไม่ก็ทหารอูห์ลาน) กำลังร่ำลาหญิงคนรักเป็นครั้งสุดท้าย
ที่มาของ "แฮย์ ซอกอวือ" ยังไม่เป็นที่ทราบกันแน่ชัด[1] นักประวัติศาสตร์บางคนกล่าวว่าผู้แต่งเพลงนี้คือตอมัช ปาดูรา (ค.ศ. 1801–1871) กวีและนักแต่งเพลงชาวยูเครน–โปแลนด์[1][2] (อย่างไรก็ตาม จากการค้นคว้าล่าสุดของยูเครน ไม่ปรากฏเนื้อร้องของเพลงนี้ในชุดผลงานเพลงใด ๆ ของปาดูรา)[3] ในขณะที่นักประวัติศาสตร์คนอื่น ๆ เชื่อว่าผู้แต่งเพลงนี้คือมาแชย์ กามีแยญสกี (ค.ศ. 1734–1825) นักประพันธ์เพลงคลาสสิกชาวโปแลนด์[4][5] เนื่องจากต้นกำเนิดที่ไม่ชัดเจนดังกล่าว บางครั้งเพลงนี้จึงได้รับการนำเสนอว่าเป็นเพลงพื้นบ้านโปแลนด์[6] หรือไม่ก็เพลงพื้นบ้านยูเครน[7] หรือทั้งสองอย่าง
ออลกา คาร์ชือชึน นักวิจัยชาวยูเครน กล่าวว่า "แฮย์ ซอกอวือ" มีพื้นฐานมาจากแก่นทำนองของเพลงพื้นบ้านโปแลนด์เพลงหนึ่งจากคริสต์ศตวรรษที่ 19 แต่ใช้ท่อนเริ่มและท่อนร้องรับใหม่ เพลงในรูปแบบปัจจุบันปรากฏครั้งแรกในช่วงครึ่งหลังของคริสต์ศตวรรษที่ 20 เพลงฉบับภาษายูเครนเป็นการแปลจากฉบับภาษาโปแลนด์[8]
"แฮย์ ซอกอวือ" เป็นที่นิยมในหมู่ทหารโปแลนด์ในช่วงสงครามโปแลนด์–โซเวียต และในหมู่นักรบกองโจรของกองทัพบ้านเกิดโปแลนด์ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ในปัจจุบันเพลงนี้ได้รับความนิยมในโปแลนด์ ยูเครน และสโลวาเกีย และได้รับความนิยมรองลงมาในเบลารุสและภาคตะวันออกของเช็กเกีย มารือลา รอดอวิตช์ นักร้องเพลงพื้นบ้านชาวโปแลนด์ ยังนำเพลงนี้มาขับร้องใหม่จนเป็นที่นิยมอย่างสูง
เนื้อร้อง
[แก้]- ท่อนส่งแรกและท่อนรับ
ภาษาโปแลนด์ | ภาษายูเครน | ภาษาสโลวัก | ภาษาเบลารุส | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ตัวสะกดต้นฉบับ | คำอ่านอย่างคร่าว | คำแปล | ตัวสะกดต้นฉบับ | คำอ่านอย่างคร่าว | คำแปล | ||
Hej, tam gdzieś znad czarnej wody |
แฮย์ ตัม กแจช ซนัต ชาร์แนย์ วอดือ |
เฮ้ย ที่ไหนสักแห่ง ใกล้ผืนน้ำดำโน้น[ก] |
Гей, десь там, де чорні води, |
แฮย์ แดส ตัม แด ชอร์นี วอดือ |
เฮ้ย ที่ไหนสักแห่ง ตรงผืนน้ำดำโน้น |
V dobrom aj v zlom budeš moja, |
Гэй, над рэчкай, над чарненькай, |
Siada[ข] na koń kozak[ค] młody. |
ชาดา[ง] นา กอญ กอซัก[จ] มวอดือ |
คอสแซก[ฉ]หนุ่ม คนหนึ่งนั่งบนหลังม้า[ช] |
Сів на коня козак молодий. |
ซิว นา กอญา กอซัก มอลอดึย |
คอสแซกหนุ่ม คนหนึ่งนั่งบนหลังม้า |
Rany tie sa s tebou zhoja. |
Сядлаў коня казачэнька. |
Czule żegna się z dziewczyną, |
ชูแล แชกนา แชซ แจฟต์ชือนอว์ |
