ข้ามไปเนื้อหา

เสือดำ (โจร)

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
นายดำ สะราคำ
ภาพวาดเหมือน นายดำ สะราคำ (เสือดำ)
จากคำบอกเล่าของญาติและชาวบ้านที่ทันพบเห็น
เกิดพ.ศ. 2454
บ้านดอนมะเกลือ ตำบลป่าสะแก อำเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี ประเทศไทย
เสียชีวิต30 มกราคม พ.ศ. 2492 (38 ปี)
บ้านหนองโสน ตำบลหนองโสน อำเภอเลาขวัญ จังหวัดกาญจนบุรี ประเทศไทย
สาเหตุเสียชีวิตวิสามัญฆาตกรรม
สัญชาติไทย
อาชีพชาวนา, โจร
มีชื่อเสียงจากอาชญากร, ผู้มีอิทธิพล
คู่สมรสนางสุข
คู่รักนางน้อม ฯลฯ
บุตรไม่ทราบจำนวนชัดเจน
บุพการี
  • นายผา สะราคำ (บิดา)
  • นางห่วง สะราคำ (มารดา)

เสือดำ เป็นอาชญากรชาวไทย ที่ก่อเหตุและมีคดีความอยู่ในสมัยรัชกาลที่ 7 - รัชกาลที่ 9 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์

ประวัติ

[แก้]

ชีวประวัติของเสือดำมักคลาดเคลื่อนจากความเป็นจริง เนื่องจากอิทธิพลของบทประพันธ์นวนิยายชุด เสือดำ โดย ป.อินทรปาลิต (นักเขียน) ส่งผลให้ชื่อเสียงของเขาเป็นที่รู้จักในวงกว้างอีกแบบหนึ่ง แต่จากบันทึกของทางราชการ หนังสือและคำบอกเล่าของผู้ร่วมเหตุการณ์ ระบุว่า

เสือดำ มีชื่อจริงว่า นายดำ นามสกุล สะราคำ เกิดเมื่อปี พ.ศ. 2454 ที่บ้านดอนมะเกลือ ตำบลป่าสะแก อำเภอเดิมบาง (อำเภอเดิมบางนางบวชในปัจจุบัน) จังหวัดสุพรรณบุรี เป็นบุตรคนที่ 4 ในจำนวนพี่น้อง 8 คน ในครอบครัวประกอบอาชีพเกษตรกรรม (ทำนา) โดยบิดาชื่อ นายผา สะราคำ รับราชการเป็นกำนันตำบลป่าสะแก มารดาชื่อ นางห่วง สะราคำ

วัยเยาว์ เข้ารับการศึกษาที่โรงเรียนวัดป่าสะแก จวบจนสำเร็จการศึกษาระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 จึงช่วยครอบครัวประกอบอาชีพเกษตรกรรม โดยทำหน้าที่เลี้ยงโค กระบือ

เนื่องจากบิดาเป็นกำนัน จึงทำให้นายดำมีนิสัยไม่เกรงกลัวผู้ใด คบเพื่อนเกเร ชักชวนไปในทางทุจริตผิดกฎหมาย เช่น เกะกะระรานชาวบ้าน ลักเล็กขโมยน้อย

จวบจนอายุครบ 20 ปี บิดาจึงให้อุปสมบท ณ พัทธสีมาวัดป่าสะแก ตำบลป่าสะแก อำเภอเดิมบาง (อำเภอเดิมบางนางบวชในปัจจุบัน) จังหวัดสุพรรณบุรี โดยจำพรรษาอยู่ที่วัดดอนมะเกลือ ละแวกบ้าน เป็นระยะเวลา 1 พรรษา จึงลาสิกขาออกมา[1]

เป็นโจร

[แก้]

แม้ผ่านการบวชเรียนมาแล้ว แต่นายดำก็ยังคงประพฤติตัวเช่นเดิม ชักชวนพรรคพวกไปสมัครเป็นสมาชิกชุมโจรเสือพรหม ที่บ้านหนองหญ้าปล้อง[1] (บ้านหนองปล้อง) อำเภอนางบวช (ภายหลังเปลี่ยนชื่อเป็นอำเภอสามชุก และแยกเป็นอำเภอหนองหญ้าไซ) จังหวัดสุพรรณบุรี

