ข้ามไปเนื้อหา

ลิแกนด์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ลิแกนด์ (อังกฤษ: ligand) มีความหมายตามวิชาดังนี้

การจัดเรียงลิแกนด์

[แก้]

การตั้งชื่อลิแกนด์ตามการจัดเรียงทางเรขาคณิตของมัน เช่นอะตอมศูนย์กลางที่อยู่ใจกลางของ โพลีฮีดรอน (polyhedron) ที่คอมเพลกซ์ที่เชื่อมต่อกับลิแกนด์ 4 ตัว จะเรียกว่า เตตร้าฮีดรอน (Tetrahedron) และถ้าลิแกนด์ 6 ตัว เรียกว่าเฮกซ่าฮีดรอน (hexahedron)

พอลิเดนเตต ลิแกนด์ (Polydentate ligands)

[แก้]

ลิแกนด์ ที่เชื่อมต่ออะตอมกลางหนึ่งที่เรียกว่า โมโนเดนเตต (monodentate) ลิแกนด์ บางโมเลกุลสามารถเชื่อมต่อกับ ไอออน ของ โลหะ ได้หลายที่ เพราะว่ามี คู่อิเล็กตรอนว่างอิสระมากกว่า 1 อะตอมเรียกว่า พอลิเดนเตต (polydentate) ถ้าลิแกนด์มี 2โคออร์ดิเนชั่น ไซต์ เรียกว่า ไบเดนเตต (bidentate) EDTA เป็นพอลิเดนเตต ลิแกนด์ ที่มีจุดเชื่อมต่อถึง 6 ที่ สกอร์ปิโอเนต ลิแกนด์ (scorpionate ligand) เป็น ไตรเดนเตต ลิแกนด์ คอมเพลกซ์ของพอลิเดนเตตเรียกว่าชีเลเตตคอมเพลกซ์ ซึ่งมีเสถียรภาพมากกว่าโมโนเดนเตตคอมเพลกซ์

แอมบิเดนเตต ลิแกนด์ (Ambidentate Ligands)

[แก้]

ลิแกนด์เหล่านี้สามารถเชื่อมต่อกับอะตอมกลางใน 2 ที่ อันใดอันหนึ่งแต่ไม่ใช่ทั้งสอง ไม่เหมือนโพลีเดนเตต ลิแกนด์ ตัวอย่างเช่น CN-ที่สามารถเชื่อมต่อได้ อะตอม คาร์บอน หรือ ไนโตรเจน แต่ไม่ใช่ทั้ง 2 อะตอมในเวลาเดียวกัน

ลิแกนด์ธรรมดา

[แก้]