เขาร่ำลากับคนรัก อย่างนุ่มนวล |
Плаче молода дівчина, |
ปลาแช มอลอดา ดิวชือนา |
หญิงสาวคนหนึ่งร่ำไห้ | Keď je slnko, keď je zima, |
Развітаўся ён з дзяўчынай, |
Jeszcze czulej z Ukrainą. |
แยชต์แช ชูแลย์ ซูกราอีนอว์ |
ยิ่งนุ่มนวลขึ้นอีก [เมื่อร่ำลา] กับยูเครน |
Їде козак з України. |
ยีแด กอซัก ซูกรายีนือ |
คอสแซกขี่ม้า ออกจากยูเครน |
Ty si moja domovina. | Ды з каханай Украінай. |
Hej, hej, hej sokoły! |
แฮย์ แฮย์ แฮย์ ซอกอวือ |
เฮ้ย เฮ้ย เฮ้ย เจ้านกเหยี่ยว! |
Гей! Гей! Гей, соколи! |
แฮย์ แฮย์ แฮย์ ซอกอลือ |
เฮ้ย! เฮ้ย! เฮ้ย เจ้านกเหยี่ยว! |
Hej, hej, hej sokoly! |
Гэй, гэй, гэй саколы! |
Omijajcie góry, lasy, doły.[ซ] |
ออมีไยแช กูรือ ลาซือ ดอวือ[ด] |
จงบินเลี่ยงภูเขา ป่าไม้ หุบเหว[ต] |
Оминайте гори, ліси, доли. |
ออมือนัยแต ฮอรือ ลีซือ ดอลือ |
จงบินเลี่ยงภูเขา ป่าไม้ หุบเหว |
Z výšky hľadia na to všetko, čo nás bolí. |
Абмінайце горы, лясы, долы. |
Dzwoń, dzwoń, dzwoń dzwoneczku, |
ซวอญ ซวอญ ซวอญ ซวอแนตช์กู |
สั่น สั่น สั่น เจ้ากระดิ่งน้อย[ถ] |
Дзвін, дзвін, дзвін, дзвіночку, |
ซวิน ซวิน ซวิน ซวีนอชกู |
สั่น สั่น สั่น เจ้ากระดิ่งน้อย |
Zvoň, zvoň, zvoň nad krajinou, |
Звон, звон, звон званочак, |
Mój stepowy skowroneczku |
มุย สแตปอวือ สกอ-วรอแนตช์กู |
เจ้านกจาบสเตปป์น้อย ของข้า[ท] |
Степовий жайвороночку |
สแตปอวึย ฌัยวอรอนอชกู |
เจ้านกจาบสเตปป์น้อย | Rozliehaj sa zvoň, zvoň, zvoň! |
Мой стэповы жаўраночак |
- ท่อนส่งอื่น ๆ
ภาษาโปแลนด์ | ภาษายูเครน | ||||
---|---|---|---|---|---|
ตัวสะกดต้นฉบับ | คำอ่านอย่างคร่าว | คำแปล | ตัวสะกดต้นฉบับ | คำอ่านอย่างคร่าว | คำแปล |
Wiele dziewcząt jest na świecie, | วีแยแล แจฟต์ชอนต์ แยสต์ นา ชฟีแยแช | มีผู้หญิงมากมายในโลกนี้ | |||
Lecz najwięcej w Ukrainie. | แลตช์ ไนวีแยนต์แซย์ วูกราอีแญ | แต่ส่วนใหญ่อยู่ในยูเครน | |||
Tam me serce pozostało, | ตัม แม แซร์ตแซ ปอซอสตาวอ | หัวใจของข้ายังอยู่ที่นั่น | |||
Przy kochanej mej dziewczynie. | ปชือ กอคาแนย์ แมย์ แจฟต์ชือแญ | อยู่กับหญิงคนรักของข้า | |||
Hej, hej, hej sokoły! | แฮย์ แฮย์ แฮย์ ซอกอวือ | เฮ้ย เฮ้ย เฮ้ย เจ้านกเหยี่ยว! | Гей! Гей! Гей, соколи! | แฮย์ แฮย์ แฮย์ ซอกอลือ | เฮ้ย! เฮ้ย! เฮ้ย เจ้านกเหยี่ยว! |
