สาธารณรัฐตากาล็อก
สาธารณรัฐตากาล็อก (ตากาล็อก: Republika ng Katagalugan) เป็นคำที่ใช้กล่าวถึงรัฐบาลปฏิวัติที่เกี่ยวข้องกับการปฏิวัติฟิลิปปินส์ต่อต้านสเปนและสงครามฟิลิปปินส์-สหรัฐอเมริกา 2 รัฐบาล โดยรัฐบาลหนึ่งนั้นเกี่ยวข้องกับขบวนการกาตีปูนัน
ชื่อ[แก้]
คำว่าตากาล็อกเป็นคำที่อ้างถึงกลุ่มชาติพันธุ์และภาษาในฟิลิปปินส์ กาตากูลากัน (Katagalugan) อาจจะอ้างถึงประวัติศาสตร์ของบริเวณตากาล็อกในเกาะลูซอน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของหมู่เกาะฟิลิปปินส์ อย่างไรก็ตาม สมาคมลับกาติปูนันได้อธิบายการใช้คำว่าตากาล็อกว่า “คำว่าตากาล็อกหมายถึงทุกคนที่เกิดในหมู่เกาะ ตลอดทั้งวิซายัน อีโลกาโน ปัมปาโง เป็นต้น ทั้งหมดเป็นตากาล็อก”[1][2] นักปฏิวัติคาร์ลอส รอนกีโญ เขียนในบันทึกความทรงจำของเขาว่า “คำว่าตากาล็อกหรือชื่อตากาล็อกไม่ได้มีความหมายอื่น แต่ตากาอิล็อกเป็นการติดตามจนถึงรากเหง้า อ้างถึงการจัดตั้งที่อยู่อาศัยตามแนวแม่น้ำ ไม่สามารถปฏิเสธได้ว่าทั้งหมดเกิดขึ้นในฟิลิปปินส์ ทั้งในเกาะหรือในเมือง” โดยความคิดนี้ กาตากูลากันอาจจะแปลได้ว่าชาติตากาล็อก
อันเดรส โบนีฟาซีโอ สมาชิกก่อตั้งของกาติปูนันและต่อมากลายเป็นผู้นำสูงสุด สนับสนุนให้ใช้คำว่ากาตากูลากันสำหรับชาติฟิลิปปินส์ คำว่าฟิลิปิโนถูกกำหนดให้ใช้สำหรับชาวสเปนที่เกิดในหมู่เกาะ โดยฟิลิปิโนและฟิลิปินาสมีรากที่เกี่ยวข้องกับอาณานิคม[1]
รัฐอธิปไตยแห่งชาติตากาล็อกของโบนิฟาซิโอ[แก้]
รัฐอธิปไตยตากาล็อก Haring Bayang Katagalugan | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| พ.ศ. 2439–พ.ศ. 2440 | |||||||||
 ตราใหญ่
| |||||||||
เพลงชาติ: มารางัล นา ดาลิต นัง คาตากาลูกัน "Marangál na Dalit ng̃ Katagalugan" "Honorable Hymn of the Tagalog Nation" | |||||||||
| สถานะ | รัฐที่ไม่ได้รับการรับรอง | ||||||||
| เมืองหลวง | ตอนโด (มะนิลา) | ||||||||
| การปกครอง | สาธารณรัฐปฏิวัติ | ||||||||
| ประธานาธิบดี | |||||||||
| ยุคประวัติศาสตร์ | การปฏิวัติฟิลิปปินส์ | ||||||||
• ก่อตั้ง | 24 สิงหาคม พ.ศ. 2439 | ||||||||
• สิ้นสุด | 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2440 | ||||||||
| สกุลเงิน | เปโซ | ||||||||
| |||||||||
ใน พ.ศ. 2439 การปฏิวัติฟิลิปปินส์ปะทุขึ้นหลังจากที่รัฐบาลอาณานิคมตรวจพบกาติปูนัน เมื่อการปฏิวัติเกิดขึ้น กาติปูนันกลายเป็นรัฐบาลปฏิวัติที่เปิดเผย นักประวัติศาสตร์ชาวสหรัฐ จอห์น อาร์ เอ็ม เทย์เลอร์ ได้เขียนไว้ว่า “กาติปูนันมาจากการออกแบบอย่างลับๆ มีจุดยืนที่เปิดเผยเกี่ยวกับเอกราชของฟิลิปปินส์” นักประวัติศาสตร์ฟิลิปปินส์หลายท่าน เช่น เกรโกริโอ ไซเด ได้กล่าวว่า “กาติปูนันเป็นมากกว่าสมาคมปฏิวัติลับ แต่เป็นรัฐบาล โบนาฟาซิโอมุ่งหมายให้กาติปูนันบริหารฟิลิปปินส์ทั้งหมดหลังจากล้มล้างการปกครองของสเปน” ในทำนองเดียวกัน เรนาโต คอนสแตนติโนได้เขียนไว้ว่ากาติปูนันเป็นรัฐบาลเงา
ในวันสิ้นเดือนสิงหาคม สมาชิกกาติปูนันประชุมที่กาโลโอกันและตัดสินใจเริ่มการปฏิวัติ แต่สถานที่ในการประชุมจริงๆยังเป็นที่โต้แย้งกันอยู่ การต่อสู้โดยใช้กำลังเริ่มเมื่อ พ.ศ. 2440 ที่กาวิเต นำโดยเอมีลีโอ อากีนัลโด นำไปสู่การจัดตั้งรัฐบาลใหม่ขึ้น โบนิฟาซิโอถูกประหารชีวิตเมื่อเขาไม่ยอมรับรัฐบาลใหม่ สาธารณรัฐฟิลิปินส์ภายใต้การนำของอากีนัลโดถือเป็น สาธารณรัฐฟิลิปปินส์ที่ 1 ถือว่าก่อตั้งอย่างเป็นทางการใน พ.ศ. 2442 รัฐบาลที่ตามมาต่อจากนี้ทั้งรัฐบาลเตเยเรสและสาธารณรัฐเบียกนาบาโตมีอากีนัลโดเป็นผู้นำเช่นกัน
