อำเภอศรีเทพ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
อำเภอศรีเทพ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันAmphoe Si Thep
เขาคลังนอก เป็นโบราณสถานที่พึ่งค้นพบล่าสุดในหมู่โบราณสถานของอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ บูรณะแล้วเสร็จเมื่อปี พ.ศ. 2555 ลักษณะของเขาคลังนอกเป็นศาสนสถานขนาดใหญ่ สร้างขึ้นในสมัยทวารวดี ราวพุทธศตวรรษที่ 13–14 สันนิษฐานว่าเดิมมีลักษณะเป็นมหาสถูป
เขาคลังนอก เป็นโบราณสถานที่พึ่งค้นพบล่าสุดในหมู่โบราณสถานของอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ บูรณะแล้วเสร็จเมื่อปี พ.ศ. 2555 ลักษณะของเขาคลังนอกเป็นศาสนสถานขนาดใหญ่ สร้างขึ้นในสมัยทวารวดี ราวพุทธศตวรรษที่ 13–14 สันนิษฐานว่าเดิมมีลักษณะเป็นมหาสถูป
คำขวัญ: 
ศรีเทพเมืองประวัติศาสตร์ราษฎร์เชิดชู
ประตูสู่ภาคอุดร น้ำพุร้อนวังขาม งามเขาถมอรัตน์รื่นรมย์
กรมพระยาดำรงฯ ทรงค้นพบ
แผนที่จังหวัดเพชรบูรณ์ เน้นอำเภอศรีเทพ
แผนที่จังหวัดเพชรบูรณ์ เน้นอำเภอศรีเทพ
พิกัด: 15°27′12″N 101°4′2″E / 15.45333°N 101.06722°E / 15.45333; 101.06722
ประเทศ ไทย
จังหวัดเพชรบูรณ์
พื้นที่
 • ทั้งหมด810.0 ตร.กม. (312.7 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2564)
 • ทั้งหมด69,854 คน
 • ความหนาแน่น86.24 คน/ตร.กม. (223.4 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 67170
รหัสภูมิศาสตร์6706
ที่ตั้งที่ว่าการที่ว่าการอำเภอศรีเทพ เลขที่ 10 หมู่ที่ 13 ถนนสระบุรี-หล่มสัก ตำบลสระกรวด อำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ 67170
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ศรีเทพ ตั้งอยู่ในจังหวัดเพชรบูรณ์ เดิมเป็นท้องที่ของอำเภอวิเชียรบุรีทั้งหมด เดิมมีชื่อว่า "เมืองอภัยสาลี" ถูกค้นพบเมื่อสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพเสด็จไปตรวจราชการมณฑลเพชรบูรณ์ และได้ทรงเรียกเมืองนี้เสียใหม่ว่า "เมืองศรีเทพ" และมีการขุดค้นพบบ่อน้ำมันวิเชียรบุรี ที่สามารถขุดเจาะได้มากกว่า 10,000 บาร์เรลต่อวัน

นอกจากนี้ ยังมีอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ ซึ่งได้รับขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรมเมื่อวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2566

ที่ตั้งและอาณาเขต[แก้]

อำเภอศรีเทพมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงต่อไปนี้

ปรางค์ศรีเทพ
โรงงานกลุ่มบริษัทน้ำตาลไทยรุ่งเรือง

ประวัติ[แก้]

ศรีเทพเป็นเมืองโบราณที่มีชุมชนเมืองขนาดใหญ่เมืองหนึ่งสร้างตั้งแต่ต้นราชวงศ์พระร่วงเจ้าสมัยสุโขทัย[1]: 281  สันนิษฐานว่าเป็นต้นน้ำของอารยธรรมทวารวดี ซึ่งตามหลักฐานทางโบราณคดีที่ปรากฎอยู่ในเขตอุทยานฯ ทั้งโบราณวัตถุและโบราณสถานคาดว่า น่าจะมีอายุร่วมสมัยพุทธศตวรรษที่ 8-18 อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพนี้อยู่ห่างจากจังหวัดเพชรบูรณ์ประมาณ 122 กิโลเมตร ห่างจากอำเภอศรีเทพไปทางทิศตะวันออก ประมาณ 9 กิโลเมตร การเดินทางสะดวกสามารถนำรถยนต์ส่วนตัวหรือรถบัสเข้าถึงตัวเมืองศรีเทพนี้ได้โดยง่าย แต่เดิมนั้นเมืองศรีเทพมีชื่อว่า "เมืองอภัยสาลี" หรือ "เมืองไพศาลี"[1]: 281  ก่อนจะเปลี่ยนชื่อเมืองนี้ใหม่ว่า "เมืองศรีเทพ"

