ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ใบไม้"
Luckas-bot (คุย | ส่วนร่วม) ล r2.7.1) (โรบอต เพิ่ม: ml:ഇല |
ล บอต: ลิงก์บทความคัดสรร sl:List (rastlina) |
||
บรรทัด 199: | บรรทัด 199: | ||
{{Link FA|nl}} |
{{Link FA|nl}} |
||
{{link FA|lt}} |
{{link FA|lt}} |
||
{{Link FA|sl}} |
|||
[[af:Blaar]] |
[[af:Blaar]] |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 09:19, 21 ธันวาคม 2554
บทความนี้ไม่มีการอ้างอิงจากแหล่งที่มาใด |
ใบไม้ คือส่วนที่เรียกว่า โฟลิเอจ เป็นส่วนที่สร้างอาหารโดยกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง ใบไม้มีขนาดและรูปร่างแตกต่างกันหลายแบบแบ่งเป็น 2 แบบใหญ่ๆ ตามลักษณะที่แตกต่างกัน
กายวิภาคของใบ
ลักษณะของใบพืชดอกที่สมบูรณ์นั้นประกอบไปด้วย ก้านใบ, แผ่นใบ, และ หูใบ ก้านใบนั้นจะเป็นส่วนต่อมาจากลำต้นใบบริเวณที่เรียกว่า "ง่ามกิ่งหรือซอกใบ" แต่ก็ใช่ว่าพืชทุกชนิดจะมีใบตามลักษณะที่กล่าวมาข้างต้น ในพืชบางชนิดคู่หูใบจะไม่ปรากฏเด่นชัดหรือไม่มีเลย ก้านใบอาจไม่มีหรือแผ่นใบอาจไม่เป็นแผ่นแบน ความหลากหลายที่มีมากมายนี้ถูกแสดงในกายวิภาคของใบจากชนิดหนึ่งถึงอีกชนิดหนึ่งที่ถูกเสนอในรายละเอียดภายใต้รูปร่างลักษณะของใบ
ใบนั้นถือว่าเป็นอวัยวะหนึ่งซึ่งทั่วไปประกอบไปด้วย:
- เนื้อเยื่อชั้นผิว ที่จะปกคลุมผิวด้านบน (2) และด้านล่าง (5)
- พาเรงคิมา ภายในที่เรียกว่ามีโซฟิลล์ (3:แพลิเซด มีโซฟิลล์) (4:สปองจี มีโซฟิลล์)
- ข้อของเส้นใบ (10:ท่อลำเลียง) (8:ไซเล็ม) (9:โฟลเอ็ม)
- ปากใบ (6)
- เซลล์คุม (7)
- ผิวเคลือบคิวทิน (1) ที่ปกคลุมเนื้อเยื่อชั้นผิวอีกที
ประเภทของใบไม้
ใบเดี่ยว
ใบเดี่ยว (simple leaf) หมายถึงใบที่มีเพียงใบเดียวติดกับก้านที่แตกออกจากกิ่งหรือลำต้น เช่น มะม่วง กล้วย แต่ยังมีใบเดี่ยวบางชนิดที่ขอบใบเว้าเข้าไปมากทำให้ดูคล้ายใบประกอบ เช่น มะละกอ มันสำปะหลัง
ใบประกอบ
ใบประกอบ (compound leaves) หมายถึงใบที่มีใบย่อยตั้งแต่ 2 ใบอยู่ติดกับก้านใบ 1 ก้าน แต่ละใบของใบประกอบ เรียก ใบย่อย (leaflet หรือ pina) ก้านใบย่อย เรียก เพทิโอลูล (petiolule หรือ petiolet) ส่วนก้านใบใหญ่ที่อยู่ระหว่างช่วงก้านใบย่อย เรียก ราคิส (rachis) ใบประกอบแยกย่อยได้ 2 แบบ
- ใบประกอบแบบฝ่ามือหรือแบบนิ้วมือ (palmately compound leaves)
ใบย่อยแต่ละใบจะแยกออกจากก้านใบที่จุดรวมเดียวกัน โดยจะมีใบย่อยตั้งแต่ 2 ใบเช่น มะขามเทศ ใบย่อย 3 ใบเช่น ยางพารา ถั่ว ใบย่อย 4 ใบเช่น ใบนุ่น หนวดปลาหมึก
- ใบประกอบแบบขนนก (pinnately compound leaves) ใบย่อยแต่ละใบแยกออกจากก้าน 2 ข้างของแกนกลาง คล้ายขนนก ถ้าปลายสุดของใบจะเป็นใบย่อยเพียงใบเดียวเรียก แบบขนนกคี่ (odd pinnate) เช่น กุหลาบ อัญชัน ก้ามปู ถ้าสุดปลายใบมี 2 ใบ เรียกแบบขนนกคู่ (even pinnate) เช่น มะขาม ขี้เหล็ก แคบ้าน ใบประกอบแบบขนนกอาจแบ่งย่อยได้อีก คือ
