ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เจ้าฟ้ากุณฑล"
แอนเดอร์สัน (คุย | ส่วนร่วม) |
แอนเดอร์สัน (คุย | ส่วนร่วม) ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
| บรรทัด 20: | บรรทัด 20: | ||
เจ้าฟ้ากุณฑลและเจ้าฟ้ามงกุฎมักจะฟัง[[นิทาน]][[ปรัมปรา]]หรือเรื่องเล่าจากยายยะโว (ยะโวคือคำว่ายาวอหรือยะวาแปลว่า[[ชาวชวา]]) นางพระกำนัลจาก[[จังหวัดปัตตานี|เมืองปัตตานี]]<ref name="ประพนธ์">''บุหงาปัตตานี คติชนมุสลิมชายแดนภาคใต้'', หน้า 174-175</ref> ซึ่งยายยะโวได้เล่านิทานอิง[[พงศาวดารชวา]]ถวายเจ้าฟ้าทั้งสอง เจ้าฟ้ากุณฑลจึงพระราชนิพนธ์บทละคร ''[[ดาหลัง]]'' หรืออิเหนาใหญ่ ส่วนเจ้าฟ้ามงกุฎจึงพระราชนิพนธ์บทละคร ''[[อิเหนา|อิเหนาเล็ก]]'' มาตั้งแต่นั้น<ref name="สิรินธร"/> ซึ่งคำชวาและมลายูที่ปรากฏมักลงท้ายด้วยเสียงสูงอันแสดงให้เห็นถึงอิทธิพลจากผู้เล่าที่มีสำเนียงใต้เป็นสำคัญ<ref name="ประพนธ์"/> |
เจ้าฟ้ากุณฑลและเจ้าฟ้ามงกุฎมักจะฟัง[[นิทาน]][[ปรัมปรา]]หรือเรื่องเล่าจากยายยะโว (ยะโวคือคำว่ายาวอหรือยะวาแปลว่า[[ชาวชวา]]) นางพระกำนัลจาก[[จังหวัดปัตตานี|เมืองปัตตานี]]<ref name="ประพนธ์">''บุหงาปัตตานี คติชนมุสลิมชายแดนภาคใต้'', หน้า 174-175</ref> ซึ่งยายยะโวได้เล่านิทานอิง[[พงศาวดารชวา]]ถวายเจ้าฟ้าทั้งสอง เจ้าฟ้ากุณฑลจึงพระราชนิพนธ์บทละคร ''[[ดาหลัง]]'' หรืออิเหนาใหญ่ ส่วนเจ้าฟ้ามงกุฎจึงพระราชนิพนธ์บทละคร ''[[อิเหนา|อิเหนาเล็ก]]'' มาตั้งแต่นั้น<ref name="สิรินธร"/> ซึ่งคำชวาและมลายูที่ปรากฏมักลงท้ายด้วยเสียงสูงอันแสดงให้เห็นถึงอิทธิพลจากผู้เล่าที่มีสำเนียงใต้เป็นสำคัญ<ref name="ประพนธ์"/> |
||
หลังการสถาปนา[[กรุงรัตนโกสินทร์]]ในรัชกาล[[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก]]ซึ่งเป็นยุคฟื้นฟูศิลปวัฒนธรรม พระองค์จึงทรงรวบรวมบทละครเรื่อง '' |
หลังการสถาปนา[[กรุงรัตนโกสินทร์]]ในรัชกาล[[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก]]ซึ่งเป็นยุคฟื้นฟูศิลปวัฒนธรรม พระองค์จึงทรงรวบรวมบทละครเรื่อง ''ดาหลัง'' และ ''อิเหนาเล็ก'' พระราชนิพนธ์เดิมของเจ้าฟ้ากุณฑลและเจ้าฟ้ามงกุฎมาเรียบเรียงใหม่<ref name="สิรินธร"/> |
||
== อ้างอิง == |
== อ้างอิง == |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 23:31, 4 กรกฎาคม 2561
| เจ้าฟ้ากุณฑล | |
|---|---|
| เจ้าฟ้า | |
| ราชวงศ์ | บ้านพลูหลวง |
| พระราชบิดา | สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ |
| พระราชมารดา | เจ้าฟ้าสังวาลย์ |
