ชะลูด
ชะลูด | |
---|---|
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
อาณาจักร: | Plantae |
ไม่ได้จัดลำดับ: | Angiosperms |
ไม่ได้จัดลำดับ: | Eudicots |
ไม่ได้จัดลำดับ: | Asterids |
อันดับ: | Gentianales |
วงศ์: | Apocynaceae |
สกุล: | Alyxia |
สปีชีส์: | A. reinwardtii |
ชื่อทวินาม | |
Alyxia reinwardtii var. lucida |
ชะลูด ชื่อวิทยาศาสตร์: Alyxia reinwardtiiBlume var. lucida Markgr หรือ Alyxia nitens Kerr ชื่ออื่น ๆ ลูด (ปัตตานี) ชะนูด (สุราษฎร์ธานี) นูด (ภาคใต้), ขี้ตุ่น, ช้างตุ่น ต้นธูป (อีสาน) เป็นไม้เลื้อยในวงศ์ Apocynaceae เนื้อแข็ง ขนาดเล็ก เปลือกค่อนข้างดำ เกลี้ยง มียางสีขาวขุ่น เปลือกเถาชั้นใน กลิ่นหอมมาก[1]
เปลือกต้นชั้นในของชะลูดใช้เป็นยาได้ โดยทุบลอกเอาเปลือกสีดำข้างนอกทิ้ง ลอกเอาแต่เนื้อที่หุ้มแก่น แล้วผึ่งลมให้แห้ง เปลือกไม้จะม้วนเป็นแผ่นบาง ๆ มีสีขาว ตำรายาไทย ใช้ปลือกที่ทุบแล้วนี้เป็นยาขับผายลม แก้ปวดในท้อง บำรุงกำลัง แก้ปวดมวนท้อง บำรุงหัวใจ บำรุงครรภ์รักษา แก้ดีพิการ แก้ไข้ แก้ปวดบวม เถาปรุงยาแก้พิษในเลือดและน้ำเหลือง บำรุงกำลัง แก้ลมวิงเวียน แก้อ่อนเพลีย ใช้เปลือกชะลูดเป็นส่วนผสมของตำรับ “ยาหอมเทพจิตร” และตำรับ “ยาหอมนวโกฐ” ที่มีสรรพคุณแก้ลมวิงเวียน แก้อาการหน้ามืด ตาลาย ใจสั่น คลื่นเหียน อาเจียน แก้ลมจุกแน่นในท้อง ชะลูดมีสารหอมกลุ่มคูมารินส์ ใช้อบผ้า ใช้ผสมทำธูป[1] ต้มรวมกับลูกซัด ย้อมเสื้อผ้าให้มีกลิ่นหอม[2]