บ้างก็เล่าว่าบ้านของนายดำถูกโจรปล้น พี่ชายของนายดำ คือ นายเวช สะราคำ จึงพาพรรคพวกออกตามล้างแค้นกลุ่มโจรที่มาปล้นบ้าน แล้วถูกกลุ่มโจรนั้นฆาตกรรม นายดำจึงโกรธแค้นแล้วชักชวนพรรคพวกไปล้างแค้นกลุ่มโจรนั้น เสร็จแล้วหลบหนีไปเป็นสมาชิกอยู่ชุมโจรเสือพรหม[2]

อยู่กับเสือพรหมได้ราว 3 ปี เสือพรหมออกปล้นแล้วถูกเจ้าหน้าที่วิสามัญฆาตกรรมในเขตพื้นที่อำเภอศรีประจันต์ ส่วนเสือดำและพรรคพวกคนอื่นๆ หลบหนีไปได้[1] ชุมโจรเสือพรหมจึงขาดหัวหน้า สมาชิกแตกแยกออกเป็นกลุ่มเสือแบน เสือดำ เสือเว้า ไล่ฆ่ากันเองเพื่อชิงความเป็นใหญ่[3]

จังหวัดสุพรรณบุรีขณะนั้นมี 7 อำเภอ มีกลุ่มโจรหลายกลุ่ม แต่กลุ่มใหญ่ มี 4 กลุ่ม คือ ชุมเสือพล ชุมเสือแบน ชุมเสือดำ และชุมเสือฝ้าย แบ่งแยกอาณาเขต ดังนี้ พื้นที่อำเภอสองพี่น้อง อำเภออู่ทอง บางไทรและเลาขวัญต่อแดนจังหวัดกาญจนบุรี เป็นเขตอิทธิพลของเสือพล พื้นที่อำเภอเมืองสุพรรณบุรี อำเภอศรีประจันต์ ต่อแดนจังหวัดอ่างทอง และอำเภอเดิมบางนางบวชแถบตำบลเขาดิน เป็นเขตอิทธิพลของเสือแบน พื้นที่อำเภอสามชุก กับตะวันตกของอำเภอเดิมบางนางบวช แถบตำบลบ่อกรุ ตำบลป่าสะแก จนป่าใหญ่และโขดเขาติดต่อแดนจังหวัดกาญจนบุรี เป็นเขตอิทธิพลของเสือดำ ส่วนพื้นที่อำเภอเดิมบางนางบวช ตั้งแต่ต่อแดนอำเภอหันคา ท่าโบสถ์ ปากน้ำ สองฝั่งแม่น้ำลงมาท่านางเริง นางบวช เป็นเขตอิทธิพลของเสือฝ้าย[4] แต่ละชุมโจรไม่ถูกกัน มีอาวุธทันสมัย และมีจำนวนสมาชิกไม่น้อย อิทธิพลครอบคลุมไปถึงจังหวัดเขตติดต่อ[3]

ชุมเสือดำมีเอกลักษณ์คือมักแต่งกายด้วยเสื้อผ้าหรือหมวกสีดำ ชุมโจรใหญ่ตั้งอยู่ที่ไร่อ้อย ใกล้วัดขวางเวฬุวัน ตำบลป่าสะแก อำเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี เป็นชุมโจรขนาดใหญ่ เป็นรองเพียงชุมโจรเสือฝ้ายเท่านั้น[3] มีจำนวนสมาชิกไม่น้อยกว่า 100 คน[5] โดยปกติสมุนโจรอยู่ที่พักของตน จะรวมตัวกันก็ต่อเมื่อมีงานที่จะทำ (ปล้น)[5]

