การรับรองคู่ชีวิตเพศเดียวกันในประเทศไทย
ในปัจจุบัน (มีนาคม พ.ศ. 2567) ประเทศไทยยังไม่ยอมรับ การสมรสเพศเดียวกัน, การอยู่กินด้วยกัน หรือการอยู่ร่วมกันของเพศเดียวกันในรูปแบบอื่น ๆ[1][2] ร่างกฎหมายหลายฉบับสำหรับการสมรสของเพศเดียวกันได้รับการเสนอและอนุมัติโดยคณะรัฐมนตรีของไทยมาตั้งแต่ปี 2555 แต่ไม่ผ่านการพิจารณาของรัฐสภา
กฎหมายการสมรสเพศเดียวกันฉบับใหม่ที่ได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลและพรรคฝ่ายค้านหลัก ได้รับการเสนอในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2566 และผ่านความเห็นชอบของสภาผู้แทนราษฎร เมื่อวันที่ 27 มีนาคม พ.ศ. 2567 ด้วยคะแนน 400 ต่อ 10 เสียง[3] ขณะนี้อยู่ระหว่างการส่งเรื่องให้วุฒิสภา หากผ่านความเห็นชอบจะนำขึ้นทูลเกล้าฯ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและประกาศใช้ในราชกิจจานุเบกษาต่อไป[4][5][6][6][7] ทั้งนี้ ร่างกฎหมายดังกล่าวเป็นการแก้ไขประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ โดยเปลี่ยนคำว่า "ชายและหญิง" และ "สามีและภรรยา" เป็นคำว่า "บุคคล" และ "คู่สมรส" ร่างกฎหมายนี้ยังอนุญาตให้คู่รักเพศเดียวกันสามารถรับบุตรบุญธรรมร่วมกันได้[8] หากกฎหมายนี้ประกาศใช้ ประเทศไทยจะกลายเป็นประเทศแรกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเป็นประเทศที่สองในเอเชียที่ออกกฎหมายให้การแต่งงานของคนเพศเดียวกันถูกต้องตามกฎหมาย ต่อจากไต้หวัน[9][10]
การจดทะเบียนคู่ชีวิตเพศเดียวกัน[แก้]
ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2555 รัฐบาลได้จัดตั้งคณะกรรมการเพื่อร่างกฎหมายที่ให้การยอมรับทางกฎหมายสำหรับคู่รักเพศเดียวกันในรูปแบบของการอยู่กินด้วยกัน[11] ปีต่อมา กรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม และคณะกรรมาธิการกฎหมาย ยุติธรรม และสิทธิมนุษยชนของรัฐสภา ได้จัดให้มีการประชาพิจารณ์เกี่ยวกับร่างกฎหมายคู่ชีวิตเป็นครั้งแรก ซึ่งร่างโดยพลตำรวจเอก วิรุณ เผื่อแสน ประธานคณะกรรมาธิการ[12]
ในปี พ.ศ. 2557 ร่างพระราชบัญญัติคู่ชีวิตได้รับการสนับสนุนจากทั้งสองฝ่ายในสภาผู้แทนราษฎร แต่ต้องหยุดชะงักลงเนื่องจากความไม่สงบทางการเมืองในประเทศ[13] ในช่วงครึ่งหลังของปี 2557 มีรายงานว่าจะมีการเสนอร่างพระราชบัญญัติที่เรียกว่า "พระราชบัญญัติคู่ชีวิต" ต่อ รัฐสภาไทย ที่ได้รับการแต่งตั้งโดยรัฐบาลทหาร ซึ่งจะให้สิทธิบางประการแก่คู่รักเพศเดียวกันเช่นเดียวกับการสมรสต่างเพศ แต่ถูกวิพากษ์วิจารณ์จากการเพิ่มอายุขั้นต่ำในการสมรสจาก 17 ปี เป็น 20 ปี และไม่ให้สิทธิในการรับบุตรบุญธรรม[14]
