โอโซน

บทความนี้เกี่ยวกับอัญรูปหนึ่งของออกซิเจน สำหรับความหมายอื่น ดูที่ โอโซน (แก้ความกำกวม)

โอโซน

ชื่อ
IUPAC name Trioxygen
เลขทะเบียน
เลขทะเบียน CAS	10028-15-6 N
เคมสไปเดอร์	23208
ECHA InfoCard	100.030.051
ผับเคม CID	24823
RTECS number	RS8225000
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID0021098
InChI InChI=1S/O3/c1-3-2 Key: CBENFWSGALASAD-UHFFFAOYSA-N InChI=1/O3/c1-3-2 Key: CBENFWSGALASAD-UHFFFAOYAY
คุณสมบัติ
สูตรเคมี	O3
มวลโมเลกุล	47.998 g·mol−1
ลักษณะทางกายภาพ	bluish colored gas
ความหนาแน่น	2.144 g/L (0 °C), gas
จุดหลอมเหลว	80.7 K, −192.5 °C
จุดเดือด	161.3 K, −111.9 °C
ละลายในน้ำ	0.105 g/100mL (0 °C)
ดัชนีหักเหแสง (nD)	1.2226 (liquid)
อุณหเคมี
Std molar entropy (S⦵298)	237.7 J·K−1.mol−1
Std enthalpy of formation (ΔfH⦵298)	+142.3 kJ·mol−1
สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa อ้างอิงกล่องข้อมูล

โอโซน (Ozone หรือ O₃) เป็นโมเลกุลที่ประกอบจากออกซิเจน 3 อะตอม ปรากฏอยู่ในชั้นบรรยากาศของโลก และมีการใช้งานในทางอุตสาหกรรมและเครื่องใช้ตามบ้านทั่วไป โอโซนถูกค้นพบครั้งแรกโดย คริสเตียน ฟรีดริช เชินไบน์ (Christian Friedrich Schönbein) นักเคมีชาวเยอรมัน ในปี ค.ศ. 1840 โดยตั้งชื่อตามภาษากรีกคำว่า ozein ซึ่งแปลว่ากลิ่น

โอโซนเข้มข้นมีสีฟ้าที่อุณหภูมิและความดันมาตรฐาน (Standard Temperature and Pressure; STP) เมื่ออุณหภูมิลดลงถึง -112 °C โอโซนจะเป็นเป็นของเหลวสีน้ำเงิน และเมื่ออุณหภูมิลดต่ำกว่า -193 °C ก็จะกลายเป็นของแข็งสีดำ

เรานำโอโซนไปใช้ประโยชน์ในหลาย ๆ ด้าน เช่น นำไปใช้เป็นสารตั้งต้นในการผลิตเคมีภัณฑ์ นำไปใช้เป็นสารซักฟอก ใช้ฆ่าแบคทีเรีย ฯลฯ

โอโซนในทางเคมี

แก๊สโอโซนเป็นตัวออกซิไดส์ที่ดีมาก และในขณะเดียวกันก็เป็นสารที่ไม่อยู่ตัว มักจะสลายเป็นแก๊สออกซิเจนได้ง่าย ดังสมการ

2 O₃ → 3 O₂

ถ้าเราเพิ่มอุณหภูมิและลดความดัน ปฏิกิริยาข้างต้นจะไปข้างหน้าได้เร็วมาก โดยปกติโอโซนมักออกซิไดส์โลหะ (ยกเว้นทองคำ แพลทินัม และแพลเลเดียม) ให้มีเลขออกซิเดชันสูงขึ้น