สถานีย่อย:ปรัชญา/Branches

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ปรัชญา เป็นการคุ่นคริดเกี่ยวกับปัญหาที่พื้นฐานที่สุดที่มนุษยชาติจะสามารถถามได้ คำถามต่าง ๆ เหล่านี้มีมากขึ้นเรื่อย ๆ และได้ถูกจัดเข้าเป็นสามสาขาย่อยที่ล้วนแล้วแต่เหลื่อมซ้อนกันในตัวเอง ประกอบเป็นต้นไม้ของปรัชญา ดังนี้:

  • สุนทรียศาสตร์: อะไรคือศิลปะ? อะไรคือความงดงาม? มาตรฐานของรสนิยมมีอยู่จริงไหม? ศิลปะนั้นต้องมีความหมายหรือไม่? และถ้ามี มันอแลว่าอะไร? อะไรคืองานศิลปะที่ดี? อะไรที่เชื่อมต่อเราเข้ากับศิลปะ? ศิลปะบางอย่างนั้นไร้จริยธรรมหรือไม่? ศิลปะจะสามารถสร้างหรือทลายสังคมหนึ่งได้หรือไม่?
  • ญาณวิทยา: อะไรคือธรรมชาติและขอบเขตของความรู้? สิ่งใดกันที่เป็นพื้นฐานของการดำรงอยู่ของมนุษย์: การรู้ (ญาณวิทยา) หรือการดำรงอยู่ (ภววิทยา)? เราจะทราบได่อย่างไรว่าเราเรียนรู้? อะไรคือขอบเขตของความรู้? เราจะยืนยันคำตอบว่าถูกต้องได้อย่างไร? อะไรคือนิพจน์ที่เป็นความจริง?
  • จริยศาสตร์: ความแตกต่างระหว่างการกระทำที่ถูกต้องและผิดต่อจริยธรรมคืออะไร? การกระทำแบบใดถูก และการกระทำแบบใดผิด? ผู้มีจริยธรรมคืออะไร? การมีจริยธรรมคืออะไร? มาตรฐานสากลกลางสำหรับทุกจริยธรรมบนโลกมีอยู่หรือไม่? ฉันควรใช้ชีวิตอยู๋อย่างไร? อะไรคือความสุข?
  • ตรรกศาสตร์: อะไรถือว่าเป็นคำโต้แย้งที่ดี? ฉันจะคิดอย่างวิพากษ์เกี่ยวกับการโต้แย้งที่ซับซ้อนได้อย่างไร? เราจะรู้ได้อย่างไรว่าสิ่งหนึ่งไม่ 'เมคเซ้นส์'? อะไรคือการคิดที่ดี? อะไรคือต้นกำเนิดของตรรกะทั้งปวง
  • อภิปรัชญา: อะไรคือสิ่งที่ดำรงอยู่? อะไรคือธรรมชาติของสัตเหล่านี้? อะไรคือธรรมชาติของสเปซกับเวลา? ความสัมพันธ์ระหว่างจิตใจกับร่างกายนั้นเป็นอย่างไร? การเป็นบุคคลหนึ่ง ๆ นั้นต้องประกอบด้วยอะไร? การรับรู้เป็นอย่างไร? พระเจ้าเป็นใคร?
  • ปรัชญาการเมือง: การมีอยู่ของอำนาจและสถาบันทางการเมืองนั้นจำเป็นไหม? อะไรคือความยุติธรรม? หน้าที่และขอบเขตที่ 'เหมาะสม' ของรัฐบาลมีอยู่ไหม? ประชาธิปไตยดีที่สุดจริงหรือ? การปกครองนั้นมีเหตุผลทางจริยธรรมหรือไม่? รัฐมีหน้าที่ในการควบคุมประชาชนมากเพียงใด?