วัดขนอนเหนือ

วัดขนอนเหนือ
ชื่อสามัญ	วัดขนอนเหนือ, วัดปทุมสิงขรขนอนเหนือ, วัดปทุมสิงขร
ที่ตั้ง	ตำบลบ้านกรด อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	มหานิกาย
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

วัดขนอนเหนือ เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในตำบลบ้านกรด อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

บริเวณที่ตั้งวัดมีคลองห้วยกรดหรือคลองบ้านกรดมาสบกับคลองโพ ในอดีตจึงเป็นที่ตั้งของด่านเก็บภาษีริมคลองบ้านกรด ซึ่งมีคลองควายขุดมาสบผ่านหน้าวัดอีกสายหนึ่งด้วย ตามประวัติใน ประวัติวัดทั่วราชอาณาจักร เล่ม 4 ระบุว่าสร้างเมื่อ พ.ศ. 2206 โดยมีนายด่านใหญ่ชื่อพระยาสีหราชเดโช เป็นผู้สร้างวัดนี้ขึ้น และมีอีกวัดหนึ่งอยู่ทางตอนใต้มีนามว่า วัดขนอนใต้ จึงได้เปลี่ยนชื่อเป็น วัดปทุมสิงขรขนอนเหนือ หรือเรียกสั้น ๆ ว่า "วัดขนอนเหนือ" เมื่อ พ.ศ. 2327 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาประมาณ พ.ศ. 2225 เขตวิสุงคามสีมา กว้าง 9 เมตร ยาว 22 เมตร เมื่อเสียกรุงศรีอยุธยาใน พ.ศ. 2310 วัดนี้ทรุดโทรมลง พระภิกษุชื่อ คง ได้มาบูรณะใหม่ และคงมีการซ่อมแซมปฏิสังขรณ์อีกหลายครั้ง ด้วยมีจารึกหินอ่อนฝังที่ผนังหน้าอุโบสถว่า "พระถุงเงินกับคณะสังฆนายก และกรรมการสัปบุรุษ ซ่อมเมื่อ พ.ศ. 2493 สำเร็จ พ.ศ. 2497"

จิตรกรรมฝาผนังภายในอุโบสถเห็นร่องรอยการเขียนอยู่หลายสมัย มีการเขียนภาพอายุราวสมัยรัชกาลที่ 4–5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เขียนด้วยสีฝุ่นรองพื้น และน่าจะเขียนหลังจากสร้างโบสถ์นานมาก ฝีมือภาพด้านสกัดหน้าและหลัง เป็นภาพที่เขียนในสมัยหลังกว่าภาพฝาผนังด้านข้างทั้งสองด้าน โดยผนังสกัดด้านหลังพระประธาน ด้านบนเขียนภาพพระธาตุเจดีย์จุฬามณีและปราสาทต่าง ๆ บนสวรรค์ ส่วนด้านล่างเขียนเรื่อง พระมาลัยโปรดสัตว์นรก สำหรับผนังด้านหน้าพระประธานเขียนภาพมารผจญ ส่วนผนังทั้งสองข้างพระประธาน ด้านบนเขียนภาพเทพชุมนุม เหนือขึ้นไปเขียนภาพวิทยาธรโดยมีเส้นสินเทาคั่นระหว่างภาพทั้งสอง ส่วนผนังระหว่างหน้าต่างเขียนเรื่องพุทธประวัติ บนบานประตูหน้าต่างเขียนภาพทวารบาล บนเพดาวเขียนลายดาวล้อมเดือนปิดทองบนพื้นแดง ที่มุมทั้งสี่ ของแต่ละห้องเขียนวิทยาธรถือดอกไม้