เสือดำมีลักษณะนิสัยใจคอเหี้ยมโหด ปล้นฆ่า ลักพาตัว เรียกค่าไถ่[4] เสพติดฝิ่น สุรา การพนัน ความครื้นเครง ทรัพย์สินที่ปล้นได้ส่วนใหญ่หมดไปกับอบายมุข[1] จนมีคำกล่าวของชาวบ้านว่า "ชื่อเสือดำ ตัวไม่ดำ แต่ใจดำสมชื่อ"

นางบัวผัน จันทร์ศรี (แม่เพลงพื้นบ้าน และศิลปินแห่งชาติ) เล่าถึงลักษณะเสือดำที่เคยพบเห็น เมื่อครั้งเสือดำจ้างคณะของตนไปทำการแสดงว่า เสือดำนั่งหลังช้างมาดูการแสดง รูปร่างเสือดำ "โอ้โห!...สวยอย่าบอกใครเลย ใส่พระสองเส้นเป็นสังวาล ทองคำพราวเลย ใส่หมวกใบใหญ่ ๆ เชียว สวยหาคนเปรียบยาก เสือดำชื่อดำแต่ว่าผิวขาว แล้วคิ้วก่งอย่างกับเขียนเลย สวยจริง ๆ นะ สวยเหลือเกิน" และยังเล่าอีกว่า "แต่สตางค์เขาจ่ายน่าดูนะ เขาจ่ายไม่อั้น สมัยก่อนนี่พันหนึ่งก็เท่ากับเงินแสนสมัยนี้นะ"[6]

เสียชีวิต

[แก้]

พ.ศ. 2489 - 2490 กระทรวงมหาดไทย มีนโยบายปราบปรามโจร (เสือ) ใช้วิธีโจรปราบโจร ขั้นแรกเกลี้ยกล่อมให้เข้ามอบตัวต่อสู้คดี หากไม่สำเร็จจึงใช้วิธีปราบปรามโดยเด็ดขาด ผลการเจรจาปรากฏว่าเสือฝ้าย เสือมเหศวร เสือแพรว และโจรส่วนใหญ่ยินดีปฏิบัติตาม ให้ความร่วมมือกับเจ้าหน้าที่ในการปราบปรามกลุ่มโจรต่าง ๆ แต่เสือดำและลูกน้องไม่ยินยอม[7] เนื่องจากไม่ไว้ใจเจ้าหน้าที่[8] เสือฝ้าย และเสือต่าง ๆ จึงร่วมมือกับเจ้าหน้าที่กวาดล้างชุมโจรเสือดำที่ป่าสะแก อำเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี เสือดำและลูกน้องตกเป็นรองทั้งด้านอาวุธและกำลังพล สู้ไม่ได้จึงต้องหลบหนีไป

เสือดำขณะนั้นมีอาวุธปืนกลเบาแบบติดท้ายเครื่องบินญี่ปุ่น 1 กระบอก เป็นปืนกลเบามีจานกระสุนบรรจุได้ 75 นัด กับปืนทอมป์สัน (ปืนกลมือทอมป์สัน) ปืนสเตน (Sten) ชนิดละ 2 - 3 กระบอก ส่วนลูกน้องประมาณ 40 คน ส่วนมากมีอาวุธปืนเล็กยาวแบบญี่ปุ่น[8]

ต่อมาเจ้าหน้าที่ยิงปะทะกับเสือดำและลูกน้องที่หัวเขานกจอด (เขานกกระจอก) ตำบลดอนเจดีย์ อำเภอศรีประจันต์ (ปัจจุบันเป็นเขตตำบลสระกระโจม อำเภอดอนเจดีย์) จังหวัดสุพรรณบุรี แต่ก็ยังปราบปรามเสือดำและลูกน้องไม่สำเร็จ เนื่องจากเสือดำและลูกน้องหลบหนีไปได้ แต่เหตุการณ์นี้ได้ส่งผลให้กลุ่มโจรเสือดำแตกกลุ่มกระจัดกระจาย เหลือลูกน้องที่อยู่กับเสือดำเพียงไม่กี่คน[6][8]

