อำเภอเมืองยาง (จังหวัดเชียงตุง)

บทความนี้เกี่ยวกับอำเภอเมืองยาง จังหวัดเชียงตุง รัฐฉาน ประเทศพม่า สำหรับอำเภอเมืองยาง จังหวัดนครราชสีมา ประเทศไทย ดูที่ อำเภอเมืองยาง

อำเภอเมืองยาง မိုင်းယန်းမြို့နယ်
อำเภอ
ที่ตั้งของอำเภอเมืองยางในจังหวัดเชียงตุงและรัฐฉาน
อำเภอเมืองยาง ที่ตั้งของอำเภอเมืองยางในประเทศพม่า
พิกัด: 21°50′45″N 99°41′11″E
ประเทศ	พม่า
รัฐ	ฉาน
ภูมิภาค	ฉานตะวันออก
จังหวัด	จังหวัดเชียงตุง
พื้นที่
• ทั้งหมด	2,718.7 ตร.กม. (1,049.7 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2014)
• ทั้งหมด	107,645 คน
• ความหนาแน่น	39.955 คน/ตร.กม. (103.48 คน/ตร.ไมล์)
เขตเวลา	UTC+6.30 (MST)

อำเภอเมืองยาง (พม่า: မိုင်းယန်းမြို့နယ်; อังกฤษ: Mong Yang township) เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดเชียงตุง รัฐฉาน ประเทศพม่า พื้นที่ส่วนใหญ่ของอำเภอเมืองยางอยู่ภายใต้การควบคุมเบ็ดเสร็จของกองกำลังชนกลุ่มน้อย โดยส่วนใหญ่อยู่ภายใต้การควบคุมของกองทัพรวมแห่งรัฐว้า (UWSM) ซึ่งได้รับการจัดตั้งให้เป็นเขตการปกครองพิเศษที่ 2 และมีพื้นอีกส่วนหนึ่งอยู่ภายใต้การการควบคุมของกองทัพสัมพันธมิตรชาติประชาธิปไตย (NDAA) ซึ่งได้รับการจัดตั้งให้เป็นเขตการปกครองพิเศษที่ 4

ประวัติ

บทความหลัก: เมืองยาง

ไม่ปรากฏหลักฐานที่ชัดเจนว่าเมืองยางได้รับการก่อตั้งขึ้นเมื่อใด เรื่องราวของเมืองยางนั้นปรากฏขึ้นเป็นครั้งแรกในราวพุทธศตวรรษ 20 โดยมีสถานะเป็นเมืองบริวารภายใต้ปริมณฑลแห่งอำนาจของเมืองเชียงตุง จากนั้น หลังจากที่เมืองเชียงตุงได้เข้าไปอยู่ภายใต้การปกครองของอังกฤษ และได้มีการจัดแบ่งพื้นที่การปกครองตามแนวคิดตะวันตก พื้นที่ปกครองของเมืองยางก็ได้รับการจัดตั้งให้เป็นหน่วยการปกครองย่อยภายใต้การปกครองของเมืองเชียงตุงอีกทอดหนึ่ง ซึ่งเป็นลักษณะที่ได้รับการสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน

ในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง ประเทศไทยได้ส่งกำลังทหารเข้ายึดครองดินแดนบางส่วนของประเทศเมียนมา รวมถึงพื้นที่ของอำเภอเมืองยาง ได้มีการจัดตั้งดินแดนสหรัฐไทยเดิมขึ้น และมีการประกาศให้อำเภอเมืองยางมีสถานะเป็นอำเภอหนึ่งของดินแดนสหรัฐไทยเดิม ขึ้นตรงกับข้าหลวงทหารที่เมืองเชียงตุง เมื่อวันที่ 10 มิถุนายน พ.ศ. 2486

