แฮลิอูโปลิส

แฮลิอูโปลิส

I͗wnw หรือ Iunu
เสาโอเบลิสก์แห่งอัล-มาซัลลา อนุสาวรีย์ที่ใหญ่ที่สุดที่ยังหลงเหลืออยู่จากแฮลิอูโปลิส ถ่ายรูปใน ค.ศ. 2001
แสดงที่ตั้งภายในประเทศอียิปต์
ที่ตั้ง	ประเทศอียิปต์
ภูมิภาค	เขตผู้ว่าการไคโร
พิกัด	30.129333°N 31.307528°E / 30.129333; 31.307528

แฮลิอูโปลิส (กรีก: Ἡλιούπολις, อักษรโรมัน: Hēlioúpοlis, แปลตรงตัว 'เมืองแห่งดวงอาทิตย์'; I͗wnw, Iunu หรือ 𓉺𓏌𓊖; อียิปต์โบราณ: I͗wnw, แปลว่า 'เสาหิน'; คอปติก: ⲱⲛ) เป็นนครที่สำคัญของอียิปต์โบราณ เป็นเมืองหลักของเขตปกครองที่สิบสามหรือเขตปกครองแห่งแฮลิอูโปลิสของอียิปต์ล่าง และเป็นศูนย์กลางทางศาสนาที่สำคัญ ปัจจุบันตั้งอยู่ในเมืองอัยน์ชัมส์ ชานเมืองทางตะวันออกเฉียงเหนือของกรุงไคโร

แฮลิอูโปลิสเป็นหนึ่งในเมืองที่เก่าแก่ที่สุดของอียิปต์โบราณ ซึ่งถูกครอบครองตั้งแต่ช่วงสมัยก่อนราชวงศ์ มันขยายตัวอย่างมากภายใต้สมัยราชอาณาจักรเก่าและสมัยราชอาณาจักรกลาง แต่ปัจจุบันส่วนใหญ่ของเมืองถูกทำลาย ชิ้นส่วนของวิหารและอาคารอื่น ๆ ถูกนำไปใช้ใหม่เพื่อสร้างกรุงไคโรในยุคกลาง ข้อมูลส่วนใหญ่เกี่ยวกับเมืองโบราณนี้มาจากบันทึกที่ยังหลงเหลืออยู่

ส่วนที่หลงเหลือที่สำคัญของเมืองแฮลิอูโปลิสคือ เสาโอเบลิสก์ของวิหารแห่งรา-อาตุมที่โปรดให้สร้างโดยฟาโรห์เซนุสเรตที่ 1 จากราชวงศ์ที่สิบสองแห่งอียิปต์ และซากวิหารก็คงอยู่ในตำแหน่งเดิม ซึ่งในปัจจุบันวิหารดังกล่าวอยู่ในอัล-มาซัลลา เขตอัล-มาตารัยยาห์ กรุงไคโร เสาโอเบลิสก์เป็นเสาหินแกรนิตสีแดงความสูง 21 เมตร (69 ฟุต) มีน้ำหนัก 120 ตัน (240,000 ปอนด์) และเชื่อกันว่าเป็นเสาโอเบลิสก์ที่เก่าแก่ที่สุดในโลกที่ยังหลงเหลืออยู่ ชาวโรมันนำเสาโอเบลิสก์แห่งมอนเตซิโตริโอไปยังกรุงโรมภายใต้การนำของจักรพรรดิเอากุสตุส ซึ่งยังคงหลงเหลืออยู่ เสาโอเบลิสก์ขนาดเล็กสองเสาที่เรียกว่า เข็มแห่งคลีโอพัตรา ก็ถูกค้นย้ายไปยังเมืองลอนดอนและนิวยอร์กเช่นกัน

ชื่อ

Heliopolis I͗wnw ในไฮเออโรกลีฟอียิปต์

แฮลิอูโปลิสเป็นชื่อที่แผลงเป็นละตินจากชื่อภาษากรีกโบราณว่า Hēlioúpolis (Ἡλιούπολις) หมายถึง "เมืองแห่งดวงอาทิตย์" เฮลิออส เทพที่เป็นบุคลาธิษฐานของดวงอาทิตย์ เป็นเทพที่ชาวกรีกระบุเทียบกับราและอาตุม เทพเจ้าอียิปต์ที่มีลัทธิหลักบูชาในเมืองนี้

ชื่อดั้งเดิมของเมืองนี้คือ I͗wnw ("เสาหิน") ซึ่งไม่ทราบรูปสะกดที่แท้จริง เนื่องจากชาวอียิปต์โบราณบันทึกเฉพาะรูปพยัญชนะ รูปทับศัพท์ของนักนักอียิปต์วิทยาคือ Iunu แต่ในภาษาฮีบรูไบเบิลปรากฏเป็น ʾŌn (אֹ֖ן‎, אֽוֹן‎) และ ʾĀwen (אָ֛וֶן‎) ทำให้นักวิชาการบางส่วนสร้างรูปสะกดใหม่เป้น *ʔa:wnu บางทีจาก /ja:wunaw/ ในแบบเก่า นอกจากนี้ยังพบรูปแบบในรูปของ Awnu และ Annu ชื่อที่อยู่รอดในภาาษาคอปติกคือ ⲱⲛ Ōn

ชื่อเมืองนี้ปรากฏในPyramid Texts ของราชอาณาจักรเก่าแห่งอียิปต์ ในชื่อ "บ้านเรือนของรา" (House of Ra)

อ้างอิง

บรรณานุกรม

• Allen, James P. 2001. "Heliopolis". In The Oxford Encyclopedia of Ancient Egypt, edited by Donald Bruce Redford. Vol. 2 of 3 vols. Oxford, New York, and Cairo: Oxford University Press and The American University in Cairo Press. 88–89
• Bilolo, Mubabinge. 1986. Les cosmo-théologies philosophiques d'Héliopolis et d'Hermopolis. Essai de thématisation et de systématisation, (Academy of African Thought, Sect. I, vol. 2), Kinshasa–Munich 1987; new ed., Munich-Paris, 2004.
• Reallexikon der Ägyptischen Religionsgeschichte - Hans Bonnet
• Collier, Mark and Manley, Bill. How to Read Egyptian Hieroglyphs: Revised Edition. Berkeley: University of California Press, 1998.
• The Routledge Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses, George Hart ISBN 0-415-34495-6
• Redford, Donald Bruce. 1992. "Heliopolis". In The Anchor Bible Dictionary, edited by David Noel Freedman. Vol. 3 of 6 vols. New York: Doubleday. 122–123
•  บทความนี้ รวมเนื้อหาจากสิ่งพิมพ์ที่ปัจจุบันเป็นสาธารณสมบัติ: Smith, William, บ.ก. (1854–1857). Dictionary of Greek and Roman Geography. London: John Murray. {{cite encyclopedia}}: |title= ไม่มีหรือว่างเปล่า (help)

แหล่งข้อมูลอื่น

• Obelisk of Psametik II from Heliopolis, removed and reerected by Augustus in Rome