ในปี พ.ศ. 2560 เจ้าหน้าที่ของรัฐไทยตอบรับคำร้องที่ลงนามโดยประชาชน 60,000 คน เรียกร้องให้มีคู่ครองคู่เพศเดียวกัน ปิติกานต์ สิทธิเดช อธิบดีกรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม ยืนยันว่าทางกรมได้รับคำร้องแล้ว และจะทำทุกอย่างเท่าที่ทำได้เพื่อให้กฎหมายผ่านการพิจารณาโดยเร็วที่สุด[15] กระทรวงยุติธรรมจัดประชุมเมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2561 เพื่อเริ่มหารือเกี่ยวกับร่างร่างพระราชบัญญัติคู่ชีวิต ซึ่งมีชื่อว่า "ร่างพระราชบัญญัติการจดทะเบียนคู่ชีวิตเพศเดียวกัน" ภายใต้ข้อเสนอดังกล่าว คู่รักเพศเดียวกันจะสามารถจดทะเบียนเป็น "คู่ชีวิต" ได้ และจะได้รับสิทธิบางประการเช่นเดียวกับคู่รักต่างเพศ[16][17][18] ร่างกฎหมายดังกล่าวได้รับการหารือในการประชาพิจารณ์ระหว่างวันที่ 12 ถึง 16 พฤศจิกายน โดยมีผู้รายงานว่า 98% แสดงการสนับสนุนกฎหมายดังกล่าว[19][20] เมื่อวันที่ 25 ธันวาคม 2561 คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบร่างพระราชบัญญัตินี้[21][22][23]
เมื่อวันที่ 8 กรกฎาคม พ.ศ. 2563 คณะรัฐมนตรีได้อนุมัติร่างพระราชบัญญัติฉบับใหม่และนำเสนอใน รัฐสภา[24][25] แต่ก็ไม่ได้รับมติเห็นชอบก่อนสิ้นปีดังกล่าว
เมื่อวันที่ 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566 เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร กลายเป็นเขตอำนาจแห่งแรกใน ประเทศไทย ที่ออกหนังสือรับรองการเป็นคู่ชีวิตซึ่งไม่มีข้อผูกมัดทางกฎหมายแก่คู่รักเพศเดียวกัน[26]
การสมรสเพศเดียวกัน[แก้]
ในเดือนกันยายน พ.ศ. 2554 คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) และเครือข่ายความหลากหลายทางเพศ ซึ่งเป็นองค์กรพัฒนาเอกชน ได้เสนอร่างกฎหมายว่าด้วยการสมรสของคนเพศเดียวกัน พร้อมขอการสนับสนุนกฎหมายดังกล่าวจากรัฐบาลไทย[27] [28]
ในเดือนกันยายน พ.ศ. 2556 บางกอกโพสต์ รายงานว่าเมื่อสองปีก่อนหน้านั้น ความพยายามของนที ธีระโรจนพงษ์ ประธานกลุ่มเกย์การเมืองแห่งประเทศไทย ที่จะจดทะเบียนสมรสกับคู่ครองชายของเขานั้น ถูกปฏิเสธ[29]
ในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2563 ธัญวัจน์ กมลวงศ์วัฒน์ รองหัวหน้าพรรคก้าวไกล เสนอร่างกฎหมายที่ทำให้การแต่งงานของคนเพศเดียวกันถูกต้องตามกฎหมาย[30] การประชาพิจารณ์เกี่ยวกับร่างกฎหมายดังกล่าวมีขึ้นเมื่อวันที่ 2 กรกฎาคม[31][32]
ในปี พ.ศ. 2565 ร่างกฎหมายกลุ่มหนึ่งเกี่ยวกับการสมรสระหว่างเพศเดียวกันผ่านการพิจารณาของรัฐสภาไทยเป็นครั้งแรก อันรวมถึงร่างกฎหมายความเท่าเทียมในการสมรสที่เสนอโดยพรรคก้าวไกลซึ่งเป็นฝ่ายค้านในขณะนั้น โดยจะแก้ไขกฎหมายการสมรสในปัจจุบันให้รวมคู่รักทุกเพศทุกวัย และร่างพระราชบัญญัติความเท่าเทียมในการสมรสที่รัฐบาลเสนอ ซึ่งจะแยกความเป็นคู่ชีวิตออกเป็นหมวดหมู่แยกต่างหากแทน โดยให้สิทธิบางส่วนเสมอกับคู่รักที่เป็นชายและหญิงตามเพศกำเนิด แต่ไม่ใช่สิทธิทั้งหมดที่คู่สมรสตามร่างกฎหมายนี้จะได้รับ[33][34][35] แม้จะมีการแก้ไขหลายครั้ง แต่ก็ไม่มีร่างกฎหมายใดผ่านรัฐสภาก่อนที่จะมีการยุบสภาและเลือกตั้งทั่วไปในปีถัดมา
ในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2566 นายกรัฐมนตรี เศรษฐา ทวีสิน จากพรรคเพื่อไทย ประกาศว่า คณะรัฐมนตรีได้อนุมัติร่างกฎหมายการแต่งงานของคนเพศเดียวกัน[36] ซึ่งรัฐสภาเริ่มอภิปรายเมื่อวันที่ 21 ธันวาคม ปีเดียวกัน[37] นอกจากร่างพระราชบัญญัติฉบับของรัฐบาลแล้ว ยังมีการพิจารณาเพิ่มเติมอีก 3 ฉบับโดยพรรคก้าวไกล, พรรคประชาธิปัตย์ และภาคประชาสังคม[38][39] ร่างกฎหมายทั้งสี่ฉบับผ่านความเห็นชอบด้วยคะแนนเสียง 369 ต่อ 10[40] โดยสภาผู้แทนราษฎรอนุมัติการจัดตั้งคณะกรรมการเฉพาะกิจเพื่อรวมร่างทั้งสี่ฉบับเป็นฉบับเดียวในช่วง 15 วันเพื่อรอการอภิปรายเพิ่มเติมในปีถัดมา[41]
ในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2567 สภาผู้แทนราษฎรผ่านร่างกฎหมายดังกล่าวด้วยคะแนนเสียง 400 เสียงต่อ 10 เสียง ทั้งนี้ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรที่เป็นมุสลิม ได้ใช้เอกสิทธิ์ไม่ให้ความเห็นชอบต่อร่างกฎหมายดังกล่าว โดยให้เหตุผลว่าขัดต่อหลักศาสนาของตน[3] ส่วนที่เหลือเป็นการไม่ลงคะแนน 2 เสียง และงดออกเสียง 3 เสียง[5] ขณะนี้อยู่ระหว่างการส่งเรื่องให้วุฒิสภา หากผ่านความเห็นชอบจะนำขึ้นทูลเกล้าฯ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและประกาศใช้ในราชกิจจานุเบกษาต่อไป[42][43]
การดำเนินคดี[แก้]
ในปี พ.ศ. 2564 ศาลรัฐธรรมนูญ พิพากษาว่ามาตรา 1448 ของประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ที่ตีความการแต่งงานระหว่างหญิงและชายเท่านั้น ไม่ขัดต่อรัฐธรรมนูญ แต่หลังจากมีคำพิพากษาฉบับเต็มมีข้อความหนึ่งระบุว่าคู่รักเกย์ "ไม่สามารถสืบพันธุ์ได้เนื่องจากขัดต่อธรรมชาติ" และผู้คนในชุมชนเหล่านั้นก็ไม่ต่างจากสัตว์ชนิดอื่นที่มีพฤติกรรมหรือลักษณะทางกายภาพที่แปลกประหลาด" คำตัดสินระบุว่าผู้ที่ไม่รักต่างเพศนั้นเป็น "สายพันธุ์" ที่แตกต่างกันซึ่งจำเป็นต้องแยกออกและศึกษาเนื่องจากไม่สามารถสร้าง "สายสัมพันธ์ที่ละเอียดอ่อน" ของความสัมพันธ์ของมนุษย์ได้[44] ข้อความนี้ถูกวิพากษ์วิจารณ์จากผู้ที่ไม่รักต่างเพศว่าเป็นการแสดงความรังเกียจและดูหมิ่น[45]
อย่างไรก็ตาม ฉัตรชัย เอมราช กล่าวว่าคำพิพากษาดังกล่าวกลับเป็นผลดีต่อการเรียกร้องสิทธิของกลุ่มบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศในไทยที่จะเข้มข้นมากขึ้น ทั้งนี้ ในคำวินิจฉัยดังกล่าวระบุว่า ความเสมอภาคในการจัดตั้งครอบครัวนั้นสามารถดำเนินการได้ "โดยบัญญัติกฎหมายเฉพาะขึ้นมาใหม่เพื่อไม่ให้กระทบกระเทือนถึงกฎหมายหลักที่ได้วางรากฐานความเป็นสถาบันครอบครัวมาตั้งแต่อดีตกาล"[46][47]
ความคิดเห็นของประชาชน[แก้]