พ.ต.ต.เลื่อน ปัณฑรนนทกะ (ผู้บังคับการตำรวจภูธรจังหวัดสุพรรณบุรี) นำเจ้าหน้าที่ไปสืบข่าวเสือดำอยู่ที่บ้านกกม่วง อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี กระทั่งมีลูกน้องเสือดำคนหนึ่งเข้ามอบตัว จึงทราบว่าเสือดำมีลูกและภรรยาอีกคนอยู่ที่บ้านหนองโสน[2] อำเภอพนมทวน (ต่อมาแยกเป็นอำเภอเลาขวัญ) จังหวัดกาญจนบุรี และมักไปพักพิงอยู่กับเพื่อน คือ นายแผน ดอกมะลิป่า ซึ่งเป็นผู้ใหญ่บ้านที่หมู่บ้านนั้น พ.ต.ต.เลื่อน ปัณฑรนนทกะ จึงแอบติดต่อกับนายแผนแล้วขอให้ร่วมมือปราบปรามเสือดำ มิเช่นนั้นจะต้องถูกดำเนินคดีด้วย[8]

วันหนึ่งขณะเสือดำและลูกน้องซึ่งหลบหนีเจ้าหน้าที่ตำรวจพักพิงอยู่ในป่าที่บ้านหนองโสน นายแผนจึงออกอุบายจัดงานเลี้ยงกลางลานหมู่บ้าน โดยมีข้อห้ามพกพาอาวุธทุกชนิดเข้าร่วมงาน อ้างว่าเวลาเมาจะได้ไม่ก่อเหตุยิงหรือแทงกันในงาน ด้วยความไว้วางใจนายแผนและชาวบ้าน เสือดำและลูกน้องจึงยอมปฏิบัติตาม กระทั่งเวลาค่ำขณะทุกคนกำลังนั่งล้อมวงสังสรรค์ มึนเมาได้ชั่วขณะ โดยมีนายแผนนั่งอยู่ใกล้เสือดำ ลูกน้องนายแผนชื่อว่านายบุญ (เป็นพรานป่า) กับอีกจำนวนหนึ่งได้ใช้ไม้พลองหามหมูหันเข้ามากลางวง เมื่อวางหมูหันเสร็จแล้วจึงชักไม้พลองออก แล้วเดินออกไปพอคล้อยหลังหน่อยเดียวเท่านั้น นายบุญก็เอาไม้พลองฟาดลงที่ทัดดอกไม้และต้นคอของเสือดำจนฟุบลงคาที่ และทันใดนั้นนายแผนและชาวบ้านก็ช่วยกันรุมวิสามัญฆาตกรรมเสือดำและลูกน้องด้วยอาวุธต่าง ๆ จนถึงแก่ความตาย เมื่อวันที่ 30 มกราคม พ.ศ. 2492 มีเพียงบางคนเท่านั้นที่หลบหนีไปได้[3][1][6][8]

ภายหลังนายแผนได้รับแต่งตั้งเป็นกำนันตำบลหนองโสน แล้วนำลูกของเสือดำซึ่งเกิดกับนางน้อม (ภรรยาในหมู่บ้านนี้)[6] มาเลี้ยงดูเฉกเช่นลูกของตัวเอง ส่งเสียเล่าเรียนจนกระทั่งสำเร็จการศึกษา ประกอบอาชีพรับราชการเป็นครูโรงเรียนประชาบาล[3]

เสือดำในวัฒนธรรมร่วมสมัย

[แก้]

เสือดำ ปรากฏเป็นข่าวในสื่อต่าง ๆ ในอดีต แล้วเป็นที่สนใจของสังคม จึงถูกนำมาสร้างเป็นวัฒนธรรมร่วมสมัย ดังนี้

นวนิยาย

[แก้]