สาธารณรัฐกาตากูลากันของซากาย[แก้]
สาธารณรัฐกาตากูลากัน Repúbliká ng̃ Katagalugan | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| พ.ศ. 2445–พ.ศ. 2449 | |||||||||
 ธง
 ตราแผ่นดิน
| |||||||||
| สถานะ | รัฐที่ไม่ได้รับการรับรอง | ||||||||
| การปกครอง | สาธารณรัฐ | ||||||||
| ประธานาธิบดี | |||||||||
| รองประธานาธิบดี | |||||||||
| ยุคประวัติศาสตร์ | สงครามฟิลิปปินส์-สหรัฐอเมริกา | ||||||||
• ประกาศเอกราช | 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2445 | ||||||||
• จับกุม มาการิโอ ซากาย | 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2449 | ||||||||
| |||||||||
ใน พ.ศ. 2445 นายพลมาการิโอ ซากาย สมาชิกของกาตีปูนันได้จัดตั้งสาธารณรัฐกาตากูลากัน (ตากาล็อก: Repúbliká ng̃ Katagalugan) ที่ภูเขาดีมาซาลัง ปัจจุบันอยู่ในจังหวัดริซัล และมีฟรานซิสโก การ์เรออนเป็นรองประธานาธิบดี[3] ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2447 ซากายได้ประกาศสิทธิปกครองตนเองของฟิลิปปินส์ ซึ่งในเวลานั้น การเรียกร้องเอกราชถือเป็นอาชญากรรมสำหรับรัฐบาลอาณานิคมสหรัฐอเมริกา[4]
สาธารณรัฐนี้สิ้นสุดใน พ.ศ. 2449 เมื่อซากายและผู้นำของรัฐถูกสหรัฐจับกุมและประหารชีวิต ผู้รอดชีวิตบางส่วนหนีไปญี่ปุ่นเข้าร่วมกับอาร์เตมีโอ รีการ์เต สมาชิกกาตีปูนันที่ลี้ภัยออกไป และต่อมา ได้ร่วมสนับสนุนสาธารณรัฐฟิลิปปินส์ที่ 2 ที่ญี่ปุ่นสนับสนุนระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2
อ้างอิง[แก้]
- ↑ 1.0 1.1 Guerrero, Milagros; Encarnacion, Emmanuel; Villegas, Ramon (2003), "Andrés Bonifacio and the 1896 Revolution", Sulyap Kultura, National Commission for Culture and the Arts, 1 (2): 3–12, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-02-11, สืบค้นเมื่อ 2017-01-08
- ↑ Guerrero, Milagros; Schumacher, S.J., John (1998), Reform and Revolution, Kasaysayan: The History of the Filipino People, vol. 5, Asia Publishing Company Limited, ISBN 962-258-228-1
- ↑ Kabigting Abad, Antonio (1955). General Macario L. Sakay: Was He a Bandit or a Patriot?. J. B. Feliciano and Sons Printers-Publishers.
- ↑ Flores, Paul (August 12, 1995). "Macario Sakay: Tulisán or Patriot?". Philippine History Group of Los Angeles. สืบค้นเมื่อ 2007-04-08.
- Agoncillo, Teodoro (1990) [1960], History of the Filipino People (Eighth ed.), R.P. Garcia Publishing Company, ISBN 971-10-2415-2
- Borromeo, Soledad Masangkay; Borromeo-Buehler, Soledad (1998), The cry of Balintawak: a contrived controversy : a textual analysis with appended documents, Ateneo de Manila University Press, ISBN 978-971-550-278-8.
- Constantino, Renato (1975), The Philippines: A Past Revisited, ISBN 971-8958-00-2.
- Halili, Christine N; Halili, Maria Christine (2004), Philippine History, Rex Bookstore, Inc., ISBN 978-971-23-3934-9.