Omijajcie góry, lasy, doły. | ออมีไยแช กูรือ ลาซือ ดอวือ | จงบินเลี่ยงภูเขา ป่าไม้ หุบเหว | Оминайте гори, ліси, доли. | ออมือนัยแต ฮอรือ ลีซือ ดอลือ | จงบินเลี่ยงภูเขา ป่าไม้ หุบเหว |
Dzwoń, dzwoń, dzwoń dzwoneczku, | ซวอญ ซวอญ ซวอญ ซวอแนตช์กู | สั่น สั่น สั่น เจ้ากระดิ่งน้อย | Дзвін, дзвін, дзвін, дзвіночку, | ซวิน ซวิน ซวิน ซวีนอชกู | สั่น สั่น สั่น เจ้ากระดิ่งน้อย |
Mój stepowy skowroneczku | มุย สแตปอวือ สกอ-วรอแนตช์กู | เจ้านกจาบสเตปป์น้อยของข้า | Степовий жайвороночку | สแตปอวึย ฌัยวอรอนอชกู | เจ้านกจาบสเตปป์น้อย |
Hej, hej, hej sokoły! | แฮย์ แฮย์ แฮย์ ซอกอวือ | เฮ้ย เฮ้ย เฮ้ย เจ้านกเหยี่ยว! | Гей! Гей! Гей, соколи! | แฮย์ แฮย์ แฮย์ ซอกอลือ | เฮ้ย! เฮ้ย! เฮ้ย เจ้านกเหยี่ยว! |
Omijajcie góry, lasy, doły. | ออมีไยแช กูรือ ลาซือ ดอวือ | จงบินเลี่ยงภูเขา ป่าไม้ หุบเหว | Оминайте гори, ліси, доли. | ออมือนัยแต ฮอรือ ลีซือ ดอลือ | จงบินเลี่ยงภูเขา ป่าไม้ หุบเหว |
Dzwoń, dzwoń, dzwoń dzwoneczku, | ซวอญ ซวอญ ซวอญ ซวอแนตช์กู | สั่น สั่น สั่น เจ้ากระดิ่งน้อย | Дзвін, дзвін, дзвін, дзвіночку, | ซวิน ซวิน ซวิน ซวีนอชกู | สั่น สั่น สั่น เจ้ากระดิ่งน้อย |
Mój stepowy - dzwoń, dzwoń, dzwoń. | มุย สแตปอวือ ซวอญ ซวอญ ซวอญ | [เจ้านกจาบ] สเตปป์ของข้า - สั่น สั่น สั่น[น] |
Мій степовий дзвін, дзвін, дзвін. | มีย์ สแตปอวึย ซวิน ซวิน ซวิน | [เจ้านกจาบ] สเตปป์ของข้า - สั่น สั่น สั่น |
Ona jedna tam została, | ออนา แยดนา ตัม ซอสตาวา | เหลือนางอยู่ที่นั่นคนเดียว | |||
Jaskółeczka[บ] moja mała, | ยัสกูแวตช์กา[ป] มอยา มาวา | เจ้านกนางแอ่นน้อย[ผ]ของข้า | |||
A ja tutaj w obcej stronie | อา ยา ตูไต วอปต์แซย์ สตรอแญ | ส่วนข้าอยู่ที่นี่ในต่างแดน | |||
Dniem i nocą tęsknię do niej. | ดแญม อี นอตซอว์ แตนส์กแญ ดอ แญย์ | คิดถึงนางทั้งวันทั้งคืน | |||
Żal, żal za dziewczyną, | ชัล ชัล ซา แจฟต์ชือนอว์ | เศร้า เศร้า ถึงหญิงผู้นั้น | Жаль, жаль за милою, | ฌัล ฌัล ซา มือลอยู | เศร้า เศร้า ถึงหญิงคนรัก |
Za zieloną Ukrainą, | ซา แชลอนอว์ อูกราอีนอว์ | ถึงยูเครนอันเขียวขจี | За рідною стороною. | ซา ริดนอยู สตอรอนอยู | ถึงดินแดนบ้านเกิด |
Żal, żal, serce płacze, | ชัล ชัล แซร์ตแซ ปวัตแช | เศร้า เศร้า หัวใจร่ำไห้ | Жаль, жаль серце плаче, | ฌัล ฌัล แซร์ตแซ ปลาแช | เศร้า เศร้า หัวใจร่ำไห้ |
Już jej więcej nie zobaczę. | ยุช แยย์ วีแยนต์แซย์ แญ ซอบัตแช | ข้าจะไม่ได้เห็นนางอีกแล้ว | Більше її не побачу. | บิลแช ยียี แน ปอบาชู | ข้าจะไม่ได้เห็นนางอีกแล้ว |