จากผลสำรวจความคิดเห็นของชาวไทย พบว่ามีการสนับสนุนให้รับรองการสมรสของคนเพศเดียวกันอย่างถูกกฎหมายมาโดยตลอด[48][49][50]
จากการสำรวจความคิดเห็น YouGov ในปี พ.ศ. 2562 ซึ่งมีผู้ตอบแบบสำรวจ 1,025 คน พบว่า 63% ของคนไทยสนับสนุนการทำให้ความสัมพันธ์คู่รักเพศเดียวกันถูกต้องตามกฎหมาย โดย 11% คัดค้าน และ 27% เลือกที่จะไม่ตอบ โดย 69% ของผู้ที่มีอายุ 18 ถึง 34 ปีสนับสนุนการออกกฎหมายคู่ชีวิต 10% คัดค้าน การทำให้ถูกต้องตามกฎหมายได้รับการสนับสนุนจาก 56% ของผู้ที่มีอายุระหว่าง 35 ถึง 54 ปี (33% ไม่เห็นด้วย) และ 55% ของผู้ที่มีอายุ 55 ปีขึ้นไป (13% ไม่เห็นด้วย) 66% ของผู้สำเร็จการศึกษาระดับมหาวิทยาลัยเห็นด้วย (10% ไม่เห็นด้วย) และ 57% ของผู้ที่ไม่มีวุฒิการศึกษาระดับมหาวิทยาลัย (12% ไม่เห็นด้วย) 68% ของผู้ที่มีรายได้สูงสนับสนุนการเป็นหุ้นส่วนทางแพ่ง (7% ไม่เห็นด้วย) และ 55% ของผู้ที่มีรายได้น้อย (13% ไม่เห็นด้วย) ผู้หญิง 68% ตอบรับ (ไม่เห็นด้วย 7%) และผู้ชาย 57% (ไม่เห็นด้วย 14%)[51]
จากการสำรวจของ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ ในปี พ.ศ. 2565 พบว่าคนไทย 93% ยอมรับเพื่อนหรือเพื่อนร่วมงานที่ไม่รักต่างเพศ 91% จะยอมรับผู้ที่ไม่รักต่างเพศเป็นสมาชิกในครอบครัว และ 80% สนับสนุนการแต่งงานของคนเพศเดียวกัน[52]
สมศักดิ์ เทพสุทิน รองนายกรัฐมนตรี เปิดเผยว่า การสำรวจของรัฐบาลที่ดำเนินการระหว่างวันที่ 31 ตุลาคม ถึง 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2566 พบว่า 96.6% ของกลุ่มตัวอย่างสนับสนุนร่างกฎหมายการสมรสของบุคคลเพศเดียวกัน[53][54]
ดูเพิ่ม[แก้]
อ้างอิง[แก้]
- ↑ "Thailand's Civil Partnership Bill sparks further debate on same-sex couple rights". CNA (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2021-07-05.
- ↑ Thanthong-Knight, Randy (March 16, 2021). "Thailand Has Three Paths to Recognizing Same-Sex Partnerships". Bloomberg. สืบค้นเมื่อ August 18, 2021.
- ↑ 3.0 3.1 "'วู้ดดี้' เฮลั่น หลังอดทนรอมานาน 20 ปี สมรสเท่าเทียม สู่กฎหมายไทยประเทศที่ 3". komchadluek.net. 2024-03-27.
- ↑ "Thailand Passes Bill to Legalize Same-Sex Marriage". Bloomberg.com (ภาษาอังกฤษ). 2024-03-26. สืบค้นเมื่อ 2024-03-27.
- ↑ 5.0 5.1 "Lawmakers in Thailand overwhelmingly approve a bill to legalize same-sex marriage". AP News (ภาษาอังกฤษ). 2024-03-27. สืบค้นเมื่อ 2024-03-27.
- ↑ 6.0 6.1 "Thailand moves to legalise same-sex marriage" (ภาษาอังกฤษแบบบริติช). 2024-03-27. สืบค้นเมื่อ 2024-03-27.
- ↑ "Thailand lawmakers set to approve changes to legalise same-sex marriage". The Straits Times. สืบค้นเมื่อ 16 March 2024.