- ใบประกอบแบบขนนกชั้นเดียว (unipinnate) เป็นใบประกอบที่มีใบย่อยแยกออกจากแกนกลางเพีงครั้งเดียว เช่น กุหลาบ มะขาม ขี้เหล็ก
- ใบประกอบแบบขนนกสองชั้น (bipinnate) เป็นใบประกอบแบบขนนกที่แยกออกจากก้านเป็นครั้งที่ 2 จึงมีใบย่อย เช่น จามจุรี หางนกยูง
- ใบประกอบแบบขนนกสามชั้น (tripinnate) เป็นใบประกอบแบบขนนกที่แตกแขนงออกจากก้านเป็นครั้งที่ 3 จึงมีใบย่อย เช่น ปีบ มะรุม
ศัพท์บัญญัติที่เกี่ยวข้องกับใบ
รูปใบ (leaf shape)
ในพฤกษศาสตร์ใช้ศัพท์เพื่อพรรณาถึงรูปใบดังนี้:
- Acicular (acicularis) : เข็ม
- Acuminate (acuminata) : เรียวแหลม
- Aristate (aristata) : แหลมเข็ม, มีรยางค์แข็ง
- Cordate (cordata) : รูปหัวใจ
- Cuneate (cuneata) : รูปลิ่ม
- Deltoid (deltoidea) : สามเหลี่ยม
- Digitate (digitata) : รูปนิ้วมือ
- Elliptic (elliptica) : รีรูปไข่
- Falcate (falcata) : รูปเคียว
- Flabellate (flabellata) : พัด
- Hastate (hastata) : เงี่ยงใบหอก
- Lance-shaped, lanceolate (lanceolata) : ใบหอก
- Linear (linearis) : แถบ
- Lobed (lobata) : เป็นแฉก, เป็นพู, เป็นหยัก
- Obcordate (obcordata) : หัวใจกลับ
- Oblanceolate (oblanceolata) : ใบหอกกลับ
- Oblong (oblongus) : ขอบขนาน
- Obovate (obovata) : ไข่กลับ
- Obtuse (obtusus) : ป้าน, มน
- Orbicular (orbicularis) : กลม
- Ovate (ovata) : Oval, รีกว้าง รูปไข่
- Palmate (palmata) : รูปฝ่ามือ,แบบนิ้วมือ
- Pedate (pedata) : แบบตีนเป็ด
|
|
ใบขอบ ( Margins, edge )
|
|
|
ปลายใบ
- acuminate: เรียวแหลม
- acute: แหลม
- cuspidate: เป็นติ่งแหลม
- emarginate: เว้าตื้น
- mucronate: เป็นติ่งหนาม
- mucronulate: เป็นติ่งหนามสั้น
- obcordate: รูปหัวใจกลับ
- obtuse: ป้าน, มน
- truncate: ปลายตัด
โคนใบ
- acuminate: เรียวแหลม
- acute: แหลม
- auriculate: รูปติ่งหู, รูปติ่งใบ
- cordate: รูปหัวใจ
- cuneate: รูปลิ่ม
- hastate: รูปเงี่ยงใบหอก
- oblique: เบี้ยว
- reniform: รูปไต
- rounded: กลม
- sagittate: รูปเงี่ยงลูกศร
- truncate: ปลายตัด
ผิวใบ
|
|
|
ขน ( Hairiness (trichomes) )
- glabrous: เกลี้ยง
- arachnoid, arachnose: ขนคล้ายใยแมงมุม
- barbellate: มีขนบางรูปตะขอ, มีหนามบางรูปตะขอ
- bearded: มีขนเครา
- bristly: มีขนแข็ง
- canescent, hoary: ขนสั้นสีเทา
- ciliate: เป็นขนครุย
- ciliolate: เป็นขนครุยสั้น
- floccose: มีขนปุย (ร่วงง่าย)
- glandular: มีต่อม
- hirsute: ขนหยาบแข็ง
- hispid, scabrous, scabrid: ขนสาก
- hispidulous: ขนคาย
- lanate, lanose, woolly: แบบขนแกะ
- pilose: มีขนยาวห่าง
- puberulent, puberulous: ขนละเอียด
- pubescent: ขนสั้นนุ่ม
- sericeous: คล้ายไหม
- silky: เหมือนไหม
- stellate, stelliform: รูปดาว
- strigose: ขนแข็งเอน
- tomentose: มีขนสั้นหนานุ่ม
- villous: มีขนอุย