เสือดำ ที่ปรากฏในนวนิยายประพันธ์โดย ป.อินทรปาลิต (นักเขียน) เป็นตัวละครซึ่งถูกประพันธ์ขึ้น โดยได้รับแรงบันดาลใจจากข่าวของเสือดำ (ดำ สะราคำ) ที่ปรากฏในสื่อวิทยุและหนังสือพิมพ์ โดยนวนิยายชุดเสือดำ เล่มที่ 3 ตอนล้างแค้นกับลบลายเสือ วันที่ 10 มิถุนายน พ.ศ. 2492 หลังเสือดำ (ดำ สะราคำ) เสียชีวิตแล้ว มีการตีพิมพ์อ้างว่าเป็นสำเนาจดหมายของเสือดำ จำนวน 2 หน้า[9] ระบุว่า

"สุพรรณบุรี

วันที่ 19 มิถุนายน พ.ศ. 2491

คุณ ป.อินทรปาลิต ที่รักและนับถือ

ถึงแม้ผมจะอยู่ในป่าดงห่างไกลจากตัวเมืองและการคมนาคม ผมกับบริวารของผมก็ได้มีโอกาสอ่านหนังสือพิมพ์ 'ปิยะมิตร' ของคุณเสมอ พวกเราทุกคนพอใจเรื่อง 'เสือใบ' มาก ถึงแม้เป็นเรื่องที่คุณประดิษฐ์ขึ้นเอง คุณก็แต่งได้ดีใกล้เคียงกับความเป็นจริง โดยฉะเพาะคุณได้วางตัว 'เสือใบ' ให้เป็นหัวหน้าโจรที่น่าเคารพรักอย่างยิ่ง ผมยินดีบอกกับคุณว่า 'เสือใบ' คนนี้เองช่วยให้ผมหายจากเลือดร้อนมุทะลุกลายเป็นคนมีอารมณ์เย็นเหมือน 'เสือใบ'

ผมรู้สึกเสียดายมากที่เรื่อง 'เสือใบ' ได้จบลง ถึงแม้คุณจะเขียนเรื่อง 'หน้ากากดำ' ขึ้นมายังสู้ 'เสือใบ' ผู้เป็นพี่ไม่ได้ ผมคิดว่าชีวิตของผมเองก็ได้ผะจญภัยมามากต่อมาก เป็นโจรที่ลือชื่ออยู่ทุกวันนี้ ถ้าหากว่าคุณนำชีวะประวัติของผมร้อยกรองขึ้นเป็นบทประพันธ์ ก็จะทำให้ใคร ๆ รู้จักและเข้าใจในตัวผมดีขึ้น ดังนั้น ผมจึงใช้เวลาว่างเขียนเรื่องย่อ ๆ อันเป็นประวัติย่อของผมส่งมาให้คุณรวม 5 หน้ากระดาษฟุลสแก๊ปพร้อมกับจดหมายนี้ เพื่อขอร้องให้คุณเขียนเรื่องของผมออกเสนอประชาชน ใคร ๆ จะได้รู้พฤติการณ์ของผมอย่างละเอียด ถ้าคุณทำได้ผมจะขอบคุณมาก.

อนึ่ง ผมกับบริวารของผมใคร่จะเชิญคุณไปเที่ยวสุพรรณสักครั้ง เราจะต้อนรับคุณอย่างเต็มที่ทีเดียว หากคุณมีเวลาว่างจะไปได้เมื่อไรแล้ว โปรดลงในหน้าศูนย์รวมข่าวของคุณแจ้งให้ผมทราบกำหนดวันเดินทางล่วงหน้าสัก 10 วัน ผมจะส่งคนมาคอยรับคุณที่สถานีงิ้วราย คุณจะได้รับความสุขและความสดวกสบายทุกประการตลอดเวลาที่คุณเป็นแขกของผม.

ในที่สุดนี้ผมขออวยพรให้กิจการของคุณจงเจริญรุ่งเรืองยิ่ง ๆ.

รักและนับถือ

เสือดำ."