- ↑ "Thailand edges closer to legalising same-sex marriage". Reuters. 2023-12-21. สืบค้นเมื่อ 2023-12-21.
- ↑ https://www.aljazeera.com/amp/news/2023/11/29/lgbtq-advocates-cheer-thailands-latest-drive-for-same-sex-marriage-law
- ↑ "First same-sex married couple in Nepal vow to continue campaign for gay rights". AP News (ภาษาอังกฤษ). 2023-12-01. สืบค้นเมื่อ 2024-03-27.
- ↑ Leach, Anna (17 December 2012). "Thai government drafting same-sex civil partnership law". Gay Star News. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 30 July 2019. สืบค้นเมื่อ 21 April 2017.
- ↑ "Hundreds back civil unions for gay couples". Bangkok Post. 9 February 2013.
- ↑ Lee, Steve (10 April 2014). "Thai marriage equality bill unable to proceed due to political crisis". LGBT Weekly. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 12 June 2018. สืบค้นเมื่อ 21 April 2017.
- ↑ Mitsunaga, Takato (9 October 2014). "Same-sex marriage may come true under Thai junta". Prachatai English. สืบค้นเมื่อ 21 April 2017.
- ↑ "Thailand to revive gay rights Bill". Today. 2 June 2017. สืบค้นเมื่อ 25 November 2018.
- ↑ Thailand expected to introduce same-sex civil partnerships, The Independent, 27 April 2018
- ↑ Networks, Hornet (30 July 2018). "Thailand Could Actually Beat Taiwan to Legalizing Same-Sex Unions and Benefits". Hornet.
- ↑ "Gay union law ready for Cabinet by September". The Nation. 22 July 2018. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-10-27. สืบค้นเมื่อ 2024-03-28.
- ↑ John Reed (26 November 2018). "Thais celebrate the prospect of same-sex unions as a leap forward". Financial Times. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 11 December 2022. สืบค้นเมื่อ 6 July 2019.
- ↑ Braidwood, Ella (2018-11-06). "Thailand could be first country in Asia with same-sex unions". PinkNews.
- ↑ Theparat, Chatrudee (25 December 2018). "Cabinet endorses civil partnership bill". Bangkok Post. สืบค้นเมื่อ 25 December 2018.
- ↑ Sarrubba, Stefania (25 December 2018). "Thailand cabinet approves the first draft of same-sex civil union bill". Gay Star News. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 30 July 2019. สืบค้นเมื่อ 25 December 2018.
- ↑ "New rights for gay couples". Bangkok Post. 26 December 2018.
- ↑ Bangprapa, Mongkol (8 July 2020). "Cabinet backs bill allowing same-sex unions". Bangkok Post. สืบค้นเมื่อ 8 July 2020.
- ↑ Thanthong-Knight, Randy (8 July 2020). "Thailand Leads Way in Southeast Asia With Same-Sex Union Bill". Bloomberg News. สืบค้นเมื่อ 8 July 2020.
- ↑ "Same-sex couples get partnership certificates on Valentine's Day in Bangkok". Pattaya Mail (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 2023-02-15. สืบค้นเมื่อ 2023-02-16.
- ↑ "Commission for marriage rights". Star Observer. 13 September 2011. สืบค้นเมื่อ 21 April 2017.
- ↑ "NHRC will support gay marriage rights". The Nation. 5 September 2011. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 7 June 2019. สืบค้นเมื่อ 21 April 2017.
- ↑ Chaiyot Yongcharoenchai (2013-09-08). "The two faces of Thai tolerance". Bangkok Post.
- ↑ Maneechote, Pear (15 June 2020). "Move Forward Party to push bill granting same-sex marriage in Thailand". Thai Enquirer. สืบค้นเมื่อ 8 July 2020.
- ↑ "Marriage law amendments now up for public consultation". Prachatai. 8 July 2020. สืบค้นเมื่อ 8 July 2020.
- ↑ "ร่างพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ..." Thailand Parliament. สืบค้นเมื่อ 8 July 2020.
- ↑ Sattaburuth, Aekarach (2022-06-15). "Parliament passes marriage equality bill, 3 other drafts". Bangkok Post. สืบค้นเมื่อ 2022-06-20.