เจ้าฟ้ากุณฑล[1] หรือ เจ้าฟ้าขวันตง[2] เป็นพระราชธิดาในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ กับเจ้าฟ้าสังวาลย์ พระองค์เป็นพระเชษฐภคินีร่วมพระชนกชนนีกับเจ้าฟ้ามงกุฎ และเป็นพระขนิษฐาต่างพระมารดาของเจ้าฟ้าธรรมธิเบศรไชยเชษฐสุริยวงศ์ โดยเจ้าฟ้ากุณฑลได้พระราชนิพนธ์ ดาหลัง (อิเหนาใหญ่) โดยดัดแปลงจากนิทานอิงพงศาวดารชวา[3]
พระประวัติ
เจ้าฟ้ากุณฑลเป็นพระราชธิดาในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ประสูติแต่เจ้าฟ้าสังวาลย์พระมเหสีฝ่ายซ้าย[1] คำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม ระบุว่าเจ้าฟ้ากุณฑลมีพระอนุชาและพระขนิษฐาอีกสามพระองค์ได้แก่ เจ้าฟ้าอาภรณ์, เจ้าฟ้ามงกุฎ และเจ้าฟ้าสังคีต[4] ส่วน "บาญชีพระนามเจ้านาย" ที่มีอยู่ใน คำให้การชาวกรุงเก่า ระบุว่าเจ้าฟ้ากุณฑลมีพระอนุชาและพระขนิษฐา คือ เจ้าฟ้าอัมพร (คือเจ้าฟ้าอาภรณ์) และเจ้าฟ้าหญิงไม่ทราบพระนาม (คือเจ้าฟ้ามงกุฎ)[2]
เจ้าฟ้ากุณฑลและเจ้าฟ้ามงกุฎมักจะฟังนิทานปรัมปราหรือเรื่องเล่าจากยายยะโว (ยะโวคือคำว่ายาวอหรือยะวาแปลว่าชาวชวา) นางพระกำนัลจากเมืองปัตตานี[5] ซึ่งยายยะโวได้เล่านิทานอิงพงศาวดารชวาถวายเจ้าฟ้าทั้งสอง เจ้าฟ้ากุณฑลจึงพระราชนิพนธ์บทละคร ดาหลัง หรืออิเหนาใหญ่ ส่วนเจ้าฟ้ามงกุฎจึงพระราชนิพนธ์บทละคร อิเหนาเล็ก มาตั้งแต่นั้น[3] ซึ่งคำชวาและมลายูที่ปรากฏมักลงท้ายด้วยเสียงสูงอันแสดงให้เห็นถึงอิทธิพลจากผู้เล่าที่มีสำเนียงใต้เป็นสำคัญ[5]
หลังการสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกซึ่งเป็นยุคฟื้นฟูศิลปวัฒนธรรม พระองค์จึงทรงรวบรวมบทละครเรื่อง ดาหลัง และ อิเหนาเล็ก พระราชนิพนธ์เดิมของเจ้าฟ้ากุณฑลและเจ้าฟ้ามงกุฎมาเรียบเรียงใหม่[3]
อ้างอิง
- เชิงอรรถ
- ↑ 1.0 1.1 คำให้การขุนหลวง วัดประดู่ทรงธรรม, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 285
- ↑ 2.0 2.1 คำให้การชาวกรุงเก่า, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 175
- ↑ 3.0 3.1 3.2 "บทละครเรื่อง อิเหนา". ฐานข้อมูลนามานุกรมวรรณคดีไทย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. สืบค้นเมื่อ 4 กรกฎาคม 2561.
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help) - ↑ คำให้การขุนหลวง วัดประดู่ทรงธรรม, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 286
- ↑ 5.0 5.1 บุหงาปัตตานี คติชนมุสลิมชายแดนภาคใต้, หน้า 174-175
- บรรณานุกรม
- ประพนธ์ เรืองณรงค์. บุหงาปัตตานี คติชนมุสลิมชายแดนภาคใต้. กรุงเทพฯ : สถาพรบุ๊คส์, 2554. 276 หน้า. ISBN 978-616-00-0087-6
- ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง. กรุงเทพฯ : แสงดาว, 2553. 536 หน้า. ISBN 978-616-508-073-6
- พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น. นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2553. 800 หน้า. ISBN 978-616-7146-08-9