เสือดำที่ ป.อินทรปาลิต นำมาประพันธ์เป็นตัวละครในนวนิยาย พบว่ามีชีวประวัติแทบทั้งหมดไม่ตรงกับชีวิตจริงของเสือดำ (ดำ สะราคำ) โดยตีพิมพ์เป็นนวนิยาย ดังนี้

  • นวนิยายชุด เสือดำ ตีพิมพ์ครั้งที่ 1 พ.ศ. 2492 ประพันธ์โดย ป.อินทรปาลิต
  • นวนิยายชุด ลูกดาวโจร ตีพิมพ์ครั้งที่ 1 พ.ศ. 2493 ประพันธ์โดย ป.อินทรปาลิต
  • นวนิยายชุด หน้ากากดำ ตีพิมพ์ครั้งที่ 1 พ.ศ. 2495 ประพันธ์โดย ป.อินทรปาลิต
  • นวนิยายชุด ผดุงศึกษา ฉบับกระเป๋า ตีพิมพ์ครั้งที่ 1 พ.ศ. 2498 ประพันธ์โดย ป.อินทรปาลิต

ภาพยนตร์

[แก้]

เสือดำ ที่ปรากฏในภาพยนตร์ เป็นเรื่องราวของเสือดำซึ่งถูกประพันธ์ขึ้น อาจมีทั้งตรงและไม่ตรงกับชีวิตจริง เพียงแต่ได้รับแรงบันดาลใจจากข่าวของเสือดำ (ดำ สะราคำ) ที่ปรากฏในอดีต บางเรื่องสร้างหรือดัดแปลงจากนวนิยายประพันธ์โดย ป.อินทรปาลิต

  • ภาพยนตร์เรื่อง สามเสือสุพรรณ ฉายเมื่อ พ.ศ. 2493 บทของเสือดำ แสดงโดย พันธ์จันทร์[10]

รายการโทรทัศน์

[แก้]

ข้อวิจารณ์

[แก้]

เกิดข้อวิจารณ์ในสังคมไทย ถึงเรื่องพฤติกรรมโจร (เสือ) ต่าง ๆ ที่ถูกหยิบยกมาสร้างเป็นวรรณกรรม ละคร ภาพยนตร์ ฯลฯ ถึงเรื่องการต่อเติมเสริมแต่ง การสร้างภาพลักษณ์ตัวละครที่อาจไม่ตรงความเป็นจริง การสร้างทัศนคติที่เกิดขึ้นจากมุมมองด้านเดียวของผู้ก่อเหตุ โดยที่ไม่ได้มองอีกด้านซึ่งเป็นฝ่ายผู้เสียหายบ้างเลย

ในช่วงกระแสจตุคามรามเทพกำลังได้รับความนิยม พ.ศ. 2549 - 2551 เสือใบ (นายใบ สะอาดดี) เสือมเหศวร (นายสวน เภรีวงษ์) และพระครูสุนทรธรรมวิมล (ทวีศักดิ์ ชุตินฺธโร) ออกเดินสายร่วมพิธีพุทธาภิเษกวัตถุมงคลจตุคามรามเทพยังวัดต่างๆ ในประเทศไทย และเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์ถึงพฤติกรรมการกล่าวอ้างถึงขุนพันธรักษ์ราชเดช (บุตร พันธรักษ์) เสือฝ้าย (ฝ้าย เพ็ชนะ) และเสือดำ (ดำ สะราคำ) ที่เสียชีวิตไปแล้ว ไม่ตรงกับความเป็นจริง และแสวงหาผลประโยชน์

ต่อมาเกิดความขัดแย้งกันเรื่องเงิน[17] ภายหลังจึงมีคลิปวิดีโอสัมภาษณ์​เสือใบ​ (นายใบ สะอาดดี) กับเสือมเหศวร (นายสวน เภรีวงษ์) เปิดเผยว่าเสือดำตัวจริงเสียชีวิตไปนานแล้ว ส่วนพระครูสุนทรธรรมวิมล (ทวีศักดิ์ ชุตินฺธโร) หรือหลวงพ่อเสือดำนั้น เป็นคนละคนกับเสือดำที่เป็นโจรร่วมสมัยกับตน[18][19]

ดูเพิ่ม

[แก้]