- ↑ "Parliament passes 1st reading of Marriage Equality Bill, paving way for same sex marriage". Thai PBS World. 2022-06-15. สืบค้นเมื่อ 2022-06-20.
- ↑ Valentin, Declercq. "Gay Rights in Thailand (History) - G.A.M. Legal Alliance". gam-legalalliance.com. G.A.M. Legal Alliance. สืบค้นเมื่อ 20 November 2022.
- ↑ "Marriage equality bill for parliament next month". Bangkok Post (ภาษาอังกฤษ). Bangkok Post Public Company. Reuters. 21 November 2023. สืบค้นเมื่อ 21 November 2023.
- ↑ "Thailand steps closer to allowing same-sex marriage with cabinet nod". CNBCTV18 (ภาษาอังกฤษ). 2023-12-19. สืบค้นเมื่อ 2023-12-19.
- ↑ "สภา เริ่มถกร่างกม.สมรสเท่าเทียม - 'ภาคีสีรุ้ง' วอนโหวตรับเป็นของขวัญปีใหม่". bangkokbiznews. 2023-12-21. สืบค้นเมื่อ 2023-12-21.
- ↑ "สมรสเท่าเทียม: สำรวจข้อเหมือน-ข้อต่าง ร่างกฎหมายสมรส LGBTQ+ รัฐบาล-ก้าวไกล-ภาคประชาชน" [Marriage equality: explore similarities and differences in LGBTQ+ marriage draft bills, Government-Move Forward-civil sector]. BBC News Thai. 2023-12-21. สืบค้นเมื่อ 2023-12-21.
- ↑ "สภาฯ รับหลักการ "สมรสเท่าเทียม" ทั้ง 4 ฉบับ" [Parliament approves all four marriage equality bills]. Thai PBS. สืบค้นเมื่อ 2023-12-21.
- ↑ "Thailand edges closer to legalising same-sex marriage". Reuters. 2023-12-21. สืบค้นเมื่อ 2023-12-21.
- ↑ "Thailand: Lawmakers pass same-sex marriage bill – DW – 03/27/2024". dw.com (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2024-03-27.
- ↑ "Thailand's parliament approves same-sex marriage bill". Nikkei Asia (ภาษาอังกฤษแบบบริติช). สืบค้นเมื่อ 2024-03-27.
- ↑ "Subtle meanings behind Thai Constitutional Court's ruling against same-sex marriage". nationthailand.com Bangkok. 8 December 2021.
- ↑ "Constitutional Court's full verdict enrages LGBT community, rights defenders". www.thaipbsworld.com. 2012.
- ↑ "ถอดคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญกรณี #สมรสเท่าเทียม จุดเปลี่ยนของการเรียกร้องสิทธิ LGBTQ ในไทย". THE STANDARD. 2021-12-04.
- ↑ คำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญที่ ๒๐/๒๕๖๔ ลงวันที่ ๑๗ พฤศจิกายน ๒๕๖๔ เรื่อง ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๔๔๘ ขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ มาตรา ๒๕ มาตรา ๒๖ และมาตรา ๒๗ วรรคหนึ่ง วรรคสอง และวรรคสาม หรือไม่
- ↑ Limsamarnphun, Nophakhun (2018-11-24). "More rights for same-sex couples". The Nation. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 25 November 2018. สืบค้นเมื่อ 2018-11-24.
- ↑ Villadiego, Laura (16 September 2018). "Land of lady boys? Thailand is not the LGBTI paradise it appears". South China Morning Post. สืบค้นเมื่อ 16 September 2018.
- ↑ "Nida Poll: Most Thais agree with same sex marriage". Thai PBS. 2015-07-05. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 21 November 2017. สืบค้นเมื่อ 16 September 2018.
- ↑ "3 in 5 Thais support same-sex civil partnerships: survey | Coconuts Bangkok". Coconuts (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 2019-02-18. สืบค้นเมื่อ 2019-07-01.
- ↑ "Nine in 10 Thais accept LGBTQ+ people as social tolerance rises: poll". Nation Thailand (ภาษาอังกฤษ). 2022-06-12. สืบค้นเมื่อ 2023-07-14.
- ↑ "Thailand edges closer to legalising same-sex marriage". Reuters.
- ↑ "Thailand edges closer to legalising same-sex marriage". www.businesstimes.com.sg. สืบค้นเมื่อ 2024-02-03.