Wina, wina, wina dajcie! | วีนา วีนา วีนา ไดแช | ไวน์ ไวน์ เอาไวน์มา! | Меду, вина наливайте | แมดู วือนา นาลือวัยแต | ที่รัก รินไวน์ลงมา |
A jak umrę pochowajcie | อา ยัก อุมแร ปอคอไวแช | และเมื่อข้าตายจงฝังข้า | Як загину поховайте | ยัก ซาฮือนู ปอคอวัยแต | เมื่อข้าตายจงฝังข้า |
Na zielonej Ukrainie | นา แชลอแนย์ อูกราอีแญ | ในยูเครนอันเขียวขจี | На далекій Україні | นา ดาแลกีย์ อูกรายีนี | ในยูเครนอันห่างไกล |
Przy kochanej mej dziewczynie | ปชือ กอคาแนย์ แมย์ แจฟต์ชือแญ | ถัดจากหญิงคนรักของข้า | Коло милої дівчини. | กอลอ มือลอยี ดิวชือนือ | ใกล้กับหญิงคนรักของข้า |
หมายเหตุ
[แก้]- ↑ หมายถึงทะเลดำ
- ↑ หรือ Wsiada
- ↑ หรือ ułan
- ↑ หรือ ฟชาดา
- ↑ หรือ อูวัน
- ↑ หรือ "อูห์ลาน"
- ↑ หรือ "ขึ้นหลังม้า"
- ↑ หรือ Omijajcie góry, lasy, pola, doły
- ↑ หรือ ออมีไยแช กูรือ ลาซือ ปอลา ดอวือ
- ↑ หรือ "จงบินเลี่ยงภูเขา ป่าไม้ ท้องทุ่ง หุบเหว"
- ↑ กระดิ่งที่ว่านี้อาจผูกอยู่ที่คอม้า การสั่งให้กระดิ่งสั่นจึงอาจหมายความว่า "ถึงเวลาออกเดินทางแล้ว"
- ↑ หมายถึงกระดิ่งจากวรรคที่แล้ว
- ↑ ในภาษาโปแลนด์และภาษายูเครนจะวางส่วนขยายไว้ข้างหน้าคำหลัก ต่างจากในภาษาไทยที่วางส่วนขยายไว้ข้างหลังคำหลัก ในที่นี้ผู้แต่งเอ่ยวลีขยาย "สเตปป์ของข้า" แล้วก็ตัดบทไปสั่งให้กระดิ่งสั่น โดยที่ยังไม่ทันเอ่ยคำหลักคือ "นกจาบ"
- ↑ หรือ Przepióreczka หรือ Zazuleńka (kukułeczka)
- ↑ หรือ ปแชปียูแรตช์กา หรือ ซาซูแลญกา (กูกูแวตช์กา)
- ↑ หรือ "นกกระทาน้อย" หรือ "นกกาเหว่าน้อย"
อ้างอิง
[แก้]- ↑ 1.0 1.1 Kharchyshyn, Olga (2019). "«Hej, sokoły!» («Гей соколи!»): тексти і контексти пісні" (PDF). The Ethnology Notebooks. National Academy of Sciences of Ukraine. 149 (5). doi:10.15407/nz2019.05.1246. ISSN 1028-5091.
- ↑ ПОЛЬСЬКО-УКРАЇНСЬКА ПІСНЯ «HEJ, SOKOŁY!» ЯК ІНТЕРКУЛЬТУРНЕ КОМУНІКАТИВНЕ ЯВИЩЕ
- ↑ Звідки прилетіли «соколи»? Рефлексії над генезою популярної пісні, uamoderna.com
- ↑ Żal (muz. Maciej Kamieński), Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki
- ↑ Maciej Kamieński, Żal za Ukrainą: piosnka przypisana Wandzie Pudłowskiej, ed. Kiev: B. Koreywo, 1875
- ↑ Hej sokoły - piosenka ludowa; tekst piosenki
- ↑ Гей, Соколи
- ↑ Kharchyshyn 2019, p. 1246.