อัครบิดร

อัครบิดร (อังกฤษ: patriarch) เป็นตำแหน่งทางการปกครองภายในคริสต์ศาสนาบางนิกาย โดยเฉพาะในนิกายออร์โธด็อกซ์ และโรมันคาทอลิก

ประวัติ

สกลอัครบิดร บาร์โธโลมิวที่ 1 ประมุขเขตอัครบิดรกรุงคอนสแตนติโนเปิลองค์ปัจจุบัน

หลังการสังคายนาแห่งไนซีนในปี ค.ศ. 325 ได้มีการแบ่งเขตการปกครองภายในคริสตจักรออกเป็น 3 เขต ได้แก่ เขตอัครบิดรกรุงโรม เขตอัครบิดรอเล็กซานเดรีย และเขตอัครบิดรแอนติออก (Antioch) แต่ละเขตมีอัครบิดรเป็นประมุข โดยถือเอาอัครบิดรแห่งกรุงโรมเป็นสมเด็จพระสันตะปาปา เป็นประมุขสูงสุดในคริสตจักรสากล ต่อมามีการสังคายนาแห่งแคลสิโดเนียกำหนดให้มีเขตอัครบิดรกรุงเยรูซาเล็ม และเขตอัครบิดรกรุงคอนสแตนติโนเปิล แยกออกมาจากเขตอัครบิดรเมืองแอนติออก ทำให้ได้เขตอัครบิดร 5 เขต และมีอัครบิดร 5 คนในคริสตจักร โดยอัครบิดรแห่งโรมยังคงเป็นประมุขสูงสุดในคริสตจักรสากล (Ecumenical church) และอัครบิดรกรุงคอนสแตนติโนเปิลเป็นรอง แต่ถือว่าเป็นใหญ่สุดในคริสตจักรตะวันออกซึ่งใช้ภาษากรีก ทำให้ในทางปฏิบัติอัครบิดรกรุงคอนสแตนติโนเปิลมีอิิทธิพลมากกว่า

ต่อมาเขตอัครบิดรแอนติออกยังถูกแบ่งออกเป็น 3 เขตตามภาษาพิธีกรรม คือ อัครบิดรเมลไคต์ (Melkite) เขตอัครบิดรมาโรไนต์ (Maroniite) และเขตอัครบิดรซีเรียน เขตอัครบิดรกรุงโรมก็แบ่งเป็นอีก 3 เขตพิเศษ คือ เขตอัครบิดรเวนิซ เขตอัครบิดรลิสบอน และเขตอัครบิดรกัว

เมื่อคริสตจักรแบ่งออกเป็น 2 นิกาย คือฝ่ายตะวันออกกลายเป็นนิกายโรมันคาทอลิก ส่วนฝ่ายตะวันออกเป็นนิกายออร์โธด็อกซ์ เมื่อนิกายออร์ทอดอกซ์แพร่หลายไปยังท้องที่อื่นในภูมิภาคตะวันออก จึงเกิดเขตอัครบิดรต่างๆ มากขึ้น เช่น อาร์เมเนีย รัสเซีย เซอร์เบีย โรมาเนีย เป็นต้น โดยให้เกียรติอัครบิดรแห่งคอนสแตนติโนเปิลเป็นประธาน แต่ไม่ถือว่าเป็นประมุขสูงสุด

ดูเพิ่ม

• นักบวช
• มุขนายก
• บาทหลวง