อ้างอิง

[แก้]
  1. 1 2 3 4 5 สำนักงานจังหวัดสุพรรณบุรี สำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย กระทรวงมหาดไทย. (2528). ประวัติเสือดำ. ใน ประวัติมหาดไทยส่วนภูมิภาค จังหวัดสุพรรณบุรี. หน้า 391 - 394. สุพรรณบุรี: มนัสการพิมพ์.
  2. 1 2 ตามรอย Studio (2023-05-10), เรื่องนี้ต้องรู้ Ep.2 : เปิดตำนาน“จอมโจรเสือดำ” ตัวจริง (ตอนที่ 1), สืบค้นเมื่อ 2025-10-16
  3. 1 2 3 4 5 มนัส โอภากุล. (2540, พฤษภาคม). สุพรรณเป็นเมืองโจร เมืองคนดุจริงหรือ?. ศิลปวัฒนธรรม. 18(7): 90 - 101.
  4. 1 2 นายฉันทนา (นามแฝง). (2489). เสือฝ้าย 10 ทิศ. พระนคร: โรงพิมพ์ไทยพานิช.
  5. 1 2 สวัสดิ์ มีเพียร. (2537). อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ นายสวัสดิ์ มีเพียร. กรุงเทพฯ: ห้างหุ้นส่วนจำกัด ป.สัมพันธ์พาณิชย์.
  6. 1 2 3 4 เอนก นาวิกมูล. (2549). เพลงพื้นบ้านภาคกลาง จากแม่บัวผัน จันทร์ศรี ศิลปินแห่งชาติ. กรุงเทพฯ: บริษัท ฟิลสไตล์ จำกัด.
  7. ↑ สวัสดิ์ มีเพียร. (2537). อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ นายสวัสดิ์ มีเพียร. กรุงเทพฯ: ห้างหุ้นส่วนจำกัด ป.สัมพันธ์พาณิชย์.
  8. 1 2 3 4 5 เจริญ ตันมหาพราน. (2553). สิ้นลายเสือ. กรุงเทพฯ: บริษัท ไพลินบุ๊คเน็ต จำกัด.
  9. ↑ ป. อินทรปาลิต (นามแฝง). (2492). เสือดำ ล้างแค้นกับลบลายเสือ. พระนคร: อักษรประเสริฐ.
  10. ↑ "สามเสือสุพรรณ (2493)". ไทยบันเทิง. สืบค้นเมื่อ 2025-10-09.
  11. ↑ "เสือดำ (2494)". ไทยบันเทิง.
  12. ↑ "สามเสือสุพรรณ (2524)". ไทยบันเทิง.
  13. ↑ "ฟ้าทะลายโจร (2543)". ไทยบันเทิง.
  14. ↑ "ขุนพันธ์ 3 (2566)". ไทยบันเทิง.
  15. ↑ "5 เหตุผล ทำไมต้องดู ภาพยนตร์เสือ - เปิด "จักรวาลขุนพันธ์" บทใหม่ มีอะไรน่าจับตามอง". springnews. 2025-09-30. สืบค้นเมื่อ 2025-10-09.
  16. ↑ WorkpointOfficial (2023-02-15), The Masterpiece เวทีบันลือโลก | EP.06 | เสือดำ, โหมโรง | 15 ก.พ.66 Full EP, สืบค้นเมื่อ 2024-05-29
  17. ↑ หนุ่มคงกระพัน official (2023-06-30), Big Story | มหาโจรพันเสือ UNCUT, สืบค้นเมื่อ 2025-10-27
  18. ↑ CHU CHOK #ชูชก# (2017-12-13), คลิปลับ เสือใบแฉ หลวงพ่อทวีศักดิ์ คือ เสือดำตัวปลอม, สืบค้นเมื่อ 2025-10-27
  19. ↑ เล่าเรื่อง (2017-12-14), เสือมเหศวร ยืนยันว่า หลวงพ่อทวีศักดิ์ หรือหลวงพ่อเสือดำ คนนี้ ของปลอม!!, สืบค้นเมื่อ 2025-10-27
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=เสือดำ_(โจร)&oldid=12643996"