ที่ตั้งและลักษณะทางภูมิศาสตร์

อำเภอเมืองยางตั้งอยู่ในบริเวณพื้นที่เหนือสุดของรัฐฉานภาคตะวันออก มีพิกัดที่ตั้งโดยประมาณที่เส้นละติจูดที่ 22 องศา 10 ลิปดาเหนือ และเส้นลองติจูดที่ 99 ถึง 100 องศาตะวันออก รูปร่างโดยรวมของพื้นที่คล้ายสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีเนื้อที่ทั้งสิ้นประมาณ 2,719 ตารางกิโลเมตร พรมแดนด้านทิศเหนือติดต่อกับนครผูเอ่อร์ มณฑลยูนนาน ประเทศจีน ด้านทิศตะวันออกติดต่อกับจังหวัดปกครองตนเองสิงสองปันนา มณฑลยูนนาน ประเทศจีน ทิศใต้ติดต่อกับอำเภอเมืองขากและอำเภอเมืองลา จังหวัดเชียงตุง และทิศตะวันตกติดต่อกับอำเภอหมากหมัง เขตปกครองตนเองว้า (Wa Self-Administered Division, Wa SAD) ในรัฐฉานเหนือ ลักษณะพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขา สลับกับแอ่งที่ราบขนาดเล็ก

เขตการปกครอง

แผนที่แสดงการแบ่งเขตการปกครองในเขตอำเภอเมืองยาง

พื้นที่อำเภอเมืองยางอยู่ภายใต้การเคลื่อนไหวของกองกำลังชนกลุ่มน้อยมาช้านาน จนกระทั่งในราวพุทธทศวรรษ 2530 ได้มีการทำข้อตกลงสงบศึกระหว่างกองกำลังเหล่านี้กับรัฐบาลพม่าในขณะนั้น นำไปสู่การจัดตั้งเขตปกครองพิเศษภายใต้การควบคุมของกองกำลังชนกลุ่มน้อยในเวลาต่อมา ซึ่งทำให้เขตการปกครองในพื้นที่อำเภอเมืองยางถูกจัดแบ่ง ดังนี้

1. เขตปกครองปกติ — อยู่ภายใต้การปกครองของรัฐบาลพม่า ประกอบด้วย 1 เมือง (မြို့/Town) และ 2 ตำบล (เอิ่ง/ကျေးရွာအုပ်စု/Village Tract)
   1. เมืองยาง — มีสถานะเปรียบเทียบได้กับเทศบาลเมือง ประกอบด้วย 11 แขวง (ရပ်ကွက်/Ward) แต่จะเรียกว่าหมู่บ้าน
      1. เซตาน (ဈေးတန်း)
      2. ป่าใหม่ (ပါမိုင်)
      3. เวียงเหล็ก (ဝိန်းလိတ်)
      4. ป่าโนน (ပါနွန်း)
      5. เมืองเป็ง (မိုင်းပိန်း)
      6. เชียงหิน (ကျိုင်းဟင်)
      7. หัวกาด (ဟိုကပ်)
      8. ฮ่อใต้ (ဟော်တိုက်)
      9. หมอกใหม่ (မောက်မိုင်)
      10. ฮ่อกลาง (ဟော်ကန်)
      11. ม่อนแกะ (မွန်ကဲ)
   2. ตำบลเมืองหลวย (မိုင်းလွေ)
   3. ตำบลยางกวง (ယန်းကောင်)
2. เขตปกครองพิเศษหมายเลข 2 — อยู่ภายใต้การควบคุมเบ็ดเสร็จของกองทัพรวมแห่งรัฐว้า (UWSM) มีศูนย์กลางการปกครองพื้นที่ในเขตอำเภอเมืองยางที่เมืองป๊อก
3. เขตปกครองพิเศษหมายเลข 4 — อยู่ภายใต้การควบคุมเบ็ดเสร็จของกองทัพสัมพันธมิตรชาติประชาธิปไตย (NDAA) ซึ่งมีศูนย์กลางในการปกครองอยู่ที่เมืองลา อำเภอเมืองลา ซึ่งตามแผนการจัดตั้งจังหวัดเมืองลา พื้นที่ส่วนนี้อาจถูกจัดแบ่งให้ไปขึ้นกับจังหวัดเมืองลาที่จะจัดตั้งขึ้นมาใหม่