สมุดหน้าเหลือง

สมุดหน้าเหลือง
Parent	หลายที่ (สหรัฐ), Yell (สหราชอาณาจักร); Yellow Pages Group (แคนาดา)
ประเภท	Business directory
นิตยสารราย	รายปี
ผู้พิมพ์	หลายที่ (สหรัฐ), Yell (สหราชอาณาจักร); Bell Canada (แคนาดา),
ปีที่ก่อตั้ง	1966 (1966)
วันจำหน่ายฉบับแรก	1966
ประเทศ	สหรัฐ สหราอาณาจักร ออสเตรเลีย แคนาดา นิวซีแลนด์
เมือง	หลายแบบ
ภาษา	อังกฤษ

สมุดหน้าเหลือง หรือ เยลโล่เพจเจส (อังกฤษ: Yellow Pages) เป็นคำสามัญที่หลายประเทศทั่วโลกใช้เรียกสมุดโทรศัพท์ประเภทไดเร็คทอรี่ส์ที่รวบรวมรายชื่อธุรกิจ สินค้า และบริการ ที่เรียบเรียงไว้เป็นหมวดหมู่ แจกจ่ายไปตามบ้านเรือน ที่พักอาศัย บริษัท ห้างร้าน และแหล่งธุรกิจต่าง ๆ โดยไม่มีค่าใช้จ่ายใด ๆ ถือว่าเป็นสื่อโฆษณาแบบรายปี

แรกเริ่มเดิมที สมุดหน้าเหลืองถูกพิมพ์ครั้งแรกในประเทศสหรัฐอเมริกา บนกระดาษสีเหลืองคุณภาพต่ำด้วยความจำเป็นด้านต้นทุน เนื่องจากต้องพิมพ์เป็นจำนวนมาก แม้ปัจจุบันสมุดหน้าเหลืองจะใช้กระดาษคุณภาพมาตรฐานที่มีสีขาวย้อมเหลืองแล้วก็ตาม คนทั่วไปก็ยังคงจำภาพลักษณ์ของสมุดโทรศัพท์ประเภทไดเร็คทอรี่ส์ว่า เยลโล่เพจเจส

ต่อมา รูปแบบการดำเนินธุรกิจแบบเยลโล่เพจเจส เป็นที่นิยมและเริ่มมีทั้งหน่วยงานภาครัฐและเอกชนนำรูปแบบนี้ไปทำธุรกิจทุกประเทศ หลากหลายภาษาทั่วโลก จวบจนธุรกิจสมุดหน้าเหลืองเข้าประเทศไทย โดยบริษัท จีทีอี ที่คนไทยเรียกกันติดปากว่า "หน้าเหลือง" จากนั้นโอนย้ายไปอยู่ในการดูแลของ เอที แอนด์ ที ภายใต้สัมปทานที่ได้มาจากองค์การโทรศัพท์แห่งประเทศไทย (TOT) และต่อมากับบริษัทชินวัตร ไดเร็คทอรี่ (ภายหลังเปลี่ยนชื่อเป็นบริษัทเทเลอินโฟ มีเดีย จำกัด มหาชน) ซึ่งหมายถึงไทยแลนด์ เยลโล่เพจเจส ในขณะที่บ้านเราก็มีสมุดหน้าขาว หรือ ไวท์เพจเจส ก็พิมพ์บนกระดาษสีขาวโดยตัวสมุดจะเป็นการรวบรวมรายชื่อบุคคล (หรือธุรกิจ) ที่เรียงตามลำดับตัวอักษร ก-ฮ

ปัจจุบันหลังจากมีการเปิดเสรีโทรคมนาคมแล้ว ผนวกกับการเข้ามาของเทคโนโลยีอินเทอร์เน็ต ได้เข้ามาท้าทายให้เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ของสื่อประเภทไดเร็คทอรี่ส์ จนสมุดหน้าเหลืองต้องปรับตัวเป็นสื่อไดเร็คทอรี่ส์ออนไลน์มากยิ่งขึ้น ทำให้ก้าวต่อไปของสมุดหน้าเหลืองกลายเป็นเรื่องของธุรกิจฐานข้อมูลขนาดใหญ่ ที่สามารถกระจายเนื้อหาไปยังสื่อประเภทต่าง ๆ ได้อีกมากมาย

ดังนั้นในปี 2553 บริษัท เทเลอินโฟ มีเดีย จำกัด (มหาชน) มีการปรับรูปแบบการใช้งานจากเพียงแค่สมุดหน้าเหลืองที่เป็นสิ่งพิมพ์ เพิ่มเป็นรูปแบบออนไลน์ภายใต้ www.yellowpages.co.th ควบคู่กันไป

จนกระทั่งมาถึงปี 2560 พบว่ากระแสสังคมไทย ให้ความนิยมใช้การค้นหาสินค้าและบริการบนออนไลน์มากขึ้น ในปีนี้จึงได้ยุติการพิมพ์สื่อสิ่งพิมพ์สมุดหน้าเหลือง กลายเป็นตำนานจากนั้นเป็นต้นมา โดยหันไปทุ่มเทพัฒนาเว็บไซต์ www.yellowpages.co.th ปรับปรุงในเรื่องฐานข้อมูลรายชื่อ ปรับปรุงเนื้อหาข้อความสินค้าและบริการให้มี SEO (Search Engine Optimization) สอดรับการวิธีการค้นหาและการแสดงผลการค้นหาในลำดับต้น ๆ ของ Search Engine รายใหญ่ที่นิยมใช้ทั่วโลก แสดงผลแบบธรรมชาติ เข้าสู่หน้าเหลืองออนไลน์อย่างเต็มตัว

ตั้งแต่กลางปี 2560 มีการปรับปรุงรูปแบบเว็บไซต์ครั้งยิ่งใหญ่ ให้มีฟังก์ชันต่างๆ ที่ตอบโจทย์การใช้งานในการค้นหาโฆษณาสินค้าและบริการ ของธุรกิจประเภทต่างๆ อย่างหลากหลาย เพื่อรักษาความเป็นสื่อที่มีเอกลักษณของการเป็นศูนย์รวมโฆษณาสินค้าและบริการของภาคธุรกิจและอุตสาหกรรมมากที่สุดของไทย และกลางปี 2562 บริษัท AIS ซึ่งยักษ์ใหญ่สื่อสารโทรคมนาคมรายใหญ่สุดของไทย ได้เข้าควบรวมกิจการ ของ บริษัท เทเลอินโฟ มีเดีย จำกัด (มหาชน) เข้าเป็นบริษัทในเครือ และพัฒนาอัพเกรด เว็บไซต์ www.yellowpages.co.th ให้มีความเป็นสากลทันกับยุคการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิพจนานุกรม มีความหมายของคำว่า:
สมุดหน้าเหลือง

• Ridgeway, Kristi. "Thomson Group: Landmarks". Media Profiles. Ketupa. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 12 January 2016. สืบค้นเมื่อ 15 February 2005.
  ...1966 forms Thomson Yellow Pages...
  ...1980 sells Thomson Yellow Pages, forms Thomson Directories as joint venture with Dun & Bradstreet's RH Donnelley...
• "Yell UK History". About. Yell Group. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 25 October 2006. สืบค้นเมื่อ 15 February 2005.
• "Our History". About Us. Kingston Communications. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 13 July 2007. สืบค้นเมื่อ 15 February 2005.
• หน้าหลักสมุดหน้าเหลืองประเทศไทย