  • วันที่ 3 พฤษภาคม 2474 ตั้งตำบลสระกรวด แยกออกจากตำบลนาตะกรุด และตำบลบ่อรัง[2]
  • วันที่ 17 เมษายน 2482 เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลนาตะกรุด เป็น ตำบลศรีเทพ[3]
  • วันที่ 1 กันยายน 2507 จัดตั้งสุขาภิบาลสว่างวัฒนา ในท้องที่บางส่วนของตำบลสระกรวด[4]
  • วันที่ 2 เมษายน 2511 ตั้งตำบลโคกสะอาด แยกออกจากตำบลสระกรวด ตั้งตำบลคลองกระจัง แยกออกจากตำบลศรีเทพ และตำบลสระกรวด[5]
  • วันที่ 1 ธันวาคม 2513 แยกพื้นที่ตำบลศรีเทพ ตำบลสระกรวด ตำบลโคกสะอาด ตำบลคลองกระจัง และตำบลนาสนุ่น จากอำเภอวิเชียรบุรี มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอศรีเทพ[6] และกำหนดให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอวิเชียรบุรี
  • วันที่ 8 กันยายน 2519 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอศรีเทพ อำเภอวิเชียรบุรี เป็น อำเภอศรีเทพ[7]
  • วันที่ 25 กันยายน 2522 ตั้งตำบลหนองย่างทอย แยกออกจากตำบลศรีเทพ[8]
  • วันที่ 20 กันยายน 2526 ตั้งตำบลประดู่งาม แยกออกจากตำบลสระกรวด[9]
  • วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลสว่างวัฒนา เป็น เทศบาลตำบลสว่างวัฒนา[10] ด้วยผลของกฎหมาย
  • วันที่ 18 กรกฎาคม 2551 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลโคกสะอาด เป็น เทศบาลตำบลโคกสะอาด[11]

การแบ่งเขตการปกครอง[แก้]

การปกครองส่วนภูมิภาค[แก้]

อำเภอศรีเทพแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 7 ตำบล 105 หมู่บ้าน ได้แก่

1. ศรีเทพ (Si Thep) 16 หมู่บ้าน
2. สระกรวด (Sa Kruat) 17 หมู่บ้าน
3. คลองกระจัง (Khlong Krachang) 18 หมู่บ้าน
4. นาสนุ่น (Na Sanun) 21 หมู่บ้าน
5. โคกสะอาด (Khok Sa-at) 13 หมู่บ้าน
6. หนองย่างทอย (Nong Yang Thoi) 13 หมู่บ้าน
7. ประดู่งาม (Pradu Ngam) 8 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น[แก้]

ท้องที่อำเภอศรีเทพประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่

  • เทศบาลตำบลสว่างวัฒนา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสระกรวด เฉพาะหมู่ที่ 2, 5, 15 และบางส่วนของหมู่ที่ 1, 4, 6
  • เทศบาลตำบลโคกสะอาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกสะอาดทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลศรีเทพ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลศรีเทพทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลสระกรวด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสระกรวด เฉพาะหมู่ที่ 3, 7–14, 16–17 และบางส่วนของหมู่ที่ 1, 4, 6
  • องค์การบริหารส่วนตำบลคลองกระจัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองกระจังทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลนาสนุ่น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาสนุ่นทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองยางทอย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองยางทอยทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลประดู่งาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลประดู่งามทั้งตำบล

สถานที่สำคัญ[แก้]

อ้างอิง[แก้]

  1. 1.0 1.1 กรมศิลปากร. (2516). ทะเบียนโบราณวัตถุสถานทั่วราชอาณาจักร. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร. 552 หน้า.
  2. "ประกาศกระทรวงธรรมการ เรื่อง ใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พุทธศักราช ๒๔๖๔ สำหรับตำบลสระกรวด ซึ่งแยกจากตำบลนาตะกรุด และตำบลบ่อรัง อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 48 (0 ก): 52. วันที่ 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2474
  3. "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนนามอำเภอ กิ่งอำเภอ และตำบลบางแห่ง พุทธศักราช ๒๔๘๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 56 (0 ก): 354–363. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2009-02-19. สืบค้นเมื่อ 2022-04-02. วันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2482
  4. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลสว่างวัฒนา อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 81 (83 ง): 2229–2230. วันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2507
  5. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอหนองไผ่ และอำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 85 (28 ง): 1013–1030. วันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2511
  6. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่ตั้งเป็นกิ่งอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 87 (111 ง): 3374. วันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2513
  7. "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอเลาขวัญ อำเภอคำม่วง คำเภอพิปูน อำเภอศรีเทพ อำเภอนาแห้ว อำเภอส่องดาว อำเภอควนกาหลง อำเภอค่ายบางระจัน อำเภอบ้านตาขุน และอำเภอกุดจับ พ.ศ. ๒๕๑๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 93 (109 ก): (ฉบับพิเศษ) 31-34. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2007-09-27. สืบค้นเมื่อ 2022-04-02. วันที่ 8 กันยายน พ.ศ. 2519
  8. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 96 (167 ง): 3279–3281. วันที่ 25 กันยายน พ.ศ. 2522
  9. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 100 (149 ง): 3389–3392. วันที่ 20 กันยายน พ.ศ. 2526
  10. "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2022-04-02 – โดยทาง ให้บรรดาสุขาภิบาลตามกฎหมายว่าด้วยสุขาภิบาลที่มีอยู่ในวันที่พระราชบัญญัตินี้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา มีฐานะเป็นเทศบาลตำบลตามกฎหมายว่าด้วยเทศบาลในพระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ. วันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2542
  11. "จัดตั้งเทศบาลจากองค์การบริหารส่วนตำบล โคกสะอาด เป็น เทศบาลตำบล". {{cite journal}}: Cite journal ต้องการ |journal= (help) วันที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2551